ΕΝΑ ΣΤΑΘΕΡΟ ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΤΡΥΦΕΡΗ ΚΑΡΔΙΑ- Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ

" Ποιός αμφιβάλλει πως η πνευματική σταθερότητα είναι μια πολύ μεγάλη ανάγκη του ανθρώπου; Σπάνια θα συναντήσεις έναν άνθρωπο που να υπηρετεί με τη θέλησή του μια ιδέα σταθερή και απαιτητική. Αποτελεί καθολικό φαινόμενο η αναζήτηση των εύκολων λύσεων και απαντήσεων. Τίποτε δεν είναι πιο βαρύ για μερικούς ανθρώπους από το να πρέπει να σκεφτούν. 

 Η εκτεταμένη αυτή πνευματική μαλθακότητα οφείλεται στην απίστευτη ανθρώπινη ευπιστία. Πάρτε για παράδειγμα τη στάση μας απέναντι στις διαφημίσεις. Αποφασίζουμε την αγορά του άλφα ή βήτα προϊόντος επειδή μας το συνιστά το ραδιόφωνο ή η τηλεόραση. Οι διαφημιστές έχουν εντοπίσει εδώ και πολλά χρόνια αυτή την πνευματική οκνηρία των ανθρώπων και την εκμεταλλεύονται με επιδέξια και δραστικά σλόγκαν.

 Την υπερβολική αυτή ευπιστία την παρατηρούμε επίσης στην τάση πολλών αναγνωστών να αποδέχονται ως έσχατη αλήθεια τον έντυπο λόγο. Όλα τα μέσα πληροφόρησης και επικοινωνίας- ο τύπος, το πόντιουμ ακόμη και ο άμβωνας- σπάνια μας μεταφέρουν μια πληροφορία αντικειμενική και αμερόληπτη κι αυτό, βέβαια, ελάχιστοι άνθρωποι το συνειδητοποιούν. Λίγοι επίσης άνθρωποι έχουν την πνευματική ωριμότητα προκειμένου να εκφράσουν έναν κριτικό λόγο και να διακρίνουν το πραγματικό από το ψεύτικο, το γεγονός από τον μύθο. Το μυαλό μας δεν σταματούν να το πλημμυρίζουν οι μισοαλήθειες, οι προκαταλήψεις, τα ψεύτικα γεγονότα. Είναι μεγάλη ανάγκη για την ανθρωπότητα να κατορθώσει να υψωθεί πάνω απ' τον βάλτο της αποβλακωτικής προπαγάνδας.

 Μεγάλη ροπή σε όλα τα είδη δεισιδαιμονιών εμφανίζουν οι άνθρωποι με αδύναμο πνεύμα. Το μυαλό τους το πολιορκούν ασταμάτητα παράλογοι φόβοι, που ξεκινούν από το άν η ημέρα είνα Παρασκευή και 13 και φτάνουν ως την μαύρη γάτα που μπερδεύεται στα πόδια τους. Στον ανελκυστήρα ενός μεγάλου ξενοδοχείου της Νέας Υόρκης πρόσεξα για πρώτη φορά πως δεν υπήρχε 13ος όροφος. Τον 12ο ακολουθούσε αμέσως ο 14ος. Όταν ρώτησα να μάθω το γιατί, το παιδί του ανελκυστήρα μου είπε:" Η συνήθεια αυτή επικρατεί στα περισσότερα μεγάλα ξενοδοχεία, επειδή πολλοί άνθρωποι φοβούνται να μείνουν στον 13ο όροφο". Και πρόσθεσε:" Την ηλιθιότητα αυτού του φόβου την αποδεικνύει το γεγονός πως ο 14ος όροφος είναι στην πραγματικότητα ο 13ος". Ανάλογοι φόβοι καταρρακώνουν το αδύναμο πνεύμα και το στοιχειώνουν τη νύχτα.

 Ο άνθρωπος με το αδύναμο πνεύμα φοβάται πάντα την αλλαγή. Αισθάνεται ασφάλεια μέσα στο status quo, ενώ οι νέες αξίες του προκαλούν ένα σχεδόν νοσηρό φόβο. Η χειρότερη δοκιμασία για τον άνθρωπο με το αδύναμο πνεύμα είναι εκείνη που τον φέρναι αντιμέτωπο με τις καινούργιες ιδέες. Γίνεται συχνά λόγος για την ιστορία ενός παλαιού οπαδού των φυλετικών διακρίσεων στο Νότο, που είπε κάποια μέρα "Έφτασα να πιστεύω σήμερα πως η κατάργηση του διαχωρισμού είναι αναπόφευκτη. Αλλά παρακαλώ τον Θεό να πραγματοποιηθεί αφού θα έχω πεθάνει". Ο άνθρωπος με το ασθενικό πνεύμα θα ήθελε να μπορούσε να παγώσει τον χρόνο και να κρατήσει τη ζωή κάτω από τον ζυγό του ανεξέλικτου.

 Η πνευματική οκνηρία υπήρξε συχνά αναπόσπαστο στοιχείο των θρησκειών, οι οποίες απέρριπταν μ΄ ένα δογματικό πάθος τις καινούργιες αλήθειες. Η εκκλησία προσπάθησε συχνά με διατάγματα και με φούμαρα, με ιερές εξετάσεις και με αφορισμούς, να σκεπάσει την αλήθεια και να ορθώσει εμπόδια στην έρευνα ανήσυχων ανθρώπων. Το ασθενικό πνεύμα χαρακτήρισε βλάσφημη την ιστορική και φιλολογική μελέτη της Βίβλου και αντιμετώπισε την λογική σαν μια δύναμη που διαφθείρει.

  Η κατάσταση αυτή δημιούργησε την πεποίθηση ότι ένα χάσμα χωρίζει την επιστήμη από την θρησκεία. Ιδού το σφάλμα: είναι δυνατόν να υπάρξουν διαφορές ανάμεσα στους θρησκευόμενους με το αδύναμο πνεύμα και τους επιστήμονες με το σταθερό πνεύμα, αλλά όχι ανάμεσα στην επιστήμη και τη θρησκεία. Οι κόσμοι τους είναι σαφείς και οι μέθοδοί τους διαφέρουν. Η επιστήμη ερευνά, η θρησκεία ερμηνεύει. Η επιστήμη προσφέρει στον άνθρωπο μια γνώση που είναι δύναμη΄ η θρησκεία εξοπλίζει τον άνθρωπο με μια φρόνηση που είναι έλεγχος. Αντικείμενο της επιστήμης είναι τα γεγονότα΄ αντικείμενο της θρησκείας είναι οι αξίες. Δεν είναι αντίπαλοι. Αλληλοσυμπληρώνονται. Η επιστήμη εμποδίζει την θρησκεία να καταπέσει σ΄έναν παραλογισμό που ακρωτηριάζει ή σ΄ έναν σκοταδισμό που παραλύει. Η θρησκεία δεν επιτρέπει στην επιστήμη να ξεπέσει στον ξεπερασμένο υλισμό και στον ηθικό μηδενισμό"

  Για την αντιγραφή

π. Παναγιώτης Ρόδης