Η εμφάνιση της εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας στα τέλη του 17ου αιώνα ή πώς πρόδωσαν τη Μητέρα τους Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως

Στο Πατριαρχείο Μόσχας ξανασχολήθηκαν με μια αγαπημένη τους ασχολία: Την παραποίηση της ιστορίας. Στην συνέντευξη τύπου από τη Λαύρα των Σπηλαίων στο Κίεβο ο Μητροπολίτης Αντώνιος (Πακάνιτς) της Εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας δήλωσε ότι η εν λόγω Εκκλησία είχε ξεκινήσει από τον Πρίγκιπα Βολοδίμηρο τον Μέγα και από την Μητρόπολη του Κιέβου. Ωστόσο τότε η Μητρόπολη του Κιέβου ήταν υπό την δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριάρχη. Γεννάται λοιπόν το ερώτημα: Από πού βρέθηκε στη σημερινή Ουκρανία το Πατριαρχείο Μόσχας, αφού εδώ ήταν κανονική δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου;

«… στην Ουκρανία υπάρχει μόνο μια ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία κρατάει τη συνέχεια από τον Πρίγκιπα Βολοδίμηρο – είναι η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (σ.σ. εννοεί την εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία). Κατά τη διάρκεια της ιστορίας η Εκκλησία μας είχε διάφορες ονομασίες αλλά συγκεκριμένα η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (σ.σ. η εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία) είναι διάδοχος της Μητρόπολης του Κιέβου, η οποία σχηματίστηκε αμέσως μετά την Βάπτιση των Ρως του Κιέβου. Υπάρχουν διάφορες δομές που επίσης ονομάζονται ορθόδοξες, χριστιανικές, αλλά έτσι ή αλλιώς, εάν κοιτάξουμε την ιστορία θα δούμε ότι είναι κομμάτι της Εκκλησίας μας που τη μια ή την άλλη στιγμή αποσχίστηκαν από την Μητέρα – Εκκλησία τους», είπε ο Μητροπολίτης Αντώνιος της εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας.

Ο Αντώνιος (Πακάνιτς) για ακόμα μια φορά δεν αναφέρει ένα σημαντικό γεγονός, ότι η Μητρόπολη του Κιέβου του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης ήταν ενεργή από την αρχή του εκχριστιανισμού των Ρως-Ουκρανίας μέχρι και το 2018. Αυτό το γεγονός αποτελεί θέμα-ταμπού για τους εκπροσώπους της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία καθώς αν αυτοί ξεκινήσουν να αναφέρουν δημοσίως τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριάρχη στην περιοχή της Ρως-Ουκρανίας κατά τον 8ο και 9ο αιώνα, τότε θα είναι αναγκασμένοι να παραδεχθούν ότι πρόδωσαν τον προκαθήμενό τους – τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Οι περισσότεροι ιεράρχες της εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας είναι προδότες, οι οποίοι πέρασαν υπό την δικαιοδοσία της Μόσχας και οι οποίοι τώρα δεν θέλουν να αλλάξουν κάτι. Δεν θέλουν να ακολουθήσουν τον Τόμο Αυτοκεφαλίας της Ορθοδόξου Ουκρανικής Εκκλησίας, ο οποίος δόθηκε στην Μητρόπολη Κιέβου. 

Οι εορτασμοί της ημέρας Βαπτίσεως των Ρως-Ουκρανίας έγιναν στην εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία χωρίς την παραμικρή αναφορά στην Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης, η οποία είναι η Μητέρα των ορθοδόξων στην Ουκρανία. Αντίθετα, υποστηρικτές της Ρωσικής Εκκλησίας στην Ουκρανία εμφανίστηκαν οργισμένοι και κατά τη διάρκεια της πρόσφατης δημόσιας «προσευχής» τους στάθηκαν κρατώντας πανό κατά του Οικουμενικού Πατριάρχη, τον οποίον οι ίδιοι πρόδωσαν.

Αντί να ευχαριστήσουν τον Οικουμενικό Πατριάρχη για την θεραπεία του διαχωρισμού της Ορθοδοξίας στην Ουκρανία επέλεξαν τον δρόμο του αποκλεισμού και της απομόνωσης, λέγοντας ότι μόνον εκείνοι είναι οι πραγματικοί ορθόδοξοι. 

Στην πραγματικότητα μετά το 2018 δεν μπορούν να βρίσκονται στην Ουκρανία, από άποψης ορθόδοξων κανόνων, διότι ο επικεφαλής της εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας, ο οποίος επίσης είναι Μητροπολίτης στο Κίεβο, δεν τηρεί την συμφωνία ανάμεσα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον πατριάρχη της Μόσχας, που υπάρχει από το 1686. Συγκεκριμένα στο έγγραφο αναφέρεται ότι οι Μητροπολίτες του Κιέβου έπρεπε πρώτα να μνημονεύουν το όνομα του Οικουμενικού Πατριάρχη, δηλαδή να συνεχίσουν να είναι μέρος της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, αλλά αυτός ο όρος παραβιάστηκε και αργότερα ξεχάστηκε εντελώς. Έτσι από τον 17ο αιώνα η Μητρόπολη του Κιέβου ήρθε σε ρήξη με τη Μητέρα-Εκκλησία, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και βρέθηκε υπό τον έλεγχο του Πατριαρχείου Μόσχας. Τώρα στην εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία ονομάζουν αυτή τη ρήξη ως «αληθινή εκκλησία» ενώ όλους τους υπόλοιπους, που ακολούθησαν τον Τόμο, τους αποκαλούν «μη κανονικούς».

«Υπάρχει μόνο μια Εκκλησία στην Ουκρανία, η οποία έχει μακρά και ένδοξη ιστορία – είναι η Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία, στην οποία είναι σήμερα προκαθήμενος ο Μακαριώτατος Μητροπολίτης Ονούφριος. Εκκλησία που διατηρεί την πίστη στους εκκλησιαστικούς κανόνες, στην ορθόδοξη πίστη», ψευδώς και με αυταρέσκεια δηλώνει ο μητροπολίτης Αντώνιος (Πακάνιτς).

Αλλά η αφοσίωση στους εκκλησιαστικούς κανόνες δεν μπορεί να είναι η παραβίασή τους, και η ιστορία της εν Ουκρανία Ρωσικής Εκκλησίας δεν μπορεί να ξεκινάει από τον καιρό του πρίγκιπα Βολοδίμηρου, παρά μόνον ίσως τυπικά. Επειδή η εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία είναι οι απόγονοι εκείνων που πρόδωσαν την Μητέρα-Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και τον προκαθήμενό της, αυτή δεν μπορεί να θεωρείται ότι δημιουργήθηκε την περίοδο της Βαπτίσεως των Ρως. Το πολύ πολύ να δεχθούμε ότι δημιουργήθηκε προς το τέλος του 17ου αιώνα, όταν σταδιακά οι ιεράρχες του Κιέβου άρχισαν να ξεχνούν ότι στην περιοχή της σημερινής Ουκρανίας δεν υπήρχε η Εκκλησία της Μόσχας αλλά η Μητρόπολη του Κιέβου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Παρεμπιπτόντως, στο Σύνταγμα του Πιλίπ Όρλικ (1710) αναφέρεται ότι ένας από τους στόχους των Ουκρανών Κοζάκων είναι η διατήρηση της πίστης στην ορθοδοξία και στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης: «Πρέπει να καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε μια ορθόδοξη πίστη της Ανατολικής ομολογίας, υπό την υπακοή στον Ιερό Αποστολικό Θρόνο της Κωνσταντινούπολης, να επιβεβαιωθεί για πάντα, και με αύξηση του επαίνου προς τον Θεό, των ιερών εκκλησιών και της ευημερίας στην επιστήμη μεταξύ των απελευθερωμένων γιών».

Το Σύνταγμα του Πιλίπ Όρλικ δημιουργήθηκε εν έτη 1710 και ήδη από τότε αναγνωριζόταν πως η Μητρόπολη Κιέβου έπρεπε να επιστραφεί υπό τον θρόνο της Κωνσταντινούπολης, όπως παλιότερα. Αυτό σχεδιαζόταν να γίνει αμέσως μετά την απελευθέρωση του Κιέβου από τους Μοσχοβίτες κατακτητές.

«… μετά την απελευθέρωση της Πατρίδας από τον ζυγό της Μόσχας, πρέπει να αποκτήσει την πρωταρχική ιερατική εξουσία στην πρωτεύουσα της Αποστολικής Κωνσταντινούπολης, έτσι ώστε μέσω αυτής να αποκατασταθούν οι σχέσεις και η υπακοή των παιδιών στον προαναφερόμενο θρόνο της Αποστολικής Κωνσταντινούπολης…», αναφερόταν στην πρώτη παράγραφο του συντάγματος του Όρλικ.

Πρέπει να επισημάνουμε ότι εδώ γίνεται λόγος για την ανανέωση της αρχικής εξουσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, που σημαίνει ότι μέχρι την εποχή που αποκαλείται ως η εποχή των Ρουίνων (των Ερειπίων, 1657 – 1687) στην Ουκρανία λειτουργούσε η Μητρόπολη του Κιέβου Οικουμενικού Πατριαρχείου. Γεννάται το ερώτημα, εάν μέχρι το 1686 υπήρχε η Μητρόπολη του Κιέβου του Οικουμενικού Πατριαρχείου τότε πως εμφανίστηκε η εν Ουκρανία Ρωσική Εκκλησία; Όπως ήδη αναφέραμε, πρόκειται για τους επισκόπους και τον κλήρο που πρόδωσαν τον προκαθήμενό τους και πέρασαν υπό την δικαιοδοσία της Μόσχας. 

Έχοντας σήμερα Ουκρανία ελεύθερη από το Κρεμλίνο,  πρέπει να εκπληρώσουμε το θέλημα του Πιλίπ Όρλικ και το Σύνταγμά του, ειδικά αφού μετά τις 7 Ιανουαρίου 2019, έχουμε τη δική μας Τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, που δεν εξαρτάται από κανέναν, πλην του Κυρίου.

 

Πηγή: Πνευματικό Μέτωπο Ουκρανίας