ΑΓΙΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΟΛΥΠΤΥΧΟ ΣΤΗ ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

 

ΑΓΙΟΣ  ΚΑΙ  ΜΕΓΑΣ  ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

ΠΟΛΥΠΤΥΧΟ  ΣΤΗ  ΓΙΟΡΤΗ  ΤΩΝ  ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

 

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

 
α.   Η Γέννηση του Χριστού ως του Θεού Λόγου.

      Την πρώτη Γέννηση του Χριστού-ως του Θεού Λόγου-οφείλουμε να τιμούμε με σιωπή ! Να μην επιζητούμε, ούτε να πολυπραγμονούμε να τη συλλάβουμε με δικές μας έννοιες. Πώς, αλήθεια, να συλλάβουμε πράγματα που γίνονται και υπάρχουν, πριν υπάρξει ο χρόνος, πριν μεσολαβήσουν οι αιώνες ! Πριν βρεθεί τρόπος προσέγγισης αυτών που δεν είδε κανείς, δεν άκουσε, δεν αφηγήθηκε, και δεν μπορεί να συλλάβει νους ανθρώπου ή να φανταστεί. Πιο πολύ να τα κάνει γράμμα και γραφή. «Ο Πατέρας υπήρχε πάντα, κι ο Υιός γεννήθηκε». Μη ρωτήσεις όμως, μην πεις, πότε; Προσπέρασε αυτή την ερώτηση. Και μην επιζητήσεις να ρωτήσεις, με ποιο τρόπο; Είναι αδύνατη η απάντηση. Γιατί, το πότε παραπέμπει σε χρόνο, και το πώς προκαλεί διολίσθηση σε αντιστοίχιση με τη δεύτερη, την  ενσώματη Γέννηση.

     Ωστόσο υπάρχει απάντηση, μάλιστα της Γραφής. «Ο Υιός, λέει, είναι η ακτινοβολία του μεγαλείου του Θεού, η τέλεια έκφραση της θεϊκής υπόστασης»-Παύλος. Επειδή όμως μια απάντηση σαν αυτή, της καταφυγής στην άρρητη θεία δόξα, και ομολογίας του αδιανόητου για τον  ανθρώπινο λογισμό, και ανέκφραστου με ανθρώπινα λόγια του τρόπου της θεϊκής γέννησης του Υιού ως του Θεού Λόγου μπορεί να μην ικανοποιεί τη σκέψη σου, και πάλι μην προχωρείς, και μη λες. «Αν γεννήθηκε, δεν υπήρχε» ! Μη συναρπάζεσαι απ’ την απειρόκαλη κακοποίηση των νοημάτων, των λόγων, των ως τώρα παραδειγμάτων, και καταλυμαίνεσαι την αλήθεια, και καταρρυπαίνεις τη θεολογία !

      Είπα γεννήθηκε, για να υποδείξω την αρχή, τον αίτιο της γέννησης, όχι να υποδηλώσω ύστερο χρόνο, και να φτάσω να ελέγξω τον Μονογενή. Ο νους σου να μην πετάει στο κενό, ο χρόνος κι οι αιώνες έγιναν μετά, δεν έγιναν πριν τον Υιό. Και φυσικά δεν μπορούν τα δημιουργήματα να είναι παλαιότερα από το δημιουργό τους. Αλλά είναι λάθος μου που παρασύρθηκα απ’ την ακολουθία του λόγου, και δεν το επισήμανα αυτό απ’ την αρχή. Που παρέλειψα να πω ότι πρόκειται για την αΐδια-αιώνια, παντοτινή-και άρρητη γέννηση, ενώ θυμήθηκα και είπα για το νου που αδυνατεί να συλλάβει τα ασύλληπτα, και πιο πολύ για το ότι αδυνατεί να τα διατυπώσει με λόγια-λέξεις. Και, οφείλουμε μάλιστα εδώ να προσέξουμε, πόσο μπορεί και να απέχει ο λόγος από την αλήθεια. Γιατί, αν ο νους, αδυνατεί να συλλάβει τα ακατάληπτα, είναι αδύνατο να βρούμε λόγια-λέξεις ισάξιες ν’ αποδώσουν ακόμα κι αυτές τις έννοιες που ο νους θα συλλάβει.

β.   Η Ενανθρώπηση του Θεού Λόγου.

    «Ο Θεός πάνω στη γη. Ο Θεός ανάμεσα στους ανθρώπους». Όχι με αστραπές, βροντές, σάλπιγγες, θύελλα, καταιγίδα, ένα όρος Σινά πνιγμένο στους καπνούς, και το Θεό να νομοθετεί σ’ ένα πλήθος που ακούει με παγωμένη την ψυχή απ’ τον τρόμο. Αλλά ένα Θεό που ενσώματα, ανθρώπινα, ήρεμα, ειρηνικά, φιλικά, ως ομογενής να συνομιλεί με ομογενείς.  

     Ο Θεός που ζει κι ενεργεί ένσαρκα, και σε χρόνο συνεχή, όχι κατά καιρούς και διαλείμματα, όπως με τους προφήτες. Με ενωμένη, με σύμφυτη στο θείο εαυτό του την ανθρώπινη φύση, με σάρκα της δικής μας συγγενή, και να επαναφέρει πάνω του τη σύνολη ανθρωπότητα. Κι απ’ αυτόν να περνάει σε όλους μια αναγεννητική αναλαμπή !

     Με ποιο τρόπο βρέθηκε μέσα σε σάρκα η θεότητα; Με τον ίδιο που στο σίδερο η  φωτιά, όχι μεταβατικά, αλλά μεταδοτικά. Γιατί δεν τρέχει στο σίδερο η φωτιά, μένει τη θέση της και μεταδίδει σ’ αυτό την πυρφόρα της δύναμη. Χωρίς να το μειώνει η μετάδοση, παρά μόνο να το συνέχει στο όλο του.                                

    Κατ’ αντιστοιχία ο Θεός Λόγος δε βγήκε απ’ τη θεότητα, «και κατασκήνωσε ανάμεσά μας», ούτε υπέμεινε κάποια αλλαγή. «Και ο Λόγος σαρκώθηκε», και ο ουρανός δεν έμεινε άδειος κι έρημος απ’ αυτόν που συνέχει, και η γη υποδεχόταν στην αγκαλιά της τον Ουράνιο. Μη βάλεις με το νου σου κάποια κάθοδο της θεότητας. Δεν πρόκειται για μετάβαση από τόπο σε τόπο, ως συμβαίνει με τα σώματα. Ούτε να φανταστείς πως αλλοιώθηκε η θεότητα, και πως  μεταβλήθηκε σε σάρκα. Το αθάνατο είναι άτρεπτο !

     Πώς όμως λέει  ότι ο Θεός Λόγος πήρε πάνω του την όλη ανθρώπινη αδυναμία; Όπως ούτε η φωτιά πήρε πάνω της τα ιδιώματα του σίδερου. Μαύρο το σίδερο και ψυχρό και πυρακτώθηκε, πήρε το φωτεινό χρώμα της φωτιάς, και λαμπρύνθηκε. Δε μαύρισε τη φωτιά, κι όταν αποφλογιζόταν, δεν την κρύωνε. Έτσι έγινε και με την ανθρώπινη σάρκα του Κυρίου, αυτή ενώθηκε με τη θεία του φύση, δεν μετέδωσε τη δική της αδυναμία στη θεότητα. Εκτός αν θεωρείς ότι το παράδειγμα με τη φωτιά, τη φύση της, τη δυναμική της δεν ταιριάζουν με τα αντίστοιχα της θεότητας, και φαντάζεσαι ότι εισάγουν πάθος στον απαθή, κι απορείς πώς μπορεί να έμεινε καθαρή και αλώβητη η ανθρώπινη φύση του και η όλη δυναμική της.

    Μάθε, λοιπόν το μυστήριο. Γι αυτό ο Θεός ντύθηκε και σάρκα, για να βρεθεί μέσα της, και να σκοτώσει το φωλιασμένο μέσα της θάνατο. Όπως τα αλεξιτήρια φάρμακα, που συγκρατούν κι απορρίπτουν κάθε τι φθαρτικό που οικειώθηκε το σώμα, όπως το σκοτάδι του σπιτιού, που καταλύεται με την επέλευση φωτιστικού. Έτσι κι ο θάνατος που καταδυναστεύει την ανθρώπινη φύση, αφανίστηκε !

     Κι όπως το νερό που έγινε πάγος, κι έμεινε πάγος στη δροσιά της σκιάς και την αντίστοιχη της νυκτερινής σκοτεινιάς, αλλά έγινε πάλι νερό με το που φάνηκαν οι λαμπρές ακτίνες του ήλιου, κι έδειξαν τη δική τους δύναμη. Έτσι βασίλευσε κι ο θάνατος μέχρι που ήρθε ο Χριστός, και φάνηκε η σωτήρια χάρη του Θεού, και ανέτειλε ο ήλιος της δικαιοσύνης, και καταποντίστηκε η νικηφόρα επιβουλή και επιβολή του θανάτου, μη αντέχοντας την επέλευση της αληθινής ζωής !

       Θαύμασε, λοιπόν, πόση η απεραντοσύνη της αγαθότητας του Θεού και της φιλανθρωπίας του ! Πόση η υπερβολή της θείας φιλανθρωπίας που διώχνει, που ξεστρατίζει θα έλεγα σαν άλλο αφηνιασμένο άλογο τη δουλεία στο θάνατο. Γιατί ο Θεός έγινε άνθρωπος, απορούν και ρωτούν οι άνθρωποι, ενώ θα έπρεπε να λατρεύουν, να δοξάζουν, να προσκυνούν τη θεϊκή χρηστότητα !

γ.  Το εργαστήριο της θείας οικονομίας.

     Τι να πω ή τι να κάνω με σένα άνθρωπε; Όταν ο Θεός έμενε στα ύψη, δεν τον επιζήτησες, κι όταν από συγκατάβαση έγινε άνθρωπος και σου μίλησε, δεν τον υποδέχτηκες. Αλλά, πώς να τον υποδεχτείς, πώς να γίνεις οικείος του, όταν στέκεις ξέμακρα, και αναζητείς την αιτία. Μάθε πως γι αυτό ο Θεός έγινε άνθρωπος, για να εξαγιαστεί το καταραμένο κορμί σου, να ενδυναμωθεί η εξασθενημένη σάρκα σου, η αποξενωμένη από το Θεό, να οικειοποιηθεί από τον ίδιο, η εκπεσμένη απ’ τον παράδεισο, ν’ αναχθεί στους ουρανούς.

      Και ποιο το εργαστήριο της όλης αυτής θείας οικονομίας; Αυτό το ίδιο το σώμα της αγίας Παρθένου. Και ποια η  αρχή, ποια η γεννήτρια δύναμη; Το άγιο Πνεύμα και η Δύναμη του Ύψιστου που την επισκίασε. Αυτά καλύτερα να τ’ ακούσεις ως τα γράφει το Ευαγγέλιο. «Η μητέρα του, η Μαρία αρραβωνιάστηκε με τον Ιωσήφ, και πριν ακόμη συνευρεθούν βρέθηκε να είναι έγκυος από τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος».

     Και παρθένος, και αρραβωνιασμένη με άνδρα, και κρίθηκε η κατάλληλη να υπηρετήσει το σχέδιο της θείας οικονομίας, ώστε και η παρθενία να τιμηθεί, και ο γάμος να μην εκφαυλιστεί. Η παρθενία εκλέχθηκε ως η πρέπουσα για αγιασμό, ενώ με τη μνηστεία περιλήφθηκε και της γαμήλιας οικονομίας ο αγιασμός ! Και μάρτυρας συνάμα και ως οικείος, και γνώστης της καθαρότητας της Μαρίας ο Ιωσήφ, στάθηκε φραγμός στους συκοφάντες, και τις συκοφαντίες τους, και την απ’ αυτές ενδεχόμενη βεβήλωση της παρθενίας της, και φύλακας του βίου της.                                                            

      Έχω εδώ κι άλλη, και παμπάλαια, προ καταβολής κόσμου μαρτυρία ότι, το Άγιο Πνεύμα και η δύναμη του Ύψιστου σχεδίασαν αυτή τη θεοφόρο ενανθρώπηση. Αλλά επειδή πρόσωπο ομότιμο της καθαρότητας της Μαρίας, που να μπορεί να γίνει δέκτης αυτής της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος δεν υπήρχε, είχε, λέει προαποφασιστεί η οδός της μνηστείας, και εξελέγη η μακάρια Παρθένος, χωρίς να μειωθεί στο παραμικρό ή να βλαφτεί από τη μνηστεία η παρθενία της.

      Επίσης έχει λεχθεί παλιά και το εξής. Για να διαλάθει της προσοχής και συνακόλουθης επιβουλής του άρχοντα του κόσμου αυτού η παρθενία της Μαρίας, επιλέχτηκε και τελέστηκε η με τον Ιωσήφ μνηστεία. Κατά κάποιον τρόπο ότι, επινοήθηκε η οδός μνηστείας της Παρθένου Μαρίας σαν μια μορφή παραπλάνησης και αμφιβολίας του πονηρού, που παρακολουθούσε επίβουλα τις παρθένες, αφότου άκουσε τον προφήτη να λέει. «Να η παρθένος θα συλλάβει, θα μείνει έγκυος, και θα γεννήσει υιό». Αποβουκολήθηκε έτσι ο επίβουλος με τη μνηστεία από την κακοποίηση της παρθενίας. Γιατί γνώριζε πια ότι θα καταλυθεί η αρχή και εξουσία του από τη μέλλουσα να επέλθει ένσαρκη του Κυρίου επιφάνεια και παρουσία !

δ. Το πρόβλημα του Ιωσήφ και η θεία παρέμβαση.

     «Προτού όμως συνευρεθούν έμεινε έγκυος από το Άγιο Πνεύμα». Έτοιμα βρήκε ο Ιωσήφ και τα δύο, και την κύηση και την αιτία της, από το Άγιο Πνεύμα. Γι αυτό και φοβήθηκε να είναι άνδρας μιας τέτοιας γυναίκας, και, «αποφάσισε να διαλύσει μυστικά τη μνηστεία, χωρίς επίσημη διαδικασία». Όντας όμως δίκαιος και ευσεβής, τιμήθηκε με ουράνια αποκάλυψη του μυστηρίου. «Όταν όμως κατέληξε σ’ αυτή τη σκέψη, εμφανίστηκε στον ύπνο του άγγελος σταλμένος απ’ το Θεό και του είπε: ¨Μη διστάσεις να πάρεις στο σπίτι σου ως γυναίκα σου τη Μαριάμ, μήτε να βάλεις στο νου σου υπόνοιες άτοπες, υπόνοιες που παραπέμπουν σε σκιά ή αμάρτημα¨.  Ως  δίκαιος που είσαι και ευσεβής γνωρίζεις, γνώρισμα τέτοιου άνδρα δεν μπορε’ι να είναι η μυστική συγκάλυψη ενδεχόμενης παρανομίας. «Μη φοβηθείς να παραλάβεις τη Μαριάμ, τη γυναίκα σου».

     Δεν είχε δώσει δείγματα αγανάκτησης, ούτε αποστροφής, είχε από φόβο κυριαρχηθεί ακούγοντας πως αυτή έχει από το Άγιο Πνεύμα καταληφθεί. «Γιατί το παιδί που περιμένει είναι από το Άγιο Πνεύμα». Πράγμα που δείχνει πεντακάθαρα ότι, ο Κύριος δεν είχε συλληφθεί με το γνωστό φυσικό τρόπο συνεύρεσης, και ότι το κυοφορούμενο ήταν τέλειο κι ολοκληρωμένο πλάσμα, χωρίς να έχει διαπλαστεί σιγά-σιγά και λίγο-λίγο. Δεν λέει, «το κυοφορούμενο», αλλά το «γεννόμενο». Και, καθώς το άγιο σώμα του ήταν ολοκληρωμένο, ήταν άξιο να ενωθεί με τη θεότητα του Μονογενούς. «Θα γεννήσει υιό, γράφει, και θα τον ονομάσεις  Ιησού, Σωτήρα».  

      Αξίζει να προσέξουμε εδώ ότι ορισμένα ονόματα, όπως Αβραάμ, Ισαάκ, Ιακώβ-Ισραήλ έχουν μια ιδιαίτερη σημασία. Ότι, η ονομασία τους δεν υποδηλώνει τόσο τη φυσική τους υπόσταση, όσο την ιδιαίτερη αρετή τους. Αυτό γίνεται και με το όνομα Ιησούς, επισημαίνει και αναδείχνει την έννοια του «Σωτήρα του λαού, του κόσμου». Έτσι κατανοείται το πριν τους αιώνες καθορισμένο μυστήριο, το και  από τους προφήτες προαγγελμένο. «Ιδού η παρθένος θα συλλάβει, και θα γεννήσει υιό, που θα τον ονομάσουν Εμμανουήλ, και ερμηνεύεται, «ο Θεός είναι μαζί μας».

     Είναι επίσης παλιά και η υποδήλωση του όλου μυστηρίου, ότι ο Θεός θα έρθει ανάμεσα στους ανθρώπους από αυτή την ερμηνεία του Ονόματος Εμμανουήλ ως ο Θεός είναι μαζί μας. Και να μην παραπλανιέται κανείς από το εβραϊκό κείμενο, ότι τάχα ο προφήτης δεν γράφει «παρθένος», αλλά «νεάνιδα». «Ιδού η νεάνιδα, λέει, θα συλλάβει και θα μείνει έγκυος». Γιατί πάνω απ’ όλα είναι τελείως άλογο αφού αυτό-«παρθένος»-δόθηκε από τον Κύριο ως σημείο, και αυτό είναι κοινό και από τη φύση των πραγμάτων ομολογημένο.

     Τι γράφει ο προφήτης. «Και ο Κύριος έστειλε με τον Ησαΐα και άλλο μήνυμα στον Άχαζ. «Ζήτησε από τον Κύριο το Θεό σου άλλο μήνυμα, απ’ τον κάτω κόσμο ή από τον πάνω». Και ο Άχαζ απάντησε. «Δε θα ζητήσω, ούτε θα προκαλέσω τον Κύριο». Έπειτα όμως λίγο πιο κει γράφει. «Γι αυτό ο Κύριος θα σας δώσει ένα σημείο, η παρθένος θα συλλάβει και θα γεννήσει γιο». Επειδή, λοιπόν, δε ζήτησε σημείο, ούτε από τον κάτω κόσμο, ούτε από τον πάνω, για να μάθεις ότι αυτός ε που κατέβηκε στα κατώτατα μέρη της γης, είναι ο ίδιος που ανέβηκε υπεράνω πάντων των ουρανών. Αυτός ο Κύριος έδωσε το σημείο, σημείο μάλιστα παράδοξο, κι εκπληκτικό, και πάρα πολύ από τη φυσική τάξη διαφορετικό.   

     Η ίδια γυναίκα, λοιπόν, και παρθένος και μητέρα, και σε αγιασμένη παρθενία, και σε ευλογημένη τεκνογονία ! Κι αν κάποιοι ερμηνευτές του εβραϊκού κειμένου αντί για παρθένος διαβάζουν νεάνιδα, κι έτσι ερμηνεύουν, η ουσία του πράγματος δεν αλλάζει. Γιατί βρίσκουμε να συνηθίζεται αυτό στη Γραφή, συχνά αντί για «παρθένος» να γράφει «νεάνιδα» …

    «Κι αφού σηκώθηκε παρέλαβε τη γυναίκα του». Και με διάθεση αγαθή, και με στοργή, και την κάθε φροντίδα που επιβάλλεται σε σύνοικους, τη θεωρούσε γυναίκα του, «αλλά απείχε από τις νόμιμες γαμήλιες σχέσεις μαζί της μέχρις ότου γέννησε τον υιό της τον πρωτότοκο». Πράγμα το οποίο βέβαια αφήνει την υπόνοια ότι, μετά από αυτή την καθαρή περίοδο ως τη γέννηση του από το Άγιο πνεύμα συλληφθέντος Κυρίου, είχε, και μάλιστα χωρίς να έχει αντίρρηση η Μαρία.

       Εμείς όμως, παρότι αυτό, δεν προσβάλει, ούτε μειώνει τη στάση σεβασμού του, ότι μέχρι να ολοκληρωθεί με τη γέννηση του Κυρίου το έργο της θείας οικονομίας ήταν δεδομένη η παρθενία της, ενώ όλα τα μετά αποτελούν ανεξιχνίαστο μυστήριο, και απλησίαστο σχολαστικά ή φιλοπερίεργα-απολυπραγμόνητον. Και, επειδή πολλοί ευλαβείς χριστιανοί δεν αντέχουν να ακούσουν  αυτό, ότι δηλαδή, έπαψε κάποια στιγμή η Θεοτόκος να είναι παρθένος, θεωρούμε εκείνες τις μαρτυρίες επαρκείς.

      Και, ως προς το γραφόμενο. «Δεν είχε γαμήλιες σχέσεις μαζί της μέχρι που γέννησε τον υιό της τον πρωτότοκο», θεωρούμε ότι εκείνο το «έως» που σε πολλές περιπτώσεις φαίνεται κάποιο περιορισμό χρόνου να υπονοεί, εδώ όντως και πραγματικά το αόριστο του χρόνου υποδείχνει, αν π.χ. βάλουμε πλάι του το ακόλουθο που είπε ο Κύριος. «Και Εγώ είμαι μαζί σας πάντα, ως την συντέλεια του κόσμου». Όχι, βέβαια, γιατί έμελλε μετά να μην είναι μαζί με τους αγίους ο Κύριος. Η παροντική επαγγελία του υποδηλώνει το παντοτινό, και αποκοπή του μέλλοντος δεν υπάρχει. Αυτή την έννοια και ερμηνεία λέμε ότι έχει κι εδώ το «έως».

     Επειδή λοιπόν γράφει, «τον Πρωτότοκο», δε σημαίνει ότι εξυπακούεται και σύγκριση με επιγενόμενους, αλλά ότι απλώς αναφέρει τον πρώτο γεννηθέντα. Αυτό υποδηλώνει και η ιστορία του Ζαχαρία που θεωρούσε για πάντα Παρθένο τη Μαρία. Κι αυτό το λέω από κάποια παράδοση που έχω ακούσει να λέει ότι, ο Ζαχαρίας επειδή και μετά την κύηση και γέννηση του Κυρίου κατέτασσε μεταξύ των παρθένων τη Μαρία, από τους Ιουδαίους φονεύτηκε άγρια μεταξύ ναού και θυσιαστηρίου κατηγορηθείς από το λαό ως διαδίδων τάχα ψευδώς, αυτό το για μας παράδοξο και πολυύμνητο σημείο-θαύμα για την Παναγία Παρθένο, που και γέννησε και την παρθενία δε διέφθειρε.

ε.  Η προσκύνηση των Μάγων και ο νεοφανής αστέρας.

    «Όταν γεννήθηκε ο Ιησούς στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας στα χρόνια του βασιλιά Ηρώδη έφτασαν στα Ιεροσόλυμα απ’ την Ανατολή μάγοι σοφοί και ρωτούσαν, πού είναι ο νεογέννητος βασιλιάς των Ιουδαίων»; Μάγοι από έθνος περσικό, με τις μαντείες, φαρμακείες, άλλα γύρω από τη φύση αντιπαθή, και ιδιαίτερη ενασχόληση με την παρακολούθηση της κίνησης των ουρανίων σωμάτων. Αντίστοιχων αντιλήψεων φαίνεται να ήταν και ο Βαλαάμ που έστειλε ο βασιλιάς Βαλάκ να μάθει και να τον πληροφορήσει σχετικά, ώστε μετά να καταραστεί τον Ισραήλ τελετουργικά.

     Αυτός στην τέταρτη παραβολή λέει για τον Κύριο τα εξής. «Είναι άνθρωπος που βλέπει κι ακούει λόγια Θεού, που γνωρίζει τις σκέψεις του Ύψιστου,  και που στον ύπνο του βλέπει οράσεις του Παντοδύναμου με ανοιχτά τα μάτια. Τον βλέπω, αλλά όχι τώρα, τον ατενίζω, όμως όχι κοντά. Αστέρι θ’ ανατείλει από τον Ιακώβ, ραβδί ηγεμονικό θα υψωθεί από τον Ισραήλ»-Αριθμοί 24,14κε. Από αυτά προφανώς άρχισαν οι μάγοι στην Ιουδαία να τον αναζητούν. Είχαν στο νου την παλιά προφητεία, και ήρθαν να μάθουν που είναι ο νεογέννητος βασιλιάς τους.

     Θαρρείς πως ένιωθαν μέσα τους κάτι να τους λέει, πως με την εμφάνιση του Κυρίου, που στέκει απέναντι, τέτοιες συνήθειες θ’ ατονήσουν, θα χάσουν την κάθε τους δύναμή, θα πέσουν, θα χαθούν. Ομολογούσαν έτσι ευκρινώς πως αυτός που γεννήθηκε κομίζει κάτι ανώτερο και δυνατό.

      Γι αυτό με που το βρήκαν το παιδί, έπεσαν ταπεινά και το προσκύνησαν, και τα δώρα τους του πρόσφεραν. Αυτοί, μάγοι από έθνος ξένο και απόξενο απ’ το Θεό και τις διαθήκες του, και πρώτοι να τον προσκυνήσουν αξιώθηκαν. Τεράστια η σημασία και αξία του, ως μαρτυρία που προέρχεται από αντίθετους, και από τούτο είναι πιο αξιόπιστη, πιο αξιοπρόσεκτη. Καθώς αν προσκυνούσαν πρώτοι οι Ιουδαίοι τον Κύριο, θα ήταν μια απλή απόδοση τιμής οφειλόμενης σε οικείο και συγγενικό τους πρόσωπο. Τώρα όμως που πρώτοι τον προσκύνησαν ως Θεό οι εντελώς αταίριαστοι κι αλλόφυλοι, γίνεται ακόμη πιο βαριά η κατηγόρια κατ’ αυτών, που αντί για την οφειλόμενη προσκύνηση έφτασαν να τον οδηγήσουν στο Σταυρό !

      Τώρα, καθώς οι μάγοι ασχολούνταν με την κίνηση των άστρων ιδιαίτερα, δεν άργησαν να διακρίνουν στον ουρανό το παράδοξο σημείο και θαύμα, τον αστέρα τον καινοφανή και ασυνήθιστο, και να τον συσχετίσουν με τη Γέννηση του Κυρίου. Όμως κανείς να μην παρασύρεται εδώ από τα σχετικά με την αστρολογία, όπου θεωρούν πώς ένα αστέρι δεν είναι άσχετο με τη γέννηση κάποιου, και ότι ανάλογα με το  σχήμα και τη μορφή του καθορίζει τι στη ζωή του θα συμβεί.

     Αλλά εδώ ο αστέρας δεν είναι ένας από τους υπάρχοντες, αλλά νεοφανής, και με διαφορά από αυτούς την εξής. Οι υπάρχοντες φυσικά και από την αρχή είναι ή ακίνητοι δια παντός ή κινούμενοι ακαταπαύστως. Αντίθετα αυτός φαίνεται να έχει και τα δύο, και να κινείται και να στέκεται. Πιο καθαρά, από τους ήδη υπάρχοντες αστέρες, άλλοι φαίνονται ακίνητοι, σαν καρφωμένοι πάνω στον ουρανό, και άλλοι είναι πλανήτες, και δεν κάνουν στάση ποτέ. Αυτός όμως έχοντας και τα δυο, και κίνηση και στάση, είναι φανερό ότι δεν ταιριάζει με κανέναν από τους δυο.

     Κινήθηκε από την Ανατολή ως την Βηθλεέμ, και στάθηκε επάνω εκεί που ήταν το παιδί. Κι οι μάγοι έχοντας αυτόν οδηγό, έφτασαν στα  Ιεροσόλυμα, όπου και η αναφορά σε νεογέννητο βασιλιά, έφερε ανησυχία του Ηρώδη και ταραχή, ενώ στο λαό που άκουσε, έκπληξη και θαυμασμό. Κι οι μάγοι όταν έφτασαν να τον βρήκαν, ταπεινά τον προσκύνησαν, και με δώρα, χρυσό, λιβάνι και σμύρνα τον τίμησαν.

      Και, από τη δική τους σκοπιά, την άλλη προφητεία που είπε για το Χριστό ο Βαλαάμ επισήμαναν. «Ξάπλωσε κι αναπαύθηκε σαν το λιοντάρι, και σαν το λιονταρόπουλο, και ποιος να τον ξυπνήσει τολμά. Κι ευλογημένος όποιος σε ευλογεί, και όποιος σε καταριέται, να είναι καταραμένος»-Αριθμοί 24,9. Με το λιοντάρι η βασιλική του ιδιότητα δείχνεται, το πάθος με την κατάκλιση, και η θεότητά του με τη δύναμη. Οι μάγοι, λοιπόν, κατά την προφητεία, ως βασιλιά του πρόσφεραν το χρυσό, ως μέλλοντα να πεθάνει τη σμύρνα, και το λιβάνι ως Θεό …   

στ.  Ο Νεογέννητος Χριστός η Χαρά της καρδιάς μας.

      Ας δεχτούμε κι μείς στις καρδιές μας τη Μεγάλη Χαρά ! Αυτήν που ο άγγελος στους ποιμένες ευαγγελίζεται ! Με τους μάγους ας προσκυνήσουμε, με τους ποιμένες ας δοξολογήσουμε, και με τους αγγέλους ας πανηγυρίσουμε, «που γεννήθηκε σήμερα ο Σωτήρας για μας, κι αυτός είναι ο Χριστός, ο Κύριος ! Που, Θεός Κύριος φανερώθηκε για μας !». Όχι με μορφή Θεού για να μην καταπτοηθεί η αδυναμία μας, αλλά με μορφή  δούλου, για να ελευθερώσει το υποδουλωμένο γένος μας ! Ποιος μπορεί να μένει τόσο νωθρός στην ψυχή, ποιος τόσο αχάριστος, που να μη χαίρεται, αγάλλεται και φαιδρύνεται με τα παρόντα !

      Κοινή όλης της κτίσης η γιορτή, και δωρίζει στον κόσμο τα υπερκόσμια ! Τους αρχαγγέλους στέλνει στο Ζαχαρία, και στη Μαρία. Τους χορούς των αγγέλων στήνει στον ουρανό να υμνούν και να λένε. «Δόξα στον ύψιστο Θεό και ειρήνη στη γη, αγάπη και σωτηρία για τους ανθρώπους». Αστέρια να διατρέχουν το ουρανό. Μάγοι ξεκινούν από λαούς ειδωλολατρικούς. Η γη τον υποδέχεται σε σπηλιά.

     Κανένας αμέτοχος μη μένει, κανένας αχάριστος. Με φωνή αγαλλίασης ας διαλαλήσουμε, και τη Γιορτή μας ας πούμε Θεοφάνεια. Τη σωτηρία του κόσμου ας γιορτάσουμε ως τη γενέθλια μέρα της ανθρωπότητας.

     Σήμερα η καταδίκη του Αδάμ λύθηκε. Δεν είσαι πια, «χώμα που θα γυρίσει στο χώμα», είσαι ενωμένος με τον ουράνιο, και στον ουρανό θ’ αναληφτείς. Δε θα γεννάς πια τα παιδιά σου με λύπες, γιατί τον Εμμανουήλ η μακάρια με ωδίνες γέννησε, και με το γάλα των μαστων της τον έθρεψε.

     «Διότι γεννήθηκε για μας παιδί, μας δόθηκε ένας γιος, πάνω στους ώμους του η εξουσία θα μένει». Αναγαλλιάζει η καρδιά μου, πηγή ύδατος ζώντος γίνεται ο νους μου, η γλώσσα μου όμως κοντή, και ο λόγος μου αμυδρός τέτοια απεραντοσύνη χαράς να εξαγγείλει.

     Νιώσε την Ενανθρώπηση του Κυρίου θεόπρεπα ! Άχραντη κι αρρύπωτη τη Θεότητα Αυτού, έστω κι αν μέσα σε φύση υλική βρέθηκε. Το παθημένο διορθώνεται, με το πάθος του αυτή δεν φορτώνεται. Δε βλέπεις τον ήλιο που σε βόρβορο βυθίζεται, και δε μολύνεται,  που πέφτει σε ρύπους και δεν χάνει την αναλαμπή του, σε βρώμες, και δεν τον αγγίζει η δυσοσμία τους. Το αντίθετο, σε ό,τι απ’ αυτά επιπέσει, η σαπίλα του αποξεραίνεται. Τι φοβάσαι, αυτή την απαθή και ακήρατη φύση, πως κάποια δική μας αδυναμία μολύνει; Μα γι αυτό γεννήθηκε, εσύ να καθαριστείς απ’ τη συγγένεια. Γι αυτό μεγαλώνει, για να τον οικειωθείς απ’ τη συνεχή σχέση μαζί του.

    Πόσο απέραντη είναι η αγαθότητα και η φιλανθρωπία Θεού ! Τόσο υπερβολικές οι δωρεές του, που μοιάζει σαν απίστευτο πως υπάρχει τέτοιος ευεργέτης ! Τόσο  μεγάλη η φιλανθρωπία του, κι εμείς να μοιάζει στη δουλεία αφηνιασμένοι να τρέχουμε. Πόσο άτοπη, πόσο πονηρή, μια τέτοια αγνωμοσύνη μας ! Μάγοι να προσκυνούν το Χριστό, και χριστιανοί  να συζητούν, πώς σε σάρκα ο Θεός ! Και σε τι είδους σάρκα ! Κι αν είναι τέλειος άνθρωπος ή ατελής αυτός που προσλήφθηκε !  

    Ας σιγήσουν πια στην Εκκλησία του Θεού τα περιττά ! Ας τιμώνται και δοξάζονται όσα της πίστης αληθινά. Ας μην ψιλολογούνται όσα τους πρέπει σιωπή. Γίνε και συ ένας απ’ αυτούς που υποδέχτηκαν με χαρά τον Κύριο. Μιμήσου τους ποιμένες που σοφά, τους ιερείς που προφητικά, τις γυναίκες που ευφρόσυνα, όταν η Μαρία δεχόταν τον αγγελικό χαιρετισμό του Γαβριήλ, όταν η Ελισάβετ στα σπλάχνα της άκουγε τον Ιωάννη να σκιρτά. Την Άννα που τον ευαγγελιζόταν, το Συμεών που τόσο βρέφος, το μεγάλο Θεό εναγκαλιζόταν.

    Όλους αυτούς που με τον τρόπο τους προσκυνούσαν, και δεν καταφρονούσαν το Θεό βρέφος που είχαν μπρος στα μάτια τους, αλλά δοξολογούσαν τη θεία μεγαλοσύνη του. Που το θείο του φως έβλεπαν να εκπέμπεται απ’ τη νηπιακή του τρυφερότητα, τη θεία του δύναμη να καταυγάζει τα καθάρια της καρδίας μάτια τους.

     «Μακάρι κι εμείς μαζί τους εκεί να βρισκόμασταν, και με ακάλυπτο πρόσωπο σαν από καθρέφτη τη λαμπρότητα του Κυρίου να κοιτάζουμε, και μέσα σ’ αυτή τη λαμπρή εικόνα να μεταμορφωνόμαστε, από το ένα σκαλοπάτι της δοξολογίας του όλο και στο πιο ψηλό  ν’ ανεβαίνουμε, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη στους αιώνες των αιώνων. Αμήν !

Αθανάσιος Κοτταδάκης