Πενήντα χρόνια ορθοδοξίας στο Νότιο Κονγκό | Επίσκοπος
Κωνσταντιανής Κοσμάς | Σοφία Χατζή
"Είναι αναγκαίο, να θυσιάσουμε κάτι από τον εαυτό μας. Δεν μπορούμε να ολιγωρούμε, όταν υποφέρει ο αδελφός μας ποικιλοτρόπως"
Πενήντα χρόνια ορθοδοξίας στο Νότιο Κονγκό
Επίσκοπος Κωνσταντιανής Κοσμάς
___
Η Σοφία Χατζή ταξίδεψε τον Ιούλιο 2023 στο ορθόδοξο ιεραποστολικό κλιμάκιο του Κολουέζι (Kolwezi), Νότιο Κονγκό, προσκεκλημένη να παραστεί τους εορτασμούς των 50 χρόνων από την πρώτη παρουσία της Ορθοδοξίας. Μας μεταφέρει αυτές τις πολύτιμες συνεντεύξεις, με πολύ σεβασμό σε όλη την ιεραποστολική προσπάθεια και την αίσθηση της ευλογίας που πήραμε σε αυτό τον μακρινό τόπο. Δίπλα σε ανθρώπους που ηγούνται της ιεραποστολικής αυτής προσπάθειας, όπως με τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Κωνσταντιανής, Κοσμά.
Ο κ. Κοσμάς διακονεί στη Μητρόπολη Κατάνγκας, στο Νότιο Κονγκό, στο πλευρό του Μητροπολίτη κου Μελετίου, ο οποίος εργάζεται εκεί άκνοα για 35 χρόνια.
Η πορεία του μέχρι το Κονγκό
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κοσμάς γεννήθηκε στην Καβάλα και ως κληρικός υπηρέτησε στην Ιερά Μητρόπολη Ελευθερουπόλεως. Μετέπειτα μόνασε για 5 χρόνια στην Ιερά Μονή Αγ. Γρηγορίου του Αγίου Όρους. Με τις ευχές του ηγουμένου της Μονής, γέροντος Χριστοφόρου, ήρθε στην επαρχεία της Κατάνγκας, στο Νότιο Κονγκό για να βοηθήσει στο έργο του Μητροπολίτου κου Μελετίου, στην εσχατιά της Αφρικής. Εδώ τα μεγέθη είναι τεράστια όσον αφορά τις αχανείς εκτάσεις και τα πλήθη των κατηχούμενων και των πιστών και οι ιεραπόστολοι ελάχιστοι, αγωνιζόμενοι σε δυσχερείς συνθήκες.
Ο πόθος για την ιεραποστολή γεννήθηκε όταν ήταν 10 ετών. Θυμάται στο σχολείο, ειδικά μετά την πρώτη εβδομάδα, την Κυριακή της Ορθοδοξίας που είναι αφιερωμένη στην εξωτερική ιεραποστολή. Με παρακίνηση της δασκάλας συνέλλεγαν χρήματα σε φακελάκια και συμμετείχαν σε εκδηλώσεις. Θυμάται με συγκίνηση το παγκόσμια γνωστό τραγούδι "we are the world", αφιερωμένο τότε στα πεινασμένα παιδιά της Αιθιοπίας και τις φωτογραφίες που κυκλοφορούσαν στην επικαιρότητα.
Δόθηκε ευκαιρία ως λαϊκός να βοηθά εθελοντικά στους ιεραποστολικούς συλλόγους. Ως κληρικός μνημόνευε πάντα τον πρωτεργάτη της ιεραποστολής στο Κονγκό παπα Κοσμά Γρηγοριάτη, του οποίου ο τάφος είναι σημείο αναφοράς. Πάντα προσεύχεται και προστρέχει στη βοήθειά του. Διαβάζοντας στα περιοδικά για τον παπα Κοσμά εντυπωσιάστηκε για τη δράση του, την αντιμετώπιση της φτώχειας και της μαγείας.
Ο παπα Κοσμάς συκοφαντήθηκε από πολλούς, αλλά δεν κράτησε ποτέ κακία. Όμως εκτιμήθηκε για το έργο και τα χαρίσματά του, ειδικά με τον θάνατό του, ενέπνευσε και η ιεραποστολή πήρε μεγάλες διαστάσεις σε ολόκληρη την Αφρική.
Τα πρώτα βήματα της Ορθοδοξίας στο Κονγκό και στην Αφρική
Πολλοί ντόπιοι ρωτούν τους ορθοδόξους "πού ήσασταν εσείς τόσον καιρό; Γιατί δεν ήρθατε να μας δείξετε και να μας μάθετε την Ορθοδοξία;" Ίσως αυτό εξηγείται από τα δεινά της Ελλάδος κατά την τουρκοκρατία και μετέπειτα τους παγκόσμιους πολέμους.
Με τη βοήθεια του Θεού ήρθαν οι πρώτοι ορθόδοξοι ιεραπόστολοι στις αρχές του 20ου αιώνα. Τα θεμέλια έβαλαν π. Νικόδημος Σαρίκας († 1946), ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος († 1972), ο οποίος αναμένεται να αγιοκαταταχθεί από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας και ο διάδοχός του π. Χαρίτων Πνευματικάκης († 1998). Στην επαρχία της Κατάγκας εργάστηκε για χρόνια ο π. Αμφιλόχιος Τσούκος, πρώην μητροπολίτης Γάνου και Χώρας, ο οποίος έφθασε συνοδευόμενος από τις κυρίες την Αναστασία και Ζωή που προσέφεραν τα πάντα στην ιεραποστολή, όπως θυμούνται οι ντόπιοι με ευγνωμοσύνη σήμερα.
Τα πρώτα χρόνια οι δυσκολίες ήταν τεράστιες, στερούνταν τα πάντα και ο παπα Κοσμάς έλεγε ότι ο ιεραπόστολος θα πρέπει να αφήσει τα κόκαλά του στην Αφρική και να χύσει το αίμα του. Ο παπα Κοσμάς πράγματι έχυσε το αίμα του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα επιστρέφοντας από το Λουμπουμπάσι, στο κοντινό χωριό Σουφουμάγκο. Ο παπα Κοσμάς δούλεψε με πολύ πάθος για 13 χρόνια, με προνοητικό πνεύμα και κέρδισε πλήθη λαού, προτεστάντες, καθολικούς και πιστούς άλλων δοξασιών.
Η ιεραποστολή δεν είναι εξωτερική | Το σήμερα στο Κονγκό
Είναι ευαγγελική εντολή να μην κλείσουμε την εκκλησία σε συγκεκριμένα όρια (Ματθ. 28, Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη), ανοίγεται σε όλη την οικουμένη και οφείλουμε να μεταδώσουμε την αλήθεια σε κάποιους άλλους ανθρώπους που δεν την γνωρίζουν και την αναζητούν.
Στη σημερινή εποχή δεν υπάρχει ζήλος για την ιεραποστολή, η οποία είναι μία και δεν υπάρχει ούτε εσωτερική, ούτε εξωτερική ιεραποστολή, δεν περιορίζεται σε ένα χώρο. Χρειάζεται να υπάρξουν κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι θα εμπνεύσουν λαϊκά μέλη της Εκκλησίας και κληρικούς, ώστε να έρθουν να βοηθήσουν. Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει κάνει τον άνθρωπο μαλθακό, και όπως έλεγε ο Άγιος Παΐσιος, δεν υπάρχει το πνεύμα της θυσίας και του πόνου. Σε πολλά από ιεραποστολικά κλιμάκια οι εργάτες είναι ελάχιστοι. Ο Χριστός μας καλεί όλους, όσους έχουν το χάρισμα, να πορευθούμε σε κάποια άλλα μέρη, κάποια άλλα έθνη. Πολλοί βέβαια βοηθούν από τα μετόπισθεν, όπως ο μακαριστός αρχιμανδρίτης π. Παντελεήμων Πούλος, ο οποίος αφανώς προσέφερε τα μέγιστα στις επισκοπές του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Φρόντισε να στέλνει στην περιοχή της Κατάνγκας περίπου 35 κοντέινερ βοήθειας μέσα σε 15 χρόνια. Οι αποστολές έφθαναν χάρη στην γενναία συνδρομή και προσφορά του Προέδρου της Ελληνικής Κοινότητας με έδρα το Λουμπουμπάσι. Η διαδρομή τους μέσω του Γιοχάνεσμπουργκ και των τελωνείων, διαρκούσε πάνω από 5 – 6 μήνες. Η ευγνωμοσύνη των ντόπιων είναι πάντα μεγάλη και μνημονεύουν πάντα όσους συνδράμουν.
Η μεγάλη δυσκολία των ιεραποστόλων είναι να δείξουν με τον τρόπο της ζωής τους τι προσπαθούν να μεταφέρουν, να τους διδάξουν μέσω του λόγου του Ευαγγελίου. Πρέπει να συμβαδίζουν, να μαθαίνουν τα ήθη, τα έθιμά τους και να αφουγκράζονται τα στοιχεία του πολιτισμού των ιθαγενών, να επικοινωνούν μαζί τους. Το μοντέλο της μεταφοράς δικών μας παραδόσεων, ηθών και εθίμων έχει αποτύχει.
Η μακαριστή αδελφή Νεκταρία, από το μοναστήρι της Αίγινας, εργάστηκε εκεί 10 χρόνια και ίδρυσε στο Κολουέζι το κέντρο ελληνομάθειας για τα παιδιά του οικοτροφείου, τα οποία είναι 45 σήμερα, για να μπορούν να βοηθούν στην εκκλησία και να εξυπηρετούν ανάγκες της ιεραποστολής. Πολλά παιδιά που διδάχθηκαν στα σεμινάρια της ελληνομάθειας σπουδάζουν στην Ελλάδα. Η προσπάθεια αυτή δεν γίνεται προσηλυτισμός. Μαθαίνουν ελληνικά, όπως ακριβώς εμείς μαθαίνουμε αγγλικά, χωρίς να υιοθετούμε τις παραδόσεις των Άγγλων. Βλέπουν ότι σεβόμαστε τον πολιτισμό τους, τους αγαπούμε, σίγουρα το αντιλαμβάνονται. Ο λαός έχει πληγές από την αποικιοκρατία, τους εμφυλίους πολέμους και τις ετερόδοξες διδασκαλίες. Η αλλαγή είναι αργή, όπως συμπεραίνει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κος Μελέτιος.
Πολλές φορές διαδίδονται μέσω των κοινωνικών δικτύων ότι οι ορθόδοξοι συμβιβάζονται, συμπροσεύχονται με τους ετερόδοξους, με την ανάρτηση φωτογραφιών, βίντεο. Η πραγματικότητα είναι ότι σε αυτό το ποικίλο περιβάλλον της Αφρικής γίνεται συνεργασία και αλληλοβοήθεια στην τοπική κοινωνική ζωή και στη φιλανθρωπία. Δεν γίνονται υποχωρήσεις σε θέματα πίστης, δογματικά και εκκλησιαστικά.
Η αντίληψη του Θεού, η ζωή και ο θάνατος
Πραγματικά οι άνθρωποι εδώ αναζητούν τον Θεό. Αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς από το περιεχόμενο των ερωτήσεων για θεολογικά, δογματικά θέματα. Στην κατήχηση δείχνουν μεγάλο ζήλο. Βέβαια δεν μπορούμε να ωραιοποιήσουμε τα πάντα, υπάρχουν λίγες περιπτώσεις που μετά το βάπτισμα απομακρύνονται από την εκκλησία.
Είναι δύσκολο, όταν έχει μάθει κανείς με λάθος τρόπο τον Θεό, να αντιληφθεί την ορθή αλήθεια. Αυτό βέβαια συμβαίνει σε όλο τον κόσμο.
Αντιλαμβάνονται τον θάνατο τελείως διαφορετικά από μας. Όταν πεθαίνει νέος ή μικρό παιδί οι εκδηλώσεις τους είναι με χαρά και γέλιο. Ο πόνος είναι στιγμιαίος. Ένας πιστός Κονγκολέζος ρώτησε για ποιό λόγο εμείς πονάμε τους ανθρώπους μας τόσο πολύ, ενώ πιστεύουμε ως Ορθόδοξοι, στην άλλη ζωή, όπου δεν υπάρχει πόνος, λύπη, στεναγμός, αλλά ζωή ατελεύτητος. Αντίθετα, εκείνοι επανέρχονται στην κανονικότητα σε μια βδομάδα μόνο μετά από τον θάνατο. Παρατηρούμε στους ντόπιους ότι, ενώ πεθαίνει συγγενικό τους πρόσωπο, έρχονται σε τρεις μέρες μέσα στη χαρά. Ο Παναγιώτης που βοηθά στην κουζίνα έχασε ένα παιδάκι 5 μηνών και μετά από λίγες ημέρες επανήλθε και μας έλεγε ότι είναι μια χαρά και απαντά ότι έχει κι άλλα παιδιά και πιστεύει στην αιώνια ζωή. Στην Ελλάδα και στον δυτικό πολιτισμένο κόσμο ο θάνατος ενός μικρού παιδιού αντιμετωπίζεται ως τραγωδία και το μόνο που μπορείς να κάνεις για να συμπαρασταθείς είναι να σιωπήσεις, να μείνεις δίπλα στους πενθούντες και να προσεύχεσαι.
Τρώνε μια φορά την ημέρα ή μια φορά στις δύο ημέρες. Η βασική διατροφή είναι το μπουκάρι, το καλαμποκάλευρο. Είναι απλοί, έχουν πολύ μεγάλη υπομονή. Βέβαια, λόγω της φτώχειας, φέρονται μερικές φορές πονηρά για να επιβιώσουν. Πεινούν και γι αυτό μπορεί να απατήσουν ή να κλέψουν.
Ευχαριστούμε και ευχόμαστε στον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο κ. Κοσμά και σε όλους τους συνεργάτες της ιεραποστολής καλή δύναμη, με τη βοήθεια του Θεού.
___
Για συνεισφορά στο έργο της Ιεραποστολής στο Ν. Κονγκό
GR5401102070000020729608180 ΙΕΡΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗ ΚΑΤΑΝΓΚΑΣ
ΕΘΝΙΚΉ ΤΡΑΠΕΖΑ
___
Ραδιοπαραμυθία 21.09.2023 - Καθημερινή εκπομπή στο ραδιόφωνο της Πειραϊκής Εκκλησίας, 91.2 FM
Επιμέλεια - παραγωγή: Σοφία Χατζή
δείτε περισσότερες εκπομπές στο YouTube, στο playlist:
ΡΑΔΙΟΠΑΡΑΜΥΘΙΑ Σοφία Χατζή
https://youtube.com/playlist?list=PLVOw7e45N8AfBDlBujCCViMyx36BQGksz
Spotify (podcast): https://open.spotify.com/show/5X318QLNpY9Og41FIVelGS
δημιουργία βίντεο: kkaratz@gmail.com
#sofiachatzi
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου