Πίσω από την τεχνητή νοημοσύνη βρίσκονται εταιρείες που αισχροκερδούν| Βασ, Πετρουλέας | Σοφιά Χατζή

Πίσω από την τεχνητή νοημοσύνη βρίσκονται εταιρείες που αισχροκερδούν| Βασ, Πετρουλέας | Σοφιά Χατζή

Η τεχνητή νοημοσύνη και ο άνθρωπος
Πίσω από την τεχνητή νοημοσύνη βρίσκονται εταιρείες που αισχροκερδούν
με τον Βασίλειο Πετρουλέα, πρώην διευθυντή Ερευνών του Δημόκριτου
είναι το μέρος Α’ σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη

___

Ένα βασικό στοιχείο είναι ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι ενσωματωμένη στους υπολογιστές, οι οποίοι μπορούν να κάνουν πράξεις, να αποκρίνονται, να γράφουν τον ήχο, την εικόνα. Είναι εντυπωσιακό επίτευγμα του ανθρώπου να κάνει τα μηχανήματα να καταλαβαίνουν τις εντολές του και να αποκρίνονται.

Μια από τις πρώτες εφαρμογές είναι το πρόγραμμα Ελίζα, το οποίο απαντούσε απλά και μπορούσε να παρέχει ψυχολογική υποστήριξη με διάλογο. Σύντομα ο δημιουργός της, βλέποντας την ευρεία απήχηση, μετάνιωσε και προειδοποίησε. Το είχε ξεκινήσει σαν ένα παιχνίδι και βλέποντας τις επιπτώσεις ονόμασε την τεχνητή νοημοσύνη αργό δηλητήριο.

Οι μηχανές αναζήτησης, όπως της google, οι εφαρμογές του gov.gr, τα GPS, τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό έχουν ενσωματωμένη τεχνητή νοημοσύνη. Ας σκεφτούμε όμως πώς θα αποφασίσει η μηχανή σε μια δύσκολη στιγμή εάν το αυτοκίνητο θα πέσει σε κολώνα ή σε άνθρωπο. Τα chat boxes, όπως το Alexa, είναι διαδεδομένα στο εξωτερικό. Χρησιμοποιούνται οικιακά και μπορούν να εκτελούν εντολές, όπως να δίνουν πληροφορίες για τον καιρό, να διεκπεραιώνουν εντολές για κλείσιμο ραντεβού, κλήση ταξί, κλείσιμο εισιτηρίων. Λειτουργούν διαδικτυακά, μέσω του cloud και είναι αναπόφευκτο το ότι καταγράφουν προσωπικά δεδομένα. Κάποιες από τις εφαρμογές αυτές έρχονται πολύ σύντομα στη ζωή μας. Οι κάμερες ασφαλείας επεξεργάζονται και ταυτοποιούν με αναγνώριση προσώπου σε απίστευτες ταχύτητες. Έτσι εξιχνιάζονται τόσο γρήγορα πλέον τα εγκλήματα. Συλλέγονται προσωπικά δεδομένα, εξετάζεται το καταναλωτικό προφίλ, το προφίλ υγείας, οι αλγόριθμοι χρησιμοποιούνται από τις ασφαλιστικές εταιρείες και τις τράπεζες. Γενικότερα, αρκετές αποφάσεις που σχετίζονται με τη ζωή μας ήδη λαμβάνονται από μηχανές.

Το κρίσιμο είναι ότι δεν γνωρίζουμε με τι κριτήρια λειτουργούν οι αλγόριθμοι. Στην Αμερική τέτοια προγράμματα χρησιμοποιούνται σε αποφάσεις δικαστηρίων, όπως σε περιπτώσεις προφυλάκισης. Οι δικαστές δεν γνωρίζουν με τι κριτήρια λήφθηκε η απόφαση.

Όλα αυτά μας κάνουν αδύναμους διότι ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να διαπραγματευτεί με τα μηχανήματα και παύει η ανθρώπινη επικοινωνία. Πίσω από τα μηχανήματα κρύβονται γιγαντιαίες ψηφιακές εταιρείες, οι οποίες συλλέγουν προσωπικά δεδομένα. Οι ψηφιακές εταιρείες, όπως οι Microsoft, Google, Amazon, Facebook γνωρίζουν τόσα πολλά για μας, ενώ εμείς δεν ξέρουμε τίποτα γι αυτές. Η εξουσία έχει φύγει από τις κυβερνήσεις και οι σύγχρονοι ηγέτες δεν εκλέγονται από μας και είναι αυτοί που είναι πίσω από τις ψηφιακές εταιρείες, παγκόσμιες δυνάμεις, είναι άγνωστοι, λειτουργούν με πλήρη αδιαφάνεια, χωρίς να γνωρίζουμε τις σκέψεις τους και τα σχέδιά τους. Σε πλήρη αντίθεση με τους αγίους μας που μας κατευθύνουν πνευματικά, οι οποίοι είναι επάνω όρους κείμενοι.

Αν η τηλεόραση και τα κινητά τηλέφωνα απομονώνουν τις κοινωνικές σχέσεις, πόσο μάλλον οι μηχανές, τα ρομπότ - βοηθοί των ανθρώπων. Στην Ιαπωνία, που υπάρχει μεγάλη υπογεννητικότητα, τα ρομπότ χρησιμοποιούνται στους οίκους ευγηρίας για εκπαίδευση και διασκέδαση των γερόντων. Στη Σαουδική Αραβία το παγκόσμια γνωστό ρομπότ Σοφία είναι σε θέση να κάνει συζήτηση με ανθρώπους, να στρέφεται προς τον συνομιλούντα και να ανταποκρίνεται στις κινήσεις. Η κυβέρνηση της χώρας της έχει απονείμει δικαιώματα πολίτη, δηλαδή μπορεί να ψηφίζει και να παντρεύεται.

Τα ρομπότ μπορούν να βοηθήσουν θετικά ανθρώπους και να καλύπτουν μια ανάγκη, όταν για παράδειγμα χρειάζεται μυϊκή δύναμη, να επιτηρείται ένας κατάκοιτος. Όμως δεν υποκαθιστούν την ανθρώπινη παρουσία και είναι τραγικό, ένοχο και απάνθρωπο σε ηλικιωμένους, στα τέλη της ζωής τους να παρέχεται μια τέτοια συνοδεία. Η ανθρώπινη παρουσία είναι απαραίτητη και σίγουρα τα ρομπότ πρέπει να έχουν τη θέση του βοηθού.

Όλο και περισσότερο η τεχνητή νοημοσύνη εξυπηρετεί στρατιωτικούς σκοπούς. Στην Αμερική έχουν κατασκευαστεί ρομπότ σκύλοι, με εξαιρετικές δυνατότητες, για επικίνδυνες αποστολές. Η τεχνητή νοημοσύνη εφαρμόζεται και στα drones, επιτυγχάνει μεγάλη ακρίβεια στους στόχους και εξελικτικά βλέπουμε ότι σε πολεμικές συρράξεις μπορεί να αποφασίζει για θέματα ζωής και θανάτου.

Η τεχνητή νοημοσύνη έδωσε πολλές ευκολίες, βοήθησε πολύ την επιστήμη, την ιατρική, τις υπηρεσίες του κράτους, με το GPS τη μετακίνηση και όλα αυτά είναι δωρεάν. Μήπως εμείς σαν χρήστες όλων αυτών των υπηρεσιών είμαστε το εμπόρευμα; Το μεγάλο κέρδος είναι η συλλογή των πληροφοριών, γνωρίζουν τα πάντα για μας.

Δεν θα ήταν σωστό μιλάμε με προφητολαγνεία, όπως δυστυχώς έχει έντονα επικρατήσει, αλλά σίγουρα ο έλεγχος της ανθρωπότητας είναι πλέον εφικτός. Υπάρχει τεχνολογία που φτάνει και στις αχυροκαλύβες της Αφρικής. Σαφώς υφίστανται και ηθικοί κίνδυνοι, όπως το να ζει κανείς στην εικονική πραγματικότητα και να χάνει την αλήθεια της ζωής.

Η τεχνολογία δεν είναι δαιμονική, αλλά η εξέλιξή της είναι μονόδρομος, χωρίς επιστροφή και φαίνεται ότι γίνεται δαιμονική. Ξεγελιώμαστε από τις πολλές ευκολίες και πάμε παρακαλώντας να τις καταναλώσουμε. Ίσως χρειάζεται πλέον ψηφιακή εγκράτεια. Ας μη βιαζόμαστε και να μην παρασυρόμαστε στη χρήση των νέων προϊόντων και υπηρεσιών επικοινωνίας και κοινωνικών δικτύων. Είδαμε στην εποχή του κορονοϊού τι απόψεις ακούστηκαν, ο κόσμος τρελάθηκε, η εκκλησία διασπάστηκε. Χωρίς να το ξέρουμε, τα fake news προκάλεσαν όλα αυτά και ο κόσμος πίστευε οτιδήποτε ανεύθυνο ή ανυπόστατο που μπορεί να έγραψε ένας δεκαπεντάχρονος. Η εκκλησία θα πρέπει να δώσει μια παιδεία για την αντιμετώπιση αυτού το περιβάλλοντος.

Είναι δυνατόν να υπάρξει ένα νομικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο να κινούνται οι ψηφιακές εταιρείες που σαν στόχο έχουν το κέρδος;

Είναι τόσο γρήγορη εξέλιξη της τεχνολογίας, που τους κανόνες δεν τους βάζουν οι κοινωνίες, αλλά το ίδιο το προϊόν, πράγμα πρωτοφανές και επικίνδυνο. Ιστορικά, στη χρήση όλων των τεχνολογικών προϊόντων δόθηκε χρόνος να καθιερωθούν κανόνες από τις κοινωνίες, όπως στο αυτοκίνητο τα όρια ταχύτητας, οι σημάνσεις και τα φανάρια στους δρόμους. Ενώ στην τεχνητή νοημοσύνη που αναπτύσσεται τόσο γρήγορα, ένας κανόνας αναιρείται πολύ γρήγορα από την αναβάθμιση του προϊόντος και αυτό δίνει τεράστια δύναμη στις ψηφιακές εταιρείες, οι οποίες καθορίζουν τους κανόνες. Ας σκεφτούμε την περίπτωση μιας διαμάχης ενός πολιτικού με μια εταιρεία ψηφιακής τεχνολογίας. Εκείνοι ξέρουν τα πάντα για τον πολιτικό, ενώ αυτός δεν μπορεί να ξέρει τίποτα γι’ αυτούς.

Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να ξεπεράσει τον άνθρωπο, ο οποίος την κατασκεύασε;

Ο άνθρωπος δεν είναι το πιο ισχυρό ζώο στη δημιουργία, ούτε τρέχει γρηγορότερα, ούτε βλέπει καλύτερα, ούτε έχει την πιο δυνατή φωνή. Ας σκεφτούμε τί έχει πετύχει με την τεχνολογία χρησιμοποιώντας την άψυχη ύλη, με την οποία μιλά και αυτή αποκρίνεται. Η δημιουργικότητα είναι δώρο του Θεού και ο άνθρωπος κατασκευάζει μηχανές με πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες από αυτόν, να υπολογίζουν, να κινούνται ταχύτατα, να πετούν, να βλέπουν, να σηκώνουν αδιανόητα βάρη. Είναι μια φανερή ευλογία του Δημιουργού στον άνθρωπο.

…Η συζήτηση θα συνεχιστεί σε επόμενες εκπομπές…

___

Ραδιοπαραμυθία 02.05.2023 - Καθημερινή εκπομπή στο ραδιόφωνο της Πειραϊκής Εκκλησίας, 91.2 FM
Επιμέλεια - παραγωγή: Σοφία Χατζή
 
δείτε περισσότερες εκπομπές στο Youtube, στο playlist:
ΡΑΔΙΟΠΑΡΑΜΥΘΙΑ Σοφία Χατζή
https://youtube.com/playlist?list=PLVOw7e45N8AfBDlBujCCViMyx36BQGksz
 
Spotify (podcast): https://open.spotify.com/show/5X318QLNpY9Og41FIVelGS
 
δημιουργία βίντεο: kkaratz@gmail.com
 
#sofiachatzi