Η ετερότητα κατά την Πεντηκοστή και την παγκοσμιοποίηση και η εσφαλμένη παρουσία της Θεοτόκου στην εικόνα της εορτής - Κωνσταντίνος Νούσης

Η ετερότητα  κατά την Πεντηκοστή και την παγκοσμιοποίηση και η εσφαλμένη παρουσία της Θεοτόκου στην εικόνα της εορτής

Ένα από τα βασικότερα μηνύματα που περνάει η Πεντηκοστή είναι η ενότητα μέσω της ετερότητας. Ο όρος ετερότητα «παίζει» πολύ τα τελευταία χρόνια στη θεολογική γλώσσα. Πράγματι, ο Θεός κατά τη μέρα της Πεντηκοστής δεν ήρθε να επαναφέρει το γεγονός της μονογλωσσίας της προβαβελικής εποχής. Τότε φαίνεται πως η ενότητα ήταν γλωσσική και πολιτισμική. Η αμαρτία όμως τα κατέστρεψε όλα αυτά και «κατέβηκε» ο Θεός δια της πολυγλωσσίας να χωρίσει τα έθνη και να περιορίσει τοιουτοτρόπως την κατρακύλα των ηθών.

Το πρόβλημα επομένως εστιάζεται στον τρόπο της ενότητας. Και φαίνεται πως η ποικιλία και η ετερότητα δεν συνιστούν πρόβλημα στο παζλ της ενοποίησης των πάντων εν Χριστώ, αλλά το αντίθετο. Και στην ίδια την Τριάδα εξάπαντος βλέπουμε την ετερότητα (πρόσωπα) και την ενότητα (ουσία). Το θέμα είναι ακριβώς η Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Αυτή που εγκατέλειψε την πρωτοβιβλική κοινότητα των ανθρώπων, έρχεται τώρα με την πληρότητά της μέσα και δια της Εκκλησίας να ενώσει, να σώσει τον κόσμο. Είναι ο μοναδικός δρόμος.

Το ίδιο φαίνεται να επαγγέλλεται και η μετανεωτερική παγκοσμιοποίηση. Αλλά απλώς φαίνεται. Διότι της λείπει ο Χριστός, το Πνεύμα της Πεντηκοστής, το πανσθενές και πανενωτικόν.

Επ’ αφορμή της μεγίστης τούτης εορτής δύο ακόμη θεολογικοί σχολιασμοί. Η νεωτερίζουσα τάση να αγιογραφείται η Θεοτόκος στην εικόνα της Πεντηκοστής μάλλον είναι ατυχής. Η Πεντηκοστή είναι η ιδρυτική πράξη της τελευταίας φάσης της Εκκλησίας προ της τελικής Κρίσεως και της εγκαθιδρύσεως της Βασιλείας του Θεού. Απευθύνεται πρωτίστως και μοναδικώς στους Αποστόλους (και κατόπιν δι’ αυτών σε όλους τους ανθρώπους αδιακρίτως), οι οποίοι έτσι συνιστούν τους βασικούς και μοναδικούς μεταδότες της Χάρης στον υπόλοιπο κόσμο – ο Παύλος την έλαβε μεν εκ των υστέρων, αλλά είχε την ίδια ακριβώς Χάρη, οπότε και συνεικονίζεται με τους λοιπούς Αποστόλους. Ο Θεός θέλει την τάξη στην Εκκλησία Του. Αγωγοί της Χάρης είναι μόνο οι Απόστολοι και οι διάδοχοί τους. Να ένας ακόμη λόγος να μην ιστορηθεί η Παναγία στη συγκεκριμένη εικόνα. Πρόκειται για τη λειτουργική χειροτονία των Αποστόλων ιδιαίτερα. Αν δεν συνέβαινε αυτό, τότε θα είχε η Εκκλησία του Χριστού προτεσταντική μορφή. Σε κάθε περίπτωση, η ιερή παράδοση (της μη απεικόνισης της Παναγίας εν προκειμένω) δεν μπορεί να είναι τυχαία.

Βέβαια, δεν σημαίνει η απουσία της εξεικόνισης της Παναγίας πως απείχε οπωσδήποτε εκείνη την ημέρα από τη σύναξη των Αποστόλων. Απλούστατα, η πληρότητα της Χάρης ενυπήρχε σε αυτήν ήδη από τη μέρα του Ευαγγελισμού της και δεν περίμενε τη μέρα της Πεντηκοστής για να πληρωθεί Πνεύματος. Και επίσης, το ότι οι Απόστολοι έλαβαν πρώτοι τη Χάρη, προκειμένου να καταστούν φορείς Της, δεν σημαίνει ότι το Άγιο Πνεύμα δεν μπορεί να ενεργήσει και εκτός «επίσημης» Εκκλησίας. Απλά, εμείς σεβόμαστε την τάξη που όρισε και αγαπά η ίδια η Κεφαλή του σώματος της Εκκλησίας, ο Χριστός.

Κωνσταντίνος Νούσης

4/6/2023