Ὁμιλία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν Α’ Παγκόσμιον Συνάντησιν τῶν Ἀρχόντων Ὀφφικιαλίων τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας

 

Ὁμιλία τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν Α’ Παγκόσμιον Συνάντησιν τῶν Ἀρχόντων Ὀφφικιαλίων τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας 

(Ἀθῆναι, 29 Μαΐου 2024)

Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς,
Ἐντιμολογιώτατοι Πρόεδροι τῶν τριῶν Σωματείων τῶν Ἀρχόντων τοῦ Θρόνου,
Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,
Ἐξοχώτατε κύριε Πρόεδρε, ἐπίσημε ὁμιλητά εἰς τήν ἐκδήλωσιν,
Ἐκλεκτοί προσκεκλημένοι,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Χριστός Ἀνέστη!

Ἐν πασχαλίῳ ἀνατάσει καί πνευματικῇ εὐφροσύνῃ, δοξολογοῦντες τόν Ἀναστάντα Κύριον διά τά σωτήρια δωρήματα Αὐτοῦ, ἀπευθύνομεν ἐγκάρδιον χαιρετισμόν τιμῆς καί ἀγάπης πρός πάντας ὑμᾶς, τούς Ἐντιμoλογιωτάτους Ἄρχοντας Ὀφφικιαλίους τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τούς συναχθέντας ἐν τῷ κλεινῷ Ἄστει εἰς τήν Α’ Παγκόσμιον Συνάντησίν των, μεταφέροντες τήν εὐλογίαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριαρχείου. 

Ἐπί μακρούς αἰῶνας, οἱ Ἄρχοντες Ὀφφικιάλιοι προσέφερον πολυτίμους ὑπηρεσίας εἰς τήν Μεγάλην Ἐκκλησίαν, ἐξακολουθοῦν δέ καί σήμερον νά στηρίζουν τάς πρωτοβουλίας της, νά συμβάλλουν ποικιλοτρόπως εἰς τήν ἐκκλησιαστικήν ζωήν ὡς ἀρωγοί εἰς τό λατρευτικόν, διοικητικόν καί κοινωνικόν ἔργον τῆς Ἐκκλησίας, εἰς τήν χριστιανικήν μαρτυρίαν ἐν τῷ κόσμῳ, ὡς σύνδεσμος μέ τούς θύραθεν θεσμούς καί ὡς ὑποστηρικταί τῶν δικαίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου. Χαιρόμεθα, διότι ἐσεῖς, οἱ σύγχρονοι Ἄρχοντες, συνεχίζετε τήν εὐλογημένην παράδοσιν τῶν φιλογενῶν λαϊκῶν, οἱ ὁποῖοι πάμπολλα καί ἀνεκτίμητα εἰργάσαντο διά τήν Ἐκκλησίαν καί τό Γένος.

Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία σεμνύνεται δι᾿ ὑμᾶς καί σᾶς εὐλογεῖ. Ὁ Πατριάρχης σας σᾶς τιμᾷ, σᾶς ἀγαπᾷ, προσεύχεται δι᾿ ὑμᾶς καί τούς οἰκείους σας. Παρακολουθεῖ μέ πολύ ἐνδιαφέρον τά ἔργα σας, τήν προσφοράν σας εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί τήν κοινωνίαν, εἰς τήν καλλιέργειαν καί διαφύλαξιν τῶν ὑψηλῶν ἀξιῶν τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν παραδόσεως, αἱ ὁποῖαι συγκροτοῦν τήν ταυτότητά μας. Ἡ πιστότης εἰς αὐτάς τάς ἀξίας διέσωσε τήν ἰδιοπροσωπίαν μας μέχρι σήμερον, καί μετ᾿ αὐτῆς συναρτᾶται ἡ μελλοντική μας πορεία.

Αὐτάς τάς πανιέρους παραδόσεις ὑπερασπιζόμεθα καί καλλιεργοῦμεν ἐν τῇ Πόλει καί ἐν τῇ οἰκουμένῃ, ἐμπνεόμενοι καί διδασκόμενοι ἀπό αὐτάς καί ἀξιοποιοῦντες τήν πολύτιμον αὐτήν παρακαταθήκην διά τήν ἀντιμετώπισιν, κατά τόν νόμον καί τά προστάγματα τοῦ Χριστοῦ, τῶν συγχρόνων προκλήσεων. Γενεά παρέρχεται καί γενεά ἔρχεται, καί ἡμεῖς οἱ ἐν τῇ Πόλει τοῦ Κωνσταντίνου φυλάσσομεν ἀμετακίνητοι, ἐν μέσῳ περιστάσεων καί περιπετειῶν ἀλλά καί εὐλογίας καί δόξης ἀνεκλαλήτου, τά σεβάσματα τοῦ Γένους, τόν τόπον καί τόν τρόπον τοῦ βίου τῶν πατέρων ἡμῶν. 

Εἰς τήν Ὀρθόδοξον παράδοσίν μας, τό «ζητεῖν τά ἄνω» ὄχι μόνον δέν συνεπάγεται ἀδιαφορίαν διά τήν ζωήν καί τόν πολιτισμόν, ἀλλά ἐμπνέει καί ἐνισχύει τήν ἐγκόσμιον μαρτυρίαν μας. Ἡ Μετριότης ἡμῶν, καθ᾿ ὅλην τήν μακράν Πατριαρχίαν της, ὁμοῦ μετά τῶν πνευματικῶν, λειτουργικῶν καί ποιμαντικῶν εὐθυνῶν, ἀνέλαβε πολλάς πρωτοβουλίας, εἰρηνευτικάς, κοινωνικάς, πολιτιστικάς, οἰκουμενικάς, διαθρησκειακάς, οἰκολογικάς. Διεκηρύξαμεν, γεγονυίᾳ τῇ φωνῇ, τήν ἱερότητα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, τήν ἀλληλεγγύην, τήν ἀξίαν τοῦ ἀλληλοσεβασμοῦ καί τῆς συνεργασίας. 

Ἐτονίσαμεν ὅτι ἡ ἀδιαφορία διά τόν αἰώνιον προορισμόν της συρρικνώνει τήν ἀνθρωπίνην ὕπαρξιν. Τά ἔργα τοῦ ἀνθρώπου φέρουν τό στίγμα τῆς ματαιότητος, παρά τό γεγονός ὅτι ὁ ἄνθρωπος πού ἀδιαφορεῖ διά τό Ὑπερβατικόν ἱκανοποιεῖται εὐκολώτερον, ἐλλείψει ὑψηλῶν στόχων. Ἡ ὑψίστη τελειότης τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὅτι ἔχει τήν ἀνάγκην τοῦ Θεοῦ διά τήν ὑπαρκτικήν ὁλοκλήρωσίν του. 

Δέν εἴμεθα ἁπλῶς μία βιολογική ὀντότης. Ἡ ζωή μας δέν ἐξαντλεῖται εἰς τόν ἀγῶνα διά τήν ἐπιβίωσιν, διά τήν κάλυψιν τῶν ὑλικῶν ἀναγκῶν. Ἡ ἀνθρωπίνη ἀξιοπρέπεια καί ὁ ἀπόλυτος σεβασμός της δέν εἶναι δυνατόν νά θεμελιωθοῦν ἐπί μιᾶς νατουραλιστικῆς θεωρήσεως τοῦ ἀνθρώπου. Ἔχομεν ἀνάγκην ὑπερβατικοῦ προσανατολισμοῦ καί πνευματικῶν ἀξιῶν, πού μᾶς ἐμπλουτίζουν ὑπαρξιακῶς καί τρέφουν τό ἠθικόν μας αἰσθητήριον.

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,

Ἐπαναλαμβάνομεν ὅτι ἐν τῷ προσώπῳ ὑμῶν ἔχομεν φιλογενεῖς, προθύμους καί δυναμικούς συναγωνιστάς καί συνεργάτας εἰς τό διακονικόν ἔργον τῆς Ἐκκλησίας. Χαιρόμεθα ὅτι ὁ καθείς ἐξ ὑμῶν ἔχει εἰς τόν χῶρον του καί κατά τά χαρίσματά του πολύτιμον συνεισφοράν. Ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία ἔχει ἀνάγκην ἀνθρώπων ὅπως ἡ Ἐντιμολογιότης σας. Ἐκτιμῶμεν τάς πολλάς ἱκανότητάς σας καί τόν ἔνθεον ζῆλον σας, τήν πιστότητα εἰς τήν πατρῴαν παρακαταθήκην καί τό σύγχρονον πνεῦμα σας, τήν σύνεσιν καί τήν ἀποφασιστικότητά σας. Γνωρίζομεν τήν προσφοράν σας εἰς τήν εὐρυτέραν καρποφορίαν τῶν πρωτοβουλιῶν τῆς Ἐκκλησίας. Καί δοξάζομεν τόν Θεόν, ἐν ἐπιγνώσει ὅτι ἡ Θεία Χάρις εἶναι αὐτή πού θεραπεύει τά ἀσθενῆ καί ἀναπληροῖ τά ἐλλείποντα, καί ὅτι «τοῖς ἀγαπῶσι τόν Θεόν πάντα συνεργεῖ εἰς ἀγαθόν» (Ρωμ. η’, 37). Ἡ θυσιαστική προσφορά, ὅπου καί ἄν συναντᾶται, ὑπερβαίνει τό ἀνθρώπινον μέτρον καί φέρει τόν χαρακτῆρα θείας δωρεᾶς. 

Θεωροῦμεν μεγάλην εὐλογίαν ὅτι πραγματοποιεῖται σήμερον ἡ Α’ Παγκόσμιος Συνάντησις τῶν Ἀρχόντων τοῦ Θρόνου. Κατά τά τελευταῖα ἔτη ἔγιναν πολλαί προσπάθειαι διά νά εὑρεθῇ τρόπος στενοτέρας συνεργασίας τῶν Σωματείων τῶν Ἀρχόντων. Ἡ σημερινή Συνάντησις εἶναι εὐκλεής καρπός αὐτῶν τῶν προσπαθειῶν. Χαιρόμεθα δέ ἰδιαιτέρως διά τό γεγονός ὅτι εἷς ἐκ τῶν βασικῶν στόχων τῆς ἐκδηλώσεως εἶναι ἡ εὐρυτέρα στήριξις τοῦ Ecumenical Patriarch Bartholomew Foundation, ἑνός νεοσυστάτου ἀξιαγάστου θεσμοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει ὡς κεντρικόν σκοπόν τήν ὁριστικήν λύσιν τῶν οἰκονομικῶν θεμάτων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τήν κάλυψιν τῶν δαπανῶν διά τό πολυσχιδές ἔργον του. Ἐλπίζομεν ὅτι ἡ καρποφορία τῆς κοινῆς αὐτῆς μεγάλης προσπαθείας θά ἐγγράψῃ τό ὄνομα τῶν θεσμικῶν ὀργάνων τῶν Ὀφφικιαλίων τοῦ Θρόνου μέ ἀνεξίτηλα γράμματα εἰς τάς δέλτους τῆς ἱστορίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἡ λύσις δύναται νά δοθῇ μόνον μέ γενναίαν κοινήν προσπάθειαν καί συνδρομήν. Τό ζητούμενον εἶναι ἡ ἐπιτυχία τοῦ ἐγχειρήματος καί αὐτή μόνον μέ εὐρεῖαν συμμετοχήν τῶν ἀνά τήν οἰκουμένην Ἀρχόντων δύναται νά ἐξασφαλισθῇ. Πάντως, ἡ Μεγάλη Ἐκκλησία ἀξιολογεῖ τήν ἵδρυσιν καί ἀνάπτυξιν τοῦ ἐν λόγῳ θεσμοῦ ὡς ἕν νέον κεφάλαιον εἰς τήν ἱστορίαν τῆς προσφορᾶς τῶν Ἀρχόντων πρός αὐτήν.   

Περαίνοντες τόν λόγον, ἐκφράζομεν τόν ἔπαινον καί τάς εὐχαριστίας τῆς ἡμῶν Μετριότητος πρός τούς ἐμπνευστάς καί ὀργανωτάς αὐτῆς τῆς Α’ Παγκοσμίου Συναντήσεως τῶν Ἀρχόντων τοῦ Θρόνου, ὑπό τήν σκέπην τῆς Παναγίας τῆς Παμμακαρίστου, τῆς «εἰκόνος τῶν εἰκόνων» τοῦ Πατριαρχικοῦ Ναοῦ καί προστάτιδος τῆς ὁμωνύμου Ἀδελφότητος, τοῦ Πρωτοκλήτου τῶν Ἀποστόλων Ἀνδρέου, τοῦ καί ἱδρυτοῦ τῆς Ἐκκλησίας μας, καί τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν καί πρώτου θεολόγου τῆς ἐλευθερίας Παύλου. Εὐχαριστοῦμεν τόν Ἐξοχώτατον κύριον Εὐάγγελον Βενιζέλον, τόν ἐπιφανῆ μύστην καί καθηγητήν τῆς Νομικῆς Ἐπιστήμης, διά τήν παρουσίαν καί τούς σοφούς του λόγους. Πρός πάντας ὑμᾶς, τούς Ἐντιμολογιωτάτους Ἄρχοντας καί τάς προσφιλεῖς οἰκογενείας σας, εὐχόμεθα ὑγείαν καί πᾶσαν ἄνωθεν εὐλογίαν.

Ἐνώπιον τῶν Ὀφφικιαλίων μας συνηθίζομεν νά ὑπενθυμίζωμεν ὅτι ἐπιθυμία ἡμῶν εἶναι νά συναντώμεθα εἰς τήν Πόλιν τοῦ Κωνσταντίνου, εἰς τήν παλαίφατον Καθέδραν τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ἐκεῖ ὅπου φυλάσσονται ἐν ὑπομονῇ πολλῇ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ καί ἐν δυνάμει Θεοῦ τά ὅσια καί τά ἱερά τοῦ Γένους. Αἰσθανόμεθα ἰδιαιτέραν ἱκανοποίησιν, ὅταν σᾶς ὑποδεχώμεθα εἰς τήν Βασιλεύουσαν. Εἴμεθα δέ βέβαιοι, ὅτι μαζί μέ τήν χαράν τήν ὁποίαν δίδετε εἰς ἡμᾶς, θά ζῆτε καί ἐσεῖς μοναδικάς συγκινήσεις, βιώματα ὄχι ἁπλοῦ ἐπισκέπτου, ἀλλά «ἐπιστροφῆς εἰς τάς ρίζας», εἰς τήν πνευματικήν πατρίδα, εἰς τόπους ἱερούς καί οἰκείους, ὅπου οἱ Ἄρχοντες Ὀφφικιάλιοι, κατά τούς Βυζαντινούς αἰῶνας, προσέφερον πολυτίμους ὑπηρεσίας εἰς τό κράτος καί τήν Ἐκκλησίαν, μετά δέ τήν Ἅλωσιν ἦσαν στήριγμα τῆς ἀρχούσης καί πασχούσης Ἐκκλησίας, ἀναντικατάστατοι βοηθοί εἰς τό ζωτικόν οἰκουμενικόν ἔργον της. Ἐδῶ εἰς τήν Πόλιν, σᾶς ἀποκαλύπτεται ἡ διάστασις τοῦ βάθους τῆς τιμῆς τοῦ νά ἀνήκετε εἰς τήν χορείαν τῶν Ἀρχόντων τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας.

Μέ τοιαύτας σκέψεις καί αἰσθήματα ἀγάπης καί ἐκτιμήσεως, σᾶς εὐλογοῦμεν ἀπό τήν Πόλιν καί ἐπικαλούμεθα ἐπί πάντας ὑμᾶς καί ἐπί τούς ἡγαπημένους σας τήν χάριν καί τό ἔλεος τοῦ Ἀναστάντος Χριστοῦ.