Ὁ θεσμός τῶν βοηθῶν ἐπισκόπων (Μητροπολίτης Νικοπόλεως Μελέτιος) - π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος

 

«Εἰ ἔτι ἀνθρώποις ἤρεσκον,

Χριστοῦ δοῦλος οὐκ ἄν ἤμην» (Γαλ. 1,9)

(Ο απ. Παύλος, και μαζί με τους τόσους ανά τους αιώνες

μιμητές του, και ο π. Μελέτιος Καλαμαράς!!) 

Μια μαρτυρία, θεολογική-διδαχή και ελεύθερη ποιμαντική στάση, από έναν κληρικό, που όλη του τη ζωή φώναζε ότι «ο ανθρωποκεντρισμός συντρίβει την πίστη και διαλύει την Εκκλησία» («Ομορφιά από τις στάχτες», βιογραφία του από τις εκδόσεις ΙΩΝΑΣ) και ο οποίος δεν περιόριζε τον ανθρωποκεντρισμό στα έξω αλλά και στα έσω! Κριτήριο των ενεργειών του είχε το θέλημα του Θεού, την συνείδηση του που διατήρησε ακατάγνωστη, και την ελευθερία που θεωρούσε προϋπόθεση υγιούς πίστεως, και υγιούς εκκλησιαστικής ατμόσφαιρας! Έλεγε... οι Μητροπόλεις δεν διοικούνται με υπακοή, διοικούνται με λογική!!! Πού να άκουγε την... τρέχουσα εκκλησιαστική καραμέλα της υπακοής!! Κατά τα άλλα... έχουμε μείωση των ιερατικών κλήσεων...!! "Αυτοκρατορικές" αυταπάτες που κάθε μέρα θα λιγοστεύουν τους... απλούς ιερείς...!!

Μέσα στο όλο κλίμα καριερισμού και κοινωνικής ανάδειξης (=απαξίωσης, από τους σκεπτόμενους και μη για οιονδήποτε λόγο γλείφτες) στο οποίο έχει εκπέσει ο... "ανώτερος" κλήρος, ήρθε κερασάκι και η ιστορία των βοηθών επισκόπων! Υπόθεση αντικανονική θεολογικά και ποιμαντικά, που θα ήταν και παράνομη επίσης, αν δεν είχε γίνει... διάτρητος σε τροποποιήσεις ο Καταστατικός Νόμος 590/77, νομιμοποιώντας τα αντικανονικά και φέρνοντας στο εσωτερικό της Εκκλησίας την φρικτή διάκριση του... νόμιμου και του ηθικού-κανονικού!!!

Παραθέτουμε συνημμένα έγγραφο–απάντηση του π. Μελετίου σε Εγκύκλιο της Συνόδου, το οποίο έγγραφο είναι... ζυγός δικαιοσύνης, θεολογίας και ποιμαντικής, για την υπόθεση. Είναι να εκπλήσσεται κανείς όταν σκεφτεί ότι από τη μία το Πατριαρχείο που αξιοί την τήρηση των όρων της Πατριαρχικής Πράξεως του 1928 παραβαίνει το ίδιο τις προβλεπόμενες από αυτήν την Πράξη απαγορεύσεις! Και από την άλλη η Εκκλησία της Ελλάδος, που αφού γιόρτασε την αποκατάσταση της Κανονικής Τάξεως με το Νόμο 590/77 (Καταστατικός Χάρτης), στην οποία αποκατάσταση, η κατάργηση των βοηθών επισκόπων ήταν αφορμή πανηγυρισμών, κάνει κατ’ εξακολούθηση ακύρωση αυτής της κανονικότητας με αντικανονική επαναφορά του θεσμού, σε πληθωριστική απαξίωση, κατά το Γραφικό της Β΄ Πέτρου, κεφ. 2, στ. 22!! [Είναι κωμικοτραγικό να σκεφτεί κανείς ότι τότε βοηθοί επίσκοποι ήταν ο π. Δημήτριος Τρακατέλης, ο π. Αναστάσιος Γιαννουλάτος, ο π. Ευθύμιος Στύλιος και τρεις ακόμη δευτερεύοντες, ένας εκ των οποίων ήταν χειροτονία του Οικουμενικού Πατριαρχείου (ο Δέρβης Κοσμάς), πράγμα που τελικώς κάνει την εξαίρεση ενισχύουσα τον κανόνα απαγόρευσης].

Αξιολογώντας τα κριτήρια της θεολογικής σκέψης του π. Μελετίου, ξένος κληρικός, θεολόγος έγκριτος, με δεκαετείς σπουδές στο πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ (ήδη καθολικός επίσκοπος στην Νορβηγία από το 2019) τον θαυμάζει, και, όπως ομολογεί, αναφέρεται διαρκώς τα τελευταία δύο χρόνια στη ζωή και την σκέψη του π. Μελετίου, που γνώρισε από την βιογραφία του: Beauty for Ashes, του Stephen Lloyd-Moffet. Γράφει σε επίσημο κείμενο του για τον π. Μελέτιο:

«Ποιος δεν έχει βιώσει την εμπειρία να βλέπει κάτι αγαπημένο να μετατρέπεται σε καμένη γη και στη συνέχεια να ελπίζει ότι, με κάποιο τρόπο, μια νέα ομορφιά μπορεί να αναδυθεί σαν φοίνικας από τις στάχτες;

Πώς προχώρησε ο Μελέτιος; Για να δώσω μια επαρκή απάντηση θα χρειαζόμουν πάρα πολύ χρόνο. Θα τονίσω μόνο μια μοναδική βασική διαπίστωση που βρίσκεται στη βάση όλων των άλλων. Η Εκκλησία, επέμεινε ο Μελέτιος, είναι ένα θείο μυστήριο και πρέπει να κατανοηθεί ως τέτοιο. Όταν το ανθρώπινο στοιχείο υπερτερεί του Θείου, η Εκκλησία δεν ευδοκιμεί. Ο "ανθρωποκεντρισμός", έγραψε ο επίσκοπος Μελέτιος το 2001, "σκοτώνει την Εκκλησία και τη ζωή της".

Αυτά είναι σκληρά λόγια, αλλά λόγια που πρέπει να ακούσουμε, γιατί ζούμε σε έναν εγωκεντρικό κόσμο. Δεν εννοώ μ’ αυτό ότι ο κόσμος μας είναι πιο κακός ή πιο ματαιόδοξος από ό,τι στο παρελθόν· απλώς, έχει απομακρυνθεί τόσο πολύ από κάθε έννοια υπερβατικότητας, ώστε η μόνη αναφορά που έχει στη διάθεσή του, σε υπαρξιακά ζητήματα, είναι υποκειμενική.»

(Coram Fratribus – A Letter to the OSCO)

[Επιστολή του επισκόπου Trondheim Erik Varden στην Γενική Συνέλευση του Τάγματος των Κιστερσιανών που συνήλθε στην Ασσίζη στις 5 Σεπτεμβρίου 2022]

Παραθέτουμε κατωτέρω την Κανονικού κύρους επιστολή– απάντηση του π. Μελετίου στην Σύνοδο, για να έχουν, τουλάχιστον στο χώρο της Εκκλησίας και για όσους δεν έχουν ιδιοτελείς σκοπιμότητες, οι λέξεις, το βάρος του περιεχομένου τους, και να μην καταντήσουμε... Nomina nuda tenemus.

----------------------------------------------- 

Πρέβεζα, 18 Αὐγούστου 2008

Ἀριθμ. Πρωτ. 220

 
Ἱεράν Σύνοδον
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Ἰασίου 1
115 21 ΑΘΗΝΑΣ

Μακαριώτατε Πρόεδρε,

Ἀπαντώντας στήν ὑπ᾿ ἀριθμ. 2865/2183/26.6.2008 Ἐγκύκλιο «περί τῶν 6 θέσεων Βοηθῶν Ἐπισκόπων τοῦ Ν. 1951/1991» παρατηροῦμε:

1.         Ἡ Πατριαρχική καί Συνοδική Πρᾶξις τοῦ 1928 ἀπαγορεύει τήν ὕπαρξη βοηθῶν ἐπισκόπων στίς πατριαρχικές ἐπαρχίες τῶν λεγομένων Νέων Χωρῶν. Καί συνεπῶς δέν ἔχω εὐχέρεια καί ἄδεια νά προβάλω σχετικό αἴτημα.

Θεωρῶ δέ χρέος μου νά ἐπισημάνω, ὅτι ἡ τυχόν ἐμμονή στήν προώθηση πληρώσεως «τῶν 6 θέσεων βοηθῶν ἐπισκόπων τοῦ Ν. 1951/1991», ἐκτός τοῦ ὅτι ἀποτελεῖ κατάφωρη καταφρόνηση τῶν ὅρων τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως τοῦ 1928, δημιουργεῖ δύο κατηγοριῶν ἀρχιερεῖς: Α΄ κατηγορίας-προνομιούχους- μέ τήν δυνατότητα νά ἔχουν καί βοηθό ἐπίσκοπο, καί Β΄ κατηγορίας-μή προνομιούχους· (ἀποφεύγω νά προβῶ σέ ἄλλους χαρακτηρισμούς). Ὅμως ἡ Πατριαρχική Πρᾶξις, μέ τούς βασικούς της ὅρους, τήν διάκριση αὐτήν θέλει νά ἀποκλείσει. Κατ᾿ ἐμέ, δέν ἐπιτρέπεται μέ κανένα τρόπο νά παραθεωρεῖται ἡ βασική ἀρχή ἴσων δικαιωμάτων μεταξύ τῶν ἱεραρχῶν τῶν Μητροπόλεων τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας καί τῶν Μητροπόλεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

2.         Ἡ Ἱερά Σύνοδος (καί ἰδιαίτερα ὁ Μακαριώτατος Πρόεδρος) ἐπαινετῶς ἀναγνωρίζει τήν ἀνάγκη ὑπερβάσεως κάθε λόγου, πού μπορεῖ νά προκαλέσει διατάραξη τῆς ἐπιθυμητῆς εἰρηνικῆς καί ἁρμονικῆς ἐπικοινωνίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τήν Μητέρα Ἐκκλησία, τό πάνσεπτο Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο.

3.         Ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ μία (παρά μίαν) παμψηφεί ἀπόφασή της τό ἔτος 2004, συν-ομολόγησε καί ἐδεσμεύθη, νά τηρεῖ ὅλους τούς ὅρους τῆς Πατριαρχικῆς Πράξεως τοῦ 1928, μέ τήν ὁποία παραχωρήθηκαν σ᾿ αὐτήν ἐπιτροπικῶς καί ἄχρι καιροῦ οἱ Ἱ. Μητροπόλεις, πού ἀπό τότε συνηθίστηκε νά λέγονται τῶν "Νέων Χωρῶν".

4.         Ἄν μετά τά ὡς ἄνω ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, μέ ἀπόφαση τοῦ ἀνώτατου καί πιό ὑπεύθυνου ὀργάνου της, τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας, ἀποφασίσει νά προβῆ σέ ἐκλογή βοηθῶν ἐπισκόπων, ἀδιαμφισβήτητα καί ἀναμφίλεκτα ἐγκληματεῖ καθ᾿ ἑαυτῆς, ἀφοῦ τότε θά δείξει ἐπιπροσθέτως, ὅτι οἱ ἀποφάσεις Της δέν εἶναι δεσμευτικές:

·        οὔτε γιά τήν ἴδια, ἀφοῦ ἡ ἴδια δέν ἀναγνωρίζει σ᾿ αὐτές κανένα κῦρος·

·         οὔτε ἔναντι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, καί κατ᾿ ἐπέκταση καί ἔναντι ὅλων τῶν Πατριαρχείων καί Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν·

·        οὔτε ἔναντι τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, ἀφοῦ ἔτσι δείχνει ὅτι δέν ἔχει συνέπεια, οὔτε στίς δικές της ἀρχές, οὔτε στήν τήρηση τῶν νόμων·

·        οὔτε (αὐτό εἶναι ἡ ὀλεθριώτερη ὅλων ἐπισφράγιση τῆς λάθος θεώρησης τοῦ θέματος) καί ἔναντι τοῦ ποιμνίου της· ἀφοῦ…

5.         (ἐπεξηγοῦμε) : Τό φρόνημα τῆς Ἐκκλησίας, κλήρου καί λαοῦ, εἶναι ὅτι ὅλοι μας, ὅσοι ἐλάβαμε τήν κλήση καί ἐπαγγελία, πρέπει νά ἐργαζόμαστε γιά τήν παρά Κυρίου μισθαποδοσία· (βλ. Ἑβρ. 11, 26). Καί ἀλλοίμονο στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ἄν, μέ πράξεις ἐπίσημα καί ὑπεύθυνα μελετημένες, μέ συνοδική διαβούλευση, ἀφήνει νά δίδεται ἡ ἐντύπωση, ὅτι οἱ λειτουργοί της οὐσιαστικά δέν ἐνδιαφέρονται γιά τήν μέλλουσα μισθαποδοσία.

6.         Φρονῶ, ὅτι τέτοιες καταστάσεις δέν πρέπει νά καταξιώνονται μέσα στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας.

7.         Ὁ θεσμός τῶν βοηθῶν ἐπισκόπων, καλό εἶναι νά καταργηθῆ.

8.         Ἄν κριθῆ, ὅτι οἱ ἐπαρχιοῦχοι ἀρχιερεῖς ἔχουν ἀνάγκη βοηθῶν στό ἔργο τῆς ποιμαντορίας, προτείνω, μετά μελέτη τοῦ θέματος λιπαρά, νά ἀναβιώσει ὁ θεσμός τῶν χωρεπισκόπων.

Μέ βαθύτατο σεβασμό

 † ὁ Νικοπόλεως Μελέτιος

------------------------------------------------

Τι έγινε μετά από αυτό;.... Η συνήθης της δια σιωπής "απόρριψη"!!! Είχε και σ’ αυτό ο μακάριος εκείνος την ευλογία της συνακολούθησης του Χριστού, αφού «εἰς τά ἴδια ἦλθεν καί οἱ ἴδιοι αὐτόν οὐ παρέλαβον». Δεν τον κατάλαβαν οι ευθυνοφόροι συνάδελφοί του, όπως άλλωστε ούτε και στο θέμα του χαράγματος και του αντιχρίστου! Όπως δεν τον κατάλαβαν ούτε και στα θέματα της γλωσσικής προσευχητικής έκφρασης! Όπως δεν τον κατάλαβαν ούτε στα θέματα τού πώς στοιχειοθετείται η πίστη στον "χριστιανικό" λαό (ταυτότητες...) !!

Αυτός συγχωρούσε συγχωρεί και θα συγχωρεί. Δεν θα μας συγχωρήσουν όμως αυτοί που, από την αγάπη του Χριστού, θα ανακαλύψουν κάποια στιγμή τον θησαυρο, που "ιδιοτελώς" τους κρύβουμε...

Για την αντιγραφή και παρουσίαση, ο πάλαι πρωτοσύγκελλός του

π. Θεοδόσιος Μαρτζούχος