80 έτη από την γέννηση του Παναγιώτη Κονδύλη - Γεώργιος Διον. Κουρκούτας

Αφιέρωμα σε έναν Ηλεία στοχαστή με οικουμενική αναγνώριση

80 χρόνια από την γέννηση του Παναγιώτη Κονδύλη

ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΛΛΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΖΩΗΣ. Τον Ιούλιο του 1998 ένα καρδιακό επεισόδιο οδήγησε στον πρόωρο θάνατο έναν σπουδαίο στοχαστή του Ελληνισμού. Ήταν μόλις 55 ετών και όλοι τότε μίλησαν για ιατρικό λάθος. Αλλά η απώλεια ήταν μεγάλη για το Ευρωπαϊκό Πνεύμα. Φέτος, αυτόν τον Αύγουστο, θα γινόταν 80 ετών. Ήταν  ο γεννημένος το 1943 στο Δρούβα Αρχαίας Ολυμπίας Παναγιώτης Κονδύλης. Το έργο του υπήρξε τεράστιο, ενώ τα ενδιαφέρον για αυτό αυξήθηκε μετά τον θάνατό του, αποδεικνύοντας την αξία του.

Σπούδασε σε Πανεπιστήμια των Αθηνών και της Γερμανίας, με γνωστικό αντικείμενο την Κίνηση των Ιδεών, την Φιλοσοφία, την Κοινωνιολογία και τον Διαφωτισμό. Μελετούσε, έγραφε και μετέφραζε διαρκώς. Αποτέλεσμα αυτής του της συνεχούς ενασχολήσεως ήταν η δημιουργία μελετών και έργων, στα ελληνικά και τα γερμανικά (με πλήθος έργων του να συνεχίζεται να μεταφέρεται στα ελληνικά, μετά, τον θάνατό του).  Στις 21 Μαρτίου 1991 του απονεμήθηκε το «Μετάλλιο Γκαίτε» (Goethe-Medaille), καθώς και το βραβείο του «Ιδρύματος Χούμπολτ» (Humboldt-Stiftung) την ίδια χρονιά. Από το Σεπτέμβριο του 1994 μέχρι τα τέλη Ιουλίου του 1995 υπήρξε εταίρος του Ιδρύματος Ανωτάτων Σπουδών του Βερολίνου.

Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΤΟΥ. Ο Κονδύλης συνέγραψε βιβλία και στα ελληνικά και στα γερμανικά. Τα περισσότερα βιβλία είχαν εκδοθεί πρώτα στα γερμανικά και στη συνέχεια στα ελληνικά, σε δική του μετάφραση. Ήταν τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας Frankfurter Αllgemeine Ζeitung, και ως τον θάνατό του υπήρξε επιμελητής και υπεύθυνος σειρών σε εκδοτικούς οίκους, όπως η «Γνώση» και η «Νεφέλη» στην Ελλάδα.

Το θάρρος του να μιλά και να γράφει πέρα από ιδεολογικά στεγανά τον έκαναν αξιοπρόσεκτο δημιουργό, αλλά βρέθηκε και στο στόχαστρο «διανοουμένων» που υπάκουαν σε ιδεοληπτικές αγκυλώσεις. Όσα «προφητικά» έγραψε για την διεθνή θέση του Ελληνισμού (στην «Θεωρία του Πολέμου»), στο πλαίσιο των διαλόγων με τους Τούρκους, δυσαρέστησαν όσους θέλουν τους διανοουμένους υπηρέτες των κομματικών συμφερόντων, αλλά αποτέλεσαν και ένα δείγμα καθαρής εθνικής σκέψης, που απουσιάζει συχνά από όσους χαράσσουν την Εθνική πολιτική. Επίσης, αξίζουν και όσα έγραψε για την επόμενη ημέρα του Ψυχρού Πολέμου και την ανάδυση των θρησκευτικών φονταμενταλισμών της Ανατολής που θα κηρύξουν πόλεμο στην Δύση.

Η Βουλή των Ελλήνων (με Πρόεδρο τον Νίκο Βούτση, τον Ιανουάριο του 2018, στα 20 χρόνια από τον θάνατό του) έκανε συνέδριο με συμμετοχή επιστημόνων από Ελλάδα και Εξωτερικό για αυτόν στην Αρχαία Ολυμπία (οι συνεδρίες του είναι προσβάσιμες στο διαδικτυακό δίαυλο της Βουλής στο YouTube .

ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥ. Ως επίλογο στο μικρό αυτό αφιέρωμα παραθέτουμε μερικές φράσεις του Ηλείου στοχαστή (από την ιστοσελίδα https://www.gnomikologikon.gr/authquotes.php?auth=1632):

1. Ο τωρινός κυρίαρχος επικαλείται τη λογική, ο μελλοντικός υμνεί την ελευθερία. 2. Μας ενδιαφέρει λιγότερο το τι είμαστε από το τι πιστεύουν οι άλλοι για μάς. 3. Είναι καλό που το σώμα μου δεν μπορεί να διαπράξει όλες τις αμαρτίες του πνεύματός μου. 4. Ο απέραντος πόθος να ρουφήξεις τον κόσμο — και η απέραντη ανία αφότου το έκανες. 5. Η ευγένεια συνιστά συχνότατα τον πιο επιδέξιο οπορτουνισμό: μόνο οι ευγενικοί άνθρωποι κατορθώνουν να κρατούν πάντοτε και συγχρόνως όλες τις πόρτες ανοιχτές. 6. Ο διάλογος μεταξύ ετεροφρόνων είναι αδύνατος και μεταξύ ομοδόξων περιττός. 7. Όταν προσδοκούμε από τους άλλους να μάς «καταλάβουν», στην ουσία ζητούμε απ’ αυτούς να συμμεριστούν την αυτοκατανόησή μας. Φιλία είναι η σιωπηρή συμφωνία ότι η μία πλευρά συμμερίζεται την αυτοκατανόηση της άλλης. 8. Οι παρωπίδες προσφέρουν ασφαλή προσανατολισμό.

 

Γεώργιος Διον. Κουρκούτας, 

φιλόλογος-συγγραφέας