Το Οικουμενικό Πατριαρχείο,ως πρωτόθρονη Εκκλησία –
Βαρθολομαίος Α΄,
ο πρωτόθρονος Πατριάρχης
της Ορθοδοξίας και του γένους.
του Παναγιώτη Σ. Μαρτίνη, Δρ. Θ.
Άρχοντος Ιερομνήμονος
της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας
της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας
Στις 11 Ιουνίου η Εκκλησία τιμά τη μνήμη των Αγίων Αποστόλων Βαρθολομαίου και Βαρνάβα. Την ημερομηνία αυτή άγει τα ονομαστήριά Του και η Α. Θ. Παναγιότης, ο Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως και Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
Προτού αναφερθούμε στην προσωπικότητα και το έργο του Πατριάρχη Βαρθολομαίου, κρίνουμε σκόπιμο να αναφερθούμε πρώτα στο Θεσμό που επάξια εκπροσωπεί, ως πνευματικός ηγέτης της πρωτόθρονης Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.
Για την ιστορία και το θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου, θα αφήσουμε να μιλήσει ο ίδιος ο Πατριάρχης, όταν ως Μητροπολίτης Φιλαδελφείας εξεφώνησε τον πανηγυρικό “εν τω πανσέπτω Πατριαρχικώ Ναώ κατά την Πατριαρχικήν και Συνοδικήν Λειτουργίαν επί τη Θρονική εορτή του Οικουμενικού Πατριαρχείου (30 Νοεμβρίου 1980)”.
Ανάμεσα στις πολλές και βαρυσήμαντες αναφορές Του είπε τα εξής: “Σήμερον, ότε η σεβασμία Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως άγει την επέτειον της Θρονικής εορτής, είναι εύκαιρον και δικαιολογημένον να ανατρέξωμεν, έστω και ακροθιγώς εις την ιστορίαν της…. Και λοιπόν, η τοπική Εκκλησία, την οποίαν εθεμελίωσεν εις την πόλιν ταύτην ο Ανδρέας ο Πρωτόκλητος, έζησε και ηυξήθη σεμνοπρεπώς υπό τον Ηρακλείας επίσκοπον, μέχρις ότου ήρχισε να αποκτά μείζονα σημασίαν και κύρος και σπουδαιότητα μετά την ανύψωσιν της έδρας εις πρωτεύουσαν της Αυτοκρατορίας.
Επέρασε έκτοτε ήμισυ αιώνος και η εν τη πόλει ταύτη συνελθούσα Β΄ Οικουμενική Σύνοδος…. ώρισεν όπως ο Κωνσταντινουπόλεως επίσκοπος έχη τα πρεσβεία της τιμής αμέσως μετά τον επίσκοπον Ρώμης, δια το είναι αυτήν Νέαν Ρώμην (Κανών γ΄). Και ήλθον αργότερον άλλαι Σύνοδοι Οικουμενικαί, όπως η της γείτονος Χαλκηδόνος και η εν Τρούλλω Πενθέκτη, αι οποίαι επεκύρωσαν την τάξιν της τιμής του Επισκόπου της βασιλίδος. Και όχι μόνον την τάξιν της τιμής, αλλά και το δικαίωμα να δέχεται εκκλήτους από όλην την Χριστιανικήν Ανατολήν. Ιδιαιτέρως μετά το Σχίσμα Δύσεως-Ανατολής η Κωνσταντινούλολις ανεγνωρίσθη ως η πρώτη έδρα της Ορθοδοξίας…. Όταν τον ΣΤ΄ αιώνα οι κληρικοί της Αντιοχείας απένειμαν δια πρώτην φοράν τον τίτλον του Οικομενικού εις τον Κωνσταντινουπόλεως Ιωάννην Β΄ τον Καππαδόκα, δεν φαντάζοντο ασφαλώς το πόσον θα ενηρμονίζετο ο τίτλος ούτος προς την όλην αποστολήν και δράσιν των διαδόχων του Ιωάννου…. Μετά την Άλωσιν της Πόλεως ο Πατριάρχης ανεγνωρίσθη και ως εθνάρχης και κηδεμών όλων των ορθοδόξων, οι οποίοι έζων μέσα εις τα όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας… Και κλείνει τον πανηγυρικόν Του λόγο ο τότε Μητροπολίτης Φιλαδελφείας και νυν Οικουμενικός Πατριάρχης με τα εξής: Αδελφοί μου, είδομεν “βραχεί ρήματι” εν τη αρχή την απόγε ιερών κανόνων και στασθεράς πράξεως και συνειδήσεως της Εκκλησίας οικουμενικήν αποστολήν και τα ένθεα αθλήματα της Εκκλησίας ταύτης. Είναι αποστολή και αθλήματα που ημφεσβητήθησαν ενίοτε, υπό οικείων και μη και ο Θρόνος “υβρίσθη δια την πραγμάτων ανωμαλίαν” και έγινε “σημείον αντιλεγόμενον”…
Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον θα εξακολουθήση να είναι όχι υπερεκκλησία, ούτε υπερεξουσία εν τη Εκκλησία, αλλ’ Εκκλησία κατά την εκκλησιολογικήν αξίαν και έννοιαν της αδιαιρέτου Εκκλησίας, Εκκλησία εν τη Ανατολή σύνδεσμος μεταξύ των αδελφών Ορθοδόξων Εκκλησιών και συντονιστής των ενεργειών των και φορεύς της κοινής δράσεως των και κέντρον οικουμενικής διακονίας και προσευχής”.
Αυτόν το θεσμό των 17 και πλέον αιώνων διακονεί ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος από τις 22 Οκτωβρίου 1991 που ανήλθε στον Πατριαρχικό Θρόνο μέχρι σήμερα. Με τα προνόμια και τις δικαιοδοσίες που από αιώνες κατέχει η πρωτόθρονη Εκκλησία της οποίας ηγείται, ανέλαβε πρωτοβουλίες και δραστηριότητες, που πράγματι κατέστησαν την Ορθοδοξία οικουμενική. Ο από Χαλκηδόνος, Ίμβριος την καταγωγή, Πατριάρχης Βαρθολομαίος ταξιδεύει σε Ανατολή και Δύση για να καταστήσει γνωστή την πίστη και την αλήθεια που πρεσβεύει “η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία”.
Άνοιξε και λειτουργεί στις ερειπωμένες Εκκλησίες της Καππαδοκίας και της λοιπής Μ. Ασίας, ταξίδευσε στα “άγια χώματα”, όπως ο ίδιος είπε χαρακτηριστικά, της Καλαβρίας και Σικελίας, που για πολλούς αιώνες ανήκαν στη δικαιοδοσία του Πατριάρχου της Κωνσταντινουπόλεως. Έσπευσε, ως ώφειλε, να στείλει Έξαρχον και στη συνέχεια Αρχιεπίσκοπο στη δεινώς δοκιμασθείσα Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Αλβανίας. Με τη σύγκληση Μείζονος και Υπερτελούς Συνόδου πρόλαβε το σχίσμα, που ήταν έτοιμο να διαιρέσει το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων. Έλυσε το πρόβλημα της Εκκλησίας της Κύπρου, μετά την ασθένεια του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Α΄.
Συγκαλεί πολύ συχνά τους Μητροπολίτες που υπάγονται στο κλίμα του Θρόνου, για να συζητηθούν ευαίσθητα θέματα που απασχολούν τις τοπικές Εκκλησίες, που προΐστανται. Τελευταία εκάλεσε στο Φανάρι τους Πατριάρχες και Αρχιεπισκόπους των Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, προκειμένου ν’ αρχίσουν οι προσυνοδικές διασκέψεις μέχρις ότου ευωδοθεί να συνέλθει η Πανορθόδοξος Σύνοδος, με χαρακτήρα Οικουμενικής Συνόδου, για την επίλυση προβλημάτων που έχουν ανακύψει από τότε που συνήλθε η 7η Οικουμενική Σύνοδος στη Νίκαια το 786-7 μ.Χ.
Πέραν από αυτές τις εκκλησιαστικές δραστηριότητες, ανέλαβε και άλλες παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Ονομάστηκε “ο πράσινος Πατριάρχης” για το ενδιαφέρον του για τα περιβαλλοντικά προβλήματα. Είναι γνωστά τα οικολογικά Συνέδρια που έγιναν με δική Του πρωτοβουλία.
Επισκέπτεται αρχηγούς κρατών και τολμά να συζητεί προβλήματα της Ελληνικής μειονότητας της Πόλης, το άνοιγμα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, που θα στελεχώνει με μορφωμένους κληρικούς και Θεολόγους όχι μόνο το ίδιο το Πατριαρχείο, αλλά και πέραν αυτού όλες τις Ορθόδοξες Εκκλησίες.
Ας ευχηθούμε, αυτή η σφοδρή επιθυμία και οι άοκνες προσπάθειες του Πατριάρχη για το ζήτημα της Χάλκης, πολύ σύντομα να έχουν αίσιο τέλος.
Το Φανάρι ακόμη ανηφορίζει τον μαρτυρικό δρόμο του Γολγοθά. Ας ευχηθούμε στον εορτάζοντα Πατριάρχη του Γένους σύντομα να χαρεί το φως και τη δόξα της Αναστάσεως.
“Βαρθολομαίου του παναγιωτάτου
και Οικουμενικού Πατριάρχου, πολλά τα έτη”.
Παναγιώτης Σ. Μαρτίνης, Δρ. Θ.
Άρχων Ιερομνήμων
της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας
Υπέροχο το κείμενο του κ. Μαρτίνη. Του αξίζουν συγχαρητήρια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜας παρουσίασε εν ολίγοις την πολύπλευρη δράση του Πατριάρχου Βαρθολομαίου του οποίου τα έτη να είναι πολλά και καρποφόρα.
Συγχαίρω τον εκλεκτό Παναγιώτη Μαρτίνη για το υπέροχο άρθρο του με την ευκαιρία των ονομαστηρίων του Πατριάρχου Βαρθολομαίου. Σκιαγραφεί την πολυσχιδή προσωπικότητα του Οικουμενικού Πατριάρχου και την προσφορά Του στην Εκκλησία και το Γένος. Καθώς και την ιστορία και το θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου από ομιλία του ιδίου του Πατριάρχη. Άξιζε τον κόπο τον οποίο κατέβαλε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕμπεριστατωμένο κείμενο του κ. Μαρτίνη, τον οποίον βαθύτατα σέβομαι κι εκτιμώ! Κείμενο που μυρίζει αγάπη για τον Πρώτο των Ορθοδόξων και τον θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου μας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝαι!!! Σήμερα γιορτάζει ο Πατριάρχης. Χρόνια Του πολλά. Είναι ένα πραγματικός Πνευματικός ηγέτης που τιμά με την παρουσία και την ζωή του την Ορθοδοξία μας. Ο κ. Μαρτίνης αριστοτεχνικά μας παρουσίασε λίγο από το πολύπλευρο έργο Του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΓια τον Πατριάρχη του Γένους μας που αγωνίζεται μαρτυρικώς ευχόμεθα ολοψύχως "της αρχιερωσύνης Υμών μνησθείη Κύριος ο Θεός εν τη Βασιλεία Αυτού πάντοτε νυν και αεί καί εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν" και πολλά και φωτισμένα τα έτη Σας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε σεβασμό και αγάπη Χριστού ζητούμε τις ευχές Σας
Νικόλαος Μεσσαλάς
Καλά έκανες Αναστάσιε και μας υπενθύμισες την γιορτή του πατριάρχη Βαρθολομαίου. Και τα όσα έγραψε ο κ. Μαρτίνης προσεγμένα και καλά χωρίς υπερβολές. Δόξα στον Θεό που υπάρχουν ποιμένες με συναίσθηση της αποστολής και υπηρετούν με πνεύμα αυτοθυσίας την Εκκλησία. Ο Βαρθολομαίος είναι άξιος της αποστολής που του ανέθεσε η Εκκλησία. Να είναι τα χρόνια του πολλά και καλά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίχα μια σιγουριά ότι θα υπήρχε αναφορά στην εορτή του Πατριάρχου Βαρθολομαίου διότι γνωρίζω την αδυναμία υπέρ του Πατριαρχείου την οποία έχεις «Αναστάσιε». Τώρα που είδα να φιλοξενείς και άρθρο του κ. Μαρτίνη έδεσε αρμονικά η οφειλομένη αγάπη σας προς τον Πατριάρχη. Διότι και ο Άρχων Ιερομνήμων σε κάθε ευκαιρία εκφράζει τον θαυμασμό του για τον φίλο του Βαρθολομαίο, και πολύ καλά κάνει. Πέρα από αυτά, προσωπικότητες ως ο Βαρθολομαίος, αξίζουν προβολής, διότι τιμούν την διακονία τους στην Εκκλησία. Απλά να υπενθυμίσω ότι ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος μεταξύ όλων των άλλων αξιοποίησε κατά τον καλύτερο τρόπο τον Κυκλάρχη των φοιτητικών μας χρόνων και σπουδαίο Θεολόγο τον Μητροπολίτη Βρεσθένης Δημήτριο. Αυτόν τον πήρε από την Ελλαδική Εκκλησία τον οποίο επί δεκαετίες ολόκληρες τον είχε παραμελημένο και τον ανύψωσε σε Αρχιεπίσκοπο Αμερικής. Ο Αμερικής Δημήτριος είναι και αυτός ένα μεγάλο θεολογικό κόσμημα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Κατά τον ίδιο τρόπο αξιοποίησε και τον Ανδρούσης Αναστάσιο ως Αρχιεπίσκοπο Αλβανίας, το οποίο τονίζει και ο κ. Μαρτίνης στο κείμενό του. Η προσφορά του Πατριάρχου Βαρθολομαίου στην Εκκλησία είναι μόνο θετική. Ως εκ τούτο αξίζουν άρθρα τα οποία μας υπενθυμίζουν την αξία Του.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝ. Π.
Προσεγμένο κείμενο, με μέτρο, χωρίς υπερβολές και περιττά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ Πατριάρχης είναι κόσμημα για την Εκκλησία με την ζωή του και την αγωνιστική του πορεία. Με την καρδιά του και την διάνοιά του υπηρετεί επάξια την Εκκλησία. Ο λόγος του πάντα θεολογικός. Τα χρόνια του να είναι πολλά και ευλογημένα.
ΑπάντησηΔιαγραφή