Είναι γεγονός πως η γνωστή φράση "η δε γυνή ίνα φοβήται τον
άνδρα", που αποτελεί την κατακλείδα του αποστολικού αναγνώσματος στον
εκκλησιαστικό γάμο, δημιουργεί αμηχανία και πολλάκις ευτράπελες καταστάσεις.
Τώρα δυστυχώς προστέθηκε και το ξύλο.
Για να είμαστε βέβαια ακριβείς και ειλικρινείς, δεν είναι η μόνη φράση
του όλου τελετουργικού που θέλει τον άνδρα σε θέση υπεροχής.
Κάπου μέσα σε μια από τις ευχές που διαβάζουμε, υπάρχει και η φράση: "Δός τη παιδίσκη ταύτη εν πάσι υποταγήναι τω ανδρί και τον δούλον σου τούτον είναι εις κεφαλήν της γυναικός, όπως βιώσωσι κατά το θέλημα Σου."
Υπάρχουν και άλλα σημεία, που βέβαια ο πολύς κόσμος δεν τα παίρνει
χαμπάρι λόγω της γλώσσας, αλλά αυτό ανήκει σε άλλη συζήτηση.
Θυμάμαι τώρα νέος και μικρός κληρικός, να ρωτάω διάφορους πνευματικούς
γι αυτά τα θέματα και την ποιμαντική διαχείριση τους.
Χονδρικά μου απαντούσαν οτι θα πρέπει να εξηγώ στα ζευγάρια ότι δεν εννοεί το αποστολικό ανάγνωσμα το φόβο όπως τον αντιλαμβανόμαστε σήμερα εννοιολογικά, γιατί η συνάφεια των λόγων όλου του κειμένου μιλά για θυσιαστική αγάπη από πλευράς του άνδρα.
Τώρα δυστυχώς προστέθηκε και το ξύλο.
Κάπου μέσα σε μια από τις ευχές που διαβάζουμε, υπάρχει και η φράση: "Δός τη παιδίσκη ταύτη εν πάσι υποταγήναι τω ανδρί και τον δούλον σου τούτον είναι εις κεφαλήν της γυναικός, όπως βιώσωσι κατά το θέλημα Σου."
Χονδρικά μου απαντούσαν οτι θα πρέπει να εξηγώ στα ζευγάρια ότι δεν εννοεί το αποστολικό ανάγνωσμα το φόβο όπως τον αντιλαμβανόμαστε σήμερα εννοιολογικά, γιατί η συνάφεια των λόγων όλου του κειμένου μιλά για θυσιαστική αγάπη από πλευράς του άνδρα.
Έκανα για χρόνια διάφορες προσπάθειες, αλλά οι λέξεις δεν είναι νεκρά αντικείμενα. Η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται, και πολλές φορές αλλάζει μέσα στο χρόνο το εννοιολογικό περιεχόμενο των λέξεων.
Με τη λέξη υπαταγή τι θα κάνουμε;
Και με τόσα άλλα βέβαια..
Έλεγε λοιπόν ότι η συνοχή της κοινωνίας χάθηκε από τότε που οι γυναίκες βγήκαν στην αγορά εργασίας, λες και στο σπίτι δεν είχαν δουλειές να κάνουν.
Οι μισογυνικές απόψεις, μάλλον πλειοψηφούν στο χώρο της θρησκείας.
Δεν ξέρω καν αν θεωρώ ότι θα αλλάξουν εν καιρώ οι θρησκευτικές αντιλήψεις που οπλίζουν το χέρι ημών των ανδρών.
π. Χαράλαμπος Κοπανάκης
Το αποστολικό ανάγνωσμα απευθύνεται σε πιστά μέλη της Εκκλησίας. Στο ίδιο ανάγνωσμα διαβάζουμε και τα εξής συγκλονιστικά: "Οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἑαυτὸν παρέδωκεν ὑπὲρ αὐτῆς." Νομίζω πως αυτό που ζητά ο Απόστολος από τον άνδρα (η αγάπη στα μέτρα του Χριστού, η ολοκληρωτική αυταπάρνηση) είναι δυσκολότερο απ' αυτό που ζητά από τη γυναίκα (ο σεβασμός και η υποταγή).
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ χριστιανική ανθρωπολογία είναι διαφορετική από την τρέχουσα, του πολύ κόσμου. Η Εκκλησία, εκτός από την αγάπη, τονίζει την αξία της μετανοίας, της ταπεινώσεως, της εγκράτειας. Αυτές οι αρετές διασώζουν την ανθρώπινη αξία, αλλά δεν αρέσουν στον μέσο συμπολίτη μας. Ν' αλλάξουμε τη διδασκαλία της Εκκλησίας; Να "προσαρμόσουμε λεξιλογικά" τα εκκλησιαστικά κείμενα; Μήπως μαζί με τα νερά πετάξουμε και το παιδί;
Δε νομίζω πως ο συσχηματισμός με τον κόσμο, έστω και λεξιλογικά, είναι η λύση. Αυτό που οφείλει να κάνει η ποιμαίνουσα Εκκλησία είναι να μυήσει τους πιστούς στο μυστήριο του Σταυρού, στην εκούσια σταύρωση του σαρκικού φρονήματος, των παθών και του εγωκεντρισμού: να καταλάβουν πως με τη μετάνοια, την ταπεινοφροσύνη, την εκούσια πτωχεία και εγκράτεια, ο άνθρωπος αγιάζεται, γιατρεύεται η φύση του, αποκαθίσταται το κατ' εικόνα, φτάνει στην προπτωτική κατάσταση. Κι έτσι, αυτά που του φαίνονταν δύσκολα και επαχθή στην αρχή αποδεικνύονται σωτήρια φάρμακα και τα δέχεται με χαρά στην πορεία.
Και να επιμένει στην αγάπη, αυτήν που υποδεικνύει ο Απόστολος σ' αυτή την περικοπή, αυτήν που "έξω βάλλει τον φόβον". Ο εκκλησιαστικός γάμος δίνει μιαν αφορμή στον ιερέα ν' αρχίσει την την κατήχηση των νυμφευόμενων, όταν αυτοί δεν είχαν μέχρι τότε βιωματική σχέση με την Εκκλησία. Αλλιώς, θα είναι απλώς ένα ωραίο επεισόδιο στη ζωή τους, μια όμορφη ανάμνηση.
Ευτυχώς δίνετε δικιο στον θεματοθετη… Και να δικαιολογήσουμε τον φόβο (λεμε τωρα) να δω πώς θα δικαιολογήσετε την υποταγή…
ΔιαγραφήΑλλα ειπαμε «άνδρες οι νομοθετούντες και κατα γυναικών η νομοθεσία». Η ισοτιμία στη Γένεση καθίσταται απολύτως σαφής. Ουτε υποταγή ουτε φόβος.
Δεν σας καταλαβαίνω. Πώς δίνω δίκιο στον συντάκτη του άρθρου;
ΔιαγραφήΦόβος στη γλώσσα της εποχής του Αποστόλου σημαίνει σεβασμός.
Εσείς καταλαβαίνετε το μυστήριο του Σταυρού για το οποίο μιλούν οι Πατέρες (πχ, ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς) ;
Όλα σε ελεύθερη μετάφραση υπονοούν τον σεβασμό. Το ευαγγέλιο και ο απόστολος δεν ερμηνεύονται κατά λέξη, γιατί θα καταντήσομε γιαχοβάδες. Το λέει και ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός ποια θέση έδωσε ο Θεός στον άνδρα και στη γυναίκα μέσα στο γάμο κατά την ημέρα της δημιουργίας. Χονδρικά, μόνο όταν έλθει η κατάσταση στα άκρα ισχύει η θέληση του ανδρός, εννοείται ότι θα πάρει και την ευθύνη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕντάξει τα λόγια της Γραφής είναι σπουδαία ,έχουμε και τους λόγους των αγ.Πατερων.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσο στενοχωρουμαι όταν βλέπω ανδρόγυνα να συναντούν κάποιους γνωστούς και μόλις μιλήσει ο άνδρας και πάει μόλις να πει μια κουβέντα η γυναίκα,της κάνει νευση ο σύζυγός να μη μιλήσει.
Υπάρχει ρατσισμός για το ασθενές φύλο στον αιώνα που ζούμε ακόμα.
Ακριβώς,δεν είναι ρατσισμός,είναι προκατάληψη.
Η σχέση των δύο ,βασίζεται,στην πίστη,στην αγάπη,στην αλληλοταπεινωση,την αλληλοπεριχωρηση,στην αλληλοβοήθεια ,στην αληθινή ελευθερία και εμπιστοσύνη,στην αιώνια ζωή κοντά στον Χριστο!!!
Έτσι πρέπει να διατηρούνται ιερές Μονές,ενορίες,οικογένειες!!
Και ένα δεύτερο που θα ήθελα να τονίσω είναι ότι δεν είναι ορθό να πατήσεις του άντρα το πόδι,όταν ξέρεις την αποστολή σου που ως μητέρα θα είναι μέγιστη,και ως σύζυγος και έχει να κάνει όχι με την ισοτιμία,αλλά με την αγάπη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΈτσι ,είναι δύο πρόσωπα που έχει το καθένα τις δικές του ευθύνες.
Και φυσικά τις θυσίες που κάνουν κ θα κάνουν κ οι δύο,γι'αυτό τον οίκο που γίνεται εκκλησία,
έτσι,έχει μεγάλη σπουδαιότητα να μην πατήσεις το πόδι από σεβασμό,από ταπείνωση,από αγάπη,από πίστη αληθινή....
Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε!!
«ἕκαστος ἐν ᾧ ἐκλήθη, ἀδελφοί, ἐν τούτῳ μενέτω παρὰ τῷ Θεῷ.»
ΑπάντησηΔιαγραφή(Α΄ Κορ. ζ΄24)
Ὅλα ὅσα τελοῦνται στό χῶρο τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχουν τό σκοπό τους πού ἐκ πρώτης ὄψεως καί γιά τούς ἀμυήτους εἶναι δυσδιάκριτος μέ ἀποτέλεσμα νά ὀδηγούμαστε σέ λάθος συμπεράσματα καί ἐκτιμήσεις.
Γι’αὐτό μερικές φορές «κολλᾶμε» σέ λέξεις καί πελαγοδρομοῦμε μέ τήν ἔννοια καί τή σημασία τους τήν ἐκκλησιαστική πού ἔχουν.
Τό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τά ὅσα τελοῦνται καί λέγονται στό Ἱερό Μυστήριο τοῦ Γάμου.
Ὅμως ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, μέσα ἀπό τήν περικοπή πού διαβάζεται, μᾶς δίνει τή θεολογική βάση καί ὑπόσταση αὐτῶν καί μᾶς τονίζει μέ ἰδιαίτερο τρόπο τόν διακριτό ρόλο τῶν συζύγων μέσα στήν οἰκογένεια κάνοντας σαφῆ τά ὄρια πού θά κινεῖται ὁ κάθε ἕνας γιά καθαρά θεολογικούς καί σωτηριολογικούς λόγους.
Ἔτσι οἱ σύζυγοι, ἀκολουθώντας ἀπό κοινοῦ κάποιους κανόνες ὁδηγοῦνται σέ μία βιοτή εἰρήνης, ὁμόνοιας καί ἀγάπης μεταξύ τους, μέ ἀπώτερο στόχο καί σκοπό τόν ἁγιασμό τους.
Κι αὐτό συντελεῖται πάντα σέ σύγκριση καί ἄμμεση συνάφεια μέ τό Χριστό καί τήν Ἐκκλησία Του.
Ἄλλωστε αὐτό ὑποδεικνύει ὅταν σημειώνει: «Αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε ὡς τῷ Κυρίῳ» (Ἐφ. ε΄22) ἤ «οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν» (Ἐφ. ε΄25).
Ὅλα λοιπόν ἔχουν θεολογικό ὑπόβαθρο καί γίνονται ἐν Χριστῶ καί διά τοῦ Χριστοῦ.
Στό ἴδιο μῆκος κινοῦνται καί οἱ εὐχές πού συντάχθηκαν ἀκριβῶς γιά τόν ἴδιο λόγο, ἐκφράζοντας πάντοτε τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.
«καὶ δὸς τῇ παιδίσκῃ ταύτῃ ἐν πᾶσιν ὑποταγῆναι τῷ ἀνδρί, καὶ τὸν δοῦλόν σου τοῦτον εἶναι εἰς κεφαλὴν τῆς γυναικός, ὅπως βιώσωσι κατὰ τὸ θέλημά σου.»
«Μεγαλύνθητι, Νυμφίε,.....πορευόμενος ἐν εἰρήνῃ καὶ ἐργαζόμενος ἐν δικαιοσύνῃ τάς ἐντολὰς τοῦ Θεοῦ.»
«Καὶ σύ, Νύμφη, .........φυλάττουσα τοὺς ὅρους τοῦ νόμου, ὅτι οὕτως ηὐδόκησεν ὁ Θεός».
Στήν περίπτωση ὅμως πού ἐκφραζόμαστε μέ δυσφορία στά ὄσα λέγονται καί νοοῦνται στό Ἱερό Μυστήριο τοῦ Γάμου μή κατανοώντας ὅτι «τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστίν, ἐγὼ δὲ λέγω εἰς Χριστὸν καὶ εἰς τὴν ἐκκλησίαν» (’Εφ. ε΄32), τότε ἀναπόδραστα τά ὅρια καί οἱ προϋποθέσεις συμβίωσης ἐν Χριστῶ Ἰησοῦ διασαλεύονται, φυγαδεύεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, χάνεται ἡ ἀρμονία στή συζυγική σχέση ἑνῶ ἐπέρχεται πλῆθος θλιβερῶν καταστάσεων, ὅπως γκρίνια, τσακωμοί,διχασμός.
Καί τό πιό τραγικό χάνεται τό σκοπούμενο τῆς συζυγίας πού εἶναι ἡ ἁγιότητα τοῦ ζεύγους.
«....καὶ, εὐαρεστήσαντες ἐνώπιόν σου, λάμψωσιν ὡς φωστῆρες ἐν οὐρανῷ, ἐν σοὶ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν»
Πρέπει λοιπόν νά καταλάβουμε ὅλοι, ἄνδρες καί γυναίκες, τήν διαφορετικότητα καί ἰσονομία πού πρέπει νά μᾶς διακρίνει (ὄχι ἀνωτερότητα ἤ κατωτερότητα) ἀπέναντι στό νόμο τοῦ Θεοῦ καί ὅτι σέ κάθε δύσκολη στιγμή καί περίσταση πρέπει νά φέρουμε ἐμπρός μας τίς ὑποσχέσεις πού δώσαμε τήν ὥρα πού δεσμευτήκαμε ἐνώπιόν Του γιά τήρηση τῶν ἐντολῶν Του.
Ἐντολῶν ὅπως «οἱ ἄνδρες ἀγαπᾶτε τὰς γυναῖκας ἑαυτῶν, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς ἠγάπησε τὴν ἐκκλησίαν» καί «Αἱ γυναῖκες τοῖς ἰδίοις ἀνδράσιν ὑποτάσσεσθε ὡς τῷ Κυρίῳ».
Ἐντολῶν πού ὀφείλουμε νά τηρήσουμε «ὡς δοῦλοι τοῦ Χριστοῦ, ποιοῦντες τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ ἐκ ψυχῆς» γιά τόν ἁγιασμό καί τήν σωτηρίαν ἡμῶν, ἀμήν.
Θεόδωρος Σ.