Ένα αξιοσημείωτο θεολογικό ζήτημα είναι η
γενικευμένη εφαρμογή της μοναχικής πρακτικής και νοοτροπίας στις οικογένειες
και στην καθημερινή ζωή τους, η οποία σήμερα ευθύνεται για την ανάδειξη πολλών
εξαρτητικών προσωπικοτήτων.
Επιφανειακά προέρχεται από ειλικρινή θαυμασμό και
βαθιά επιθυμία για τη μοναχική πνευματικότητα• στην πραγματικότητα υποκρύπτει
είτε μία «πνευματικότητα της δυνάμεως» (ψυχολογική πνευματικότητα με δίψα για
ατομικά κατορθώματα), είτε φόβο απέναντι στον κόσμο και παλινδρόμηση στο
ασφαλές καταφύγιο εκείνου που δίνει εντολές.
Έτσι η εξωτερική μίμηση της υπακοής των μοναχών
συγκαλύπτει εξαρτητικές τάσεις του χαρακτήρα διότι τις ωραιοποιεί και τις
εξαγιάζει..
π. Βασίλειος Θερμός
----
Οδύνη σώματος Χριστού- Εκδόσεις Ακρίτας
Ο φίλος π. Βασίλειος δυστυχώς πολλές καταστάσεις τις βλέπει ως ψυχολόγος, δηλαδή ως "κανονικό" άνθρωπο θεωρεί τον μέσο συνάνθρωπό μας, τον πεπτωκότα. Για την Εκκλησία μας όμως φυσιολογικός άνθρωπος είναι αυτός που πλάστηκε κατ' εικόνα και ομοίωση του Θεού. Με την πτώση, αμαυρώθηκε το κατ' εικόνα, αλλ' αποκαταστάθηκε από τον Υιό και Λόγο του Θεού που προσέλαβε την ανθρώπινη φύση και την επανέφερε στο "αρχαίον αξίωμα". Όσοι μετέχουν στη χάρη του Χριστού αυτοί είναι οι φυσιολογικοί άνθρωποι. Και πολλοί βρίσκονται σε πορεία. Γι' αυτό γράφει ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος: «Φως μοναχοίς άγγελοι· φως δε πάντων ανθρώπων μοναδική πολιτεία» (Λόγος ΚΣΤ), δηλαδή, υπόδειγμα για τους μοναχούς είναι οι Άγγελοι, ενώ υπόδειγμα για τους υπόλοιπους ανθρώπους είναι οι ασκητικοί αγώνες των μοναχών.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε όλα φυσικά χρειάζεται μέτρο και καθοδήγηση από έμπειρο και φωτισμένο πνευματικό, ώστε η εγκράτεια και η άσκηση των πιστών που ζουν στον κόσμο να μη γίνονται εξωτερικά και να έχουν υγιή κίνητρα, όχι εγωιστικά ή φοβικά. Μπορεί ο π. Βασίλειος να έχει συναντήσει ανθρώπους με τέτοια κίνητρα, αλλ' υπάρχουν και πολλοί άλλοι που καθαίρονται από τις παθογένειες της πεπτωκυίας φύσεως τηρώντας τις εντολές του Χριστού και, με τη χάρη του, προοδεύουν πνευματικά.
Πες τα Χρυσόστομε!
ΑπάντησηΔιαγραφήw
38. Μερικοί κοσμικοί πού ζούσαν αμελώς με ερώτησαν: «Πώς μπορούμε εμείς πού ζούμε με συζύγους και είμαστε περικυκλωμένοι με τόσες κοινωνικές υποχρεώσεις ν΄ακολουθήσωμε την μοναχική ζωή»; Και τους απήντησα: «Όσα καλά μπορείτε, να τα κάνετε, κανένα να μη περιγελάσετε, κανένα να μη κλέψετε, σε κανένα να μην ειπήτε ψέματα, κανένα να μη περιφρονήσετε, κανένα να μη μισήσετε. Να μη παραλείπετε τον εκκλησιασμό, να δείχνετε συμπόνια στους πτωχούς, κανένα να μη σκανδαλίσετε. Σε ξένο πράγμα και σε ξένη γυναίκα να μην πλησιάσετε. Αρκεσθήτε στην ιδική σας γυναίκα (Λουκ. γ΄14). Εάν ζήτε έτσι, «ού μακράν έστε της βασιλείας των ουρανών» (Μάρκ. ιβ΄34).
ΑπάντησηΔιαγραφήΚλίμακα του Ιωάννου (Λόγος α περί αποταγής, 38) εκδ. Ι.Μ. Παρακλήτου
Αυτό νομίζω είναι αρκετό, ε;
Σεβασμιωτατε, απο πού προκυπτει απο το αποσπασμα το οποιο ο Αναστασιος αυτοβουλως επελεξε οτι θεωρω φυσιολογικο ανθρωπο τον πεπτωκοτα; Το αποσπασμα μιλα μονο για ενα πραγμα, για τη νοοτροπια εκεινη κατα την οποια το κινητρο βρισκεται στην αποκτηση χαρισματων και οχι στην ενωση με το Σωμα του Χριστου, την Εκκλησια. Τα συμφραζομενα του κειμενου το εξηγουν περισσοτερο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε αλλα λογια, εδω καταδικαζω το ψυχολογικο κινητρο και αναδεικνυω το πνευματικο.
Τελος, να προσθεσω πως οι παρατηρησεις μου για τον μοναχισμο γενικως προερχονται απο αφθονη εμπειρια με μοναχους. Ευτυχως υπαρχουν και οι αληθινοι μοναχοι που αποτελουν χαρα και ελπιδα ολων μας.
Ευλογειτε, π. Βασιλειος Θερμος
Δεν είμαι κληρικός, πάτερ μου.
ΔιαγραφήΈχοντας διαβάσει κάποια άρθρα σου κι όχι βιβλία σου, έχω μείνει με αυτή την εντύπωση. Κι είχα πολύ στενοχωρηθεί παλαιότερα με ένα άρθρο σου στο "Αντίφωνο", ώστε να πάρω αφορμή και να γράψω ένα δικό μου: https://antifono.gr/i-proslipsi-tou-agiopaterikou-logou-si/.
Συγγνώμη, αν κατάλαβα λάθος. Ίσως να φταίει το ότι δεν αναρτήθηκε όλη η συνάφειά του.
Την ευχή σου!
Ο π. Βασ. λεει κατι απλο. Δεν ειναι υποπαραρτημα των καλογηρων ο εις τον κοσμο χριστιανος. Χασμα μεγα και ραον σιωπη.Αθ. Κοτταδακης
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ π. Βασ. λεει κατι απλο. Δεν ειναι υποπαραρτημα των καλογηρων ο εις τον κοσμο χριστιανος. Χασμα μεγα και ραον σιωπη.Αθ. Κοτταδακης
ΑπάντησηΔιαγραφήΟύτε ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέει ότι οι εν τω κόσμω είναι παράρτημα των μοναχών, αλλ' ότι η άσκηση κι η εγκράτεια, στα μέτρα που μπορεί ο καθένας, είναι ο στόχος όλων των χριστιανών. Γιατί ουκ έχομεν μένουσαν πόλιν...
ΔιαγραφήΜα, ναι. Και για όποιους θεωρούν το ζήτημα τόσο σοβαρό, ώστε να αξίζει τον κόπο περαιτέρω διαβάσματος: Γεώργιος Φλωρόφσκυ, "Χριστιανισμὸς καὶ πολιτισμός" (μτφρ. Ν. Πουρναρᾶ), ἐκδ. Πουρναρᾶ, Θεσσαλονίκη 1982, σσ. 108, 125-124.
Διαγραφή
ΑπάντησηΔιαγραφήTheo,
Μας λετε πως : "Με την πτώση, αμαυρώθηκε το κατ' εικόνα, αλλ' αποκαταστάθηκε από τον Υιό και Λόγο του Θεού που προσέλαβε την ανθρώπινη φύση και την επανέφερε στο "αρχαίον αξίωμα" . Όσοι μετέχουν στη χάρη του Χριστού αυτοί είναι οι φυσιολογικοί άνθρωποι"
Θα μου επιτρέψετε μερικές ερωτήσεις
Ερώτημα 1ο : πώς ακριβώς αμαυρώθηκε το κατ'εικονα,;
Ας δουμε τι λέει ο Άγιος Βασίλειος Καισσαρείας:
"Το μεν γαρ κατ' εικόνα φύσει δέδοται ημίν και αμετάβλητον εξ αρχής και εις τέλος συμπάρεστι,"
Κι ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς:
"«Το καθ’ ομοίωσιν είναι θείαν αποβαλόντες, το κατ’ εικόνα ουκ απωλέσαμεν» (Αγ. Γρηγορίου Παλαμά PG 150)
Ούτε χασαμε δηλαδή το κατ'εικονα αλλα παρέμεινε και αμεταβλητο μας λενε οι άγιοι
Εσεις λοιπον, θα πρεπει να μας εξηγεισετε τι εννοείτε με την αμαύρωση αυτού!
Ο δε μεγας αθανασιος σε μια επιστολή του προς τον Σεραπιωνα μας λεει:
"Νυν δε, ότε λεγόμεθα μέτοχοι Χριστού και μέτοχοι Θεού, δείκνυται το εν ημίν χρίσμα και η σφραγίς μη ούσα της των γενητών φύσεως"
Ερώτημα 2ο:
Ποιος είναι ο φυσιολογικός άνθρωπος για εσας; Να υποθέσω αυτός που πρωτοδημιουργήθηκε από τον Θεό και φυσικά είχε κοινωνία με τον Θεό. Αν δεν ήταν μέτοχος της Χάριτος του Θεού, ε τότε τι Παράδεισος ηταν Αυτός θα πει καποιος;!
Αλλά ο Μέγας Αθανάσιος μας λέει παραπάνω πως το "χρίσμα και η σφραγίς" που μας καθιστούν μετοχους Θεού δεν είναι της ανθρώπινης φύσεως δλδ στην ουσία δεν είναι στο "κατ'εικονα" το οποίο εσείς θέλετε να αποκαθίσταται στο "αρχαίον αξίωμα" ώστε να έχουμε μετοχή στα Θεία!
Δε νομίζετε πως υπαρχουν πολλές ασάφειες;
Ελπίζω να ήταν κατανοητά τα ερωτήματά μου και να λάβω ανάλογες απαντησεις!
Γιάννης Δημητρίου
Ευχαριστώ για τις διορθώσεις.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίμαι εκτός έδρας, με ένα τάμπλετ, δεν έχω πρόσβαση σε πατερικά κείμενα, εμπιστεύθηκα τη μνήμη μου και πιθανώς να έκανα λάθος. Όταν έγραψα για την αμαύρωση της εικόνας, είχα υπ' όψιν τη φράση από το κοντάκιον της Κυριακής της Ορθοδοξίας: "την ρυπωθείσαν εικόνα, εις το αρχαίον αναμορφώσας, τω θείω κάλλει συγκατέμιξεν". Νομίζω πως αυτό εκφράζει την πίστη της Εκκλησίας και δεν απέχει πολύ η δική μου διατύπωση από τα παραπάνω.
Όσο για τον φυσιολογικό άνθρωπο, έχω υπ' όψιν μου τη διδασκαλία του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού στα Κεφάλαια περί αγάπης, όπου γράφει για τις ψυχικές δυνάμεις που πλάστηκαν για το καλό του ανθρώπου, για να τον οδηγήσουν προς τη θέωση, αλλά με την παράχρηση μεταβλήθηκαν σε πάθη. Με την τήρηση των εντολών του Χριστού, την άσκηση και τη θεία χάρη, ο άνθρωπος καθαίρεται από τα πάθη και οι ψυχικές δυνάμεις του επανέρχονται στο κατά φύσιν. Αυτόν εννοούσα φυσιολογικό άνθρωπο.
Σε κάθε περίπτωση, η θεολογία της Εκκλησίας είναι μία. Οι Πατέρες μπορεί να εκφράζονται με άλλες λέξεις, αλλ' αυτές πηγάζουν από την ίδια εμπειρία κι αυτοί εννοούν το ίδιο. Δεν θα τσακωθούμε για τις λέξεις, όπως λέει κάπου ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, και νομίζω πως για έναν καλοπροαίρετο είναι αρκετά σαφές τι εννοώ.
ΔιαγραφήTheo,
είναι λίγο πιο περίπλοκη η εικόνα που έχω κατα νου.
Εσείς μια χαρά περιγράψατε την μια όψη..
Αναφερθηκα στον Μέγα Βασίλειο και στον αγιο Γρηγόριο τον Παλαμά που μας λενε οτι το κατ'εικονα δεν χάθηκε κι έμεινε αμεταβλητο και στέκεται εκεί που ήταν.
Από την άλλη ο Μέγας Αθανάσιος στον λογο του "Περι της ενανθρωπήσεως ,7" μας τα λεει εντελως διαφορετικα:
"Εἰ δὲ ἅπαξ προλαβούσης τῆς παραβάσεως, εἰς τὴν κατὰ φύσιν φθορὰν ἐκρατοῦντο οἱ ἄνθρωποι,
καὶ τὴν τοῦ κατ᾿ εἰκόνα χάριν ἀφαιρεθέντες ἦσαν,
τί ἄλλο ἔδει γενέσθαι; "
Αφαιρέθηκε το κατ' εικόνα μας λέει ο αγιος κι εμείς τι συμπέρασμα να βγάλουμε;
Αφαιρέθηκε το κατ'εικονα τελικά ή μη έχοντας ακριβή εικόνα για το τι είναι τελικά το κατ'εικόνα άλλα λέει ο ένα αγιος κι άλλα ο άλλος! ;
Νομίζω πως δε μπορούμε κι εδώ να πούμε
" Οι Πατέρες μπορεί να εκφράζονται με άλλες λέξεις, αλλ' αυτές πηγάζουν από την ίδια εμπειρία κι αυτοί εννοούν το ίδιο. Δεν θα τσακωθούμε για τις λέξεις, .."
Εδώ ο ένας λέει άσπρο κι ο άλλος μαύρο..
Πώς δικαιολογείται αυτό;
Γιάννης Δημητρίου
Πιο οικεία μού είναι η θεολογία που εκφράζεται μέσω της υμνογραφίας. Υπάρχουν πολλές αναφορές στην πεσούσα εικόνα (πχ, "Ανέβη ο Θεός εν αλαλαγμώ, Κύριος εν φωνή σάλπιγγος, του ανυψώσαι την πεσούσαν εικόνα του Αδάμ", «Χριστός γεννάται την πριν πεσούσαν αναστήσων εικόνα», κλπ.), οπότε, αυτό θα επέλεγα. Για τα αποσπάσματα των αγίων Βασιλείου και Γρηγορίου Παλαμά δεν μπορώ να πω κάτι, μέχρι να διαβάσω στο σύνολό τους τις ομιλίες που τα περιέχουν.
ΔιαγραφήΓια ποιον άραγε Μητροπολίτη πέρασε τον Theo ο πατήρ Βασίλειος;
ΑπάντησηΔιαγραφήΜάλλον για τον Ναυπάκτου.
ΔιαγραφήΝομίζω και ας με διαψεύσει κάποιος ,μπορεί να κάνω λάθος κιεγω.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌπως είπε ο π.κλεοπας.
Η ψυχή είναι εικόνα του Θεού στον άνθρωπο.
Ο άνθρωπος έχει μια φύση τρεις δυνάμεις.
Αίσθηση/λογική/θέληση.
Με την αίσθηση συγκρίνεται με τον Θεό
Με την λογική με τον Υιό.
Με τη θέληση από το αγ.π νευμα.
Η εικόνα του Θεού λαμβάνεται από την ψυχή με την γέννηση της,η δε ομοίωση
του Θεού τελειοποιείται από το Βάπτισμα κ μετά με τον αγώνα ,τη Ζωή κατά δύναμιν ,τα Μυστήρια.
Οι χριστιανοί που πέφτουν σε θανάσιμα αμαρτήματα λυπουν το Άγιον Πνεύμα .Εφ 4,30)και χάνουν την Χάρη του αγ.πνευματος.
*
Δεν χάνουν όμως τη Χάρη της Σωτηρίας,όταν με την καρδιά τους μετανοήσουν,πάλι πλούσια έρχεται η Χάρις τουΑγ.Πνευματος πρξ 2-38) έχει σχέση με τη θέληση( στο ΚΑΤ εικόνα) και με τη χριστιανική ζωή στο καθ' ομοιωσιν κ τα ιερά μυστηριαη
το λέει άλλου ο γέροντας κλεοπας...
Ας έχουμε κ μια δεύτερη απάντηση.
Χάνουν τη Χάρη του αγ πνεύματος αλλά όχι τη χάρη της σωτηρίας.
Το έχω βρει αλλού στο περίφημο βιβλίο του π.κλεοπα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕιδομεν!
Ο π.κλεοπας το ΚΑΤ εικόνα το ανάγει στην κτίση του Θεού,το καθ' ομοίωσιν στο να επιτευχθη με τη Χάρη του Θεού κ τη δική μας προαίρεση.
ΑπάντησηΔιαγραφή