«Το Μεσοπρόθεσμο θα βοηθήσει τους δανειστές και θα βουλιάξει τη χώρα» - Αλέξης Μητρόπουλος

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΑΛΕΞΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΤΟΝ ΕΚΔΟΤΗ ΤΟΥ «ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΟΥ»

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ Κ. ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟ

«Το Μεσοπρόθεσμο

θα βοηθήσει τους δανειστές

και θα βουλιάξει τη χώρα»

Αγαπητέ μου Αναστάσιε θα μας επιτρέψεις να αλλάξουμε σήμερα θεματολογία και να αναφερθούμε στο πρόβλημα του πλανήτη που δεν είναι άλλο από την οικονομική κρίση που μαστίζει την πατρίδα μας. Καλεσμένος στο anastasiosk.blogspot.com  είναι ένας άριστος γνώστης του θέματος και καλός μας φίλος, ο Καθηγητής Εργατικού Δικαίου του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου κ. Αλέξης Μητρόπουλος ο οποίος απαντά στα ερωτήματά μας αναλύοντας την οικονομική κατάσταση της χώρας τα τελευταία χρόνια και εάν έχει αποφευχθεί η χρεοκοπία της χώρας μας.

- O αείμνηστος Πρωθυπουργός Ξενοφών Ζολώτας μάς πληροφορεί πως εκείνη την περίοδο της θητείας του, το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας ήταν το τεράστιο δημόσιο χρέος, το οποίο «άρχισε να διογκώνεται από το 1982 και ξεπέρασε τα 31.000 δισ. δρχ. και τα τοκοχρεολύσια τα 7.100 δισ. δρχ., ενώ τα έσοδα του προϋπολογισμού ήταν 8.200 δισ. δρχ.». Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου ομολόγησε το 1983 στην 9η Σύνοδο της Κ.Ε. του ΠΑΣΟΚ ότι υπάρχει κίνδυνος «αν η οικονομία σου κριθεί αφερέγγυα», να αναγκαστείς να χτυπήσεις την πόρτα του ΔΝΤ. Και τότε αυτοί θα σου δώσουν τα χρήματα που χρειάζεσαι, αλλά υπό τον όρο ότι «αυτοί θα επιβάλουν την οικονομική πολιτική της κυβέρνησής σου και αυτό σημαίνει: Τέρμα το σοσιαλιστικό πείραμα».

Το ερώτημά μου είναι ότι το σοσιαλιστικό πείραμα απέτυχε; Η μόνη διέξοδος είναι ο νεοφιλελευθερισμός;

Πράγματι, το παγκόσμιο σύστημα οικονομικής διακυβέρνησης εκπορεύεται από το νεοφιλελεύθερο πρόταγμα, που ατύπως επέβαλε η λεγόμενη «Συναίνεση της Ουάσιγκτον». Μεταξύ πολλών άλλων στρατηγικών, προβλέπει την ιδιωτικοποίηση των Κοινωφελών Επιχειρήσεων, των δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών, την παράδοση του κοινωνικού πλούτου στις Αγορές, την αποδόμηση του Κοινωνικού Κράτους, την απορρύθμιση των Εργασιακών Σχέσεων, την επικράτηση της χρηματο-οικονομικής βιομηχανίας και της ελεύθερης διακίνησης αγαθών και υπηρεσιών και τον εξωστρεφή προσανατολισμό των οικονομιών, που επιφέρει εξάντληση των παραγωγικών πόρων, καταστροφή του περιβάλλοντος και εγκατάλειψη των οικοπαραγωγικών μεθόδων καλλιέργειας για τις χώρες του Τρίτου Κόσμου. Αυτό το μοντέλο έχει υιοθετήσει πλέον και η Ευρωπαϊκή Ένωση, παρότι πολλά κράτη το εγκαταλείπουν σταδιακά λόγω των πολλών αστοχιών και των καταστροφικών κοινωνικών του αποτελεσμάτων. Οι συνέπειες της απορρύθμισης φανερώθηκαν κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης, η οποία εξελίχθηκε σε κρίση της πραγματικής οικονομίας και σε κρίση χρέους και δανεισμού των κρατών, μετά την ανάληψη από τους εθνικούς προϋπολογισμούς των βαρών του ιδιωτικού τομέα.

Δυστυχώς, παρά την αποτυχία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, η ΕΕ επιμένει. Το χρηματιστικό κεφάλαιο επιβάλλει τις θελήσεις του με την επιρροή των χιλιάδων εκπροσώπων των διαφόρων επιχειρηματικών συμφερόντων που ενδημούν και επηρεάζουν τα κοινοτικά όργανα. Μια ματιά στην πορεία αρκετών ηγετών και οικονομικών υπευθύνων της ΕΕ μετά τη λήξη της κυβερνητικής τους θητείας, αποκαλύπτει αυτή την ανίερη όσμωση. Συνήθως γίνονται χρυσώνητοι διοικητές ή σύμβουλοι των μεγάλων υπερεθνικών επιχειρήσεων, κυρίως αυτών του χρηματοπιστωτικού τομέα. Οι σοσιαλιστικές και κοινωνικές ιδέες βρίσκονται πλέον υπό διωγμόν στην ΕΕ, αφού στα θεμελιώδη κείμενά της, όπως διαμορφώνονται με τις αλλεπάλληλες τροποποιήσεις τους, θεσμοθετούνται οι νεοφιλελεύθεροι κανόνες για την οικονομία και την κοινωνία. Η σοσιαλιστική προοπτική είναι ασύμβατη με τους κανόνες της ΕΕ και όπως πρόσφατα είπε και ο σπουδαίος οικονομολόγος Σαμίρ Αμίν, που υπήρξε και φίλος του Ανδρέα Παπανδρέου, «οι κοινωνικοποιήσεις και ο κρατικός έλεγχος του πλούτου στην ΕΕ εξωθούνται στην παρανομία». Προξενεί μάλιστα κατάπληξη πώς εξακολουθούν αυτή την πολιτική ακόμη και τα σοσιαλιστικά κόμματα που είχαν ως καταστατικό τους μέλημα να αλλάξουν το σύστημα με δημοκρατικά μέσα.

Μετά την κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού, αλλά και την εξελισσόμενη παταγώδη αποτυχία του νεοφιλελεύθερου προτάγματος, οι πολίτες θα αναζητήσουν έναν τρίτο δρόμο που θα βγάλει τις κοινωνίες από την νεοφιλελεύθερη αντικοινωνική μονομέρεια. Προς το παρόν βρισκόμαστε στο στάδιο της συνειδητοποίησης. Θα επακολουθήσει και το στάδιο της αντίδρασης και της εξέγερσης. Η Ιστορία δεν σταματά άλλωστε να μας εκπλήσσει με την ποικιλία των μορφών αντίδρασης και οργάνωσης των λαών. Οι πολίτες της Ευρώπης, που έχουν την ανάμνηση των συλλογικών εγχαράξεων, θα ξαναζητήσουν δυναμικά το Κοινωνικό Κράτος και τον σοσιαλισμό με ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη.

2. Από το 1998 η κυβέρνηση Σημίτη έθεσε ως βασική της επιδίωξη την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ). Σύμφωνα όμως με τα κριτήρια της αυστηρής οικονομικής πολιτικής που επέβαλε η Συνθήκη του Μάαστριχτ, έπρεπε το ετήσιο δημόσιο έλλειμμα της χώρας να μην υπερβαίνει το 3% του ΑΕΠ και το συνολικό δημόσιο χρέος το 60% του ΑΕΠ. Αυτά τα νούμερα όμως δεν έβγαιναν με τίποτα για την Ελλάδα. Η κυβέρνηση Σημίτη, αντί να περιορίσει την παραοικονομία και τη διαφθορά, προτίμησε να αποκρύψει με ...«δημιουργική λογιστική» ένα μέρος του χρέους της χώρας, με τη βοήθεια της διαβόητης αμερικανικής επενδυτικής Τράπεζας, Goldman Sachs. Δηλαδή, κ.καθηγητά, πότε ο Ελληνικός Λαός δεν μάθαινε την αλήθεια;

Το μείζον πρόβλημα της πατρίδας μας είναι το στρεβλό, εξωστρεφές, κρατικοδίαιτο και επιφανειακό μοντέλο ανάπτυξης, τις ανισορροπίες και τις αδυναμίες του οποίου ανέδειξε η συμμετοχή μας στην ΟΝΕ.

Από τη μια το ελεύθερο εμπόριο, που επέτρεψε την εισαγωγή στη χώρα μας ομοίων ή ανταγωνιστικών προς τα δικά μας προϊόντων και μάλιστα στην αιχμή της ελληνικής παραγωγής, από την άλλη το ατελές ή κολοβό νόμισμα, που αποστέρησε τη χώρα από τους μηχανισμούς τεχνητής ή πρόσκαιρης ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητάς της, οδήγησαν με μαθηματική ακρίβεια στην αποσυγκρότηση του παραγωγικού ιστού.

Ταυτόχρονα ο φτηνός και εύκολος δανεισμός, που ήρθε με το υπερτιμημένο, πάντως, για τη χώρα μας ευρώ, οδήγησε -και με τη βοήθεια της συστηματικής προπαγάνδας των τραπεζών και των κυβερνήσεων- σε ένα καταναλωτικό πρότυπο εισαγωγικού προσανατολισμού, που επιτάχυνε και η ανισοκατανομή των εισοδημάτων. Το πότε θα ξεσπούσε η κρίση ήταν ζήτημα χρόνου, αφού η ελληνική παραγωγική διαδικασία δεν είχε τη στοιχειώδη αυτοδυναμία και αυτοτροφοδότηση. Τα υπόλοιπα περί παραοικονομίας και διαφθοράς είναι υπαρκτά μεν, αλλά δευτερεύοντα ζητήματα.

Η πρώτη και μεγάλη διαφθορά των συνειδήσεων, από την οποία απορρέουν όλα τα άλλα, είναι η υποταγή στα κελεύσματα της χρηματοπιστωτικής βιομηχανίας. Κατά τα λοιπά, το υποχείριό της πολιτικό σύστημα αναπαράγεται μέσω των αδυναμιών και των παραμορφώσεων του δημόσιου, αλλά κυρίως του ιδιωτικού, τομέα, στον οποίο οι κυρίαρχοι ολιγαρχικοί όμιλοι πνίγουν κάθε ελεύθερη επενδυτική προσπάθεια. Αυτή είναι η κυρίαρχη αλήθεια που πρέπει να αναδειχθεί, ώστε να μη χάνουμε το δάσος πίσω από το δέντρο των πρόσκαιρων τεχνασμάτων της δημιουργικής λογιστικής.

3. Γιατί απέτυχε το πρώτο Μνημόνιο κ. καθηγητά και γιατί να πιστέψουμε την κυβέρνηση ότι θα μας λύσει τα προβλήματα το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα;

Το πρώτο Μνημόνιο πέτυχε στην αποδόμηση του Κοινωνικού Κράτους, στην απορρύθμιση των Εργασιακών Σχέσεων, στην υποτίμηση της αμοιβής της Εργασίας, στη μεγάλη περικοπή των συντάξεων που συνεχίζεται. Επίσης πέτυχε σε έναν από τους κύριους σκοπούς του, που ήταν η ενίσχυση των Τραπεζών και η επίρριψη του βάρους σωτηρίας τους στο κοινωνικό σύνολο. Με την παρούσα κοινοβουλευτική ισορροπία δυνάμεων αναμένεται να επιτύχει και στον τρίτο μεγάλο στόχο του, που είναι η παράδοση του εθνικού και κοινωνικού πλούτου, υλικού και άυλου, στις Αγορές.

Η αποτυχία των οικονομετρικών του προβλέψεων, πάντως, οφείλεται στην εφαρμογή ενός πακέτου μέτρων, απρόσφορων για την ελληνική οικονομία και κοινωνία. Ήταν προφανές ότι οι εμπνευστές του δεν επεδίωκαν την ανάπτυξη, αλλά την εσαεί αιχμαλωσία της χώρας, της δημόσιας περιουσίας και του ανθρώπινου κεφαλαίου της. Σίγουρα το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα θα βοηθήσει τους δανειστές και θα βουλιάξει περαιτέρω τη χώρα και το λαό. Επομένως η επιτυχία ή η αποτυχία ενός προγράμματος εξαρτάται από την οπτική γωνία που έχει ο καθένας. Άλλωστε ο πρωθυπουργός έχει βραβευτεί από Τραπεζικά Ιδρύματα της Ευρώπης, «γιατί ακολούθησε τον οδυνηρό για το λαό του δρόμο και όχι τον βλαπτικό για τις Ευρωπαϊκές Τράπεζες».

4. Η κυβέρνηση Καραμανλή παρέλαβε το 2004 ένα χρέος 185 δισ. ευρώ (108% ΑΕΠ) και το παρέδωσε στο τέλος τής θητείας της στα 298 δισ. ευρώ (126%). Έχει συνευθύνη στη σημερινή χαοτική οικονομική κατάσταση;

Σίγουρα έχει συνευθύνη, όχι μόνο γιατί δεν αντιλήφθηκε τους καταπλεονεκτικούς κανόνες της ΟΝΕ, εντός των οποίων η επιφανειακή οικονομία της χώρας δεν μπορούσε να επιβιώσει σε περίπτωση «ασύμμετρου σοκ», αλλά και διότι συνέχισε την πορεία της υπερχρέωσης και της πιστωτικής επέκτασης. Στο ποσοστό όμως του χρέους που αυξήθηκε αλματωδώς, υπάρχουν και πολλά ομόλογα του δημοσίου χρέους προηγούμενων κυβερνήσεων, που ανανεώθηκαν μαζί με τους τόκους. Όπως επίσης υπάρχει και το ποσό των 28 δις ευρώ σε ρευστό, εγγυήσεις του Δημοσίου και ομόλογα, ως βοήθεια στις Τράπεζες, που δόθηκε κατόπιν εντολών της ΕΕ.

Η γνώμη μου είναι πάντως ότι στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή συνετέλεσε η προϊούσα κατάρρευση του καταναλωτικού προτύπου και κυρίως οι αξιοπρεπείς για μια δεξιά κυβέρνηση χειρισμοί των εθνικών θεμάτων (σχέδιο Αννάν, αγωγοί Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολης, Σκόπια), στους οποίους αντέδρασε σχεδόν οργισμένα ο ατλαντικός παράγοντας. Αξιοσημείωτο είναι άλλωστε ότι ο Καραμανλής δεν υποσχέθηκε «τον ουρανό με τ’άστρα» για να εκλεγεί, όπως έκανε το ΠΑΣΟΚ.

5. Ολοκληρώνοντας, γνωρίζετε προσωπικά τον πρωθυπουργό Γ.Παπανδρέου. Πιστεύετε ότι οι ατυχείς πολιτικές κινήσεις του είχαν δόλο ή ανικανότητα; Και το ερωτώ αυτό, διότι στην εξουσία ανέβηκε με σωρεία ψεμάτων, όπως χρήματα υπάρχουν κ.α.

Σε μια σύνθετη κοινωνική πραγματικότητα, που δοκιμάζεται από ένα «ασύμμετρο» σοκ, δεν έχει σημασία ποια είναι η προέχουσα υποκειμενική αιτία της αδυναμίας αντιμετώπισής του. Από τις κυβερνητικές πράξεις αποδεικνύεται ότι υιοθέτησε τελικώς τη νεοφιλελεύθερη ερμηνεία των οικονομικών και κοινωνικών φαινομένων, όπως υπαγορεύεται από την Τραπεζική Διεθνή. Δεν προέβαλε το εναλλακτικό μοντέλο ανάπτυξης, ούτε διαπραγματεύτηκε τους πολλούς εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος δανεισμού. Υποτάχθηκε ολοκληρωτικά στη λεγόμενη «θεραπεία-σοκ», που -σύμφωνα με τα στάδια του συγκεκριμένου δόγματος- ενοχοποιεί και δυσφημεί τον λαό για να επιρρίψει σ’αυτόν τα αδιέξοδα και τις αστοχίες του πολιτικού συστήματος. Εν τέλει εφαρμόζει κατά γράμμα την πολιτική των δανειστών με τα γνωστά μέχρι στιγμής αποτελέσματα, που όχι μόνο βυθίζουν την οικονομία σε περαιτέρω ετερονομία και ύφεση, αλλά υπερχρεώνουν ακόμη περισσότερο τη χώρα, διαλύοντας το Κοινωνικό Κράτος και καταργώντας τις κατακτήσεις των εργαζομένων ενός ολόκληρου αιώνα. Είναι κρίμα γιατί το ΠΑΣΟΚ ανέβηκε στην εξουσία με τόσες ελπίδες, που τις διέψευσε με παταγώδη τρόπο, προτιμώντας από δύναμη κοινωνικής και σοσιαλιστικής αλλαγής, να γίνει το όργανο παράδοσης της χώρας «στους δεσμοφύλακες του ταξικού αντιπάλου», όπως θα έλεγε και ο ιδρυτής του Ανδρέας Παπανδρέου.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ

6. Μπορεί να αποφευχθεί η χρεοκοπία με το νέο πρόγραμμα που εκπονούν οι δανειστές μας και αποδέχεται η κυβέρνηση;

Ήδη η κ.Μέρκελ, ο κ.Σόιμπλε και πολλοί άλλοι παράγοντες της ΕΕ προετοιμάζουν τον μόνιμο μηχανισμό στήριξης, όπως ευφημιστικά λέγεται, που θα προβλέπει την ελεγχόμενη χρεοκοπία των «προβληματικών» κρατών. Όλοι γνωρίζουν (νεοφιλελεύθεροι, κεϋνσιανοί ή μαρξιστές) ότι το δυσβάσταχτο χρέος που φορτώνεται τώρα η χώρα μας δεν μπορεί να πληρωθεί, ανεξαρτήτως αν επιδείξει θηριώδεις ρυθμούς ανάπτυξης, κάτι που κάθε άλλο παρά αναμενόμενο είναι με την ασκούμενη αντιαναπτυξιακή και υφεσιακή πολιτική του Μνημονίου. Επομένως, μας συντηρούν στον θάλαμο της εντατικής, μέχρις ότου σχηματιστεί πλήρως ο νέος μηχανισμός, όπου θα ενταχθούμε, καθ’ομολογία των δανειστών μας, για μια «ελεγχόμενη» χρεοκοπία, σύμφωνα με τους όρους των τραπεζών και τα συμφέροντά τους. Αυτόν τον μεγάλο κίνδυνο διείδε ο -συνήθως πληροφορημένος για τις προθέσεις της Γερμανίας- τέως πρωθυπουργός κ.Κώστας Σημίτης και πρότεινε προ μηνών «…αναδιάρθρωση του συνολικού χρέους τώρα. …».

7. Ο ανασχηματισμός δημιουργεί προσδοκίες καλύτερης διαπραγμάτευσης και εξόδου από το τούνελ του Μνημονίου;

Προφανώς όχι. Οι πολίτες ήδη έχουν αντιληφθεί ότι επρόκειτο για αποκατάσταση χρονιζόντων εσωκομματικών «ασυμμετριών» ενόψει κατάρρευσης. Έτσι, δεν άλλαξαν γνώμη για την κυβέρνηση. Στην πρόσφατη δημοσκόπηση της VPRC, που δημοσίευσε το περιοδικό «Επίκαιρα» στο τελευταίο τεύχος (Νο 88), οι πολίτες στη συντριπτική τους πλειοψηφία (91%) είναι δυσαρεστημένοι από τον τρόπο που η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την κρίση και προφανώς δεν επηρεάστηκαν καθόλου από τον πρόσφατο ανασχηματισμό. Πολύ περισσότερο που τα μέτρα που εξήγγειλε την Πέμπτη 23-6-2011 ο νέος υπουργός Οικονομικών κ.Βενιζέλος είναι πολύ σκληρότερα αυτών που είχε εξαγγείλει προ του ανασχηματισμού ο τέως υπουργός Οικονομικών κ.Παπακωνσταντίνου. Δεν υπάρχει καμιά κοινωνική κατηγορία που να μην πληγεί από τα νέα μέτρα, τα οποία θα αφαιρέσουν κάθε οικονομική ικμάδα από την τάξη των μικρομεσαίων, των συνταξιούχων και των χαμηλόμισθων.-

(*) Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι πανεπιστημιακός (http://www.amitropoulos.gr/) και Πρόεδρος της Ένωσης για την Υπεράσπιση της Εργασίας και του Κοινωνικού Κράτους (ΕN.ΥΠ.Ε.Κ.Κ., http://www.enypekk.gr/).