Ἡ μεταπατερική Θεολογία εἶναι βλασφημία ἐναντίον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος - Μητρ. Γόρτυνος καί Μεγαλουπόλεως Ἰερεμίας

Ἡ μεταπατερική Θεολογία εἶναι βλασφημία ἐναντίον τοῦ Ἁγίου Πνεύματος  

 Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

1. Παρακαλῶ, ἀδελφοί μου χριστιανοί, νά προσέξετε ἰδιαίτερα τό σημερινό μου κήρυγμα, γιατί θά ὁμιλήσω γιά μία ἁμαρτία, πού γίνεται ἐδῶ καί χρόνια, ἀλλά καί σήμερα ἰδιαίτερα, σχετικά μέ τήν σχέση μας προς τούς ἁγίους Πατέρες. Ὅλοι λέμε στίς προσευχές μας «Δι᾽ εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων ἡμῶν», ἀλλά σημασία ἔχει τό ἄν μελετοῦμε τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων, ἄν τήν ἐφαρμόζουμε καί ἄν τήν κηρύττουμε σωστά στόν λαό.

(α) Γιά νά σᾶς πῶ λίγα λόγια περί τῶν ἁγίων Πατέρων, λίγα μόνο, σᾶς λέγω πρῶτον ὅτι αὐτοί εἶναι οἱ αὐθεντικοί ἑρμηνευτές τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί θά σᾶς πῶ γιατί: Ἡ Ἁγία Γραφή εἶναι θεόπνευστο βιβλίο. Ἄνθρωποι μέν τήν ἔγραψαν, ἀλλά τήν ἔγραψαν μέ τήν ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Καί ἀφοῦ λοιπόν ἡ Ἁγία Γραφή γράφτηκε μέ την ἐπιφοίτηση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἄρα καί αὐτός πού θέλει νά ἑρμηνεύσει τήν Ἁγία Γραφή, πρέπει νά ἔχει καί αὐτός τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Εἶναι πολύ λογικό αὐτό πού σᾶς λέω. Καί γιά νά ἀναφέρω ἐδῶ τό παράδειγμα τοῦ μακαριστοῦ πατρός Ἰωάννου Ρωμανίδη λέω, ὅτι ὄχι μόνο αὐτός πού ἔγραψε τό βιβλίο τῶν Μαθηματικῶν πρέπει νά ξέρει Μαθηματικά, ἀλλά καί αὐτός πού διδάσκει Μαθηματικά πρέπει νά γνωρίζει τήν ἐπιστήμη αὐτή.

Οἱ ἅγιοι δέ Πατέρες εἶναι, ὅπως εἶπα, οἱ αὐθεντικοί ἑρμηνευτές τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιατί μέ τήν ἄσκησή τους στήν πνευματική ζωή καθάρισαν τήν ψυχή τους καί ἔγιναν δοχεῖα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἔτσι λοιπόν κατανοοῦν σωστά τήν θεόπνευστη Ἁγία Γραφή.Γι᾽ αὐτό καί μόνο αὐτούς δεχόμαστε ὡς ἀληθινούς ἑρμηνευτές τῆς Ἁγίας Γραφῆς.

(β) Σάν σωστοί ἑρμηνευτές τῆς Ἁγίας Γραφῆς οἱ ἅγιοι Πατέρες εἶναι καί σωστοί καθοδηγητές τῶν ἀνθρώπων πρός τόν Θεό. Εἶναι μιά ἐπιστήμη ὁλόκληρη αὐτό, ἀδελφοί χριστιανοί, τό νά καθοδηγεῖ κανείς σωστά μιά ψυχή πρός τόν Θεό. Καί τήν ἐπιστήμη αὐτή τήν γνωρίζουν καλά οἱ ἅγιοι Πατέρες μας καί τήν ἐκθέτουν μέ σαφήνεια στά βιβλία τους.

Σχετικά μ᾽ αὐτό, γιά νά μή σᾶς λέω πολλά, ἀρκοῦμαι μόνο σέ αὐτά τά λίγα: Οἱ ἅγιοι Πατέρες διδάσκουν ὅτι γιά νά βροῦμε τόν Θεό καί νά ἑνωθοῦμε μαζί Του –«θέωση» τό λέμε αὐτό – βασικό εἶναι τό να καθαρίσουμε τήν καρδιά μας ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη, γιατί εἶναι ἀδύνατο γιά τόν Θεό νά ἑνωθεῖ με ἀκάθαρτο. Καί οἱ ἅγιοι Πατέρες γνωρίζουν ἀπό την πεῖρα τους τόν τρόπο καί τήν μέθοδο γιά τόν καθαρμό τῆς ψυχῆς. Καί ἡ μέθοδος αὐτή εἶναι ἡ ἄσκηση. Οἱ ἀθλητές κάνουν ἀσκήσεις, γιά νά ἀποκτήσουν γερό σῶμα. Καί οἱ μαθητές κάνουν «ἐξερσάϊζες» γιά νά μάθουν ἀγγλικά. Ὁμοίως καί ὁ χριστιανός πρέπει νά κάνει ἄσκηση· πρέπει δηλαδή, ὁ κάθε ἕνας μας, κατά τό μέτρο τοῦ δυνατοῦ, νά γίνει ἀσκητής. «Εἴ τις τῶν χριστιανῶν πολιτευθεῖ ἀλλέως, οὐκ ὄψεται τό Πρόσωπον Χριστοῦ τοῦ Βασιλέως», ἔλεγε ἕνα παλαιό ποίημα. Ἔτσι εἶναι χριστιανοί μου! Μέ καλοπέραση καί μέ τρυφηλή ζωή δέν μποροῦμε νά βροῦμε καί νά ζήσουμε τόν Θεό. Οἱ ἅγιοι ἔζησαν ἀσκητικά καί ὄχι τρυφηλά.

2. Τί συμβαίνει ὅμως τώρα; Ἀκοῦστε: Διαβάζοντας μερικοί τούς λόγους τῶν ἁγίων Πατέρων βλέπουν σ᾽ αὐτούς ὅλο ἑρμηνεῖες τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί ὅλο νά γίνεται λόγος γιά ἄσκηση καί γιά «στενή καί τεθλιμμένη» ὁδό καί λέγουν: Δέν γίνονται αὐτά σήμερα, αὐτά πού λέγουν οἱ Πατέρες. Αὐτά ἦταν γιά τήν δική τους ἐποχή καί ὄχι γιά τήν δική μας. Σήμερα ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό μιά ἄλλη θεολογία. «Με- τα-πατερική», λοιπόν, θεολογία!... Τό κακό αὐτό, χριστιανοί μου, δέν εἶναι τωρινό. Ἔχει χρόνια πού ἔγινε ἡ ζημιά αὐτή στήν πατρίδα μας.

(α) Χρόνια τώρα, καλοί καί μορφωμένοι ἱεροκήρυκες δέν κάνουν στά κηρύγματά τους ἑρμηνευτικό κήρυγμα στήν Ἁγία Γραφή, ὅπως ἔκαναν οἱ ἅγιοι Πατέρες, καί δέν ὁμιλοῦν, ὅπως ἔκαναν πάλι αὐτοί, γιά κόλαση καί γιά παράδεισο, γιατί «σοκάρουν» τάχα οἱ λέξεις αὐτές στήν ἐποχή μας καί καταθλίβουν ψυχολογικά τούς ἀνθρώπους. Καί ἡ Ἐκκλησία – λέγουν οἱ μεταπατερικοί αὐτοί – πρέπει σήμερα νά γίνει σύγχρονη, γιά νά γίνει δεκτή ἀπό τόν λαό. Διαφορετικά, λέγουν, θά ἀποτύχει!... Σαν δέν ντρέπονται οἱ κύριοι αὐτοί!...

(β) Ἀλλά ἔγινε καί ἡ ἄλλη προσβολή κατά τῆς μνήμης τῶν ἁγίων Πατέρων, πού δέν τήν νοήσαμε κἄν, γιατί εἴμαστε ἄγευστοι τοῦ πατερικοῦ πνεύματος. Ἀκοῦστε: Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι γνωρίζουμε καλά ὅτι οἱ ἅγιοι Πατέρες εἶναι ἑνωμένοι καί ὅτι ἡ διδασκαλία τους εἶναι ἕνας «πύργος ὁμοφωνίας» καί ὄχι «πύργος Βαβέλ», διαφωνίας δηλαδή. Οἱ προτεστάντες ὅμως παλαιότερα, τόν 19ο αἰώνα, διχοτόμησαν τούς Πατέρες καί τούς χώρισαν σέ «βιβλίζοντες» καί «ἑλληνίζοντες». Δέν μᾶς πειράζει ὁ λόγος τους αὐτός ὁ προτεσταντικός. Αἱρετικοί εἶναι καί αἱρετικά λέγουν. Το κακό ὅμως εἶναι ὅτι ἡ αἵρεση αὐτή, ἡ πλάνη αὐτή, περί χωρισμοῦ τῶν Πατέρων σέ δύο παρατάξεις, ἦλθε καί στόν χῶρο μας, χωρίς νά πολεμηθεῖ ἐπίσημα και δυναμικά. Λάθος ἔκανα! Βρέθηκαν στήν ἑλλαδική μας Ἐκκλησία τρεῖς ἀγωνιστές κατά τῆς αἱρέσεως ὅτι οἱ ἅγιοι Πατέρες δέν ἔχουν τάχα ἑνότητα στήν θεολογία τους. Πρός τιμήν τους γράφω τά ὀνόματά τους: Ὁ ἕνας εἶναι ὁ μακαριστός πατήρ Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὁ ἄλλος εἶναι ὁ Σεβ. Μητροπολίτης τῆς ἰδιατέρας μου πατρίδος Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος καί ὁ τρίτος εἶναι ὁ λαμπρός Καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου, Πρωτοπρεσβ. π. Γεώργιος Μεταλληνός. Τους εὐχαριστοῦμε καί τούς εὐχόμαστε τήν ἀπόλαυση τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ.

(γ) Ἀλλά λέγεται, χριστιανοί μου, καί στούς λόγους καί στίς συζητήσεις πολλῶν μία ἄλλη ἔκφραση σχετικά μέ τούς ἁγίους Πατέρες πού δέν πρέπει νά λέγεται. Λέγουν πολλοί: «Στήν ἐποχή τῶν ἁγίων Πατέρων» γινόταν ἔτσι. Αὐτός ὁ λόγος γιά «ἐποχή τῶν ἁγίων Πατέρων» δέν πρέπει νά λέγεται, ὅπως πολύ καλά μᾶς τό ἀποδεικνύει καί μᾶς τό τονίζει ὁ ὀρθόδοξος πατήρ Φλωρόφσκυ. Γιατί μιλῶντας γιά κάποια ἐποχή τῶν ἁγίων Πατέρων εἶναι σάν νά λέγουμε ὅτι σήμερα δέν ἔχουμε ἁγίους Πατέρες. Ἀλλά οἱ ἅγιοι Πατέρες ἀναδεικνύονται μέ τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Λέγοντας λοιπόν ὅτι σήμερα δέν ὑπάρχουν ἅγιοι Πατέρες εἶναι σάν νά λέγουμε ὅτι δεν ὑπάρχει σήμερα Ἅγιο Πνεῦμα στήν Ἐκκλησία. Και ὅποιος βέβαια πεῖ αὐτό, εἶπε πέρα γιά πέρα μία μεγάλη βλασφημία κατά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Πάντοτε, χριστιανοί μου, σέ κάθε ἐποχή, θά ὑπάρχουν ἅγιοι Πατέρες, γιατί πάντοτε ὑπάρχει Ἐκκλησία μέ τό Ἅγιο Πνεῦμα σ᾽ αὐτή. Ἄλλο βέβαια πού γιά τήν πληθύνουσα σήμερα ἁμαρτία λιγοστεύουν οἱ Πατέρες. Πάντως κουράγιο, χριστιανοί μου, καί μή φοβᾶστε. «Οὐκ ἐκλείψουσι τῇ Ὀρθοδοξίᾳ στρατιῶται», ὅπως ἔλεγε συχνά ὁ Γέροντας τῆς Φλώρινας πατήρ Αὐγουστῖνος.

3. Τέλος, σχετικά μέ τό σημερινό μου κήρυγμα λέω γενικά: Τό νά παραθεωροῦμε τήν διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας καί νά σοφιζόμαστε νά διδάξουμε στόν λαό μας μία ἄλλη διδαχή, καλή βέβαια καί ὠφέλιμη, ἀλλά ὄχι την ἀκριβῶς πατερική διδασκαλία, μέ τήν πρόφαση μάλιστα ὅτι αὐτή ἡ πατερική διδασκαλία δέν εἶναι για τήν ἐποχή μας, αὐτό λέγω, ἄν τό ποῦμε καί τό κάνουμε, εἶναι βλασφημία κατά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γιατί μέ τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐθεολόγησαν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Χριστιανοί μου! Θέλω ὅλα ὅσα θά σᾶς λέω να εἶναι ἀπό τήν δεξαμενή τῶν ἁγίων Πατέρων. Θέλω νά σᾶς εἶμαι ἕνας πατερικός καί ὄχι μεταπατερικός κήρυκας τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ. Νά εὔχεσθε αὐτό για μένα στόν Ἰησοῦ Χριστό καί στήν Παναγία μας. Καί, ἐπειδή ἔχετε καλή «προῖκα» ἀπό τούς εὐσεβεῖς παπποῦδες καί γιαγιάδες σας, καί ἔχετε γι᾽ αὐτό καλό αἰσθητήριο Ὀρθοδοξίας, σᾶς παρακαλῶ, ὅπου στις πράξεις μου καί στά λόγια μου μέ βλέπετε νά ξεφεύγω ἀπό τό πατερικό καί νά στρέφομαι πρός τό μεταπατερικό, νά μοῦ τό λέτε γιά νά διορθώνομαι. Στήν Ἐκκλησία μας, στήν Οἰκογένειά μας αὐτή την ἱερή, ὁ ἕνας πρέπει νά βοηθάει τόν ἄλλο γιά τήν σωτηρία του. Ἐγώ νά βοηθάω ἐσᾶς καί ἐσεῖς ἐμένα.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

Πηγή: Αναλόγιον