Θέλει ὁ Θεός τήν αἰώνιον καταδίκην κάποιων ἀνθρώπων; - Παναγιώτου Νικ. Γκουρβέλου

Θέλει ὁ Θεός τήν αἰώνιον καταδίκην κάποιων ἀνθρώπων;

Τοῦ κ. Παναγιώτου Νικ. Γκουρβέλου

      «Ὁ Θεός θέλει πάντας σωθῆναι» (Α΄ Τιµ. β΄ 4), µᾶς βεβαιώνει ὁ ἀδιάψευστος λόγος τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά ταυτόχρονα ἡ Ἐκκλησία µας ρητά διδάσκει πώς ὁ Κύριος θὰ ἐπιτρέψει (παραχωρήσει) τήν αἰώνια κόλαση τῶν µέχρι θανάτου ἀµετανόητα ἁµαρτωλῶν. Πῶς λοιπόν αὐτό συµβιβάζεται µἐ τήν ἀναλλοίωτη θέληση τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ νά σώσει ὅλα τά λογικά του δηµιουργήµατα, ἀγγέλους καί ἀνθρώπους; Ὅ,τι θά γραφτεῖ στή συνέχεια ἀποτελεῖ µία ἀπόπειρα διαλεύκανσης τοῦ ἐπίµαχου αὐτοῦ ζητήµατος.

Στήν ἱστορική πορεία παρουσιάστηκαν δύο ἀντίπαλες µεταξύ τους ἀλλά ἐξ ἴσου κακόδοξες- αἱρετικές διδασκαλίες, ὅσον ἀφορᾶ τό ὑπό συζήτησιν πρόβληµα. Σύµφωνα µέ τήν πρώτη, ὁ Θεός εἶναι ἕνας ἀµείλικτος ∆ικαστής, ὁ ὁποῖος θέλει ἤ µᾶλλον εὐφραίνεται µέ τήν αἰώνια τιµωρία µιᾶς µεγάλης µερίδας ἀνθρώπων. Κατά τήν θεωρία τοῦ Ἀπόλυτου Προορισµοῦ- διότι περί αὐτῆς πρόκειται-, δέν εἶναι ἡ πρώτη καί ἀµετάβλητη βούληση τοῦ Θεοῦ (τό προηγούµενον ἤ κατ’ εὐδοκίαν θέληµά Του) ἡ αἰώνια λύτρωση ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά ἡ σωτηρία µόνο λίγων ἐκλεκτῶν. Ὅλοι οἱ ὑπόλοιποι προορίζονται ἀπό τή Θεία βούληση γιά τήν αἰώνια κόλαση.

Ἡ ἀντίθετη τοῦ Ἀπόλυτου Προορισµοῦ αἱρετική θεωρία, ἡ θεωρία τῆς Ἀποκατάστασης τῶν πάντων πρεσβεύει πώς ὁ Πανάγαθος Θεός δέν θά ἐπιτρέψει (παραχωρήσει) τήν παντοτινή καταδίκη ὅσων πεισµατικά παραµένουν ἀµετανόητα ἁµαρτωλοί. Κατά τήν αἵρεση αὐτή, ἡ αἰώνια κόλαση τῶν ἀµετανόητα ἁµαρτωλῶν δέν εἶναι οὔτε τό κατά παραχώρησιν ἤ ἑπόµενον, ὅπως λέγεται, θέληµα τοῦ Κυρίου. Οἱ αἱρετικοί αὐτοί ὑπερτονίζουν τή Θεϊκή ἀγαθότητα καί ὑποβαθµίζουν τή Θεϊκή δικαιοσύνη, κρίνοντας πώς δέν θά τιµωρήσει ὁ Θεός οὔτε τούς ἀµετανόητους ἁµαρτωλούς, οὔτε καί αὐτούς τούς δαίµονες, ἀλλά θά τούς ἀποκαταστήσει (σώσει) ὅλους στήν ἀνέσπερη Βασιλεία Του.

Κατά τήν Ὀρθόδοξη Πίστη, τέλος, πού τέµνει τή µέση καί βασιλική ὁδό µεταξύ τοῦ Ἀπόλυτου Προορισµοῦ καί τῆς Ἀποκατάστασης τῶν πάντων, «ὁ Θεός θέλει πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καί τῆς Βασιλείας αὐτοῦ τυχεῖν» (Α΄ Τιµ. β΄ 4, Ἰωάννου ∆αµασκηνοῦ, Ἒκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, εἰσαγωγή- µετάφραση- σχόλια Νίκου Ματσούκα, Ἐκδόσεις Π. Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 1989, κεφ.29 (43), σ. 200), ἀλλά παραχωρεῖ (ἐπιτρέπει) τήν αἰώνια καταδίκη τῶν µέχρι τέλους ἀµετανόητα ἁµαρτωλῶν. Ἡ σωτηρία ὅλων εἶναι τό κατ’ εὐδοκίαν ἤ προηγούµενον τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας θέληµα τοῦ Θεοῦ, ἐνῶ ἡ αἰώνια καταδίκη τῶν ἀµετανόητων ἁµαρτωλῶν εἶναι τό κατά παραχώρησιν (στήν ἀνθρώπινη ἐλευθερία) ἤ ἑπόµενον (αὐτό πού ἀκολουθεῖ τήν ἐλευθερία µας) θέληµά Του (Βλ. Ἰωάννου ∆αµασκηνοῦ, Ἒκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως,, κεφ.27 (41), 28 (42) καί 29 (43), σ. 192- 200, κεφ.19 (92), σ. 412- 416). Τόσο πολύ σέβεται ὁ Θεός τήν ἐλευθερία µας, ὥστε ἡ ἀναλλοίωτη βούλησή Του γιά τήν αἰώνια λύτρωσή µας παραχωρεῖ (=δίνει χῶρο) ἤ ἀλλοιῶς ἕπεται (=ἀκολουθεῖ) τήν ἐλευθερία µας. Ἡ δική µας θέληση δηλαδή καλεῖται νά συνεργαστεῖ µέ τή σταθερή καί ἀγαθή βούληση τοῦ Θεοῦ (Θεανθρώπινη συνεργία) νά σώσει ὅλους τούς ἀνθρώπους. Ἄν ἐµεῖς συνεργήσουµε µέ τά καλά µας ἔργα, τότε πραγµατοποιεῖται ἡ εὐδοκία τοῦ Θεοῦ, ἡ πανάγαθη βούλησή Του δηλαδή γιά τή σωτηρία µας, ἡ ὁποία σωτηρία µας εἶναι τό πρῶτο θέληµα τοῦ Θεοῦ. Ἐάν, ἀντίθετα, ἡ βούλησή µας στραφεῖ πεισµατικά µέχρι θανάτου στό κακό, τότε ὁ ∆ίκαιος Θεός ἐπιτρέπει καί παραχωρεῖ τήν ἀτελεύτητη τιµωρία µας.

Ἡ γνώµη πώς ὁ Θεός ἐπιθυµεῖ τήν αἰώνια καταδίκη κάποιων ἀνθρώπων, ὑπονοεῖ ὅτι τό κατ’ εὐδοκίαν ἤ προηγούµενον θέληµά Του εἶναι ἡ παντοτινή κόλασή τους, πρᾶγµα πού συνιστᾶ τήν αἵρεση τοῦ Ἀπόλυτου Προορισµοῦ.

Ἀπ’ ἐναντίας, ἡ ἄποψη πώς ὁ Θεός κανένα δέν τιµωρεῖ, ὑπαινίσσεται ὅτι ἡ αἰώνια κόλαση τῶν ἀµετανόητα ἁµαρτωλῶν δέν εἶναι οὔτε τό κατ’ εὐδοκίαν (σωστό!) ἀλλά οὔτε καί τό κατά παραχώρησιν (λάθος!) θέληµα τοῦ Κυρίου, θέση πού ἰσοδυναµεῖ µέ τήν κακοδοξία τῆς Ἀποκατάστασης τῶν πάντων.

Ἡ κρυστάλλινη Ὀρθόδοξη θέση εἶναι πώς ὁ Οὐράνιος Πατέρας σφόδρα ἐπιθυµεῖ τήν αἰώνια λύτρωση ὅλων µας (κατ’ εὐδοκίαν ἤ προηγούµενον θέληµα τοῦ Θεοῦ), ἀλλ’ ὡς ∆ίκαιος Κριτής παραχωρεῖ καί ἐπιτρέπει τήν αἰώνια καταδίκη τῶν µέχρι τέλους ἀµετανόητα ἁµαρτωλῶν.

Μέ τόν τρόπο αὐτό ἡ Χριστιανική πίστη, ἀφ’ ἑνός διασφαλίζει καί τιµᾶ τήν ἀνθρώπινη ἐλευθερία, ἀφ’ ἑτέρου διατρανώνει τόσο τή Θεϊκή ἀγαθότητα ὅσο καί τή Θεϊκή δικαιοσύνη!