ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ από την ΛΕΠΡΑ - π.Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Κυριακή ΙΒ' Λουκά (των δέκα λεπρών)

 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ για την ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ από την ΛΕΠΡΑ

π.Θεοδόσιος Μαρτζούχος

 Λκ. 17, 12-19

Το μικρό κομμάτι που διαβάσαμε απ’ το κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, ήταν ένα περιστατικό στο οποίο κάποιοι άνθρωποι, δέκα τον αριθμό, λεπροί κατά την κατάσταση των σωματικών τους δεδομένων, άρχισαν να φωνάζουν στον Χριστό, που περνούσε από εκείνον τον δρόμο, να τους ελεήσει.

Ήταν άγραφος για όλα τα έθνη (πλην των Εβραίων που ήταν πρόβλεψη του Νόμου), αλλά επιβεβλημένος νόμος, ότι όποιος αρρώσταινε μ’ αυτή την αρρώστια, την λέπρα, δεν μπορούσε να συγκατοικεί με τους υπολοίπους ανθρώπους, και έφευγε-τον έδιωχναν σ’ έναν τόπο απόμακρο, ανεξάρτητα απ’ την καθημερινότητα της υπόλοιπης κοινότητας του χωριού ή της κωμόπολης ή της πόλης στην οποία προηγουμένως ανήκε.

Υπάρχει ένα εκπληκτικό διήγημα του δικού μας συγγραφέα, που ονομαζόταν Δημήτρης Βικέλας, με τίτλο «Ο παπά-Νάρκισσος», που περιγράφει έναν παπά ο οποίος, νεαρός όντας και στην αρχή της ιερατικής του διακονίας, έχει στον χωριό του έναν λεπρό, ο οποίος ζει μόνος του στα χωράφια. Και ο άνθρωπος, που καμμιά φορά του πήγαινε λίγο ψωμί, τον ειδοποιεί ότι ο λεπρός πεθαίνει και ζητάει τον παπά, και ο παπάς πρέπει να πάει να ασχοληθεί με τον άνθρωπο, να τον εξομολογήσει και να τον κοινωνήσει.

Είναι ένα εκπληκτικό κείμενο, στο οποίο περιγράφεται η ψυχολογία των τότε ανθρώπων για το θέμα και η νίκη του παπά πάνω στις φοβίες του που τον ανέδειξε (η νίκη του) ώριμο και υπεύθυνο!

Υπάρχει επίσης το περιστατικό της ζωής του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης. Στην πρώτη φάση της ζωής του, όταν ήταν νεαρός αλητάκος, γυρνούσε μια μέρα από κάποια κραιπάλη σε μια διπλανή πόλη, και άκουσε κάποιον να του φωνάζει γυρεύοντάς του ελεημοσύνη. Όταν κοίταξε γύρω, δεν έβλεπε κανέναν. Του λέει: «Μα ποιος είσαι»; Απαντά εκείνος: «Είμαι κρυμμένος μέσα στον θάμνο, γιατί είμαι λεπρός». Ένας πιτσιρίκος είκοσι χρονών ήταν τότε ο άγ. Φραγκίσκος. Όμως, μια φυσική καλοσύνη στην καρδιά του είχε. Έψαξε να δει αν είχε χρήματα, αλλά δεν είχε τίποτα να του δώσει. Τα είχε καταναλώσει όλα στην έξοδο αλητεία του! Και τότε κατέβηκε από το άλογό του, τον πήρε αγκαλιά τον λεπρό και τον φίλησε τον λεπρό! Και λέει ο λεπρός: «Σ’ ευχαριστώ πάρα πολύ, και να ξέρεις ότι ο Θεός θα ανταποδώσει με πάρα πολύ μεγάλη αμοιβή αυτό το φιλί». Το αντάμειψε εκ των υστέρων ο Θεός με μεγάλη αμοιβή, γιατί μεγαλύτερο πρόσωπο απ’ τον Φραγκίσκο, (ακόμη και κατά τον Μακιαβέλι, [αυτόν τον περίεργο άνθρωπο]) δεν υπήρχε για την Εκκλησία στην Ευρώπη!

Σήμερα λοιπόν, μερικοί άνθρωποι φωνάζουν στον Χριστό να τους θεραπεύσει. Είναι λεπροί, ζουν ανεξάρτητα από τους άλλους. Και τότε ο Χριστός τους λέει: «Ο νόμος του Μωυσή προβλέπει ότι πρέπει να πάτε να σας δώσουν διαπιστευτήρια ότι θεραπεύτηκε η λέπρα σας, (όταν γινόταν κάποιο θαύμα απ’ την κολυμβήθρα του Σιλωάμ, απ’ όλα αυτά τα οποία είχαν οι Εβραίοι) οι ιερείς». Τον εμπιστεύονται και ξεκινάνε. Και καθ’ οδόν συνειδητοποιούν ότι όντως ελευθερώθηκαν από την λέπρα, η οποία είχε εξωτερικά σημεία πολύ έντονα, μερικές φορές τραγικά. [Διέλυε ολόκληρο το σώμα, ο άνθρωπος δεν αισθανόταν ότι του πέφτει η μύτη του, τα αυτιά του, τα δάκτυλά του, τα χέρια του! Η λέπρα μέχρι σχεδόν τον εικοστό αιώνα (Χάνσεν, 1873) ήταν μια ανίατη αρρώστια]. Μετά από λίγο ένας απ’ αυτούς τους δέκα έρχεται ξανά, πέφτει μπροστά στα πόδια Του και αρχίζει να Τον ευχαριστεί.

Πριν από λίγο, όπως και κάθε Κυριακή, λέμε ότι κάναμε την Ευχαριστία στο Ναό. Τι σημαίνει ότι «κάνουμε την Ευχαριστία»; Κάνουμε ακριβώς αυτό το οποίο έκανε ο λεπρός επιστρέφοντας. Επειδή βλέπω ότι πολλοί δεν κρατάτε το βιβλιαράκι της Λειτουργίας, θα διαβάσουμε ακριβώς αυτό για το οποίο κάνουμε. Λέει η προσευχή, την οποία απευθύνουμε στον Πατέρα, πριν να προσφέρουμε τα Δώρα:

«Είναι άξιο και δίκαιο να σε υμνούμε, να σε ευλογούμε, να σε δοξολογούμε, να σε ευχαριστούμε, να σε προσκυνούμε σε κάθε σημείο της δεσποτείας σου. Αφού εσύ είσαι Θεός πάνω και πέρα απ’ ό,τι μπορεί κανείς να εκφράσει με λόγια, να συλλάβει με την σκέψη, να δει με τα μάτια ή να καταλάβει με την δύναμη της λογικής του. Υπήρχες πάντα, και θα υπάρχεις πάντοτε, και θα είσαι μονίμως ό ίδιος, συ και ο μονογενής σου Υιός και το Πνεύμα σου το Άγιο.

Συ, ενώ δεν υπήρχαμε, μας έφερες σε ύπαρξη, και όταν εμείς πέσαμε αμαρτάνοντας εσύ μας σήκωσες πάλι, και δεν έπαυσες να κάνεις τα πάντα ώσπου μας ανέβασες στον ουρανό και μας χάρισες την ερχομένη βασιλεία σου. Για όλα αυτά σε ευχαριστούμε· εσένα και τον μονογενή σου Υιό και το Πνεύμα σου το Άγιο· σ’ ευχαριστούμε για όλα όσα ξέρουμε και για όσα δεν ξέρουμε· για τις φανερές και αφανείς ευεργεσίες που μας έχεις κάνει.

Σε ευχαριστούμε και για αυτήν εδώ την λειτουργία που μας αξίωσες να την δεχθείς από τα δικά μας χέρια, παρ’ ότι σε περιβάλλουν χιλιάδες αρχάγγελοι και μυριάδες άγγελοι, Χερουβείμ, Σεραφείμ, εξαπτέρυγα, πολυόμματα, μετάρσια, πτερωτά».

Η προσευχή (πρώτο μέρος της Αγίας Αναφοράς) ακριβώς λέει δύο πράγματα: «Ότι όταν καταλάβεις τι συνέβη στη σχέση σου με τον Χριστό, τότε η μόνη σχέση που υπάρχει, η μόνη διάθεση απ’ την πλευρά σου, είναι η διάθεση της ευχαριστίας». Μα θα πείτε: «Εμείς δεν είμαστε λεπροί». Είμαστε ατυχώς, και μάλιστα με μια λέπρα χειρότερη από την βιολογική! Είμαστε λεπροί με την λέπρα του εγωισμού. Η λέπρα η σωματική έσπαζε την κοινωνία των ανθρώπων. Και η λέπρα του εγωισμού σπάζει πάλι την κοινωνία των ανθρώπων. Όταν κανείς ήταν λεπρός τότε, δεν μπορούσε να είναι μαζί με τους άλλους. Όταν σήμερα είναι λεπρός απ’ την λέπρα του εγωισμού, δεν μπορεί να συνυπάρξει με τον άλλον…

Τον Θεό Πατέρα τον ευχαριστούμε γιατί, μας δίδαξε και μας έδειξε τον τρόπο πώς μπορεί κανείς να βγει απ’ αυτή τη λέπρα που σπάει την ανθρώπινη κοινωνία. Που σπάει κάθε κοινωνία. Που σπάει και την κοινωνία μ’ Αυτόν. Γιατί η δυσκολία του ανθρώπου να αποδεχτεί την παρουσία του Θεού στη ζωή του είναι ο εγωισμός. Έλεγε ο κακομοίρης ο δικός μας ο Καζαντζάκης: «Άμα υπάρχει Θεός πώς μπορεί να μην είμαι εγώ». Όταν φτάσει κανείς σε τέτοιου είδους τραγικά άκρα εγωισμού παραλογίζεται. Αλλά και πριν φτάσουν εκεί στα άκρα οι άνθρωποι δεν δέχονται τον Θεό στη ζωή τους, γιατί δεν θέλουν να μαζέψουν τον εγωισμό τους. Δεν θέλουν να ακούσουν διδασκαλία για τον εαυτό τους από κάποιον άλλο.

Ο Χριστός λοιπόν έμαθε ότι είμαστε λεπροί, και μας ελευθέρωσε. Αυτό συνειδητοποιούν οι χριστιανοί μέσα στην Εκκλησία. Οπότε, επιστρέφουν να Του πουν «Ευχαριστώ», και λέμε ότι κάθε Κυριακή «κάνουμε την Θεία Ευχαριστία». Από εκεί προέκυψε η λέξη. Έχει το ίδιο νόημα που έχει και στις ανθρώπινες σχέσεις. Αλλά δεν έχει το ίδιο περιεχόμενο. Το περιεχόμενο το συνειδητοποιούμε εμείς και το «περπατάμε» εμείς. Γιατί αν απλώς φανταζόμαστε μια υποχρέωση την Κυριακάτικη Λειτουργία, ένα καθήκον θρησκευτικό, από κει και μετά τα πράγματα μπερδεύονται. Γίνεται ένα στένεμα, μια ανάγκη, μια υποχρέωση. Τις υποχρεώσεις τις εκπληρώνει κανείς και τις παρατάει. Θέλει να τις τελειώσει για να είναι ήσυχος, όχι για να διαπλασθεί απ’ αυτές!!

Στις σχέσεις με τον Θεό θέλουμε να αρχίσουμε, όχι για να ξεμπλέξουμε απ’ Αυτόν, αλλά για να συνεχίζουμε μαζί Του. Δεν θέλουμε να βγάλουμε την υποχρέωση που έχουμε, και γι’ αυτό πάμε την Κυριακή στο Ναό! Έχουμε να αρχίσουμε μια σχέση μαζί Του. Πρέπει να καταλάβουμε ότι απ’ αυτή τη λέπρα, που ελευθέρωσε αυτούς τους δέκα ο Χριστός, ελευθερώνεται κανείς δια μιας, απ’ τη λέπρα δηλαδή τη σωματική. Δεν ελευθερώνεται κανείς δια μιας απ’ τη λέπρα την ψυχική! Εκεί θα έχει φάσεις, στάδια, επίπεδα, προσπάθειες, υποχωρήσεις ή υποτροπές και επιτόπιο τροχάδην, αλλά, θα είναι όλα αυτά η διαδρομή προς την ελευθερία από την λέπρα του εγωισμού.

Οι χριστιανοί ήταν αυτοί που ξεκίναγαν τον δρόμο και πήγαιναν προς την Βασιλεία του Θεού. Αν πίστευαν ότι έφτασαν, τότε ήταν απατημένοι…!!

 

ΙΒ’ ΚΥΡΙΑΚΗ ΛΟΥΚΑ
Θεραπεία δέκα λεπρῶν
Ἐκ τοῦ κατά Λουκᾶν
Κεφ. ιζ’, 12-19
 
Τόν καιρό ἐκεῖνο, καθῶς ὁ Ἰησοῦς ἔμπαινε σέ κάποιο χωριό, τόν συνάντησαν δέκα λεπροί ἄνδρες πού ἀφοῦ στάθηκαν σέ ἀπόσταση, τοῦ φώναξαν:
          - Ἰησοῦ, διδάσκαλε, λυπήσου μας.
          Ὁ Ἰησοῦς, ὅταν τούς εἶδε, τούς εἶπε:
          - Πηγαίνετε καί δείξετε τόν ἑαυτό σας στούς ἱερεῖς.
          Καί ἐνῶ πήγαιναν, θεραπεύθηκαν ἀπό τή λέπρα.
          Ἕνας ἀπό αὐτούς, βλέποντας ὅτι θεραπεύθηκε, γύρισε πίσω, καί μέ δυνατές φωνές δόξαζε τόν Θεό. Καί ἔπεσε γονατιστός μπροστά στά πόδια του Ἰησοῦ καί τόν προσκύνησε εὐχαριστώντας. Αὐτός ἦταν Σαμαρείτης.
          Εἶπε δέ τότε ὁ Ἰησοῦς:
          - Δέν καθαρίσθηκαν ἀπό τήν λέπρα καί οἱ δέκα; Οἱ ἄλλοι ἐννιά, ποῦ εἶναι; Δέν θεωρήσανε ὅτι πρέπει νά γυρίσουν νά δοξάσουν τόν Θεό, παρά μόνο αὐτός ὁ ξένος;
          Καί τοῦ εἶπε:
          - Σήκω καί πήγαινε στό καλό. Ἡ πίστη σου σέ ἔσωσε.-