Ἡ ἀποφασιστικότης στόν πνευματικό ἀγώνα - π. Γρηγορίου Μουσουρούλη

Κυριακή ΙΓ´Λουκᾶ
Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἡ ἀποφασιστικότης στόν πνευματικό ἀγώνα

«Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον » (Λουκ. ιη´ 28)

Τοῦ μακαριστοῦ

Ἀρχιμανδρίτου π. Γρηγορίου Μουσουρούλη

Ἀρχιγραμματέως  Ἱεράς Συνόδου

τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου

 

               Ὁ νέος τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελίου, ἀγα­πητοί μου χριστιανοί, ὅπως ὁ ἴδιος ὁμολό­γησε, ἀπό μικρός καλλιεργοῦσε τόν ἑαυτό του στίς ἀρετές τίς ὁποῖες ζητοῦσε ὁ Μωσαϊ­κός Νόμος ἀπό κάθε εὐσεβή Ἰσραηλίτη. Γι᾽ αὐτή του τήν προσ­πάθεια ὁ Κύριος καί τόν ἐξετίμησε καί τόν συμπά­θησε. Παράλληλα ὅμως μέ τό θεϊκό του βλέμμα διέκρινε ὅτι ὁ συγκεκριμένος νέος μποροῦσε νά ἀναλάβει εἰδική ἀποστολή. Μπο­ροῦσε νά ἐντα­χθεῖ στή χορεία τῶν ἐκλεκτῶν τοῦ Κυρίου, δηλαδή νά γίνει Ἀπόστολος. Ταυτόχρονα ὅμως ὡς καρδιογνώστης διεῖδε καί τό σπουδαιό­τερο ἐμπόδιο πού μποροῦσε νά ματαιώσει τήν κλήση αὐτή. Γι᾽αὐτό τοῦ ὑπέδειξε τό κατάλληλο φάρμα­κο προκειμένου νά κατορθώσει νά ὑπερνικήσει τό συγκεκριμένο ἐμπόδιο. Τόν κάλεσε,  νά πάρει τή γενναία ἀπόφαση, νά πωλή­σει ὅλη τήν περιουσία του καί ἀπό ἐκείνη τή στι­γμή νά γίνει ἀκόλουθος καί Ἀπόστολός Του.

               Δυστυχῶς ὅμως ὁ καλός ἐκεῖνος νέος δέν ἀποφάσισε νά κάνει τό γενναῖο αὐτό βῆμα. Καί βέβαια ζημιώθηκε φοβερά. Μᾶς δίνει ὅμως τήν ἀφορμή νά ἀσχοληθοῦμε ἐμεῖς μέ τό θέμα: ἀποφασι­στικότητα καί νά δοῦμε πρῶτον γιατί εἶναι ἀπαραίτητη στόν πνευματικό μας ἀγώνα καί δεύτερον πῶς θά τήν ἀποκτή­σουμε.

****

« Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον »

               Ὁ Ἅγιος Θεός γνωρίζουμε ἀπό τήν Ἁγία μας Γραφή ὅτι ἐδημιούργησε τόν ἄνθρωπο «κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ὁμοίωσιν» ἰδική Του. Μᾶς ἔδωσε τή δυνατότητα νά μείνουμε ἀθάνατοι καί νά γίνουμε ὅμοιοί Του, δηλαδή θεοί κατά χάριν. Ὅμως ἡ πτώση τῶν πρωτοπλάστων ἔκαμε τά ἄνω κάτω. Μέ τήν εἴσοδο τῆς ἁμαρτίας στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου τά πράγματα ἄλλαξαν.

               Ἀπό τότε κάθε ἄνθρωπος πού θά ἐπιχει­ρήσει νά ἐπαναπροσεγγίσει τόν Δημιουργό του, νά ζήσει συνειδητή πνευματική ζωή, νά συνδεθεῖ στενά μέ τόν Θεό, εὑρίσκει ἀντιμέτωπες ἰσχυρές δυνάμεις, πού ζητοῦν νά τοῦ φράξουν τό δρόμο πρός τόν Θεό. Οἱ δυνάμεις αὐτές ξεπηδοῦν κατά πρῶτον  λόγο μέσα ἀπό τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο. Εἶναι τά κινήματα τοῦ «παλαιοῦ ἀνθρώπου», ἡ ἔντονη φορά πρός τό εὔκολο, τό εὐχάριστο, τό κέρδος χωρίς κόπο, ἡ ροπή πρός τό μάταιο καί κακό. Εἶναι ὁ νόμος τῆς ἁμαρτίας, πού προστάζει νά ποῦμε ὄχι στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, πού νομοθετεῖ τόν κόπο, τόν μόχθο, τόν ἀγώνα, τήν ἐπαγρύπνηση καί τήν θυσία.

               Θέλουμε νά ζήσουμε τή ζωή τῆς ἠθικῆς καί ὅμως βλέπουμε τρομακτικές δυνάμεις νά μολύ­νουν τόν ἐσωτερικό μας κόσμο καί νά τόν αἰχμαλωτίζουν στό κακό. Ποθοῦμε τή ζωή τῆς ἀλήθειας, τῆς εἰλικρίνειας, τῆς ἀγάπης καί ὅμως δυνάμεις φοβερές κινοῦν τήν ψυχή μας σέ μίσος καί ἐκδίκηση καί ἀδικία.

               Ὅλες αὐτές λοιπόν οἱ καταστάσεις, δέν ἀντιμετωπίζονται  μέ ἡμίμε­τρα καί πλαδα­ρότητες. Μόνο ἡ ἀποφασιστι­κότητα, δηλαδή ἡ ἄσκηση βίας ἐπί τοῦ ἑαυτοῦ μας εἶ­ναι ἱκανή νά φέρει τήν ποθητή ἐπανό­ρθωση. Αὐτή ἀποτε­λεῖ τό χαρακτηριστικό καί ἀναντικατάστατο ὅπλο τοῦ χριστιανοῦ.

               Μᾶς τό εἶπεν ἄλλωστε ὁ κύριος ὅτι μό­νο μέ ὁρμή καί βία εἶναι δυνατόν νά ἀνοίξει ὁ δρόμος πρός τήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν.  Δέν μπορεῖ νά λέει κάποιος πώς ἀγαπᾶ τόν Χριστό καί θέλει νά εἶναι μέ τόν Χριστό, καί ὅμως νά διασκεδάζει καί νά κοιμᾶται καί νά εἶναι ξαπλωμένος σέ πολυθρόνα, λέει ο ἱερός Χρυσόστομος. Ἄν θέλει νά εἶναι μέ τόν Χριστό, θά πάρει τήν ἀπόφαση νά βιάσει τόν ἑαυτό του, νά τόν δυσκολέψει, νά τόν ἀναγκάσει νά ἐγκαταλείψει τρόπους ζωῆς ἀντίθετους πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ.

               Ἡ ὁρμή μάλιστα αὐτή, μέ τήν ὀποία πολε­μεῖ τά πάθη του ὁ ἄνθρωπος, πρέπει νά εἶναι ἀ­ποφασιστική καί μέ τήν ἔννοια τῆς διαρκείας. Τά πάθη τῆς ψυχῆς μοι­ά­ζουν μέ τή φωτιά, πού ἐκεῖ πού  νομίζεις πώς ἔσβησε, ξαφνικά, φουντώ­νει καί μάλιστα πιό ἰσχυρή καί πιό ἀπειλη­τική.

               Ἔτσι εἶναι καί αὐτά. Ἐκεῖ πού νομίζεις πώς τά νίκησες, τά νέκρωσες καί ἀπαλ­λάχτηκες ἀπό τήν τυραννία τους, ἐκεῖ ἀναρρι­πί­ζονται, φουντώ­νουν καί ἐπιτίθενται πολύ πιό ζω­ηρά καί σκληρά.  Τότε ἀκριβῶς, ἄν δέν ὑπάρ­ξει σταθερή καί σθεναρή ἀποφαστικότητα, ἀπόφαση πολέμου χωρίς συνθηκολογήσεις εἶναι σχε­δόν βέβαιο ὅτι θά γίνουν «τά ἔσχατα τοῦ ἀνθρώ­που χείρρονα τῶν πρώτων» (Ματθ. ιβ´45). Σάν ἄλλη λερναία ὕδρα ἡ ἁμαρτία θά παρουσιάσει διπλάσια πάθη, τά ὁποῖα μέχρι πρίν ἀπό λίγο ἦταν κρυμμένα καί  δέν τά βλέπαμε (Κλῖμαξ Κστ´β´§ ξζ´).   Κι αὐτά τά πάθη προκει­μένου νά νικηθοῦν δέν θέλουν ἁπλές φιλότιμες προσπάθειες, ἀλλά ἀπαιτοῦν ἀλλεπάλληλα  ἀποφασιστικά κτυπήμα­τα. Ἡ ἀποφασιστικότητά μας λοιπόν στόν ἀγώνα γιά νά φέρει ἀποτέλεσμα πρέπει νά εἶναι συνεχής καί ἀδιάλειπτη.

               Τελικά ὑπάρχουν καί περιπτώσεις, πού ὁ Θεός ζητεῖ κάποια εἰδική θυσία, προβάλλει κάποιο ξεχωριστό χρέος ἤ ἀπευθύνει σέ ὁρισμένους εἰ­δι­κή κλήση. Καί ἐδῶ χρειάζεται ἀποφασιστι­κό­τη­τα. Νά προχωρήσουν χωρίς νά διστάσουν, οὔ­τε νά ἀναβάλλουν χρονικά τήν πραγματοποί­ηση τῆς κλήσεως. Νά μή παρουσιάζουν νωθρό­τητα καί ὀ­λέθριες ἀμφιτα­λαντεύσεις. Νά προχωρήσουν δυναμικά καί ἀποφασιστικά στό δρόμο πού τούς δείχνει ὁ Θεός, μέ ἕνα ὁλόψυχο « ἰδού ἐγώ, ἀπόστειλόν με» (Ἡσ. δ´8)

****

           Ἄς δοῦμε τώρα πῶς θά ἀποκτήσουμε τήν εὐλογημένη αὐτή ἀποφασιστικότητα στόν ἀγώνα μας, ὥστε ὁ ἀγώνας αὐτός  νά εἶναι καρποφόρος.

               Ἐκεἶνο πού πρέπει νά ἔχουμε ὑπόψη μας στήν συγκεκριμένη περίπτωση, εἶναι ὅτι ἡ ἀποφασιστικότητα εἶναι καρπός συνεργασίας νοῦ καί θέλησης. Στόν νοῦ θεμελιώνεται ἡ ἀξία καί ἡ ἀναγκαιότητα τῆς συγκεκριμένης ἐνέργειας. Πείθεται ἡ ψυχή ὅτι πράγματι αὐτό εἶναι τό θέλημα τοῦ Θεοῦ «τό ἀγαθόν καί εὐάρεστον καί τέλειον» (Ρωμ. ιβ´2) καί ἑπομένως πρέπει τό θέλημα αὐτό νά ὑλοποιηθεῖ ἀμέσως καί χωρίς ἀμφιταλαντεύσεις. Στή συνέχεια ἐκδίδεται σαφής ἡ διαταγή: «Προχώρησε! Μέ κάθε θυσία πρέπει νά φθάσεις ἐκεῖ πού σέ καλεῖ ὁ Θεός. Ἐμπρός, χωρίς καθυστερήσεις.». Καί τότε δραστηριοποιεῖται ἡ θέληση, μπαίνουν σέ κίνηση οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς καί κατορθώνει πραγμα­τικά ὁ ἄνθρωπος νά ξεπερνᾶ ἐμπόδια, νά ὑπερ­νικᾶ ἀντιδράσεις καί νά φθάνει νικηφόρος στόν προορισμό του.

               Γι᾽αὐτό καί ὁ Κύριος προτοῦ ἀνακοινώσει τήν ἐντολή του στόν πλούσιο νέο τοῦ Εὐαγγε­λίου δύο φορές τοῦ τόνισε: «εἰ θέλεις» (Ματθ. ιθ´17,21). Εἶναι σάν νά τοῦ ἔλεγε: «Ἐγώ θά ἀπαντήσεω στό ἐρώτημά σου. Ἐσύ ὅμως εἶσαι ἕτοιμος; Ἔχεις θέληση ὥριμη, σφριγηλή, ἕτοιμη ν᾽ἀποφασίσει καί νά ξεκινήσει ὅ,τι θά εἰπῶ»; Ἐκτός τοῦ πλούσιου νέου καί στόν παραλυτικό τῆς Βηθεσδᾶ τήν ἴδια προϋπόθεση ζήτησε «Θέλεις»; τοῦ εἶπε. Θά σοῦ παραγγείλω νά σηκώσεις τό κρεββάτι σου, θά ἀπαιτήσω ὅμως ἀπό σένα καί τό «μηκέτι ἁμάρτανε»  (Ἰω. ε´6,8,14). Εἶσαι ἀποφασισμένος γιά ὅλα αὐτά; Ἔχεις ξεκαθαρίσει τά πράγματα στή σκέψη καί στή θέλησή σου;  Διότι ἀκριβῶς ἡ ὥριμη σκέψη ἐξασφαλίζει τήν ἀποφασιστικότητα. Καί ἡ ἀποφασιστικότητα τή νίκη.

               Πέρα ἀπό αὐτά ὅμως ἰδιαιτέρως  θά καταφεύγουμε στόν παντοδύναμο Κύριο καί Θεό μας. Ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος μέ τήν Χάρη Του, χωρίς νά ἐκμηδενίζει τήν ἐλευθερία μας, δημιουργεῖ μέσα μας καί τήν καλή θέληση καί τήν ἀπόφαση καί τήν προθυμία, ἀλλά ἀκόμη μᾶς ἐνισχύει νά ἐργασθοῦμε τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας (Φιλιπ. β´13).  Νά τόν παρακαλοῦμε νά τονώνει τή θέλησή μας καί νά ἐνισχύει τίς ἀποφάσεις μας. Νά ἔλθει στό πλευρό μας γιά νά μᾶς στηρίξει, νά μᾶς ἐνδυναμώσει (Α´Πέτρ. ε´10) στήν ἐφαρμογή τῶν θείων ἐντολῶν Του καί νά μᾶς ἀξιώσει νά φέρουμε σέ πέρας τόν ἀγώνα, πού μᾶς ἀνάθεσε καί ἀναλάβαμε.

******

« Πάντα ὅσα ἔχεις πώλησον »

               Ἀδελφοί , ἐάν ὁ πλούσιος νέος προχωροῦσε μέ ἀποφασιστικότητα στό δρόμο πού τοῦ ἔδειχνε ὁ Χριστός, ἀσφαλῶς θά γινόταν ἕνας ἄλλος ἅγιος Ζακχαῖος ἤ ἕνας Ἀπόστολος τοῦ Χριστοῦ. Μέ μιά ἀποφασιστική ἐνμέργεια θά κατακτοῦσε ζηλευτή θέση στή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Ἀλλά δέν τό ἔκανε δυστυχῶς καί χάθηκε.

               Ἡ θλιβερή ἐξέλιξή του ἄς γίνει σωτήριο σῆμα κινδύνου γιά ὅλους μας. Ἄς εἴμαστε ἕτοιμοι ν᾽ ἀντιμετωπίσουμε τίς εὐκαιρίες, πού μᾶς δίνει ὁ Θεός  ἀποφασιστικά. Μέ σκέψη καί θέλησ ὥριμη καί δυνατή, ἀλλά καί μέ διαρκῆ ἐπίκληση τῆς βοήθειας τοῦ Κυρίου μας. Ὥστε μέχρι τέλους νά ἀγωνιζόμαστε ἀποφασιστικά, καί νά κληρονομή­σουμε τήν αἰώνια ζωή, πού ὅλοι μας ποθοῦμε.