Ο Μ Ι Λ Ι Α ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΙΝ ΑΥΤΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑΝ ΜΟΝΗΝ ΤΩΝ ΒΛΑΤΑΔΩΝ

Ο Μ Ι Λ Ι Α

ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΣΚΕΨΙΝ ΑΥΤΟΥ

ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑΝ ΜΟΝΗΝ ΤΩΝ ΒΛΑΤΑΔΩΝ

(23 Ὀκτωβρίου 2013)

Ἱερώτατε καὶ φίλτατε ἐν Χριστῷ ἀδελφὲ Μητροπολῖτα Θεσσαλονίκης κύριε Ἄνθιμε,

Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

Ὁσιολογιώτατε Ἀρχιμανδρῖτα κύριε Νικηφόρε Ψυχλούδη, Ἡγούμενε τῆς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καὶ Σταυροπηγιακῆς Μονῆς τῶν Βλατάδων,

Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἐπισκεπτόμενοι κατὰ καιροὺς τὴν συμπρωτεύουσαν τῆς Ἑλλάδος, τὴν πόλιν ἡ ὁποία ἀδιαπτώτως ἐπὶ χιλιετίας -ἤδη ἀπὸ τῆς ἐποχῆς τοῦ πολιούχου της ἁγίου μεγα­λο­μάρτυρος Δη­μη­τρί­ου- ἀποτελεῖ τὸ σέμνωμα τῆς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καὶ τὸ πνευ­­ματικὸν κέν­τρον τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς, περιδιαβαίνοντες τὰ μνημεῖα τὰ ὁποῖα δια­σώ­ζουν κάτι ἀπὸ τὸ μεγα­λεῖ­ον τῆς πάλαι ποτὲ διαλαμψάσης μεγάλης αὐτοκρατο­ρίας τοῦ εὐσε­βοῦς ἡμῶν Γένους καὶ προσκυνοῦντες εἰς τοὺς πανσέπτους, μεγαλοπρε­πεῖς ἢ ταπει­νούς ‒ἀλλ᾿ ἐν ταὐτῷ ἡγιασμένους‒ ἱεροὺς ναοὺς τῆς βυζαντινῆς περιό­δου, μιμνησκό­με­θα τῶν γνωστῶν ἢ ἀγνώστων, ἐπιφανῶν ἢ ἀφανῶν, προαπελθόντων πα­τέ­ρων καὶ ἀδελφῶν ἡμῶν οἱ ὁποῖοι συνετέλεσαν εἰς αὐτὸ τὸ μεγαλεῖον: Ὅσοι ἐχορή­γη­σαν, ἀνή­γει­ραν, ἐκαλλώπισαν, ἁγιογράφησαν, ἐλειτούργησαν, ἔψαλαν, ἐδέ­χθη­σαν τὴν χά­ριν καὶ τὸν ἁγιασμὸν τῶν ἱερῶν μυστηρίων, προσηυχήθησαν εἰς αὐτὰ τὰ σε­μνεῖα τῆς ἀμωμήτου πίστεως ἡμῶν... Καὶ δοξάζομεν τὸν δωρεοδότην Κύριον ὁ ὁποῖ­ος ἐν­έπνευ­σεν αὐτοὺς καὶ συντηρεῖ τὰ ἐν λόγῳ ἁγιάσματα μέχρι τῆς σήμερον, ὥστε καὶ ἡμεῖς, οἱ προσκυνη­ταί των, νὰ λαμβάνωμεν δι᾿ αὐτῶν θείαν χάριν καὶ εὐλο­γίαν.

Εἰσερχόμενοι δὲ εἰς τὴν παλαίφατον, ἱερὰν καὶ σεβασμίαν Μονὴν ταύτην, Σταυ­­ρο­­πή­γιον οὖσαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Θρόνου, ἀπολαμβάνοντες τῆς ἐν­θέρ­μου ὑπο­­­δο­­­χῆς σας καὶ ἐνωτιζόμενοι τοὺς προσηνεῖς καὶ φιλοπάτορας λόγους σας, διὰ τοὺς ὁποίους καὶ σᾶς εὐχαριστοῦμεν ἐκ βάθους καρδίας, ἅγιε Ἡγούμενε ἀναλογιζόμεθα καὶ κα­τα­νο­οῦ­μεν ἔτι περισσότερον τοὺς πνευματικοὺς δεσμοὺς τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Μητρὸς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας μετὰ τῆς Θεσσαλονίκης.

Ὅ,τι εἶναι ἡ ἀναπνοὴ διὰ τὸ σῶμα εἶναι ἡ προσ­ευχὴ διὰ τὴν ψυχήν, ὡς διδά­σκουν οἱ ἅγιοι Πατέρες. Διὰ τοῦτο, δὲν θὰ ἦτο ὑπερβολὴ ἐὰν ἐχαρακτηρίζομεν τὰς ἱε­ρὰς Μο­νάς, αὐτοὺς τοὺς χώρους ἀδιαλείπτου προσευχῆς καὶ ἀσκήσεως, ὡς τοὺς πνεύ­­μο­νας τοῦ ὅλου ὀρ­γα­νι­σμοῦ τῆς τοῦ Χριστοῦ ἁγίας Ἐκκλησίας. Ἀπὸ τὰς δεκάδας τῶν μο­­να­στηρίων, τὰ ὁποῖα, χάριτι Θεοῦ, ἐλειτούργουν κατὰ τὸ παρελθὸν εἰς τὴν πόλιν ταύ­την, ἁγιάζον­τα διὰ τῆς παρουσίας των σχεδὸν ἑκάστην συνοικίαν, ὀνομα­τοδο­τοῦν­τά τινας ἐξ αὐ­τῶν καὶ τροφοδοτοῦντα διὰ πνευματικοῦ ὀξυγόνου σύνολον τὸν ἀστι­­­κὸν ἱστὸν τῆς Θεσ­­σαλονίκης, μόναι ἡ Μονὴ αὕτη καὶ ἡ τῆς ὁσίας Μητρὸς ἡμῶν Θεο­δώ­­ρας ἐξακολουθοῦν, χάριτι Θεοῦ, νὰ λειτουργοῦν καὶ νὰ μᾶς ὑπομι­μνή­σκουν τὴν συμ­βο­λὴν τοῦ ἀστικοῦ μοναχισμοῦ εἰς τὴν ζωὴν τῶν κατὰ τόπους ἁγί­ων τοῦ Θεοῦ ἐκ­κλη­σιῶν.

Ἐνιδρυμένη ἡ Μονὴ τῶν Βλατάδων ἐπὶ τῶν λόφων οἱ ὁποῖοι περιστέφουν τὴν Θεσσαλονίκην, κατὰ τὴν τελευταίαν ἀκμὴν τῆς βυζαντινῆς περιόδου της, ἐκπέμπει ἔκτοτε τὴν εὐωδίαν τῆς προσ­ευχῆς καὶ τῆς ἀσκήσεως πρὸς τὴν πόλιν καὶ τοὺς πολίτας της. Σεμνυνομένη δὲ ἐπὶ τῇ θείᾳ Με­τα­μορ­φώσει τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, ὑπενθυμίζει εἰς μοναχούς, περιοίκους καὶ προσ­κυνητὰς τὴν διδασκαλίαν τοῦ συμπολιούχου τῆς πόλεώς σας ἁγίου Γρηγο­ρί­ου τοῦ Παλαμᾶ περὶ τοῦ ἀκτίστου θείου Φωτός, δηλαδὴ ὅτι σκοπὸς τοῦ πιστοῦ εἶναι κά­ποιαν στιγ­μὴν τῆς ζωῆς του νὰ τὸν ἀξι­ώ­σῃ ὁ Κύριος αὐτῆς τῆς θέας, ἐφ᾿ ὅσον προη­γου­­­μέ­νως, διὰ μετανοίας καὶ ἐπικλήσεως τοῦ θεί­ου ἐλέους καὶ φωτισμοῦ, ἔχει κα­θαρ­­θῆ ἡ καρ­δία του ἐκ τῶν ἐφαμάρτων λογισμῶν καὶ πα­θῶν καὶ ἔχει φωτισθῆ ὁ νοῦς του.

Τὴν ὁδὸν ταύτην τῆς μετανοίας, τῆς προσευχῆς καὶ τοῦ θείου φωτισμοῦ ἠκο­λού­θησαν καὶ οἱ ἐνταῦθα ἀνὰ τοὺς αἰῶνας ἀσκήσαντες. Διὰ τῆς Χάριτος τὴν ὁποίαν ἔλα­βον μετέδωσαν τὴν θείαν εὐλογίαν εἰς τὴν πόλιν καὶ ἐνίσχυσαν τὴν πίστιν τοῦ λα­οῦ τοῦ Κυ­ρί­ου εἰς καιροὺς δυσχειμέρους. Διὰ τῆς θείας σοφίας ἡ ὁποία τοῖς ἐδω­ρήθη ἐπαίδευ­σαν καὶ κατήρτισαν αὐτὸν εἰς τὴν ἐν Χριστῷ πολιτείαν, μεταδόντες εἰς τοὺς μαθητάς των τὴν ἡμετέραν ἀλλὰ καὶ τὴν θύραθεν γνῶσιν. Ἐκτὸς ἀπὸ τόπος ἀσκή­σε­ως, ἡ Ἱερὰ Μο­νὴ αὕτη ἐμεγαλύνθη καὶ ὡς κέντρον παιδείας καὶ μορφώσεως. Αὐτὸ ἐμαρτύ­ρει καὶ ἡ πλου­σία βιβλι­ο­θήκη της, ἡ ὁποία διετηρεῖτο ἕως τῆς πυρκαϊᾶς τοῦ 1870 ἀλ­λὰ καὶ οἱ 93 χειρόγραφοι κώ­δι­κες οἱ ὁποῖοι σώζονται μέχρι τῆς σήμερον.

Τὸ ἔργον τοῦτο ἡ Ἱερὰ Μονὴ τῶν Βλατάδων συνεχίζει σήμερον ὑπὸ ἄλλην μορ­φήν. Ἀποτελοῦσα τὸ μόνον ἱερὸν καθίδρυμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Θεσσαλο­νί­κῃ, στεγάζει τὸ ἡμέτερον Ἵδρυμα Πατερικῶν Μελετῶν καὶ φιλοξενεῖ ἐκ μέρους τῆς Μη­τρὸς Μεγάλης Ἐκκλησίας σπουδαστὰς τῆς ἱερᾶς Ἐπιστήμης καὶ ἐρευνητὰς προερ­χο­­μέ­νους ἀπὸ ὅλον τὸν Ὀρθόδοξον χῶρον. Ὡς γειτνιάζον δὲ πρὸς τὸν ἱερὸν Ἄθω, χῶ­ρον προσ­ευχῆς καὶ ἀσκήσεως ὑπὸ τὴν Μετριότητα ἡμῶν, ἀλλὰ καὶ πολύτιμον θησαυ­ρο­­φυ­­­λάκιον τῆς ἁγιοπατερικῆς καὶ θύραθεν γραμματείας, φυλάσσοντα τὴν μεγαλυτέ­ραν συλλογὴν ἑλληνικῶν χειρογράφων ἀνὰ τὸν κόσμον καὶ πλεῖστα ὅσα ἄλλα ἱερὰ κειμήλια, τὸ ὡς ἄνω Ἵδρυμα στεγάζει τὰς μικροταινίας τοῦ μεγαλυτέρου μέρους τῶν ἁγιο­ρειτικῶν χειρογράφων, ἀντίγραφα τῶν ὁποίων ἀποστέλλει εἰς πλείστους ἐρευνη­τὰς ποικίλων ἐπιστημονικῶν κλάδων ἀνὰ τὴν οἰκουμένην. Πάμπολλαι δὲ ἐκδόσεις πα­τε­ρικῶν καὶ θύραθεν κειμένων ἔχουν πραγματοποιηθῆ διὰ τῶν ἐν λόγῳ μικρο­ται­νιῶν.

Τοιουτοτρόπως ἡ πνευματικὴ ἀκτινοβολία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Βλατάδων συνεχί­ζε­ται, ὄχι μό­νον εἰς τὴν Θεσσαλονίκην καὶ τὴν περιοχήν της, ὡς κατὰ τὸ παρελθόν, ἀλ­λὰ καὶ εἰς ὅλην τὴν ὑφήλιον. Ἀποτελεῖ δὲ σέμνωμα τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χρι­­στοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἐκπροσωποῦσα Αὐτὴν εἰς ποικίλας περιστάσεις, ἀλλὰ καὶ ἕνα σύν­­δε­­σμον τῆς ἡμετέρας Πόλεως μὲ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸν κό­σμον.

Σᾶς εὐχαριστοῦμεν, λοιπόν, ἅγιε Καθηγούμενε, διὰ τὴν ὅλην παρουσίαν σας ἐν τῷ ἱερῷ τούτῳ Σταυροπηγίῳ, διὰ τὸ συντελούμενον ἐνταῦθα πολυωφελὲς καὶ πολυ­σχιδὲς ἔργον καὶ διὰ τὴν ἐπαξίαν ἐκπροσώπησιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν τῇ εὐ­λο­γη­μέ­νῃ πόλει καὶ περιοχῇ ταύτῃ. Εὐχαριστοῦμεν εὐγνωμόνως καὶ τὸν πολιὸν Προηγούμενον αὐτοῦ, Ἱερώτατον Μητροπολίτην Τυρολόης καὶ Σερεντίου κ. Παντελεήμονα, διὰ τοὺς πολ­­λοὺς κόπους του ὑπὲρ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας, ἐν τῇ πανεπιστημιακῇ διδασκα­λίᾳ, ἐν τῇ ἐκπροσωπήσει Αὐτῆς εἰς διαλόγους καὶ συνέδρια διεκκλησιαστικοῦ καὶ ἐπι­στη­μονικοῦ χαρακτῆρος, καὶ διὰ τὴν ἀνύστακτον μέριμναν καὶ προσφοράν του εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν ταύτην καὶ τὸ ἡμέτερον Ἵδρυμα Πατερικῶν Μελετῶν.

Εὐχόμεθα δὲ πατρικῶς, ἐκ βάθους καρδίας, ὁ Κύριος, διὰ πρεσβειῶν τῆς Ὑπερ­αγί­ας Αὐτοῦ Μητρός, τοῦ ἁγίου μεγα­λο­μάρτυρος Δη­μη­τρί­ου, πολιούχου τῆς Θεσσα­λονίκης, καὶ πάντων τῶν Ἁγίων, νὰ μὴ παύσῃ εὐλογῶν, φωτίζων καὶ ἐνισχύων ὑμᾶς εἰς τὸ πολυσχιδὲς ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ καὶ πόλει ταύτῃ ἔργον σας, ὥστε νὰ συνεχίζητε τὸν δρό­μον τῆς ἀσκήσεως, τῆς μελέτης, τῆς πνευματικῆς καλλιεργείας, τῆς διδασκαλίας καὶ τῆς διαδόσεως τοῦ ἁγιοπατερικοῦ λόγου καὶ ἤθους, νὰ προβάλλωνται οἱ θησαυ­ροὶ τῆς Παραδό­σε­ώς μας τοῖς ἐγγὺς καὶ τοῖς μακράν, καὶ νὰ κοινοποιῆται ἡ ἀλήθεια τῆς πί­στε­ώς μας· νὰ προβάλληται ὡσαύτως καὶ ἡ Ἱερὰ Μονή σας, νὰ σεμνύνηται ἐπ᾿ αὐτῇ ἡ Μήτηρ Ἐκκλη­σία καὶ ὅλοι νὰ ὁδηγώμεθα πρὸς τὴν θέαν τοῦ προσώπου τοῦ ἐν τῷ ὄρει Θαβὼρ μεταμορφωθέντος Θεανθρώπου Σωτῆ­ρος ἡμῶν καὶ πρὸς τὴν μετ᾿ Αὐτοῦ ποθητὴν ἕνωσιν. Ἀμήν.