Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 2022

Μακάριοι οι ειρηνοποιοί - π. Βαρθολομαίος Ηγούμενος Ιεράς Μονής Εσφιγμένου

Μακάριοι οι ειρηνοποιοί
 
Από παιδί άκουγα συχνά κάποιους να λένε «έρχεται πόλεμος, μαζέψτε τρόφιμα!».
 
Τώρα, που αντικειμενικά ο κόσμος βαδίζει σε επικίνδυνες ατραπούς, ακούω κάποιους παρόμοιας πνευματικής ποιότητας με τους προαναφερομένους να λένε «πρέπει να γίνει πόλεμος για να καθαρίσει η γη από το κακό». Το λένε και γεμίζει το στόμα τους! Το λένε και ευχαριστιούνται με την προσδοκία της σφαγής ανθρώπων!
 
Παλαιότερα, όταν δεν υπήρχε θέμα, τρομοκρατούσαν τους ανθρώπους με την απειλή του πολέμου, ώστε να παραλύουν πνευματικά και να τους ελέγχουν. Τώρα, που υπάρχει κάποιο ζήτημα, αντί να είναι υπέρμαχοι της ειρήνης και του δικαίου, δημοσιεύουν δήθεν προφητείες, ώστε να παραλύσει η αντίσταση των χριστιανών στο κακό.
 
Ο Θεός δεν διοργανώνει τους πολέμους, ούτε «πρέπει να γίνει πόλεμος για να φύγει το κακό». Τον πόλεμο κάνουν οργισμένοι και πλεονέκτες άνθρωποι. Σε πόλεμο παρασύρονται οι κοινωνίες που ζουν μέσα στην οργή, όπου όλοι κατακρίνουν όλους.
 
Δεν έχουν θέση στην Εκκλησία άνθρωποι που «χαίρεται η καρδιά τους» να γίνει σφαγή. Ο χριστιανός πρέπει να επιζητά την ειρήνη, να είναι ειρηνοποιός, όπως δίδαξε ο Χριστός στους μακαρισμούς! Ο χριστιανός αμύνεται για να υπερασπιστεί τις εστίες του, την πίστη του, τους αδικημένους και τους αδυνάτους. Δεν επιζητά τον πόλεμο. Δεν τον «ευχαριστιέται». Μόνο ο διάβολος και «τα παιδιά του» ευχαριστιούνται με τον πόλεμο.
 
Πώς θα μπορέσει κάποιος χριστιανός που λαχταρά τον πόλεμο να συμμετάσχει σε Θεία Λειτουργία, όπου λέμε «Έν εἰρήνῃ τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν», «Ὑπέρ της ἄνωθεν εἰρήνης...δεηθῶμεν», «Ὑπὲρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου...καὶ καιρῶν εἰρηνικῶν, τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν» και «Εἰρήνην τῷ κόσμῳ Σου δώρησαι»;
 
Τα βασικό εργαλείο των επιτήδειων πολεμολάγνων είναι οι δήθεν προφητείες αγίων. Βασικά δεν γνωρίζουμε αν όντως οι άγιοι είπαν όλα όσα μας μεταφέρουν οι προφητολάγνοι ή αν αυτοί βάζουν λόγια σε στόματα αγίων.
 
Τιμούμε κάποιους ανθρώπους ως αγίους για την πνευματική κατάσταση που έφτασαν στο τέλος της ζωής τους. Ο τίτλος του αγίου δεν σημαίνει πως όλη τους τη ζωή είχαν την κατάλληλη πνευματική κατάσταση.
 
Χαρακτηριστικό των αγίων εν ζωή ήταν η παραμυθία που προσέφεραν στους ανθρώπους. Δεν τρομοκρατούσαν, δεν προκαλούσαν ταραχή, αλλά γαλήνευαν και ηρεμούσαν, έδιναν ελπίδα.
 
Ακόμα και αν είπε μια φράση ένας άγιος, αυτή δεν μπορεί να μπει πάνω από τις διδαχές του Χριστού. Ο Χριστός είναι ο μόνος αναμάρτητος. Δεν υπάρχει άνθρωπος που έζησε και δεν αμάρτησε, ακόμα και οι Άγιοι. Γι' αυτό ποτέ δεν παίρνουμε τα λόγια των αγίων σαν να τα είπε ο Χριστός. Αντιθέτως, λαμβάνουμε υπ' όψιν την «συμφωνία των πατέρων», δηλαδή τις κοινές απόψεις πολλών αγίων της Εκκλησίας. Δεν είναι δυνατόν να θέλουμε να λεγόμαστε χριστιανοί, αν δεν έχουμε διαβάσει μια φορά τους μακαρισμούς του Χριστού, ενώ από την άλλη μαθαίνουμε και παπαγαλίζουμε κάθε ψευδοπροφητεία που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο και αποχαυνώνει την ψυχή μας.
 
Ας προσευχηθούμε και ας εργαστούμε λοιπόν για την ειρήνη, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα το δίκαιο. Ούτε η λαχτάρα του πολέμου, ούτε η αδιαφορία μπορεί να χαρακτηρίζει τον χριστιανό! 
 
αρχιμ. Βαρθολομαίος
Ηγούμενος Ιεράς Μονής Εσφιγμένου

3 σχόλια:

  1. « Εάν ζούμε απρεπώς, τότε ο Θεός προς παιδαγωγία και από αγάπη επιτρέπει διάφορα δεινά για να μετανοήσουμε.» Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος.

    Ἡ εἰρήνη εἶναι τό πολυπόθητο ἀγαθό τῶν ἀνθρὠπων.
    Καί φυσικά κανένας σώφρων καί νουνεχής ἄνθρωπος δέν ἐπιθυμεῖ πολέμους, αἱματοχυσίες, καταστροφές καί ἀνθρώπινα δράματα καί δυστυχίες.
    Ὅμως, κάτω ἀπό κάποιες προυποθέσεις ὅπως τό : «διὰ τὸ πληθυνθῆναι τὴν ἀνομίαν» (Ματθ.κδ΄12), ὁ Θεός ἐπιτρέπει νά συμβοῦν αὐτά τά δεινά προκειμένου διά τῶν θλίψεων παιδαγωγηθοῦμε καί ὁδηγηθοῦμε στή μετάνοια.

    Ἀπό τήν ἱστοσελίδα :
    https://www.impantokratoros.gr/C70A7EAC.el.aspx
    παραθέτω ἀποσπασματικά σχετικά μέ :
    « Τα αίτια της πτώσεως της Κωνσταντινουπόλεως, κατά τον Ιωσήφ τον Βρυέννιον
    Σεβ. Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου
    Η πτώση της Κωνσταντινουπόλεως την 29η Μαΐου του 1453 ήταν το αποκορύφωμα της φθίνουσας δόξας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, του λεγομένου Βυζαντίου.
    .....
    Πέρα από τα πολιτικά και κοινωνικά αίτια που συνετέλεσαν στην πτώση της Κωνσταντινουπόλεως πρέπει να σημειωθούν ιδιαιτέρως τα πνευματικά αίτια στα οποία συνήθως δεν δίνουμε μεγάλη σημασία.
    Άλλωστε κατά την ορθόδοξη θεολογία ο Θεός διευθύνει τον κόσμο με τις άκτιστες ενεργειές Του, και η προσωπική Του επέμβαση εκδηλώνεται με την ευδοκία Του, την μακροθυμία Του, την παραχώρηση των ποικίλων πειρασμών κλπ. Σε αυτά τα πνευματικά αίτια αναφέρεται ο μοναχός Ιωσήφ Βρυέννιος, διδάσκαλος του γένους και ομολογητής της πίστεως, που έζησε στις τελευταίες στιγμές της ζωής της Βασιλεύουσας και άκουγε τον ρόγχο του θανάτου της.
    .....
    Ο Ιωσήφ Βρυέννιος την Μ. Παρασκευή (14 Απριλίου) του έτους 1419, τριανταπέντε περίπου χρόνια πριν την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, εξεφώνησε ένα λόγο στο Παλάτι «επί παρουσία βασιλέων, και των εν τέλει, και συνελεύσει των εξαιρέτων του γένους ημών, και της βασιλίδος ταύτης των πόλεων», όπως χαρακτηριστικά γράφεται στην επικεφαλίδα.
    Όπως λέγει σε άλλα κείμενά του, στην Κωνσταντινούπολη την εποχή εκείνη ζούσαν περίπου 70.000 κάτοικοι και μάλιστα ο ίδιος έκανε έκκληση στους Κωνσταντινουπολίτας, χωρίς να υπάρχη ανταπόκριση, να συντελέσουν στην ανοικοδόμηση των τειχών της, εν όψει του μεγάλου κινδύνου. Όμως οι κάτοικοι, ιδιαιτέρως οι πλούσιοι, ασχολούμενοι με την αύξηση των ατομικών τους εσόδων, αδιαφορούσαν, με αποτέλεσμα η πόλη να ομοιάζη, όπως λέγει, με «σεσαθρωμένον» πλοίον που ήταν έτοιμο να βυθισθή.
    Στον λόγο του αυτόν που αναφερόμαστε, ο διακεκριμένος αυτός λόγιος μοναχός, ομιλώντας μπροστά στους επισήμους άρχοντες της Κωνσταντινουπόλεως, εξέθεσε ανάγλυφα και παραστατικά τα πνευματικά αίτια της επερχομένης πτώσεως της Βασιλευούσης. Και είναι σημαντική αυτή η μαρτυρία γιατί προέρχεται από έναν λόγιο μοναχό και ασκητή, με ήθος, παιδεία και πατερικό φρόνημα, τον οποίον σέβονταν οι πάντες την εποχή εκείνη και ο οποίος έζησε στα χρόνια εκείνα που οι κάτοικοι έβλεπαν τον επερχόμενο όλεθρο.
    Το περιεχόμενο του λόγου αυτού αναλύεται στην επικεφαλίδα: «δια το πωλείσθαι καθ' εκάστην το του Χριστού σώμα και αίμα παρά των ούτω λεγομένων πνευματικών, και αγοράζεσθαι παρ' ημών, οίμοι! το ημέτερον γένος αφανισμώ παραδίδοται και Ισμαηλίταις περιπίπτει». Δηλαδή, το γένος αφανίζεται και πέφτει στους Ισμαηλίτες - Μωαμεθανούς, διότι πωλείται το σώμα και το αίμα του Χριστού από τους λεγομένους πνευματικούς και αγοράζεται από τους Χριστιανούς.
    Στην αρχή του λόγου του ο Ιωσήφ Βρυέννιος εκφράζει την οδύνη του, αφού το γένος περιστοιχίζεται από δεινά, τα οποία, όπως λέγει, «δάκνει μου την καρδίαν, συγχεί τον νουν και οδυνά την ψυχήν». Κάνει λόγο για την «ολόσωμον πληγήν» και την «νόσον καθολικήν». Το γένος έχει περιπέσει σε ποικίλα πάθη και αμαρτίες. Όλοι οι Χριστιανοί έγιναν «υπερήφανοι, αλαζόνες, φιλάργυροι, φίλαυτοι, αχάριστοι, απειθείς, λιποτάκται, ανόσιοι, αμετανόητοι, αδιάλλακτοι». Έγιναν οι άρχοντες κοινωνοί ανόμων, οι υπεύθυνοι άρπαγες, οι κριτές δωρολήπτες, οι μεσίτες ψευδείς, οι νεώτεροι ακόλαστοι, οι γηράσαντες μεθυσμένοι, οι αστοί εμπαίκτες, οι χωρικοί άλαλοι, «και οι πάντες αχρείοι».
    Συνεχίζεται....
    Θ.Σ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Συνέχεια .....
    .....
    Και αφού κάνει μεγάλη ανάλυση αυτής της καταστάσεως που παρατηρείται στους άρχοντες και τον λαό, τους Κληρικούς και τους μοναχούς, τους αστούς και τους χωρικούς, καταλήγει στον υπέροχο αυτόν και σημαντικό του λόγο σε μια ανακεφαλαίωση, στην οποία δίνει τις κατάλληλες συμβουλές για να αποφύγουν το κακό, το οποίο βλέπει καθαρά να έρχεται.
    .....
    Ζητά από τους κατοίκους να μετανοήσουν, γιατί αν δεν γίνη αυτό, η καταστροφή θα είναι τόσο μεγάλη που όλα τα έθνη και οι μέλλουσες γενεές θα λένε σε παρόμοιες περιπτώσεις: «μη πάθοιμεν α οι Ρωμαίοι πεπόνθασιν». Εδώ πρέπει να παρατηρηθή ότι παραμονές της αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως και της Αυτοκρατορίας οι κάτοικοί της δεν λέγονταν Βυζαντινοί -που ο όρος αυτός χρησιμοποιήθηκε αργότερα από τους Φράγκους- αλλά Ρωμαίοι.
    Δεν αρκείται, όμως, ο Ιωσήφ Βρυέννιος σε γενικές προτροπές για μετάνοια, αλλά την συγκεκριμενοποιεί και με αυτόν τον τρόπο αναλύει στην πραγματικότητα τι θα πη να πωλούν το σώμα και το αίμα του Χριστού, δηλαδή αναφέρεται στην ανάξια μετάληψη του σώματος και του αίματος του Χριστού, την τέλεση διαφόρων αμαρτιών από Κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς, τις οποίες δεν εξομολογούνται και την προδοσία της πίστεως. Με αυτούς τους τρόπους γίνεται ασέβεια στο Σώμα του Χριστού, την Εκκλησία. Δίνει τέσσερεις συμβουλές και κατευθύνσεις μετανοίας.
    Η πρώτη είναι οι πνευματικοί να μη λαμβάνουν χρήματα από τους εξομολογουμένους. Η δεύτερη συμβουλή είναι να μη κρατούν οι Ιερείς ενέχυρα για τόκους, να μη λαμβάνη κάποιος μοναχός η μονάστρια τόκους, ούτε οι εκτός της Μονής να κρατούν αδελφάτα πάνω από δύο ο καθένας και μετά παρέλευση δέκα χρόνων, και να μη κοινωνή κανείς των αχράντων μυστηρίων από εκείνους που είναι τελώνες και άδικοι, αν δεν αποκαταστήση και επιστρέψη το αδίκημα. Η τρίτη συμβουλή είναι να μη κοινωνή κανείς από του σώματος και του αίματος του Χριστού, «της αμαρτίας έτι ενεργουμένης» -αν δεν έχη μετανοήσει και δεν ελευθερώθηκε από την αμαρτία- εκτός και εάν μετά την εξομολόγηση είναι βαριά ασθενής προς θάνατον. Και η τέταρτη συμβουλή είναι «μηδείς ιερέων τοις δυσσεβούσιν ιερεύσι συλλειτουργή (εννοεί τους λατίνους και λατινόφρονας) μηδέ τις των κοσμικών αυτούς εκδική».
    .....
    Είναι σημαντικός αυτός ο λόγος του μεγάλου διδασκάλου του γένους μας πριν την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως που δείχνει ποιά είναι τα πνευματικά αίτια της πτώσεως της Βασιλευούσης των πόλεων και ποιά πρέπει να είναι η αληθινή ζωή των Κληρικών και Χριστιανών που θέλουν να είναι και να λέγωνται ορθόδοξοι Χριστιανοί.
    Τα διάφορα δεινά έχουν κυρίως και προ παντός πνευματικά αίτια, έστω κι αν δεν θέλουμε να τα εντοπίζουμε. Δεν πρέπει να παραμένουμε μόνον σε πολιτικούς, κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες, αλλά θα πρέπη να βλέπουμε και την πνευματική διάσταση του θέματος, αφού ο Θεός διευθύνει την ιστορία. Άλλωστε η χιλιόχρονη Ρωμαϊκή - Βυζαντινή Αυτοκρατορία διατηρήθηκε τόσα χρόνια, γιατί βίωνε την ορθόδοξη πίστη, αφού το πρότυπό της, κατά βάση, ήταν ο αγιασμός και η συμμετοχή στην δόξα του Θεού.
    Επίσης, από τον προφητικό και πατερικό αυτόν λόγο του Ιωσήφ Βρυεννίου φαίνεται ότι πρέπει να μάθουμε «πως δει εν οίκω Θεού αναστρέφεσθαι ήτις εστιν εκκλησία Θεού ζώντος, στύλος και έδραιωμα της αληθείας» (Α' Τιμ. γ , 15). Αυτό αναφέρεται στον κατάλληλο τρόπο προσελεύσεως στα άγια Μυστήρια, στην προσπάθεια να τηρούμε τις εντολές του Χριστού στην καθημερινή μας ζωή, και στον αγώνα να διατηρούμε ανόθευτη την ορθόδοξη πίστη.
    Αυτοί οι λόγοι του Ιωσήφ Βρυεννίου αναφέρονται και σε μας, αφού τόσο στην εθνική, όσο και στην οικογενειακή και προσωπική μας ζωή, πρέπει να στηριζόμαστε σε πνευματικά θεμέλια. Τα χωρία «μακάριος ο λαός ου εστι βοηθός Κύριος ο Θεός αυτού» και «μακάριοι πάντες οι φοβούμενοι τον Κύριον» έχουν πνευματική εφαρμογή και συνιστούν τον λεγόμενο πνευματικό νόμο. Εάν ζούμε απρεπώς, τότε ο Θεός προς παιδαγωγία και από αγάπη επιτρέπει διάφορα δεινά για να μετανοήσουμε.
    Ο προφητικός λόγος του διδασκάλου του γένους μας Ιωσήφ Βρυεννίου είναι επίκαιρος.»
    Θεόδωρος Σ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Όλα έχουν να κάνουν με τον τρόπο που λέμε κάτι και εάν αυτό εκπέμπει (εφόσον έχουμε) αγάπη.
    Ο γραπτός λόγος σπάνια μπορεί να αποδώσει την διάθεσή μας, πράγμα που γίνεται εφικτό σίγουρα δια ζώσης.
    Οπότε ας βάζουμε καλό λογισμό.
    Καλή Σαρακοστή!

    ΑπάντησηΔιαγραφή