.jpg)
Επιμύθιο-πορίσματα
(Ομάδα Εργασίας επί της εισηγήσεως π. Θεοδοσίου
Μαρτζούχου)
Η λατρευτική μας ζωή σε μεγάλο βαθμό είναι
«παγωμένη», δηλαδή ακατανόητη και εξ αυτού «δυσκίνητη». Είναι απαραίτητο να
αρχίσει να αποκτά θέρμη και ζωντάνια και να μεταδίδει ένα αυξανόμενο σφρίγος
στη χριστιανική ζωή, ιδιαιτέρως των νέων ανθρώπων. Να μην είναι η Κυριακάτικη
Λειτουργία μια υποχρέωση, μια παρεμβολή στην καθημερινότητα, μια τυπικότητα με
άφωνους θεατές. Αντίθετα πρέπει να είναι ημέρα ευφρόσυνη, όπως λέγει ο προφήτης
Ησαΐας, γιορτή του σπιτιού ολόκληρου και όχι μια νομική τυπολατρεία. Μόνο με την κοινή λατρεία η Εκκλησία
μπορεί να πραγματοποιήσει το παιδευτικό – κατηχητικό της έργο.
Ο σημερινός άνθρωπος είναι προικισμένος με μια
ακατηγόρητη ανάγκη για ειλικρίνεια. Κάθε γενιά κληρονομεί το παρελθόν και είναι
υπεύθυνη για το μέλλον. Βέβαια τα ηλικιωμένα πρόσωπα νοιώθουν περισσότερη…
παρελθοντική έλξη και δυσκολεύονται στην …. ευκινησία!
Για την Εκκλησία η αλλαγή ποτέ δεν γίνεται χάριν της αλλαγής. Η λατρεία της Εκκλησίας πρέπει να διδάσκει τον άνθρωπο ότι δεν μπορεί να ζει για τον εαυτό του, αλλά να είναι μέρος ολόκληρης της κοινότητας.
Στοιχώντας στην ανάγκη να γίνει η Λατρεία έκφραση
ζωής και κατηχητική αφομοίωση της πίστεως, οδηγηθήκαμε να προτείνουμε δυο
διαδρομές μετοχής των χριστιανών, για συμμετοχική αμεσότητα και βαθύτερη σχέση
με τη ζωή της καθημερινότητας της ενορίας και φυσικά μέθεξης των Μυστηρίων.
Δεν είναι (ούτε υπάρχει) καιρός για κατήφεια και
καθυστέρηση ή προσκόλληση σε αυτονόητα παρελθοντικά σχήματα, που όμως, καλώς ή
κακώς, τώρα δεν λειτουργούν. Είναι καιρός για χριστιανική αισιοδοξία για ελπίδα
για ελπίδα και πραγμάτωση.
Α. Πρέπει να ενεργοποιηθούν οι κατά Κυριακή
μετέχοντες στην Ευχαριστία με τα (και στα) θέματα της καθημερινής ζωής της
Ενορίας. Η Ενορία να γίνει και να είναι σπίτι τους. Οι διοικούντες την ενορία
(Εκκλησιαστικοί Σύμβουλοι) και φυσικά ο υπεύθυνος κληρικός να αποτελούν
υποθέσεις συμμετοχής των χριστιανών με την ψηφοφορία (στους Επιτρόπους) και με
τη γνώμη – πρόταση για τον Ιερέα.
Β. Η Λατρεία να γίνει προσβάσιμη στον κάθε μέτοχο,
γιατί μέχρι τώρα η γλώσσα που χρησιμοποιείται σ’ αυτήν δεν είναι η ομιλουμένη,
αλλά η παλαιά μορφή της, εντελώς ακατανόητη στους σύγχρονους ανθρώπους. Το θέμα
μπορεί να έχει οδυνηρές αγκυλώσεις και πτυχές δυσίατες, χωρίς όμως καμία
επιβολή αλλά, αναγνωρίζοντας αποφασιστική αρμοδιότητα στους προσευχόμενους
χριστιανούς κάθε ενορίας, ας αφεθεί στην δική τους απόφαση το ποιά γλωσσική
μορφή τους βοηθά στη Λατρεία: η αρχαία γλώσσα ή η τώρα χρησιμοποιούμενη. Η Λατρεία
στην πραγματικότητα είναι μια πράξη του Χριστού μαζί με τον άγιο λαό Του και
οπωσδήποτε πρέπει να βοηθά για μια Λειτουργία του Λόγου, που θα ενημερώνει και
θα φωτίζει πραγματικά τον λαό του Θεού.
Προτάσεις υπάρχουν αλλά ηγεσία Εκκλησιαστική δεν υφίσταται διότι ο προβληματισμός τους είναι οι επόμενες χοροστασίες και τα λαμπρά άμφια που θα φορέσουν.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα γίνει μια τουλάχιστον ημερίδα από την Ιερά Σύνοδο για να συζητηθούν τα φλέγοντα αυτά ζητήματα για το μέλλον της Εκκλησίας με εκκλησιαστικούς, πανεπιστημιακούς και άλλους υπεύθυνους.
Πάτερ υπάρχει λάθος προσέγγιση στο σκεπτικό σας, και στα πορίσματά σας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν η λατρευτική ζωή είναι παγωμένη για κάποιον, Ιερέα ή Λαϊκό, δεν φταίει η Λειτουργία, η Λατρεία της Εκκλησίας μας, ούτε ο Θεός, αλλά φταίει αυτός ο ίδιος.
Η αμαρτία μας χωρίζει από τον Θεό (δεν χρειάζεται να'ναι σαρκική, και μια υπερήφανη σκέψη το ίδιο αποτέλεσμα έχει, βλ. τον Εωσφόρο), και φυσικά η αμαρτία μας χωρίζει από την χαρά της Βασιλείας του Θεού, που βιώνεται Χάριτι Θεού, όποτε και στον βαθμό που ο Θεός επιτρέπει, μέσα στην Προσευχή του πιστού, και στην Θεία Λειτουργία.
Βέβαια ο υπερήφανος που δεν σηκώνει παρατηρήσεις και συμβουλές πως θα καταλάβει ότι είναι υπερήφανος και εκεί βρίσκεται όλη η "κακοδαιμονία" του, και τον ενοχλούν τα πάντα, η Λατρεία, η Λειτουργία, όλοι, εκτός από τον εαυτό του; Αυτό το αναλαμβάνει ο Χριστός και η Παναγία, και ο καλός και έμπειρος Πνευματικός, αρκεί να προσευχόμαστε ειλικρινά.
Η έλλειψη Προσευχής μας απομακρύνει από τον Θεό, και παγώνει την λατρευτική ζωή.
Μαζί με την Ακολουθία της Εκκλησίας, είναι απαραίτητη και η κατ' οίκον Προσευχή με αφιέρωση χρόνου (10', 20', 30') αποκλειστικά στον Θεό καθημερινά, και ένας πνευματικός αγώνας, με έμπειρο πνευματικό καθοδηγητή.
Δυστυχώς, δεν ακούγεται απ΄ ἄμβωνος η ανάγκη κατ΄ οίκον Προσευχής προς τους Πιστούς.
Πρέπει να διδαχθούν οι Πιστοί το «Δώσε αίμα να πάρεις πνεύμα», αλλά θα πρέπει πρώτα να το έχει κάνει πράξη ο ίδιος ο διδάσκαλος. Όλα χαλαρά "easy" δεν γίνεται τίποτα.
Όσο για την γλώσσα της Λειτουργίας, 90 διαφορετικά βιβλία Λειτουργίας πωλούνται στα Βιβλιοπωλεία, φτάνουν και παραφτάνουν για να λυθούν οιεσδήποτε απορίες! Πέραν αυτών, τόσα κηρύγματα υπάρχουν με αναλύσεις της Λειτουργίας.
Πρέπει και ο Προϊστάμενος να κάνει κάποια δουλειά στο Ποίμνιο που του έχει εμπιστευθεί ο Θεός. Τρία (3) ωριαία κηρύγματα φτάνουν και περισσεύουν για να εξηγηθούν τα "δύσκολα" της Λειτουργίας, που φυσικά δεν είναι το "Ταις πρεσβείας της Θεοτόκου Σώτερ σώσον ημάς".
Μητέρες απόφοιτες Δημοτικού, και ξυπνούσαν τα παιδιά τους λέγοντας: "Παίδες ευαγείς" σηκωθείτε να πάμε εκκλησία!
(συνεχίζεται)
(συνέχεια)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕπειδή πολλές φορές απόφοιτοι Λυκείου και Πανεπιστημίου εκφράζουν την δυσανασχέτισή τους με την γλώσσα της Εκκλησίας, αλλά ποτέ δεν έχουν σκύψει με θεία αγάπη να μελετήσουν έστω και λίγο την Καινή Διαθήκη στο πρωτότυπο με την βοήθεια λεξικού ή και ερμηνείας (π.χ. Νικολάου Σωτηροπούλου) ώστε να τους γίνει κατανοητή η γλώσσα της Εκκλησίας, παραθέτουμε τα παρακάτω αποσπάσματα από το βιβλίο: Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου - Βίος καί Λόγοι, Ιερά Μονή Χρυσοπηγής, Χανιά 2006:
σ. 122
«- Τί γράμματα ξέρεις;
- Πρώτης δημοτικού κι αυτά δεν τα πέρασα καλά. Τα γράμματα τα έμαθα στην έρημο του Αγίου Όρους, στα Καυσοκαλύβια. Είχα δύο Γέροντες, που έζησα μαζί τους.»
σ. 525
«Μέ την Χάρι του Θεού, διάβαζα μόνο τα βιβλία της Εκκλησίας και την Αγία Γραφή. Δεν τα καταλάβαινα· κι όμως, τα διάβαζα κι ας μην τα καταλάβαινα. Ούτε λεξικό υπήρχε, ούτε τίποτα. Ούτε και ποτέ είχα ρωτήσει αν είχαν κανένα λεξικό. Αλλ' έπειτα, απ' το πολύ διάβασμα, άρχισα να αισθάνομαι και να εξηγώ αυτό που διάβαζα. Με την υπακοή ανοίχθηκε ο νους μου. Έτσι πολλά άρχισα να τα καταλαβαίνω και από εκείνα εξηγούσα και άλλα που δεν τα ήξερα. Εξηγούσα τις λέξεις από άλλα χωρία. Αυτό ήταν το λεξικό μου. Η Αγία Γραφή δια της Αγίας Γραφής».
σ. 295
«Σας το είπα πολλές φορές. Να δοθείτε στη μελέτη της Αγίας Γραφής, των ψαλμών, των πατερικών κειμένων. Να επιδοθείτε στη μελέτη με έρωτα θείο. Να ψάχνετε να βρείτε στο λεξικό την κάθε λέξη και να επιδίδεσθε στη σωστή και καθαρή και με νόημα ανάγνωση με το νι και με το σίγμα. Να ερευνάτε πόσες φορές λέει η Αγία Γραφή μία λέξη, για παράδειγμα τη λέξη «απλότητα», και πόσες φορές την άλλη. Φως Χριστού θα πλημμυρίσει την ψυχή σας. Έτσι θα πραγματοποιηθεί αυτό που λέγει ο Ευαγγελιστής Ματθαίος: «Ο λαός ο καθήμενος εν σκότει είδε φως μέγα και τοις καθημένοις εν χώρα και σκιά θανάτου φως ανέτειλεν αυτοίς» ».
σ. 259 (ο γέροντας αναλύει)
«Η κατάνυξη είναι πάθος ιερό· υποφέρεις χωρίς να σφίγγεσαι. Εγώ όλα τα εξηγώ με την Αγία Γραφή: «Αλλ΄ είς των στρατιωτών λόγχη αυτού την πλευράν ένυξε και ευθέως εξήλθεν αίμα και ύδωρ». Κέντησε με το βέλος, με τη λόγχη, κι έκανε πληγή. Αυτή τη ρίζα έχει η λέξη «κατάνυξη», από το ρήμα «νύττω, κατανύττω». Ακούστε με: «Κατανύττω» με μαχαίρι σημαίνει «πληγώνω πολλές φορές». Κι όταν πρόκειται για την ψυχή, το «κατανύττομαι» σημαίνει ότι καταπληγώνομαι απ' την αγάπη του Θεού. «Κατατιτρώσκω», τι πάει να πει; «Τέτρωμαι της σης αγάπης εγώ». «Ώρκισα υμάς, θυγατέρες Ιερουσαλήμ, εν ταις δυνάμεσι και εν ταις ισχύσεσι του αγρού· εάν εύρητε τον αδελφιδόν μου, τι απαγγείλητε αυτώ; ότι τετρωμένη αγάπης εγώ ειμί». Δηλαδή λέει η νύμφη, που ψάχνει να εύρει τον Νυμφίο Χριστό: «Είμαι καταπληγωμένη απ' την αγάπη μου γι' Αυτόν. Πως να Τον ξεχάσω; Πως να ζήσω δίχως Αυτόν; Υποφέρω βαθιά, όταν Εκείνος είναι μακριά». Άρα κατάνυξη είναι ένας βαθύς πόνος. Πάθος ιερό».
από: https://analogion.gr/logos/sp-life/213-agios-porfyrios-glwssa-ekklhsias
(συνεχίζεται)
(συνέχεια)
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίπε πρόσφατα, ο Ιερομόναχος Γέροντας Στέφανος Αναγνωστόπουλος:
Ὁ γέροντας Ἐφραῖμ ἢ μᾶλλον ὁ Ἅγιος Ἐφραῖμ μᾶς λέγει τὰ ἑξῆς: Μὲ τὴν καρδιακὴ προσευχή θὰ ἀποκτήσουμε τὸν θεῖον ἔρωτα καὶ τὸν φωτισμὸ τοῦ νοός, δηλαδὴ νὰ καταλάβουμε ὅσα ἔχουμε διαβάσει στὶς ἅγιες γραφές καὶ στοὺς Πατέρες. Τὰ κατανοοῦμε. Ἂς εἶναι γραμμένα στὴν ἀρχαία διάλεκτο. Τὰ καταλαβαίνουμε. Δὲν ξέρουμε τὸ πῶς, ἀλλὰ γίνονται εὐχάριστα καὶ κατανοητά.
από: https://www.youtube.com/watch?v=5LT5cPX6sAA
Σωστά και ορθότατα τα πορίσματα. Θα ήταν μεγάλη ευλογία αν το κατανοούσαν όσοι και εκ των κληρικών παπαγαλίζουν. Ρώτησα νέο στην ηλικία ιερέα να μου εξηγήσει νια διατύπωση των ευχών του αγ. Χρυσοστόμου η απάντησή του δεν γνωρίζω εγώ διαβάζω τις ευχές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό με έκανε να αναθεωρήσω τις απόψεις μου.
Το Τυπικό Ενοριών ας λάβει υπόψιν του οτι οταν γράφτηκαν τα λειτουργικά κείμενα της Εκκλησίας η καθημερινή γλώσσα των ανθρώπων ηταν πολυ πολύ κοντα σε αυτα και πολύ μακριά από τη σημερινή καθημερινή γιατι η γλώσσα μεταβάλλεται ως ζωντανός οργανισμός. Αλλα μπορει και με τις νεες λέξεις να αποδίδει τα ίδια βαθιά και αμετάβλητα θεολογικά νοήματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟποιος δέν αντιλαμβάνεται τα νοήματα της Θείας Λειτουργίας, ας δοκιμάσει να περικόψει μισή ώρα από την ενασχόληση με το Διαδίκτυο, για να διαβάσει ένα τευχίδιο με την μετάφραση της Θείας Λειτουργίας καί τήν επομένη Κυριακή θα καταλαβαίνει τά πάντα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑδελφε Παναγιωτη κανεις σωστες επισημανσεις, αλλα το θεμα, ισως και εσυ κατα βαθος το αντιλαμβανεσαι, ειναι πιο συνθετο. Φοβαμαι ότι, περαν της Θειας Λειτουργιας, ένα μονο 50 τοις 100 των κειμενων γινεται αντιληπτο από κληρικους που ειναι σημερα κατω των 30 ετων (ναι "κληρικους" εγραψα).
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι εποχες αλλαζουν ραγδαια. Μιλαμε για εναν τελειως διαφορετικο κοσμο διπλα μας πια. Μην ξεχναμε επισης οτι καλουμαστε να ευαγγελισοτυμε ανθρωπους στην πατριδα μας που ειναι μη Ελληνες. Ως ιερεας εχω κληθει να διακονησω στην ενορια μου δεκαδες μη Ελληνες Ορθοδοξους. Ομολογω οτι εχω νοιωσει αμηχανια. Γι αυτους ειναι ακομη πιο δυσκολο να συνδεθουν με τη λατρεια.
Πραγματι οπως λες, αναγνωριζω κι εγω οτι αρκετες φορες το θεμα δεν τιθεται στη σωστη του βαση ή μαλλον μονομερώς προσεγγίζεται. Οτι υιοθετουμε τη λογικη της ησσονος προσπαθειας. Οτι κυριαρχει επισης μια στεγνη εγκεφαλικοτητα και νοησιαρχια οταν πρωθειται το θεμα της μεταφρασης.
Αυτο ομως ΔΕΝ αναιρει το τεραστιο ποιμαντικο προβλημα. Το ότι δια της χαριτος μπορουν να πληροφορουνται και να αλλοιωνονται οι ψυχες αγνων ανθρωπων χωρις να καταλαβαινουν και πολλα γραμματα (ποσοι αληθεια ειναι αυτοι;) δεν ειμαι σιγουρος αν αρκει. Αν ισχυε αυτο, οι Κυριλλος και Μεθοδιος θα διδασκαν νοερα προσευχη μονο, χωρις να κανουν λειτουργικες μεταφρασεις. Το ιδιο θα συνεβαινε και στις χωρες της ιεραποστολης. Εκτος αν ασπαζομαστε τη μεσαιωνικη οπτικη των ρωμαιοκαθολικων περι ιερων γλωσσων.
Υποψιαζομαι τις πιθανες αλυσιδωτες και με γεωμετρικη προοδο καινοτομιες που μπορουν να εφορμησουν στη ζωη της εκκλησιας παραλληλα με την καθιερωση μεταφρασεων. Αν "πέσει" ενας πυργός, ισως ακολουθησουν και τα τειχη. Δεν υποτιμουμε ενα domino effect, οπως συνεβει στους ρωμαιοκαθολικους μετα το 1965. Ειναι ρομαντικα αδαης οποιος δεν ειναι υποψιασμενος για μια τετοια πιθανοτητα (εχοντας παραλληλα παχυλη αγνοια για την κατρακυλα που εχει παρει η ρωμαιοκαθολικη λατρεια σε πολλες περιοχες). Το προβλημα ομως παραμενει. Και δεν πρεπει να το βαζουμε κατω απο το χαλι.
Κλεινω τον προβληματισμο μου (προβληματισμο όχι προτασεις για το θεμα) με τον τροπο που εχουν αντιμετωπισει τον τροπο κατανοησης της λατρειας οι Κοπτες. Αναφερομαι συγκεκριμενα στους Κοπτες (=προαχαλκηδονειοι ετεροδοξοι αιγυπτιοι χριστιανοι, οχι μονοφυσιτες γενικως). Η παραδοσιαρχικη στο θεμα της λατρειας εκκλησια των Κοπτων, τοσο στην Αιγυπτο, οσο και στη Διασπορα, αποφασισε να κρατησει εναλασσόμενες τις αρχαιες γλωσσες της Λατρειας (κοπτικα, ελληνικα) και περιστασιακα (σε λιγα τμηματα της Λειτουργιας) την καθομιλουμενη (αραβικα στην Αιγυπτο, αραβικα και αγγλικα στις ΗΠΑ), χωρις να προβει σε μαζικη μεταφραση του λειτουργικου κειμενου στην καθομιλουμενη. Η ενεργος συμμετοχη και κατανοηση εχει επιτευχθει με την υπαρξη μεγαλης οθονης πλαγια απο το ιερο βημα, όπου ψηφιακα προβαλονται σε 3 (ή 4 στηλες στη Διασπορα) παραλληλα οι γλωσσες της Λατρειας. Κατα ενα 75 τοις 100 ακουγονται οι αρχαιες γλωσσες και παρα ταυτα υπαρχει κατανοηση, διοτι οι πιστοι εχουν εξοικειωθει με την παραλληλη μεταφραση την οποια, αν θελουν, μπορουν να παρακολουθουν.
Ας συνεχιζεται ο διαλογος α) με φοβο Θεου, β) με τη βαθεια συναισθηση ότι ο Θεος εχει εμπιστευθει σε εμας στους κληρικους τα προβατα Του, για το οποια (οχι μονο για την αφεντια μας) θα δωσουμε λογο εν ημερα κρισεως και γ) με τη γνωση εκ της εκκλησιαστικης ιστοριας οτι σε περιφερειακα ποιμαντικα ζητηματα (οχι δογματος ή ηθικης) στην Εκκλησία υπηρχαν παραλληλες αποψεις, ακομη και μεταξυ των αγιων.
π. Δημητριος Τσουρους
Μεταφέρω κατωτέρω ἕνα ἐρωτηματολόγιο σχετικό μέ τό θέμα, ὅπου καταδυκνείεται ἡ σοβαρότητα πού ἀπαιτεῖται γιά τήν προσέγγισή του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝΑΙ ἢ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
Ἕνα Ἐρωτηματολόγιο (π. Αθανάσιος Στ. Λαγουρός)
Θεμελιῶδες αἴτημα τῆς «μεταφράσεως» τῶν λειτουργικῶν κειμένων εἶναι ἡ κατανόηση, «οἱ ἄνθρωποι νὰ καταλαβαίνουν στὴν Ἐκκλησία».
Ἂν καὶ τὸ πρόβλημα τῆς κατανοήσεως τῶν λειτ. κειμένων, κυρίως δὲ τῆς Θ. Λειτουργίας, εἶναι πράγματι κατανοητό, ὅμως δὲν συνιστᾶ «ὅλο» τὸ πρόβλημα. Νὰ μερικὰ εἰλικρινῆ ἐρωτήματα:
1. Ἄραγε μέχρι ποίου σημείου ἡ μονοδιάστατη κατανόηση μπορεῖ νὰ συνιστᾶ ἀκαταγώνιστη ἀξία ἀπολύτου προτεραιότητος; Σήμερα δηλαδὴ κι ἄλλα πράγματα τοῦ ἀξιακοῦ μας περιβάλλοντος δὲν γίνονται “κατανοητά”, ἀλλὰ αὐτὸ ἄραγε ἀρκεῖ γιὰ τὸν «ἀναπροσδιορισμὸ» ἢ τὴν «μετάφρασή» τους, ὅπως, π.χ. ἡ νηστεία ἢ οἱ ἐκτρώσεις (δηλ. φόνος);
2. Ἄραγε ἔχει γίνει εἰλικρινὴς ἐπιστημονικὴ ἀξιολόγηση τῆς χειροπιαστῆς ἐμπειρίας ἀπὸ τὸ ἀνάλογο ἐγχείρημα ὑπὸ τῆς λατινικῆς ἐκκλησίας καὶ τεκμηριωμένη ἀποτίμηση τῶν “ποσοστῶν ἐπιτυχίας” του;
3. Ἄραγε οἱ νεώτεροι δὲν ἀπαξιώνονται, ὅταν ὑποστηρίζεται ὅτι «δὲν καταλαβαίνουν», τὴν ἴδια ὥρα ποὺ μαθαίνουν δύο καὶ τρεῖς ξένες γλῶσσες, ποὺ ἀπορροφοῦν πλῆθος γνώσεων στὴν ἠλεκτρονικὴ ἐποχή μας; Εἶναι ἀδύνατον νὰ μάθουν πὼς «ποιῶ» σημαίνει «κάνω», «Πάτερ ἡμῶν» «Πατέρα μας» καὶ «παράσχου» «δῶσε»;
Ὁ πασίγνωστος ὀρθόδοξος θεολόγος π. Ἀλέξ. Σμέμαν σημειώνει εἰδικότερα γιὰ τὰ παιδιά: «…Στὴν ἐκκλησία τὸ παιδὶ βρίσκεται “στὸ στοιχεῖο του”. (…) Δὲν πρέπει νὰ λέμε ὅτι “τὰ παιδιὰ δὲν μποροῦν νὰ τὸ καταλάβουν αὐτό”. Tὰ παιδιὰ ἀντιλαμβάνονται χωρὶς νὰ καταλαβαίνουν».
4. Ἄραγε ἡ ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας ὡς λατρεύουσας κοινότητας ἢ ἡ ζωὴ στὴν Ἐκκλησία, ζωὴ ποὺ ἔχει μόνιμο χαρακτήρα, ὡς διαρκὴς ἀγωγὴ καὶ διὰ βίου μάθηση (!), ἄραγε δὲν θὰ κινδυνεύσει νὰ μεταλλαχθεῖ, νὰ «μεταφρασθεῖ» σὲ θρησκευτικὴ «ἐπιβίωση» καὶ τυπολατρεία; Καὶ ἄραγε ἡ Λατρεία ὡς ἔκφραση Πίστεως τῆς Ἐκκλησίας, εἰδικῶς δὲ ἡ Θ. Λειτουργία, δὲν θὰ ἐκφυλισθεῖ σὲ μιὰ παράσταση γιὰ τοὺς εὐκαιριακοὺς καὶ φευγαλέους «πελάτες», ποὺ δὲν «καταλαβαίνουν», ἀλλὰ ἀπαιτοῦν νὰ καταναλώσουν βιαστικὰ κατανοητὴ Λατρεία;
Ἄραγε δὲν εἶναι γνωστὸ πὼς πολλοὶ χριστιανοὶ (ἑλληνόφωνοι) δὲν ἔχουν ἐγκεντρισθεῖ βιωματικῶς στὴν Ἐκκλησία; Καὶ πὼς δὲν ξέρουν οὔτε τὶς ἁπλούστερες προσευχὲς (Πάτερ ἡμῶν, Πιστεύω, N΄ Ψαλμός κ.λπ.), καθὼς ἡ προσευχὴ δὲν εἶναι ἐντεταγμένη συστηματικῶς στὴν ζωή τους, ἐπειδὴ ἁπλούστατα ἡ ἴδια ἡ προσευχὴ δὲν εἶναι «κατανοητὸ» πράγμα• εἴτε μεταφρασμένα εἴτε ἀμετάφραστα, εἴτε κατανοητὰ εἴτε «ἀκατανόητα» κι ἂν εἶναι τὰ λόγια τῶν προσευχῶν;
Τελικῶς ποιό μοντέλο χριστιανοῦ καὶ ποιό μοντέλο Λατρείας ὁραματιζόμαστε;
5. Ἄραγε αὐτὴ ἡ περιβόητη «κατανόηση» δὲν κατανοεῖται καὶ δὲν μαθαίνεται ποτέ; Ἂν π.χ. ὁ πιστὸς μάθει μιὰ φορὰ πὼς ἡ λειτουργικὴ προτροπὴ «ἄνω σχῶμεν τὰς καρδίας» σημαίνει «ἂς ἔχουμε πάνω, ἂς ὑψώσουμε τὶς καρδιές», θὰ πρέπει ἄραγε διὰ βίου νὰ τὴν ἀκούει «μεταφρασμένη»;
6. Ἄραγε ἡ κατανόηση εἶναι ἐπαρκὴς συνθήκη, γιὰ νὰ προσπελάσει ὁ πιστὸς στὸν πνευματικὸ κόσμο, στὸν ὁποῖο τὸν καλεῖ ἡ Λατρεία, ἕνα κόσμο γεμάτο σημεῖα καὶ σύμβολα;
7. Μήπως, ὅταν ἐπιτευχθεῖ ἡ «κατανόηση», θὰ διακυβευθοῦν ἄλλα πνευματικὰ ἀγαθά, ὅπως ἡ ἀκρίβεια, πολὺ δὲ περισσότερο αὐτὴ ἡ πνοὴ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ ἐλάλησε ἐν τοῖς Ἁγίοις μὲ τὶς λέξεις; Ὁ M. Ἀθανάσιος λέει: «μηδὲ πειραζέτω τὰς λέξεις μεταποιεῖν ἢ ὅλως ἐναλλάσσειν», γιατὶ οἱ Ἅγιοι δὲν ἐλάλησαν ἀπὸ τὸ κεφάλι τους, ἀλλὰ ὑπὸ Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι (Β´ Πέτρ. α´ 21) καὶ μέσα στὶς λέξεις, ποὺ χρησιμοποίησαν, ἔχουν ἀποθησαυριστεῖ ἀλήθειες καὶ ἔχει ἀποταμιευθεῖ πνευματικὴ δύναμη.
8. Μήπως ἡ πολυθρύλητη «κατανόηση», μὲ τὴν ἀπόλυτη ἔμφαση ποὺ τῆς δίνεται, θὰ δοκιμάσει νὰ ἐκτοπίσει τὴν ὀρθόδοξη γνωσιολογία, γιὰ χάρη τῆς ἀκαταμάχητης γοητείας ποὺ ἀσκεῖ ἡ διάνοια;
9. Μήπως μοιάζει ἐξαιρετικῶς ἀνελαστικὴ ἡ λύση τῆς μονίμως «μεταφρασμένης» λατρείας;
Ἡ «μετάφραση» τῶν ἁγιογραφικῶν-λειτουργικῶν κειμένων στὰ Ν. Ἑλληνικὰ εἶναι ἀρρήκτως συνυφασμένη μὲ τὴν θεολογική, ἱστορικὴ καὶ πραγματολογικὴ ἑρμηνεία τους.
συνεχίζεται...
ΝΑΙ ἢ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήἝνα Ἐρωτηματολόγιο (π. Αθανάσιος Στ. Λαγουρός)
β΄ συνέχεια...
Ἀραδιασμένες νεοελληνικὲς λέξεις δὲν “λένε” σχεδὸν τίποτα ἂν καὶ “κατανοητές” (π.χ. «Xαῖρε, θάλασσα, ποὺ καταπόντισες τὸν νοητὸ Φαραώ• χαῖρε, πέτρα, ποὺ πότισες ὅσους διψοῦσαν τὴν ζωή»). Γιὰ νὰ δώσουν ἕνα μήνυμα, προαπαιτεῖται ἑρμηνεία.
Τότε ὅμως μᾶλλον περισσεύει ἡ λειτουργικὴ χρήση νεοελληνικῆς “μεταφράσεως”, ἐπειδὴ τὸ νοηματικὸ περιεχόμενο θὰ ἔχει ἤδη ἀφομοιωθεῖ. Μήπως λοιπὸν γιὰ νὰ καταλάβω τὴ σημασία, πρέπει προηγουμένως νὰ μάθω τὸ νόημα; (καὶ γιὰ νὰ τὸ μάθω, πρέπει πρῶτα νὰ θελήσω νὰ τὸ διδαχθῶ;)
Στὰ ἀμέσως ἑπόμενα χρόνια ὁπότε οὔτε καὶ τῶν ἁπλουστέρων λέξεων, ὅπως «Ἀνάσταση», «Xριστός», «Ἐκκλησία», ἢ «Παναγία», τὸ περιεχόμενο δὲν θὰ “κατανοεῖται”, τί θὰ ἐπινοήσουμε; Θὰ ξανα-“μεταφράσουμε” ἄραγε τὰ “μεταφρασμένα ” ἢ θὰ θρηνήσουμε συνειδητοποιώντας πὼς «καταβρέξαμε τὴν καιομένη βάτο»;
Μήπως τελικὰ πάνω ἀπὸ τὴν κατανόηση θὰ ἦταν πιὸ ἀποδοτικὸς αὐτὸς ὁ ἐκκλησιαστικῶς καταξιωμένος τρόπος ὑπερβάσεως τῶν μικρῶν γλωσσικῶν δυσκολιῶν, ἡ συστηματικότερη ἑρμηνεία δηλαδή; (βλ. σχετ. τὸ πλῆθος ἑρμηνευτικῶν ἔργων [γιὰ τὰ «δυσκολοκατάληπτα», ὅπως γράφει] τοῦ ἁγ. Nικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, στὰ ὁποῖα μαθητεύουν ὅσοι τίμιοι καὶ εὐσυνείδητοι ἐπιθυμοῦν νὰ “καταλάβουν”), εἰδικῶς μάλιστα στὴν ἐποχὴ τῆς Πληροφορίας, τοῦ Διαδικτύου καὶ τοῦ Ἠλεκτρονικοῦ Βιβλίου.
Ὁ ἅγ. Ἰω. Xρυσόστομος χτυπάει τὸ καμπανάκι τῆς εὐθύνης καθενὸς ζητώντας «μία χάρη»: προετοιμασία στὸ σπίτι καὶ «προοικείωση» μὲ τὰ λόγια καὶ τὰ νοήματα τοῦ Εὐαγγελίου. Καὶ ὁ ἅγιος Βαρσανούφιος ἀπαντᾶ στὸν μαθητή του, ποὺ διαβάζει τοὺς Ψαλμοὺς ἀλλὰ δὲν τοὺς κατανοεῖ, πὼς «ὁ κόπος γιὰ τὴν ἐκμάθηση τῆς γλώσσας ὄχι μόνο θὰ τὸν βοηθήσει στὴν κατανόηση, ἀλλά, πολὺ περισσότερο, θὰ τοῦ δώσει πλουσία χάρη εἰς ζωὴν αἰώνιον».
Ἐξ ἄλλου, ὁ Χριστὸς χρησιμοποιεῖ τὶς παραβολές, ὡς αἰνιγματώδεις διηγήσεις μὲ βαθύτερες ἀλήθειες ἀπὸ τὶς φαινομενικές, γιὰ νὰ «διεγείρῃ τὸν ἀκροατήν», ἐπειδὴ ἡ εὐκολία πολλοὺς τοὺς ὁδηγεῖ στὴ ραθυμία, ὅπως ἐξηγεῖ ὁ ἅγ. Ἰω. Xρυσόστομος.
Σὲ ἄλλες περιπτώσεις, ποὺ οἱ Μαθητὲς δὲν καταλαβαίνουν τὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ, Ἐκεῖνος τοὺς τὰ ἐξηγεῖ. Καμιὰ φορὰ τοὺς μαλώνει: «πῶς οὐ νοεῖτε …;» Kαὶ τότε καταλαβαίνουν, ἀφοῦ ὅμως προηγουμένως μὲ τὴν ἐπιτίμησή Του ἔχουν ἀποβάλει τὴν ὀκνηρία καὶ τὶς προκαταλήψεις (Ματθ. ιϛ´ 11-12)
Καὶ κάτι ἄλλο: ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ ποὺ γράφονται οἱ ἐπιστολὲς τῆς K. Διαθήκης διαπιστώνονται ἀπὸ τοὺς ἴδιους τοὺς Ἀποστόλους «δυσνόητα», δυσπρόσιτες λέξεις-ἔννοιες-πράγματα, καὶ οἱ ἀμαθεῖς τὰ διαστρεβλώνουν (Β΄ Πέτρ.).
Συνεπῶς μήπως τὸ πρόβλημα τῆς «κατανοήσεως» δὲν εἶναι καὶ τόσο καινούργιο καὶ ἡ λύση του δὲν εἶναι ἀναγκαστικὰ ἡ «μετάφραση», ἀλλὰ μᾶλλον ἡ ἑρμηνεία;
10. Ἐξ ἄλλου, τί μένει σήμερα χειροπιαστό, ζωντανὸ στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὸν πολυδιαφημιζόμενο ἀλλὰ πολύκλαυστο Πολιτισμό μας, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ «Φῶς ἱλαρόν», τὸ «Γλυκύ μου ἔαρ», τὸ «Xριστὸς ἀνέστη», δηλαδὴ τὴν γλῶσσα τῆς Ἐκκλησίας;
Ἐν περιπτώσει δὲ “μεταφράσεως” πῶς θὰ ἀπολογηθοῦμε στοὺς νεωτέρους, ποὺ ἡ γενιά μας δὲν εἶχε τὸ σθένος νὰ κρατήσει τὴν πατρικὴ κληρονομιά; Tί θὰ δικαιολογηθοῦμε, ποὺ διακόψαμε σὲ μιὰ τεχνητὴ συγκυρία, γιὰ χάρη μιᾶς πρόσκαιρης καὶ μυθοποιημένης διανοητικῆς “ἀπολαύσεως” τὴν ἀπὸ τοῦ Ὁμήρου μέχρι σήμερα ἀδιάκοπη λαλιὰ τοῦ λαοῦ μας, ποὺ μιλιέται ἀκόμη καὶ τραγουδιέται μέσα στὶς ἐκκλησιές;
Στοὺς ὁμοδόξους ἀδελφούς μας, ἀλλὰ καὶ στοὺς ξένους μελετητὲς τί θὰ ποῦμε;
Tὴν ὥρα ποὺ πασχίζουμε γιὰ τὰ «Ἐλγίνεια Mάρμαρα», τὴν ἴδια ὥρα δὲν μοιάζει κάπως ὀξύμωρο νὰ συζητᾶμε πῶς ἕνα ὁλοζώντανο κομμάτι τοῦ χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ θὰ τὸ ἀφανίσουμε;
11. Τὸ αἴτημα τῆς “μεταφράσεως” ἐμπεριέχει στὸν ἑαυτό του καὶ ἐξυπονοεῖ σιωπηρῶς ἕνα ἀρχέτυπο, ἀπὸ τὸ ὁποῖο θὰ γίνει ἡ “μετάφραση”. Αὐτὸ ὅμως εἶναι ἀντιφατικό, ἐπειδὴ ἡ ἴδια ἡ “μετάφραση” καθ᾽ ἑαυτὴν παραδέχεται πὼς μέσα καὶ πίσω ἀπὸ τὶς λέξεις ὑπάρχει ἕνα περιεχόμενο, τὸ ὁποῖο πρέπει νὰ μείνει «ἀμετάφραστο».
συνεχίζεται...
ΝΑΙ ἢ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ
ΑπάντησηΔιαγραφήἝνα Ἐρωτηματολόγιο (π. Αθανάσιος Στ. Λαγουρός)
γ΄ συνέχεια...
Γιὰ νὰ εἶναι συνεπὲς πρὸς τὸν ἴδιο του τὸν ἑαυτό του τὸ αἴτημα τῆς “μεταφράσεως”, πρέπει νὰ συμπεριλάβει καὶ τὴν δυνατότητα ἀλλαγῆς αὐτοῦ τοῦ ἴδιου τοῦ γλωσσικοῦ πρωτοτύπου. Γιατὶ λοιπὸν ἀντὶ “μεταφράσεως” νὰ μὴ συνταχθοῦν «νέα κείμενα», π.χ. καινούργια Θ. Λειτουργία;
12. Ἀλλὰ καὶ μὲ τὶς ἄλλες «ἀκατανόητες» “γλῶσσες” τῆς Ἐκκλησίας τί θὰ γίνει; Μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ μουσική π.χ., ἡ ὁποία “ντύνει” τὸν λειτουργικὸ λόγο; Γιατί νὰ μὴ γίνει μετάφραση καὶ τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς σὲ σύγχρονη; Ἢ μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ εἰκονογραφία, ποὺ εἶναι πάλι μιὰ “γλῶσσα ἀκατανόητη” στὸν σύγχρονο ἄνθρωπο; Ἢ μὲ τὰ εὐχαριστιακὰ εἴδη, ἀφοῦ ὁ ἄρτος καὶ ὁ οἶνος δὲν ἀποτελοῦν τὴν “βασικὴ γλῶσσα” διατροφῆς τοῦ παγκοσμίου ἀνθρώπου; Ἢ μὲ τὴν ἴδια τὴν ἄσκηση, ποὺ εἶναι μιὰ ἀκόμα “ἀκαταλαβίστικη γλῶσσα” σήμερα;
Ἡ «μετάφραση» ἄραγε δὲν θά ᾽ναι ἀνακόλουθο νὰ μὴ συμπαρασύρει κι ἄλλα πράγματα καὶ θέσμια τῆς Ἐκκλησίας, καθὼς ἀντιστοιχεῖ σὲ μιὰ γενικὴ τάση “ἐπαναπροσδιορισμοῦ”, καὶ “ἀναστοχασμοῦ” τῶν ὑφισταμένων “δομῶν” ἢ “παραδεδομένων ἀρχῶν”.
13. Στὸν λογικοφανῆ καὶ ἐπιστημονικῶς ἀπαράδεκτο ἰσχυρισμό: «Ἂν ὁ Xριστός ἐρχόταν σήμερα, τί γλῶσσα θὰ μιλοῦσε», ἄραγε δὲν ἀπαντᾶ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, ποὺ ἠθέλησε νὰ γεννηθεῖ «ἐν ταῖς ἡμέραις…Kαίσαρος Αὐγούστου», καὶ νὰ σταυρωθεῖ «ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου»; Ἀλλιῶς μήπως ἀνατινάζεται ὁ ρεαλισμὸς τῆς Ἐνσαρκώσεως;
14. Ἐρωτητέον πῶς γίνεται νὰ παρακαμφθεῖ ἐλαφρᾷ τῇ καρδίᾳ ἡ γνωστὴ μαρτυρία τοῦ μακαριστοῦ ἁγίου Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ: «εἴμεθα κατηγορηματικῶς πεπεισμένοι ὅτι οὐδόλως ὑπάρχει ἀνάγκη ἀντικαταστάσεως τῆς παραδεδομένης Λειτουργικῆς γλώσσης… Εἶναι ἄτοποι οἱ ἰσχυρισμοὶ περὶ τοῦ δῆθεν ἀκατανοήτου».
Kαὶ πῶς γίνεται νὰ περιφρονηθεῖ ἀδίστακτα ἡ ἐπὶ τούτῳ ἐπισήμανση τοῦ ἁγ. Nικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου: «Φυλαχθῆτε ἀδελφοί, καὶ ἀπὸ τὸν λογισμὸν τοῦτον: ἐσὺ εἶσαι ἀγράμματος καὶ δὲν καταλαμβάνεις ἐκεῖνα ὅπου λέγονται ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ…ἂν ἐσεῖς συχνὰ πηγαίνετε εἰς τὴν ἐκκλησίαν καὶ ἀκούετε τὰ θεῖα λόγια, ἡ συνέχεια ἐκείνη θὰ σᾶς κάμῃ μὲ τὸν καιρὸν νὰ καταλαμβάνετε ἐκεῖνα ὅπου δὲν ἐκαταλαμβάνατε, διότι ὁ Θεὸς βλέπωντας τὴν προθυμίαν σας ἀνοίγει τὸν νοῦν σας καὶ τὸν φωτίζει εἰς τὸ νὰ καταλαμβάνῃ».
15. Tέλος. Mέσα στὴν πνευματικὴ κοσμοχαλασιὰ ποὺ σαρώνει τὰ πάντα, μέσα στὴν προωθουμένη πολτοποίηση ἀνθρώπων καὶ πολιτισμῶν, καὶ μὲ τὴν Ἑλλάδα στὰ πρόθυρα οἰκονομικοῦ καταποντισμοῦ, ἄραγε τὸ τελευταῖο, ποὺ θὰ χρειαζόταν, δὲν εἶναι μιὰ ἀπονενοημένη αὐτοεμπλοκὴ σὲ “νεογλωσσικὲς ἔριδες” μὲ ἄρωμα ἐκκλησιαστικὸ καὶ γεύση «γκρίκλις»;
Ἀντὶ μονότονα νὰ ἀναμασᾶμε ληγμένα στερεότυπα, μήπως πιὸ ἐπείγων καὶ πιὸ συμβατὸς μὲ τὶς σημερινὲς ἀνάγκες φαίνεται νὰ εἶναι ἕνας χαμηλόφωνος ἑρμηνευτικὸς λόγος γιὰ τὶς ἀλήθειες τῆς Πίστεως καὶ συνολικὴ ἀναθεώρηση τρόπου ζωῆς, μιὰ ζωντανὴ μαρτυρία ἀγάπης Xριστοῦ, παρὰ μιὰ “ἐργολαβία” Λειτουργικῆς Mεταρρυθμίσεως;
Ἂν οἱ ἄνθρωποι σήμερα τείνουν νὰ ἀποστρέφουν τὸ πρόσωπό τους ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, μοῦ φαίνεται πὼς δὲν τὸ κάνουν τόσο ἐπειδὴ δὲν κατανοοῦν τὴν γλῶσσα τῆς Λατρείας, ὅσο ἐπειδή, πρῶτον, δὲν κατανοοῦν ὅτι ὑπάρχουν ἀρκετὰ πράγματα ποὺ δὲν “κατανοοῦνται”• ἐπειδή, δεύτερον, δὲν κατανοοῦν τί ἀκριβῶς “ἐννοοῦν” τὰ ἐκκλησιαστικὰ λόγια (ἀκόμα καὶ μεταφρασμένα), δὲν καταλαβαίνουν δηλαδὴ τί νόημα μπορεῖ νὰ ἔχουν τὰ “λόγια”, τὰ νοήματα, τὰ πράγματα τῆς Ἐκκλησίας καὶ τοῦ Θεοῦ στὴν ζωή τους καὶ δὲν βρίσκεται εὔκολα κάποιος ἱκανὸς νὰ τοὺς τὰ ἑρμηνεύσει ζωογονητικά• ἐπειδή, τρίτον δὲν διδάχθηκαν πὼς στὴν Ἐκκλησία δὲν πᾶς γιὰ νὰ “καταλάβεις” ἀλλὰ γιὰ νὰ ἀγαπήσεις, καὶ ἐπειδή, τέταρτον, ἴσως ἔχουν κι ἕνα δίκιο: δὲν ἔχουν καὶ πολλὴ ὄρεξη νὰ “καταλάβουν” κάτι ἀπὸ τὴν Zωή, τὸν Σταυρὸ καὶ τὴν Ἀνάσταση Ἰησοῦ Xριστοῦ.
Ὁ π. Ἀθαν. Στ. Λαγουρὸς εἶναι πτυχ. Νομικῆς, ἐφημέριος τοῦ Ἱ. Ν. Ἁγ. Παρασκευῆς (ὁμων. δήμου) τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν καὶ πατέρας τριῶν παιδιῶν.
Τὰ ἀνωτέρω ἐρωτήματα ἀποτελοῦν «περίληψη» μικροῦ βιβλίου μὲ τὸν ἴδιο τίτλο, ποὺ ἔχει κυκλοφορηθεὶ ἀπὸ τὶς ἐκδ. «ΤΗΝΟΣ».
Για τή μεταφορά
Θεόδωρος Σ.
Συμφωνώ με κάποιους προλλαλησαντες,διαφωνώ με άλλους,αλλα δεν έχει σημασία.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο ερώτημα μας είναι ένα: ΕΑΝ Ο Κύριος γνωρίζει την ανεπάρκεια μου ,την αδυναμία μου και την άγνοια μου!
Για ποιο λόγο να βιάζομαι να τα μάθω όλα από την αρχή της παιδικής μου ηλικίας και να μη κάνω κιεγω κάτι από πολύ νωρίς είτε μπήκε στη ζωή μου αργότερα Ο Θεός και για μένα ποτέ δε θα ήταν αργά;
Όπως είναι η Των Πατέρων Λειτουργια ,για μένα είναι πλήρης!!!
Στέκομαι στους λόγους του Απ.Παυλου( Α ΚΟΡ.11,28-9)Δοκιμάζετω δε άνθρωπος εαυτόν και ούτως εκ του άρτου εσθιετω και εκ του Ποτηριού πινετω*ο γαρ εσθιων και πίνων αναξιως κρίμα εαυτώ εσθιει και πίνει,
Μη διακρίνων το Σώμα του Κυρίου".1)
2)εάν κάποιος έχει εξομολογηθεί τα πάντα στη ζωή του εν καιρώ δε,θυμάται και λεπτομέρειες,έρχεται αυτή η πνευματική χαρά και μπαίνει στα νοήματα περισσότερο και κάθε φορά γίνεται πιο χωριτικος των Γραφών και της Ακολουθίας της ανάγνωσης , της Θ.Μεταληψεως!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΓίνεται όλος φως,όλος χαρά,
ειρηνικός.Ηκαρδια του ανοίγει περισσότερο και
συγκινείται!!!
Παίζει ρόλο σιγά σιγά να αγωνιζομαστε και να προετοιμαζόμαστε για ένα τέτοιο Μυστήριο διότι δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα εμείς επειδή υπερηφανευομαστε έτσι,αλλά και Ο Θεός εργάζεται για να λυτρωθουμε από όλα .
Ο Ιερός Χρυσόστομος έλεγε ότι άξιους κάνουν τους χριστιανούς η καθαρότης και αγνοτης της ψυχής!!
Πώς μπορεί να πέσει κάποιος σε απελπισία εξαιτίας μιας ανεπάρκειας να τα γνωρίζει όλα μέσα στην Εκκλησία ενώ ο ίδιος δεν εργάζεται προς αυτή την οδό,νευριάζει με τις νηστείες,διαμαρτύρεται ότι δεν καταλαβαίνει και αντιστέκεται σε ο,τι τον πειράζει και τα θέλει όλα έτοιμα να του έρθουν εξ ουρανού;
Και όμως μέσα στη Θ.Λειτουργια είναι δεκτοί όλοι!
Και αυτοί που κοινωνήσαν μια φορά και αυτοί που κοινωνήσαν πολλές φορές.
Δε φταίει η Θ.Λειτουργια για μας ,αλλά εμείς που δεν κάνουμε τίποτα,δε μελετάμε την Γραφή,δεν προσευχόμαστε όσο μπορούμε αν είναι δυνατόν αδιαλείπτως,δε νηστεύουμε ...
Για να ετοιμαστούμε όσο πρέπει για αυτό το Μυστήριο....