ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΙΝ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΕΝΟΡΙΩΝ

Ο Μ Ι Λ Ι Α

ΤΗΣ Α. Θ. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ. κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΙΝ ΤΩΝ ΣΥΝΕΡΓΑΤΩΝ ΕΝΟΡΙΩΝ

(20 Ὀκτωβρίου 2013)

Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Νεαπόλεως καὶ Σταυρουπόλεως καὶ ἀγαπητὲ ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ κύριε Βαρνάβα,

Ἱερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

Εὐλογημένοι καὶ ἀγαπητοὶ διάκονοι τῆς ἀγάπης, συνεργοὶ Θεοῦ εἰς τὴν διακονίαν τοῦ πάσχοντος συνανθρώπου,

         

«Περὶ τοὺς ἀτυχοῦντας τῶν ἀδελφῶν, γενοῦ φιλότιμος... Ἔλεος δὲ καὶ εὐποιία Θεῷ τέ εἰσι πράγματα φίλα», διακηρύττει ὁ ἐν Ἁγίοις Γρηγόριος Ἐπίσκοπος Νύσσης (Περὶ φιλοπτωχίας, P.G. 46,457C,464D).

          Ὁ ἄνθρωπος διφυής, ἀποτελεῖται ἐκ σώματος καὶ ψυχῆς, ὡς μιᾶς ἑνότητος. Ὁ Κύριος καὶ Θεὸς ἡμῶν, γεννηθεὶς ἐξ «ἁγνῶν αἱμάτων» τῆς Ὑπεραγίας Αὐτοῦ Μητρός, προσέλαβεν ἅπασαν τὴν ἀνθρωπίνην φύσιν, ἀπαρτιζομένην ἐκ ψυχῆς καὶ σώματος. Διὰ τοῦτο καὶ μεριμνᾷ ὁ Κύριος ὄχι μόνον διὰ τὴν ψυχὴν ἀλλὰ καὶ διὰ τὸ σῶμα. Ἀνιστᾷ νεκρούς, ἐγείρει παραλύτους, φωτίζει τυφλούς, διώκει πάσαν ἀσθένειαν, ἔδωκε δὲ εἰς ἡμᾶς ὡς ἱερὰν παρακαταθήκην τὴν μέριμναν καὶ φροντίδα τῶν χρῃζόντων βοηθείας, ὡς ἄλλους καλούς σαμαρείτας τῆς γνωστῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς.

          Ἡ Ὀρθόδοξος ἡμῶν Ἐκκλησία χθές, σήμερον καὶ αὔριον καί, πεποίθαμεν, ἕως τῆς συντελείας τῶν αἰώνων ὑπεραμύνεται τῶν πτωχῶν καὶ ἐνδεῶν ἀνθρώπων, μετὰ λόγου καὶ ἔργου, στηλιτεύουσα τὴν ἀδιαφορίαν ἀτυχῶς τῶν πολλῶν. Γνωρίζει ἡ Ἐκκλησία ὅτι ἡ ἀκραία πτωχεία πολλάκις, ὅταν μάλιστα ἀπουσιάζῃ τὸ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ εὐσέβεια, εἶναι δυσβάστακτον βάρος καὶ δίστομος μάχαιρα: «πονηρὰ ἡ πτωχεία  (ἀφόρητος) ἐν στόμασιν ἀσεβῶν» (πρβλ. Σοφ. Σειρ. ιγ΄,24). Τὴν  ἀλήθειαν ἀκριβῶς ταύτην ἐπισημαίνει καὶ ὁ δριμὺς κατήγορος τῆς ἀδίκου κοινωνίας Ἱερὸς Χρυσόστομος: «δεινὸν μὲν γὰρ ὄντως καὶ ἡ πενία καὶ ἴσασιν (γνωρίζουν) ὅσοι πεῖραν ταύτης εἰλήφασιν». Οὐδεὶς λόγος δύναται νὰ παραστήσῃ καὶ νὰ  ἐκφράσῃ τὴν ὀδύνην καὶ τὸν πόνον ὅσων ζοῦν εἰς τὴν πτωχείαν, ὅταν μάλιστα δὲν γνωρίζουν νὰ τὴν ἀντιμετωπίσουν χριστιανικῶς καὶ ὑποφέρουν περισσότερον ὅταν βλέπουν τοὺς ἔχοντας καὶ κατέχοντας, τοὺς ἡγέτας, πνευματικοὺς καὶ πολιτικούς, νὰ ἀδιαφοροῦν, νὰ τοὺς περιφρονοῦν καὶ νὰ κοιτάζουν μόνον τὸν ἑαυτόν των, τὴν καλοπέρασίν των, τὴν εὐτυχίαν των, τὴν ἀναγνώρισιν καὶ τὰς τιμὰς τῶν ἀνθρώπων.

          Ἡ χριστιανικὴ διδασκαλία συνιστᾷ ἐν προκειμένῳ τὴν μεσότητα καὶ τὴν σύγκλισιν ἀμφοτέρων, πλούτου καὶ πτωχείας, ὥστε «τὸ ἐκείνων περίσσευμα εἰς τὸ τῶν ἑτέρων ὑστέρημα» (πρβλ. Β΄Κορ. η΄, 13-14). Ἡ λεγομένη «πάλη τῶν τάξεων» ἐντὸς τοῦ χώρου τῆς Ἐκκλησίας ἐξαφανίζεται διὰ τῆς ἐν Χριστῷ ἀγάπης καὶ κοινωνίας. Ἡ Ἐκκλησία δὲν φιλοσοφεῖ ἐπὶ τοῦ «κοινωνικοῦ προβλήματος» κατασκευάζουσα καὶ ἐπινοοῦσα θεωρίας ἢ ἐπαναστάσεις καὶ ἀνατροπάς «κατεστημένων», ὡς ἐπαγγέλλονται ἄλλοι θεσμοὶ καὶ παράγοντες. Ἡ Ἐκκλησία καλλιεργεῖ τὴν ἀλληλοπροσέγγισιν τῶν ἀνθρώπων εἰς τὴν ἀλληλοαπόλαυσιν τῶν ἀγαθῶν τῆς γῆς.

          Ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἡ ἡμετέρα Μετριότης, ὁ Πατριάρχης σας, βιοῦντες ἐμπραγμάτως τὴν ἀλήθειαν ταύτην, διὰ τοῦ Πατριαρχικοῦ ἡμῶν Μηνύματος τῶν Χριστουγέννων, προφητικῶς τρόπον τινά, ἀνεκηρύξαμεν τὸ λῆγον ἔτος ὡς «ἔτος πανανθρωπίνης ἀλληλεγγύης». Διείδομεν καὶ βλέπομεν εἰς τό «βάθος» τῆς διαφορᾶς τῶν ἀνθρωπίνων σχέσεων, τῶν τάξεων καὶ τῶν χαρισμάτων, τὴν ἀναγκαιότητα τῆς κοινωνίας τῶν προσώπων, ἐφ᾿ ὅσον κατὰ τὸν Κλήμεντα τὸν Ἀλεξανδρέα: «Ὁ Θεὸς ἐδημιούργησε τὸ γένος τῶν ἀνθρώπων ἐπὶ κοινωνίᾳ», πρὸς ἐπικοινωνίαν δηλαδὴ μετ᾿ ἀλλήλων. Ἡ ρῆσις τῶν Παροιμιῶν «Πλούσιος καὶ πτωχὸς συνήντησαν ἀλλήλοις» (Παροιμ. κβ΄,2) δηλώνει ἐν τῇ οὐσίᾳ, ὅτι ἐντὸς τῆς ἀνθρωπίνης κοινωνίας ὑπάρχει ἀλληλοσυνάντησις καὶ ἀλληλοσυμπλήρωσις τοῦ ἑνὸς ὑπὸ τοῦ ἄλλου, ὥστε «ἀλλήλων τὰ βάρη βαστάζοντες» (πρβλ. Γαλ. ς΄,2), νὰ ἀναπληρῶμεν συνεχῶς τὸν νόμον τοῦ Χριστοῦ.

          Ἐντὸς τοῦ ἀνωτέρω Ἁγιογραφικοῦ καὶ Ἁγιοπατερικοῦ πνεύματος ἀντιμετωπίζεται ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας ἡ ὀντολογικὴ ἀνάγκη τοῦ ἀνθρώπου διὰ τροφὴν ἐντὸς ὠργανωμένης «τραπέζης ἀγάπης», ἢ τῶν λεγομένων «συσσιτίων», τῆς συσσιτίσεως δηλαδή, τῆς μεταλήψεως ἀπὸ κοινοῦ τροφῆς, ὅπως  μεταλαμβάνομεν τὸ Σῶμα καὶ τὸ Αἷμα τοῦ Κυρίου ἐκ τοῦ ἑνὸς Ἁγίου Ποτηρίου.

          Εἰς τὴν τράπεζαν ταύτην τῆς ἀγάπης προσφεύγουν οἱ ἔχοντες ἀνὰγκην ἐπιβιώσεως ἐφ᾿ ὅσον δὲν ἔχουν τὰ μέσα ἄλλως νὰ συντηρηθοῦν ἐν τῇ ζωῇ καὶ νὰ καλύψουν καιρικὰς ἀνάγκας ἐπιβιώσεως. Τὸ ἔργον τοῦτο τῆς διακονίας τῆς τραπέζης τῆς ἀγάπης εἶναι ἀληθῶς ὑψηλὸν καὶ παραλληλίζεται πρὸς τὴν Ἁγίαν Τράπεζαν, τῆς ὁποίας ἐπέκτασιν ἀποτελεῖ ἡ τράπεζα τῆς ἐπιβιώσεως, διὰ τοῦτο καὶ ἀπαιτεῖ ἀγάπην καὶ θυσίαν. Ὅπως δηλαδὴ ἡ Ἀγάπη, ὁ Κύριος καὶ Θεός μας, ἐθυσιάσθη ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου ζωῆς, τῆς ψυχοσωματικῆς.

          Αὐτὴν τὴν θυσιαστικὴν ἀγάπην ἐνσαρκώνετε, σεῖς, ἀγαπηταὶ ἐθελόντριαι καὶ φίλοι ἐθελονταί, καθημερινῶς μὲ ὑπομονήν, καρτερίαν, ἀνοχήν, μακροθυμίαν, ἡρωϊσμόν, πρᾳότητα, προσφέροντες ὑπηρεσίαν οἰκειοθελῆ ὑπὲρ τοῦ συνανθρώπου. Τοιουτοτρόπως καθίστασθε «συνεργοὶ Θεοῦ» καὶ εὐεργετικοὶ παράγοντες, ἀληθινοὶ κοινωνικοὶ ἐργάται. Πρωτοστατεῖτε εἰς ἔργα κοινῆς ὠφελείας καὶ εὐποιίας, ἐφαρμόζοντες ἐν τῇ πράξει τὴν χριστιανικὴν ἀγάπην, ἡ ὁποία εἶναι γενική, ἀπευθύνεται εἰς ὅλους ἀνεξαιρέτως τοὺς ἀνθρώπους, ἄνευ περιορισμῶν καὶ διακρίσεων καὶ στεγανῶν, πρὸς τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακράν, τοὺς γνωστοὺς καὶ τοὺς ἀγνώστους, τοὺς φίλους καὶ τοὺς ἐχθρούς.

Σᾶς ἀνήκει, λοιπόν, ἡ εὐχαριστία καὶ ὁ δίκαιος ἔπαινος, τὸν ὁποῖον ἀπὸ μέσης καρδίας σᾶς ἀπονέμομεν, μαζὶ μὲ τὴν εὐλογίαν καὶ τὴν εὐχὴν τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας καὶ μὲ τὴν εὐχετικὴν καὶ παρακλητικὴν Πατριαρχικήν μας προτροπήν: Συνεχίσατε τὸ ἔργον διακονίας, ἐθελόντριαι καὶ ἐθελονταί, μὲ ὑπομονὴν καὶ ἀνεξικακίαν. Προσπαθήσατε νὰ ἁπαλύνητε τὸν βαθὺν πόνον ὅσων ὑποφέρουν εἴτε ἀπὸ οἰκογενειακὰ προβλήματα, εἴτε ἀπὸ σωματικὰς καὶ ψυχικὰς ἀσθενείας, εἴτε ἀπὸ πνευματικὰ ἢ ἠθικὰ δράματα προσφιλῶν των προσώπων καὶ εὑρίσκονται εἰς τὴν δίνην τῶν περιστάσεων καὶ προσφεύγουν εἰς τὴν θαλπωρὴν τῆς Ἐκκλησίας. Συνεχίσατε νὰ ἐργάζησθε ὑπὸ τὴν ἐμπνευσμένην καθοδήγησιν τοῦ καλοῦ σας Ποιμένος, τοῦ ἀδελφοῦ Ἐπισκόπου κυρίου Βαρνάβα, καὶ τῶν ἀξίων συνεργατῶν του, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν.

          Σᾶς εὐλογοῦμεν, ὡς πρόσωπα καὶ ὡς ἐπιτελούμενον ἔργον, καὶ σᾶς παρακαλοῦμεν ἀπὸ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως μετὰ τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου, Ἐπισκόπου Νύσσης: «Μὴ καταφρονεῖτε τῶν κειμένων ὡς οὐδενὸς ἀξίων. Λογίσασθε, τίνες εἰσί, καὶ εὑρήσετε αὐτῶν τὸ ἀξίωμα, τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν τὸ πρόσωπον ἐνεδύσαντο» (Πρβλ. Περὶ φιλοπτωχίας, P.G. 46,460B). Ἀμήν.