«...ἡ γῆ εἶναι καί πλατειά καί στενή, εἶναι καί κόλασις καί παράδεισος».-Γέροντα, εἶπεν ὁ φιλόσοφος, ἐπιθυμῶ νά πληροφορηθῶ πῶς εἶναι δυνατόν νά βλέπη κανείς ἐκτεταμένην καί πολύμορφον ἀθλιότητα καί νά μή θλίβεται βαθύτατα;-Νά σᾶς ἀπαντήσω. Ἐάν δέν ὑπῆρχε ἄλλος κόσμος ἀπό τόν κοινόν παραδεκτόν καί ἐάν δέν ἐβλέπαμε τόν κοινῶς παραδεκτόν κόσμον μέ τά μάτια τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, σίγουρα θά ἀπελπιζόμεθα. Καί ἐξηγοῦμαι. Ἕνας πού δέν βλέπει παρά μόνο τόν αἰσθητόν κόσμον καί σκέπτεται χωρίς πίστιν εἰς τόν Θεόν, ἐάν δέν συμβαίνει νά ἔχει φυσικῶς μέσα του καί τήν αἴσθησιν τοῦ δικαίου, τοῦ καλοῦ, τῆς φιλανθρωπίας, εἶναι βέβαιον, ὅτι θά δημιουργοῦσε στήν ψυχήν του δυστυχίαν.....Ὁ Ὀρθόδοξος πιστός ὅμως ἔχει ἄλλα κριτήρια. Δέν βλέπει τόν παρόντα κόσμον μέ τήν ἠθικήν ἀταξίαν του, εἰμή ὑπό τό πρῖσμα τῆς πίστεώς του εἰς Θεόν ἀγαθόν, ἐν Ἰησοῦ Χριστῶ. Κι ἔτσι ὄχι μόνον ἑρμηνεύει τόν κόσμον σωστά ἀλλά γνωρίζων τήν δομήν καί τήν ποιότητά του δέν παρασύρεται ἀπό τήν φαντασίαν. Δηλαδή γνωρίζει τά ὅρια τοῦ ἐφικτοῦ ἀπό τοῦ ἀνεφίκτου.....Ἡ περιοχή τῆς παρούσης ζωῆς εἶναι χρονικῶς καί ποιοτικῶς ἀποπνικτική χωρίς συνάρτησιν τῆς μελλούσης.Δηλαδή ἡ ἐπιδίωξις τῶν «ἰδανικῶν» προσδιορίζεται ἀπό τήν γνῶσιν καί τήν μεθοδολογίαν γιά τήν κατάκτησιν τῆς αἰωνίου ζωῆς. Χωρίς λοιπόν τήν προϋπόθειν αὐτήν κάθε ἀγών, καί ὡς γνῶσις καί ὡς μέθοδος, διαστρέφει τόν ἄνθρωπον, ὁπότε κανείς, ἀντί νά ἀναδεικνύεται ἕνα ἱδανικόν πλᾶσμα πάσχον ὐπέρ τοῦ καλοῦ, μεταβάλλεται εἰς ἕνα ἐνστικτῶδες ὄν.....-Λοιπόν Γέροντα, ποῖον τό δέον;-«Ἐγγύς σου τό ρῆμα». Σεῖς μόνος σας ἔχετε ἤδει ἀπαντήσει κατά τρόπον δραματικόν μέ τό ἄγχος σας, ὅπως καί ὁ κόσμος ὅλος μέ τήν τραγωδίαν του, διότι περιωρίσατε τήν ζωήν εἰς τόν στενώτατον χῶρον τῆς φυσικῆς αἰσθήσεως καί σκέψεως. Καί ἡ γῆ εἶναι καί πλατειά καί στενή, εἶναι καί κόλασις καί παράδεισος.Εἶναι στενή καί κόλασις ὅταν ζῶμεν μόνο δι’αὐτήν. Καί εἶναι πλατειά καί παράδεισος, ὅταν ζῶμεν διά τήν ἄλλην, ὄχι ὀλιγώτερον πραγματικήν ἀπό αὐτήν.......-Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, λέγει ἕνας Χριστιανός φιλόσοφος, δέν ἔκανε μεγάλες ἐφευρέσεις, ἀλλ’ ἤτο ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος· ἅγιος στούς ἀνθρώπους καί φοβερός εἰς τούς δαίμονας.Αὐτό δέν τό ἔχομεν καταλάβει καλά καί γι’αὐτό ἐντυπωσιαζόμεθα ἀπό τά σαρκικά ἤ διανοητικά μεγαλεῖα καί μεταβάλλομεν εἰς εἴδωλα τήν Ἐπιστήμην, τό Χρῆμα, τήν Ἰστορίαν, τό Κράτος καί γενικῶς τόν Πολιτισμόν.-Ὥστε ἀρνεῖται ὁ Χριστιανισμός τόν ἐγκόσμιον ἄνθρωπον καί τάς γηῒνας ἀνάγκας του, Γέροντα; -Ὄχι, ἀλλά ἀξιολογεῖ τόν ἄνθρωπον καί τάς ἀνάγκας του ἐν σχέσει μέ τό ἔργον τοῦ Θεοῦ εἰς τήν γῆν χάριν τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδή τήν θέωσίν του καί τήν ἔλευσιν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία θά ἔλθη ἀσχέτως μέ τήν θέλησιν τῶν ἀνθρώπων.Καί ὅπως λέγει τίς, «ἡ νίκη ἐπραγματώθη. Ἡ Ἐκκλησία ἀγωνιζομένη διά νά σώση ὅσους δύναται περισσοτέρους ἀνθρώπους, ἑτοιμάζεται διά νά ἑορτάσει τά ἐπινίκεια. Ἡ νίκη εἶναι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ. Δέν πρέπει νά λησμονῶμεν ὅτι συνανέστημεν καί ἡμεῖς. Διά τοῦτο πρέπει νά ἀγρυπνῶμεν διά νά μή ἐκπέσωμεν τῆς Ἀναστάσεως...»......Ἡ Ἐκκλησία .... εἶναι ἡ σωστική κιβωτός δι’ὁλόκληρον τόν κόσμον.»Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ μοναχοῦ Θεοκλήτου Διονυσιάτου:ΑΘΩΝΙΚΑ ΑΝΘΗ, Ἄρθρα καί μελετήματα, Τόμος γ΄Θεόδωρος Σ.
Εκτός θέματος Θεόδωρε
« Ζυμώνουμε τη λάσπη και συνεχώς διαλύεται.» Ἴσως καί νά ἔχει δίκιο ὁ ἀνωτέρω σχολιαστής 10:05 μ.μ. .Διότι μέ μιά πρώτη ματιά, τί θέλει νά πεῖ ὁ ποιητής παρά νά καταδείξει καί νά ἐπισημάνει τόν ἀγῶνα καί τίς προσπάθειες πού πρέπει ὅλοι νά κάνουμε γιά ἕνα καλύτερο αὔριο, γιά μιά δικαιότερη κοινωνία, γιά ἔνα εἰρηνικότερο κόσμο.Ὅμως, ἔρχεται ἡ «λάσπη πού συνεχώς διαλύεται» καί τά «γκρεμίζει» ὅλα.Ὅλα φαντάζουν ἀνεφάρμοστα, τά ὄνειρα, οἱ ἐλπίδες, οἱ προσδοκίες, οὐτοπία τά ἰδανικά κι οἱ ἀξίες καί ἀναποτελεσματικές οἱ προσπάθειες, ἑνῶ ἡ ψυχή γεμίζει μέ ἀπελπισία, ἀπογοήτευση καί βαθιά λύπη, συναισθήματα πού προκαλοῦνται ἀπό τήν μή πραγματοποίηση τοῦ ἐπιθυμητοῦ στόχου. Στή συνάφεια αὐτή ἔρχεται τό κείμενο πού παρέθεσα νά μᾶς γεμίσει καί πάλι μέ αἰσιοδοξία καί ἐλπίδα παρά τήν «ἐκτεταμένην καί πολύμορφον ἀθλιότητα» πού ἐπικρατεῖ γύρω μας καί παρά τούς πολύχρονους, ἐπίπονους καί ἐπίμονους ἀγῶνες μας περί τοῦ ἀντιθέτου. Ἔρχεται νά διώξει τά σύννεφα τῆς ἀπελπισίας καί νά προσδώσει μιά νέα προοπτική σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου καί τόν ὀρθό προσανατολισμό μας στόν Κυριακό λόγο: «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. στ΄33).Μέλημά μας πλέον καί πρωταρχικός μας στόχος νά ἀρχίσουμε νά «ζυμώνουμε» ὄχι λάσπη, ἀλλά τίς ἀρετές μέ προοπτική νά κάνουμε πρωτίστως καλύτερο τόν ἑαυτό μας καί ὄταν αὐτό τό καταφέρουμε στό βαθμό πού ὀ καθένας δύναται καί μπορεῖ, τότε νά ἔχουμε τή βεβαιότητα πώς ἤδη ἀρχίσαμε νά χτίζουμε μέ τά καλύτερα ὑλικά ὄχι μόνο τό αὔριο τῆς ἐγκόσμιας παρουσίας μας, ἀλλά καί τῆς μέλλουσας αἰωνίου ζωῆς.Θεόδωρος Σ.
«...ἡ γῆ εἶναι καί πλατειά καί στενή, εἶναι καί κόλασις καί παράδεισος».
ΑπάντησηΔιαγραφή-Γέροντα, εἶπεν ὁ φιλόσοφος, ἐπιθυμῶ νά πληροφορηθῶ πῶς εἶναι δυνατόν νά βλέπη κανείς ἐκτεταμένην καί πολύμορφον ἀθλιότητα καί νά μή θλίβεται βαθύτατα;
-Νά σᾶς ἀπαντήσω.
Ἐάν δέν ὑπῆρχε ἄλλος κόσμος ἀπό τόν κοινόν παραδεκτόν καί ἐάν δέν ἐβλέπαμε τόν κοινῶς παραδεκτόν κόσμον μέ τά μάτια τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, σίγουρα θά ἀπελπιζόμεθα.
Καί ἐξηγοῦμαι.
Ἕνας πού δέν βλέπει παρά μόνο τόν αἰσθητόν κόσμον καί σκέπτεται χωρίς πίστιν εἰς τόν Θεόν, ἐάν δέν συμβαίνει νά ἔχει φυσικῶς μέσα του καί τήν αἴσθησιν τοῦ δικαίου, τοῦ καλοῦ, τῆς φιλανθρωπίας, εἶναι βέβαιον, ὅτι θά δημιουργοῦσε στήν ψυχήν του δυστυχίαν.....
Ὁ Ὀρθόδοξος πιστός ὅμως ἔχει ἄλλα κριτήρια.
Δέν βλέπει τόν παρόντα κόσμον μέ τήν ἠθικήν ἀταξίαν του, εἰμή ὑπό τό πρῖσμα τῆς πίστεώς του εἰς Θεόν ἀγαθόν, ἐν Ἰησοῦ Χριστῶ.
Κι ἔτσι ὄχι μόνον ἑρμηνεύει τόν κόσμον σωστά ἀλλά γνωρίζων τήν δομήν καί τήν ποιότητά του δέν παρασύρεται ἀπό τήν φαντασίαν.
Δηλαδή γνωρίζει τά ὅρια τοῦ ἐφικτοῦ ἀπό τοῦ ἀνεφίκτου.....
Ἡ περιοχή τῆς παρούσης ζωῆς εἶναι χρονικῶς καί ποιοτικῶς ἀποπνικτική χωρίς συνάρτησιν τῆς μελλούσης.
Δηλαδή ἡ ἐπιδίωξις τῶν «ἰδανικῶν» προσδιορίζεται ἀπό τήν γνῶσιν καί τήν μεθοδολογίαν γιά τήν κατάκτησιν τῆς αἰωνίου ζωῆς.
Χωρίς λοιπόν τήν προϋπόθειν αὐτήν κάθε ἀγών, καί ὡς γνῶσις καί ὡς μέθοδος, διαστρέφει τόν ἄνθρωπον, ὁπότε κανείς, ἀντί νά ἀναδεικνύεται ἕνα ἱδανικόν πλᾶσμα πάσχον ὐπέρ τοῦ καλοῦ, μεταβάλλεται εἰς ἕνα ἐνστικτῶδες ὄν.....
-Λοιπόν Γέροντα, ποῖον τό δέον;
-«Ἐγγύς σου τό ρῆμα».
Σεῖς μόνος σας ἔχετε ἤδει ἀπαντήσει κατά τρόπον δραματικόν μέ τό ἄγχος σας, ὅπως καί ὁ κόσμος ὅλος μέ τήν τραγωδίαν του, διότι περιωρίσατε τήν ζωήν εἰς τόν στενώτατον χῶρον τῆς φυσικῆς αἰσθήσεως καί σκέψεως.
Καί ἡ γῆ εἶναι καί πλατειά καί στενή, εἶναι καί κόλασις καί παράδεισος.
Εἶναι στενή καί κόλασις ὅταν ζῶμεν μόνο δι’αὐτήν.
Καί εἶναι πλατειά καί παράδεισος, ὅταν ζῶμεν διά τήν ἄλλην, ὄχι ὀλιγώτερον πραγματικήν ἀπό αὐτήν.
......
-Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, λέγει ἕνας Χριστιανός φιλόσοφος, δέν ἔκανε μεγάλες ἐφευρέσεις, ἀλλ’ ἤτο ἅγιος, ἅγιος, ἅγιος· ἅγιος στούς ἀνθρώπους καί φοβερός εἰς τούς δαίμονας.
Αὐτό δέν τό ἔχομεν καταλάβει καλά καί γι’αὐτό ἐντυπωσιαζόμεθα ἀπό τά σαρκικά ἤ διανοητικά μεγαλεῖα καί μεταβάλλομεν εἰς εἴδωλα τήν Ἐπιστήμην, τό Χρῆμα, τήν Ἰστορίαν, τό Κράτος καί γενικῶς τόν Πολιτισμόν.
-Ὥστε ἀρνεῖται ὁ Χριστιανισμός τόν ἐγκόσμιον ἄνθρωπον καί τάς γηῒνας ἀνάγκας του, Γέροντα;
-Ὄχι, ἀλλά ἀξιολογεῖ τόν ἄνθρωπον καί τάς ἀνάγκας του ἐν σχέσει μέ τό ἔργον τοῦ Θεοῦ εἰς τήν γῆν χάριν τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδή τήν θέωσίν του καί τήν ἔλευσιν τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία θά ἔλθη ἀσχέτως μέ τήν θέλησιν τῶν ἀνθρώπων.
Καί ὅπως λέγει τίς, «ἡ νίκη ἐπραγματώθη. Ἡ Ἐκκλησία ἀγωνιζομένη διά νά σώση ὅσους δύναται περισσοτέρους ἀνθρώπους, ἑτοιμάζεται διά νά ἑορτάσει τά ἐπινίκεια. Ἡ νίκη εἶναι ἡ Ἀνάστασις τοῦ Χριστοῦ. Δέν πρέπει νά λησμονῶμεν ὅτι συνανέστημεν καί ἡμεῖς. Διά τοῦτο πρέπει νά ἀγρυπνῶμεν διά νά μή ἐκπέσωμεν τῆς Ἀναστάσεως...»......
Ἡ Ἐκκλησία .... εἶναι ἡ σωστική κιβωτός δι’ὁλόκληρον τόν κόσμον.»
Ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ μακαριστοῦ μοναχοῦ Θεοκλήτου Διονυσιάτου:
ΑΘΩΝΙΚΑ ΑΝΘΗ, Ἄρθρα καί μελετήματα, Τόμος γ΄
Θεόδωρος Σ.
Εκτός θέματος Θεόδωρε
ΑπάντησηΔιαγραφή« Ζυμώνουμε τη λάσπη και συνεχώς διαλύεται.»
ΑπάντησηΔιαγραφήἼσως καί νά ἔχει δίκιο ὁ ἀνωτέρω σχολιαστής 10:05 μ.μ. .
Διότι μέ μιά πρώτη ματιά, τί θέλει νά πεῖ ὁ ποιητής παρά νά καταδείξει καί νά ἐπισημάνει τόν ἀγῶνα καί τίς προσπάθειες πού πρέπει ὅλοι νά κάνουμε γιά ἕνα καλύτερο αὔριο, γιά μιά δικαιότερη κοινωνία, γιά ἔνα εἰρηνικότερο κόσμο.
Ὅμως, ἔρχεται ἡ «λάσπη πού συνεχώς διαλύεται» καί τά «γκρεμίζει» ὅλα.
Ὅλα φαντάζουν ἀνεφάρμοστα, τά ὄνειρα, οἱ ἐλπίδες, οἱ προσδοκίες, οὐτοπία τά ἰδανικά κι οἱ ἀξίες καί ἀναποτελεσματικές οἱ προσπάθειες, ἑνῶ ἡ ψυχή γεμίζει μέ ἀπελπισία, ἀπογοήτευση καί βαθιά λύπη, συναισθήματα πού προκαλοῦνται ἀπό τήν μή πραγματοποίηση τοῦ ἐπιθυμητοῦ στόχου.
Στή συνάφεια αὐτή ἔρχεται τό κείμενο πού παρέθεσα νά μᾶς γεμίσει καί πάλι μέ αἰσιοδοξία καί ἐλπίδα παρά τήν «ἐκτεταμένην καί πολύμορφον ἀθλιότητα» πού ἐπικρατεῖ γύρω μας καί παρά τούς πολύχρονους, ἐπίπονους καί ἐπίμονους ἀγῶνες μας περί τοῦ ἀντιθέτου.
Ἔρχεται νά διώξει τά σύννεφα τῆς ἀπελπισίας καί νά προσδώσει μιά νέα προοπτική σύμφωνα μέ τήν διδασκαλία τοῦ Εὐαγγελίου καί τόν ὀρθό προσανατολισμό μας στόν Κυριακό λόγο: «ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. στ΄33).
Μέλημά μας πλέον καί πρωταρχικός μας στόχος νά ἀρχίσουμε νά «ζυμώνουμε» ὄχι λάσπη, ἀλλά τίς ἀρετές μέ προοπτική νά κάνουμε πρωτίστως καλύτερο τόν ἑαυτό μας καί ὄταν αὐτό τό καταφέρουμε στό βαθμό πού ὀ καθένας δύναται καί μπορεῖ, τότε νά ἔχουμε τή βεβαιότητα πώς ἤδη ἀρχίσαμε νά χτίζουμε μέ τά καλύτερα ὑλικά ὄχι μόνο τό αὔριο τῆς ἐγκόσμιας παρουσίας μας, ἀλλά καί τῆς μέλλουσας αἰωνίου ζωῆς.
Θεόδωρος Σ.