Σ κοταδ(ακ) ιστικός παλαιολιθικός υπέρ των Χριστιανικών Οργανώσεων - Κ. Νούσης

Σ κοταδ(ακ) ιστικός παλαιολιθικός υπέρ των Χριστιανικών Οργανώσεων^[1]

Μετ’ εκπλήξεως αναγνώσαμε προ ημερών τον σκοταδιστικό και αναχρονιστικό - νεκραναστητικό - παιάνα υπέρ των απομνημειωμένων εδώ και δεκαετίες πολυθρύλητων χριστιανικών οργανώσεων και αδελφοτήτων εν Ελλάδι από έναν νοσταλγό τους συνάδελφο, ο οποίος παραπλανητικά μάς έψεξε πως τις απαξιώνουμε δήθεν αθεολόγητα, πράγμα που περιμέναμε εξ αντιθέτου να ανασκευάσει τις θέσεις μας ο ίδιος. Αντ’ αυτού – δηλαδή μιας υποτιθέμενης θεολογικής τεκμηριώσεως – σταθήκαμε ενεοί και απορούντες ενώπιον της παράθεσης “γνωμών” και “ρήσεων” παλαιοτέρων πνευματικών πατέρων και θεολόγων, οι οποίοι – και καλά – φέρονται υποστηρίζοντες τις παρεκκλησιαστικές και προτεσταντίζουσες αυτές σέχτες του παρελθόντος – σήμερα θα λέγαμε με κάποια ικανοποίηση ότι έχουν σε μεγάλο βαθμό “ορθοδοξοποιηθεί”, χωρίς να είμαστε σε θέση, πέρα από το φαίνεσθαι αυτής της μεταλλάξεως, να καταλογίσουμε εμφανώς και αποδεικτικώς τις προτεσταντίζουσες και εν γένει δυτικοχριστιανικές καταβολές τους, που συνεχίζουν να υφίστανται αδιοράτως και να υφέρπουν δολίως στις συνειδήσεις θυτών και θυμάτων – αναφέρομαι στα στελέχη και στους πολυειδώς δεχομένους ακόμη τις επιρροές των Αδελφοτήτων αυτών ως απλά μέλη ή φίλα προσκείμενοι σε αυτές.

Είναι όντως δύσκολο σήμερα να καταγγείλεις πειστικά τις Οργανώσεις στη συνείδηση του σύγχρονου χριστιανού, αφενός διότι έχουν σχεδόν περάσει στην έσχατη δύση της δραστηριοποίησής τους και στο ναδίρ της επιρροής τους στα εκκλησιαστικά δρώμενα και αφετέρου επειδή έχουν τη θεσμική κάλυψη της επίσημης Εκκλησίας και φοράνε τον μανδύα της αποδοχής και συμπόρευσης με την ορθόδοξη πίστη και διδασκαλία. Ο γράφων βέβαια στο παρόν άρθρο - απάντηση στη σ-κοταδ-ιστική πρόκληση έχει να αναμετρηθεί και με την “περίεργη” γραφίδα του επιτιθέμενου, αλλά αποφάσισε να μην ασχοληθεί με αυτήν ως λίαν αδιάφορην ούσαν για τους περισσότερους αναγνώστες. Ωστόσο, για να μη φανεί ότι η σιωπή του είναι ένοχη και κατηγορεί άδικα τον συνάδελφο, θα παραθέσει δύο μικρά αποσπάσματα από το επίμαχο κείμενό του και… όποιος κατάλαβε, κατάλαβε! Ιδού λοιπόν: “Οι οργανωσιακοί σύμφωνα με τους σύγχρονους αγίους και πατέρες δεν είναι εντός της ορθοδόξου παραδόσεως», αποφάνθηκε ο κ. Ν. Κ. γενικά και αόριστα. Και, ρηματικά σαν αποκλειστικός ερμηνευτής Οσίου Πορφυρίου, που τους είχε βάλει απέναντι […] συνέδραμαν το ιερό έργο της ουσιαστικά και δημιουργικά, με ανοιχτό το ενδεχόμενο λάθους, ανθρώπινο αυτό. Εντελώς άδολα επί του προκειμένου και ανυποψίαστα μεν, στη διαδρομή όμως, όχι μικρού δε. Και αυτό ήταν η χρήση και διάδοση διδαχής δυτικότροπης απόκλισης !” (χρωμάτισα με έντονη γραφή τα πλέον σιβυλλικά ρήματα εκείνου).

Πάμε τώρα στο βασικό σκέλος της απάντησής μας. Θα στηριχθεί κυρίως στην αναίρεση – μάλλον αντικειμενικότερη ερμηνεία – των παρατιθέμενων υπ’ αυτού απόψεων ενίων εγκρίτων προσώπων της σύγχρονης Ορθοδοξίας. Μέσα από αυτές τις ρήσεις θα φανεί απλά ότι ο φιλοργανωσιακός συνάδελφος δεν αποδεικνύει σε καμία περίπτωση τη μη προβληματική εκκλησιολογικά και θεολογικά ταυτότητα και δράση των χριστιανικών Αδελφοτήτων εν Ελλάδι – και το τονίζω αυτό, διότι με εγκαλεί συνέχεια για “αθεολόγητη” εκ μέρους μου μομφή κατ’ αυτών.

1. Η παράθεση των συναισθηματικών αναμνήσεων του Γιανναρά για την εποχή που ήταν μέλος της αδελφότητος Ζωή όχι απλά δεν αποδεικνύει τη θεολογική του συμφωνία με αυτήν – άλλωστε σε όλα τα σχετικά βιβλία την κατακεραυνώνει – αλλά και αντιθέτως δεικνύει την εκ μέρους του προσπάθεια αντικειμενικής κριτικής, εφόσον δεν αποκρύπτει τα θετικά και ευχάριστα της εκεί διαβίωσής του.

2. Ο π. Κάλλιστος δεν μπορεί να ξέρει εκ των πραγμάτων τα αρνητικά των εν λόγω Οργανώσεων σε μια άλλη ορθόδοξη χώρα. Και εκτός αυτού, δεν είναι απορριπτέες συλλήβδην οι πρακτικές των Οργανώσεων, όπως τα Κατηχητικά για παράδειγμα. Τα προβλήματα εστιάζονται στον τρόπο και στο πνεύμα των πρακτικών αυτών.

3. Ο εν λόγω ιεράρχης έχει αδελφό προϊστάμενο σε συγκεκριμένη Αδελφότητα. Θα ήταν ποτέ δυνατό να τις κακολογήσει; Πέραν τούτου, μιλάει για έναν πεφωτισμένο κληρικό που δεν σημαίνει ότι οι αρχικές του καλές προθέσεις δεν “μολύνθηκαν” με προτεσταντικές και ευσεβιστικές μεθόδους και στοχεύσεις από μεταγενέστερα στελέχη.

4. Ωραία αποδεικτική τακτική! Απομονώνουμε μια φράση ενός αγιασμένου κληρικού που δόθηκε σε συγκεκριμένες περιστάσεις, λες και με αυτήν δείχνει ο π. Επιφάνιος την ευαρέσκειά του με το όλον των Οργανώσεων! Και αν ήταν τόσο σύμφωνος με αυτές, γιατί δεν εντασσόταν σε μία εξ αυτών και τουναντίον ακολούθησε τον δρόμο της μοναστικής πνευματικότητας και τη σύνδεσή του με έναν αγράμματο αγιορείτη, δηλαδή τον όσιο Πορφύριο;

Β1. Ο μακαριστός Περγάμου μιλάει για αντιγραφή τύπων. Άρα όχι ουσίας. Και εμείς σε αυτήν την τελευταία εστιάζουμε τις ενστάσεις μας. Επίσης, το να χαρακτηρισθεί ο κορυφαίος θεολόγος του 20ου αι. είναι μεγάλη κουβέντα, διότι ήδη άρχισε να αποδομείται έντονα η περσοναλιστική θεολογία του.

Β2. Τα λόγια του π. Αλεξάνδρου Σμέμαν φαίνονται άσχετα με το θέμα.

Ο φίλτατος κλείνει με το γνωστό πια ρεφραίν του – εκεί άλλωστε θέλει να καταλήξει, ώστε εμμέσως πλην σαφώς να δικαιώσει και ίσως νεκραναστήσει τις χριστιανικές αδελφότητες – πως η επιστροφή στην Ορθοδοξία, μετά τη βαβυλώνεια αιχμαλωσία μας στη δυτική πνευματικότητα, απέτυχε. Το συμπέρασμα αυτό είναι φυσικά αυθαίρετο και βεβιασμένο, καθώς η επιστροφή αυτή βρίσκεται εν εξελίξει.

Θα ήθελα στο σημείο αυτό και εφόσον αναφερόμαστε σε πρόσωπα και γνώμες, να υπογραμμίσω ότι η σχέση κάποιων εκλεκτών προσωπικοτήτων με τις χριστιανικές οργανώσεις κατά καιρούς δεν σημαίνει σχεδόν τίποτα, καθώς η μονοκρατορία τους τα προηγούμενα χρόνια δεν άφηνε κανένα σχεδόν περιθώριο σε κάποιον ενεργό εκκλησιαστικά χριστιανό να μην έρθει σε κάποια επαφή με αυτές, έστω και στοιχειώδη. Ο Αιμιλιανός της Σιμωνόπετρας, ο Γοντικάκης, ο Καψάνης της Γρηγορίου, έγιναν αργότερα και ηγούμενοι στο Όρος και αποτίναξαν από πάνω τους παντελώς τον ευσεβιστικό κονιορτό. Ο Παπαζάχος, ο γιατρός του Πορφυρίου, γράφει και ξαναγράφει ο Α.Κ.,  ήταν κάποτε Ζωηκός. Ε και; Και η αφεντιά μου ήταν Σωτηρικός.

Το θέμα όμως είναι εξάπαντος η θεολογία και η ορθοπραξία της Ορθοδοξίας. Και σε αυτά οι σύγχρονοι Άγιοι, αν και ανοιχτά δεν μπορούσαν να μιλήσουν για πολλούς λόγους, ήταν κάθετα αντίθετοι. Έχω γράψει κατά καιρούς διάφορα, ειδικά για την τοποθέτηση του οσίου Πορφυρίου, ο οποίος τους αποκαλούσε στον στενό του κύκλο “προτεστάντες”. Και αυτά όλα δεν είναι της φαντασίας μου ή μιας προσωπικής εμπαθείας, αλλά παραπέμπω σε συγκεκριμένες πηγές.^[2] Και μιλάω απλά για τη θεολογική τους νοοτροπία, χωρίς να επεκταθώ και στο γεγονός ότι στο παρελθόν προσπάθησαν να καταλάβουν – εν μέρει το πέτυχαν επί Ιερωνύμου Α’ – την εκκλησιαστική ηγεσία της χώρας και να επιβάλουν την “οργανωσιακή ευσέβεια”, προχωρώντας, και με αθέμιτα μέσα ακόμη, στην “κάθαρση” του “ανήθικου και διεφθαρμένου ιερατείου”.^[3] Ευτυχώς όμως και πάλι επενέβη και χάλασε τα σχέδιά τους ο όσιος Πορφύριος, στηρίζοντας υπογείως τον μακαριστό αρχιεπίσκοπο Σεραφείμ Τίκα. Αυτό όμως είναι θέμα άλλης μελέτης. Μάρτυρας πάντως της αλήθειας περί αυτού είναι και η γνωστή και προσφάτως αποδημήσασα εις Κύριον Σωτηρία Νούση (καμιά συγγένεια με τον υπογράφοντα).

Τελικά, ποιο είναι το ζητούμενο; Οι ιδέες μας ή η ακρίβεια της Ορθοδοξίας; Ο όσιος Πορφύριος, η μέγιστη αυτή μορφή, έλεγε: “προσπαθώ να γίνω Ορθόδοξος”. Ας το αναλογιστούν αυτό και ας ψαχτούν γενικότερα όσοι θέλουν να δικαιώσουν τον “προτεσταντισμό” τους, είτε στην προσωπική τους διαδρομή είτε και σε συλλογικό επίπεδο στα εκκλησιαστικά πράγματα της πατρίδας μας. Ο καθένας διαλέγει και παίρνει. Εγώ προτιμώ το κόστος και την ομορφιά της Ορθόδοξης πνευματικότητας. Εσείς, αγαπητέ συνάδελφε;

Κ. Νούσης

Λάρισα, 22/11/2023

---

[1]Απάντηση στο https://anastasiosk.blogspot.com/2023/11/0.html

[2]https://www.pemptousia.gr/2015/06/efsevistikes-akrotites/ . Γενικότερα τις απόψεις μου επί του θέματος μπορεί κάποιος να βρει στο https://www.pemptousia.gr/author/kostas-nousis/ .

[3]https://sporeas.gr/%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%AC%CE%B6%CE%BB-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B5%CE%BA%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%83%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8E%CE%BD-%CE%BF%CF%81%CE%B3%CE%B1%CE%BD%CF%8E/