«ΤΙΣ ΘΕΟΣ ΜΕΓΑΣ ΩΣ Ο ΘΕΟΣ ΗΜΩΝ» - π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

«ΤΙΣ ΘΕΟΣ ΜΕΓΑΣ ΩΣ Ο ΘΕΟΣ ΗΜΩΝ»

 π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Απορίες, σκέψεις, ερωτηματικά από την συζήτηση δύο κληρικών για την διδαχή της Εκκλησίας στους σημερινούς ανθρώπους περί του Θεού ως Πατρός ή ως επουρανίου χωροφύλακα!

.........................................................

Πρέβεζα, 21 Αυγούστου 2023

Αδελφέ μου, ...

Ξέρω τις στρεβλώσεις της εποχής με τα έμφυλα και τα complex με την πατρότητα και τον Θεό... μητέρα...(!), που και εσύ αναφέρεις. Βγαίνοντας από αυτήν την αυθαίρετη και σκόπιμη θεολογική "αφέλεια" πρέπει να δούμε τα του οίκου μας. Όσοι προσπαθούμε να σκιαγραφήσουμε «το χριστιανικό μας αίνιγμα», πώς θα διαβάσουμε το βιβλίο της Εξόδου; Πώς είναι πολέμαρχος(!) που κάνει σφαγές και ρημάζει λαούς ο Γιαχβέ; Και συγχρόνως στο Κεφάλαιο 33 του ίδιου βιβλίου (στιχ. 11) «ἐνώπιος ἐνωπίῳ ὥς εἴ τις λαλήσει πρός τόν ἑαυτοῦ φίλον» συζητάνε ο Θεός και ο Μωυσής, ενώ πριν... "νεφέλη" κατέβαινε στην σκηνή «καί ἐλάλει Μωςῆ»!! Και ο Μωυσής "απαιτεί": «Ἐμφάνισόν μοι σεαυτόν»!! για να καταλήξουμε στον ακροτελεύταιο 23^ο στίχο, όπου «... ἀφελῶ τήν χεῖρα καί τότε ὄψει τά ὀπίσω μου, τό δέ πρόσωπόν μου, οὐκ ὀφθήσεταί σοι».

Πώς απαντιέται η απορία γιατί ένας ζοχαδιακός προφήτης παραδίδει στο στόμα της αρκούδας πιτσιρίκια που τον ενέπαιξαν ως φαλακρό; Και οι ψευδοπροφήτες είναι αδιάφορο αναλώσιμο είδος, που ναι μεν συγχέουν τον λαό, όμως αυτοί δεν χρειάζονται σωτηρία; Ο θάνατος τους, του Δαθάν και του Αβηρών, και άλλων είναι καταδίκη κολαστική ή διαδρομή αλλοιότροπης σωτηρίας; Και συγχρόνως, όπως γράφει ο Ρωμανός ο Μελωδός, στο Κοντάκιο στον Ηλία, που σου έστειλα: «...συνείχετο δέ τούτοις ὁ δεσπότης ἑκατέρωθεν, τά σπλάγχνα μέν ἀνοίγων τοῖς αὐτόν καθικετεύουσι καί σπεύδων πρός τόν ἔλεον, τόν δέ προφήτην ἐρυθριῶν...» (στροφ. στ’).

Μετά τον Χριστό και την Καινή Διαθήκη Του, δεν γίνεται σαφές ότι ο Θεός της Παλαιάς (η εικόνα Του που δίνουν τα κείμενα) βρίσκεται να μοιάζει να είναι σε διαδρομή από τον αυστηρό Πατέρα στον φίλο; Η από τον Χριστό επεξήγηση «δεν σας λέω δούλους, αλλά φίλους» και η από τον Χριστό παράδοση προσευχής με εναρκτήρια προσφώνηση: «Πατέρα μας...» τι εξυπονοεί; Φυσικά όταν είσαι παιδί χρειάζεσαι σαφείς οδηγίες και αυστηρούς κανόνες τρόπου και διαδρομής ζωής, φυσικά και τώρα ίσως χρειαζόμαστε κάτι τέτοιο (εγώ σίγουρα!) ΟΜΩΣ ο Χριστός αναδιατάσσει τα δεδομένα και λέει ότι η λατρεία δέους και κάθετης σχέσης αποκτά μια, πρόσωπο προς πρόσωπο (μετάληψη), σχέση και μια οριζόντια οικείωση ΟΜΟΓΕΝΟΥΣ Πατρός (ο Χριστός έγινε άνθρωπος) και βεβαίως η κάθετη σχέση στην Παλαιά με την οριζόντια της Καινής συναπαρτίζουν τον Σταυρό που μας παραδόθηκε ως διαδρομή και τρόπος σχέσεως με τον Θεό και τους αδελφούς μας. Ο εμός (επίτρεψέ μου, λόγῳ του ναού που εφημερεύω...!!) άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γράφει: «Προέλαβε τήν Καινήν ἡ Παλαιά καί ἡρμήνευσεν τήν Παλαιάν ἡ Καινή...». Βεβαίως ο λόγος του ασκητή του Γεροντικού ισχύει δυστυχώς διαχρονικά: «Εἰς τήν Καινήν ἀναγινώσκω καί εἰς τήν Παλαιάν ἐπιστρέφω»!! Ξέρω, εξ ιδίων, ότι κι εμείς οι χριστιανοί, τα παιδιά του Θεού, τρέχουμε δύστροπα σε κατάσταση αμόκ πολλές φορές και χρειαζόμαστε παιδαγωγία, και ο Χριστός, αφού δεν του δίνουμε το χέρι μας, μάς αρπάζει «μέσα στην αγωνία Του για εμάς» από το... αυτί ή τα μαλλιά μας και εμείς ουρλιάζουμε! Με αυτά θέλω να πω ότι δεν είναι θέμα επιδίωξης... «ένας ωραίος Θεός, ένας Θεός που δεν μας ενοχλεί, που δεν κάνει φασαρία, αλλά είναι ένα απαλό χάδι...» ΑΛΛΑ είναι ανάγκη αφόρητα πιεστική η αποσαφήνιση της "ποιότητας" του Θεού, που είναι Σταυρωμένη, χάριν των αδελφών, Αγάπη, και φυσικά και απολύτως δεν είναι ένας χαζός υπερπροστατευτικός παππούς, που λέει πάντα ναι στα κακομαθημένα εγγόνια του!

Πολλοί αιώνες με επουράνια αστυνόμευση και έναν Θεό- Βασιλιά, με ό,τι στο παρελθόν πραγματικά σήμαινε και ό,τι σήμερα έχει αφήσει στο φαντασιακό των ανθρώπων η λέξη βασιλιάς, ο οποίος κάνει αναιτιολόγητα ό,τι θέλει δεν νομίζεις ότι χρειάζεται νοηματική αποσαφήνιση περιεχομένου; Έναν Θεό που κρατάει στο στόμα μαχαίρι [σαν χασάπης που θέλει ελεύθερα τα χέρια του...  γιατί; (βλέπε απεικονίσεις του Χριστού στην Ισπανία)] και απειλεί με την Δαμόκλειο σπάθη της κόλασης και έχει παπαγαλάκια του, άθλιους κληρικούς ή έστω στερημένους ανέραστους πικρούς προφήτες, πώς θα Τον δουν οι σημερινοί άνθρωποι; Έναν Θεό που "οδηγεί" τον Σαρτρ να γράψει το θεατρικό «Ο Θεός και ο διάβολος» και το «Κεκλεισμένων των θυρών» και τον Σάμερσετ Μωμ τις τραγικές νουβέλες του (Βροχή);

Η εικόνα του Θεού στις συνειδήσεις των σύγχρονων ανθρώπων δεν επιδιώκουμε και δεν θέλουμε να είναι κατά τις απόψεις–επιλογές–επιθυμίες τους! Μας νοιάζει όμως πολύ να είναι η ΟΝΤΩΣ εικόνα Του. Ενός Πατέρα που ψάχνει στα βουνά και φορτώνεται στην πλάτη το χαμένο πρόβατο, μήπως και ο κόπος της επιστροφής γίνει για το πρόβατο εμπόδιο επιστροφής! Και φυσικά δεν "ξέρει" αν τώρα που επέστρεψε δεν θα... ξαναφύγει; Ενός Πατέρα που δίνει αμέσως ό,τι το θράσος του ασώτου υιού του ζητάει και ξημεροβραδιάζεται στο δρόμο περιμένοντάς τον. Και όταν επιτέλους επιστρέφει δε ζητά αποκατάσταση της πατρικής αξιοπρέπειας, αλλά προσθέτει θυσίες (μόσχος–στολή–δαχτυλίδι). Ενός Πατέρα που συγχωρεί τον Πέτρο με τρεις, χωρίς άλλα απαιτούμενα, ερωτήσεις, αν Τον αγαπά! Και αυτά για τον Αρχηγό της Εκκλησίας Του.

Και τώρα στο... σπήλαιο του Σινά. Ἰδού παρελεύσεται Κύριος. Πότε; Ὅταν πνεῦμα μέγα κραταιόν διαλῦον ὄρη καί συντρίβων πέτρας; ΟΧΙ. Οὐκ ἐν τῷ πνεύματι Κύριος. Ὅταν γίνει συσεισμός; ΟΧΙ. Οὐκ ἐν τῷ συσεισμῷ Κύριος. Ἐν τῷ πυρί τό ἀκολουθήσαν τόν συσεισμόν; ΟΧΙ. Οὐκ ἐν τῷ πυρί Κύριος. Η δύναμη ταραχής και αναστάτωσης και η φωτιά είχαν και έχουν αρχετυπική ερμηνεία ισχύος και επιβολής παντού στον κόσμο. Από τον παγανισμό [την αρρώστια της παιδικής ηλικίας της θρησκείας, όπως λέει ο C. S. Lewis (The most reluctant convert· Πολύ ενδιαφέρον φιλμ του 2021 σχετικά με την πνευματική διαδρομή του C. S. Lewis. «Η σκληρότητα του Θεού είναι πιο σπλαγχνική από την τρυφερότητα των ανθρώπων», «Ο εξαναγκασμός Του είναι η απελευθέρωσή μου»)] μέχρι την ειδωλολατρία.

Μήπως εδώ ο Χριστός απλώς και σαφώς διαφοροποιείται από αυτές τις αντιλήψεις και δεν θέλει να μας πει ότι θα είναι το... air condition της ζωής μας;! Ο Ηλίας είναι διωκόμενος με προγραφή θανάτου, πεινασμένος, ευτελισμένος από τον Γιαχβέ, που τον έστειλε συγκάτοικο με μια χήρα γυναίκα, αυτόν τον ναζιραίο! Η Λεπτή Αύρα δεν του εξασφάλισε την έλλειψη προβλημάτων, αλλά του έμαθε την ποιότητα Αυτού στον όποιον θέλει να μοιάσει. Το Σινά ξαναγίνεται Θεοφάνεια. Ετούτη η Θεοφάνεια είναι η άλλη πλευρά των πλακών που έφερε ο Μωυσής. Οι εντολές είναι πλαίσιο ζωής για τους λαβόντες. Η άλλη πλευρά (ο Ηλίας και η συνάντηση με τον Χριστό) "καταγράφει" ποια είναι η υπαρξιακή ποιότητα και το «πλαίσιο ζωής» του Νομοδότη. «Τόσο μακριά από εμάς και ταυτόχρονα πιο οικείος μαζί μας από ό,τι είμαστε εμείς με τον εαυτό μας» (Αυγουστίνος).

..............................................................