ΟΣΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ ΚΟΝΤΑΚΙΟ ΣΤΗ ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ ΤΟΥ ΘΩΜΑ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΟΣΙΟΥ ΡΩΜΑΝΟΥ ΤΟΥ ΜΕΛΩΔΟΥ

ΚΟΝΤΑΚΙΟ  ΣΤΗ  ΔΥΣΠΙΣΤΙΑ  ΤΟΥ  ΘΩΜΑ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

     Στο πασίγνωστο και κακοποιημένο περιστατικό της δυσπιστίας του Θωμά που μας διασώζει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης-20, 19-29-και, ένα μέρος του ακούμε την Κυριακή του Πάσχα στον Εσπερινό της Αγάπης, ενώ ολόκληρο την επόμενη-του Θωμά- ο Όσιος Ρωμανός ο Μελωδός, ο και κορυφαίος της Εκκλησίας Υμνογράφος και Μελωδός έχει αφιερώσει το ωραίο για τις καίριες θεολογικές επισημάνσεις Κοντάκιο που ακολουθεί.

    Απαρτίζεται από Τρία Προοίμια και Δεκαοκτώ Οίκους, έχει ως Ακροστιχίδα-στο Πρωτότυπο-τη φράση: «Του ταπεινού Ρωμανού ήχος», και ως Εφύμνιο το στίχο και ομολογία πίστης του Μαθητή: «Κύριος υπάρχεις, και Θεός ημών». Ομολογία που από τους πρώτους στίχους των πρώτου και δεύτερου Προοιμίου φαίνεται ευδιάκριτα ότι προέκυψε όταν: «Τη φιλοπράγμονι δεξιά, την ζωοπάροχόν σου πλευράν ο Θωμάς εξηρεύνησε, Χριστέ ο Θεός». Οπότε: «Ο του Θωμά δισταγμός πίστις αναμφίβολος- -ωκονομήθη, Σωτήρ, όντως τη βουλήσει Σου». Εκπληκτικό και άξιο θαυμασμού από την αρχή !

      Και, όπως θα δούμε το όλο θέμα γίνεται λίαν ενδιαφέρον ως και συναρπαστικό από το ζωντανό και ανθρώπινο διάλογο, που η τέχνη του Ρωμανού βάζει να διεξάγεται ιδιαίτερα ανάμεσα στο δύσπιστο Θωμά, και τον με άκρα, ταπείνωση, υπομονή, και αγάπη Χριστό, που κλιμακωτά «οικονομεί» να ξαναβρεί τη χαμένη πίστη και ελπίδα του στο Σωτήρα Κύριο ο Μαθητής..

Η  ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ  ΑΠΟΔΟΣΗ

α.   Π  ρ  ο  ο  ί  μ  ι  α.

   

1.     Με το πολυάσχολο χέρι το δεξί, Χριστέ ο Θεός,- -ερεύνησε ο Θωμάς τη ζωογόνο σου πλευρά,- -όταν εισήλθες με τις πόρτες κλειστές- -και με τους άλλους Αποστόλους μαζί ομολόγησε και είπε:- -«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

2.  Από το δισταγμό, Σωτήρα, του Θωμά- -ως θέλησες, αναμφίβολη πίστη οικοδομήθηκε,- -και ενδοιασμούς για την Ανάστασή σου, δε θα ’χει ποτέ πια κανείς,- -αφού δεν του έδειξες τον εαυτό σου μοναχά,- -μα και των καρφιών τα σημάδια και της λόγχης την πληγή.- -Γι αυτό ομολόγησε και είπε:- -«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

3.   Απιστώντας στην εκ νεκρών σου Ανάσταση,- -και ερευνώντας τη θεία σου πλευρά,- -ο λεγόμενος Δίδυμος, Θωμάς, έλεγε και με πίστη ομολογούσε:- -«Συγχώρα μου το θράσος να σε  ψηλαφίσω, Κύριε- -και δέξου με ποτέ πια με δισταγμούς, Φιλάνθρωπε- -μόνο με πίστη να ομολογώ και να λέω:- --«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

β.   Ο    ί    κ    ο    ι. 

1.   Ποιος φύλαξε αχώνευτη την παλάμη του μαθητή,- -όταν την πύρινη θεία πλευρά του Κυρίου πλησίασε;- -Ποιος της χορήγησε την τόλμη- -να ψηλαφίσει το οστό που φλεγόταν;- -Ασφαλώς, η πλευρά που δέχτηκε να ψηλαφισθεί.- -Γιατί αν αυτή δε χορηγούσε τη δύναμη,- -πώς η πήλινη δεξιά θα άγγιζε,- -τα παθήματα που συγκλόνισαν ουρανό και γη;- -Αυτή η Χάρη έγινε στο Θωμά, να την ψηλαφίσει- -και στο Χριστό να κράξει:--«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

2.   Όντως, η βάτος που φλεγόταν,- -καιγόταν, μα στάχτη δε γινόταν.- -Από αυτό που συνέβη με το χέρι του Θωμά,- -πιστεύω εκείνο που αναφέρει ο Μωυσής.- -Γιατί, αν και ήταν σαθρό κι αγκαθωτό, δεν άρπαξε φωτιά,- -όταν έψαυσε τη φλόγα της θείας πλευράς.- -Τότε ήρθε πάνω στα αγκάθια η φωτιά- -τώρα το αγκαθωτό χέρι έτρεξε απάνω στην πυρά.- -Κι έτσι αποκαλύφτηκε στις δυο Υποστάσεις ο Θεός.- -Από τούτο πιστεύω και δοξάζω το Χριστό,- -ως άνθρωπο κι ως Θεό, κι ομολογώ και λέω:- --«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

3.   Με το χέρι του Θωμά,- -υπογράφτηκε όρος της πίστης για μένα.- - Γιατί μόλις αυτό άγγιξε το Χριστό,- -σαν πέννα έμπειρου γραμματέα,- -αναγράφει στους πιστούς, από πού πηγάζει η πίστη.- -Από κει ήπιε και ανάνηψε ο ληστής !- - Από κει ήπιαν και ξεδίψασε η ψυχή τους ο Μαθητές,- -από κει άντλησε τη γνώση όσων ζητούσε και ο Θωμάς.- -Πίνει πρώτος αυτός, κι ύστερα ποτίζει τους άλλους.- -Με το ότι απίστησε για λίγο,- -έπεισε πολλούς να ομολογούν: και να λένε:- -«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

4.   Τι ακριβώς έγινε, πώς και γιατί ο Απόστολος απίστησε;- -Ας ρωτήσουμε, αν θέλετε, του Ζεβεδαίου το γιο.- -Ο Ιωάννης έγραψε στο Ευαγγέλιο ξεκάθαρα τα λόγια του Δίδυμου.- -Και, λέει εκεί ο σοφός, πως μετά την Ανάσταση του Χριστού,- -είπαν στο Θωμά οι άλλοι Μαθητές:- -«Φίλε, είδαμε τον Κύριο ζωντανό, εδώ, στον τόπο αυτό».- -Και παρευθύς τους απάντησε και είπε ο Θωμάς:- -«Εσείς που τον είδατε, μην κρύβεστε.- -Βγείτε έξω και φωνάξτε το»:- - ‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

5.    «Σε όλο τον κόσμο αναγγείλετε, όσα είδατε και ακούσατε.- -Κάτω από το μόδι, Μαθητές, τη Λυχνία μην κρύψετε.- -Αυτά που λέτε κλεισμένοι μέσα εδώ,- -βγείτε στης ημέρας το φως να τα κηρύξετε.- -Βγείτε δημόσια να τα πείτε με παρρησία.- -Μένετε κλεισμένοι σ’ αυτή τη φωλιά, και θράσος δείχνετε.- -Διαλαλείτε πράγματα υψηλά με «κεκλεισμένων των θυρών.- -Με φωνή βροντερή φωνάξτε αυτό:- -‘Είδαμε τον Κτίστη των όλων και Δημιουργό’.- -Σε όλο τον κόσμο ν’ ακουστεί, όλη η κτίση να το μάθει,- -για τον Αναστημένο οι άνθρωποι να διδαχτούν,- -να μάθουν, να ομολογούν και να του λένε:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

6.   «Πώς μπορώ να σας πιστέψω,- -ακούγοντας αυτά τα απίστευτα λόγια;- -Αν ο Λυτρωτής είχε ’ρθει,  τον υπηρέτη του θα αναζητούσε,- -αν είχε λάμψει το φώς της ημέρας, πριν την ώρα του δε θα ’φεγγε.- -Αν ο Ποιμένας είχε φανεί, θα φώναζε και τοδικό του αρνί.- -Θα θυμάστε που κάποτε ρώτησε:- -‘Πού έχετε θάψει το Λάζαρο’;- -Δεν άκουσα όμως τώρα να είπε:- - ‘Πού έχετε αφήσει το Θωμά’;- -Ξέχασε αυτόν που ήθελε να πεθάνει μαζί του;- -Άπιστος θα είμαι, ως τη στιγμή που θα τον ιδώ.- -Όταν όμως τον ιδώ και τον ψαύσω, θα πιστέψω και θα πω:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

7.   Κι ενώ ο Θωμάς στους αδελφούς του τέτοια έλεγε,- -έρχεται ο Σωτήρας, το θάρρος των καταπτοημένων,- -Αυτός, η άμεμπτη παρρησία των δειλών και καταδιωγμένων.- -Ανάμεσα στους μαθητές του εμφανίζεται,- -και είναι πάλι ως και πρώτα οι πόρτες κλειστές.- -Μόλις τον είδε, ο Θωμάς, κάτω το κεφάλι έβαλε,- -και μονολογώντας κατά νου έλεγε: «Και τώρα τι γίνεται;- -Τι θα απολογηθώ, που απιστούσα λίγο πριν;- -Τι στον Πέτρο θα ειπώ, και τι στους άλλους θ’ αποκριθώ;- -Αυτούς που πριν ονείδισα, πώς τώρα θα πείσω ότι ομολογώ και κράζω κι εγώ:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’»;

8.   «Μακάρι να είχα σιωπήσει κι εγώ, όπως όταν δικαζόταν ο Ιησούς.- -Όμως με ερέθισε η θέα αυτών που χαίρονταν, και είπα όσα είπα.- -Υποκινήθηκα από τα λόγια αυτών που κραύγαζαν γεμάτοι χαρά:- -‘Είδαμε πεντακάθαρα ζωντανό,- -Αυτόν που νομίσαμε νεκρό’.- -Βλέποντας χαρούμενο τον Πέτρο, που τον αρνήθηκε- -και αυτούς που όλοι μας τον αφήσαμε και φύγαμε,- -ζήλεψα, κι ήθελα να χαίρομαι και να χορεύω μαζί τους κι εγώ.- -Και ακριβώς, επειδή ζήλεψα, είπα, όσα προείπα.- -Ας μην κριθώ, Ιησού μου, άξιος κατάκρισης εγώ,- -ας γίνω από Σένα να κράζω δεκτός:- --‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

9.   «Μέσα μου νύχτα γίνηκε, μαύρο σκοτάδι πηχτό,- -από τα λόγια των συν-δούλων μου.- -Αυτά στην ψυχή δε με φώτισαν,δεν άναψαν- -τη λαμπάδα του θαύματος, που βλέπω τώρα παρ’ ελπίδα εδώ,- -το Χριστό, εισελθόντα πάλι «κεκλεισμένων των θυρών».- -Αν συνέβαινε να μάθω, πως έτσι είχε έρθει και πριν,- -θα καταλάβαινα και δε θα απιστούσα,- -θα ’φερνα στο νου τη σύλληψη και τη γέννησή του από τη Μαρία.- -Μα αυτοί απλώς και μόνο μου είπαν ότι τον είδαν.- -Πώς, λοιπόν, μπορεί αυτός που δεν τον είδε,- -να ομολογήσει και να πει:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’»;

10.   Έτσι μιλώντας ο Δίδυμος κατά νου,- -έμοιαζε ν’ αποκρίνεται στον Υιό και Θεό μας.- -Κι Αυτός που γνωρίζει όλα της ψυχής μας τα μυστικά,- -βλέποντας το Θωμά συντετριμμένο,- -όπως κάποτε τον τελώνη είχε ιδεί,- -τον σπλαχνίστηκε, τον φώναξε και του είπε:- -«Φέρε, ολιγόπιστε, το χέρι εδώ,- -και πες μου, γιατί δίστασες;- -Ποιο από τα δικά μου να πιστέψεις δεν μπόρεσες,- -τη σταύρωση, την ταφή, ή την Ανάστασή μου;- -Ως ποιο σημείο με αμφισβητείς;- -Εδώ είναι Αυτός που ποθούσες να ιδείς,- -κι αφού τούτη τη στιγμή με θωρείς,- -δεν έχεις παρά να κράξεις και να πεις:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

11.  «Στον τάφο για λίγο κοιμήθηκα,- -και να, που σε τρεις μέρες αναστήθηκα.- -Για σένα και τους ομοίους σου στο μνήμα κατατέθηκα,- -κι αντί για ευχαριστία, απιστία μου πρόσφερες.- -Γιατί, βέβαια, άκουσα,  όσα είπες στους αδερφούς σου είπες».- -Πάγωσε απ’ αυτά ο Θωμάς, κι ανέκραξε και είπε.- -«Μη, Σωτήρα μου, με κατηγορείς, Εσένα πάντα πίστευα και πιστεύω,- -όμως μου είναι δύσκολο τον Πέτρο και τους άλλους να πιστέψω.- -Γνωρίζω ασφαλώς, πως δε λένε ψέματα αυτοί,- -όμως την ώρα την κακιά κι αυτοί φοβήθηκαν να σου πουν:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

12.   Κατανοώντας τότε πως ο Θωμάς επιθυμεί,- -να αποδιώξει το κρίμα της απιστίας του το βαρύ,- -Αυτός που τα πάντα θωρεί, αποκρίθηκε και είπε.- -«Τις ώρες που υπαινίχτηκες, ήσουν μαζί τους κι εσύ.- -Όλοι σας να υποφέρω μόνος με αφήσατε.- -Ήταν οι ώρες δύσκολες, Δίδυμε, και μην εκτοξεύεις κατηγορία.- -Ήταν οι ώρες που λέει η Γραφή:- -‘Θα χτυπήσω τον Ποιμένα,- -και θα σκορπίσουν εδώ κι εκεί της ποίμνης τα πρόβατα’.- -Αυτά που σου λέω, αφού σκεφτείς, προχώρησε.- -Ψηλάφισέ με, αν το επιθυμείς, και πες:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’»

13.  Τι θαύμα κι αυτό ! Τι ανοχή ! Τι καλοσύνη απροσμέτρητη !- -Ο Ανέγγιχτος ψηλαφίζεται, και από δούλο κρατείται !- -Ο Κύριος δείχνει στο δούλο τους μώλωπες- -που έκαναν την κτίση, όταν τους είδε. να σειστεί- -Και, καθώς ο Θωμάς αξιωνόταν τέτοιων δωρεών,- -σ’ Αυτόν που τον αξίωνε, δέηση αναπέμπει.- -«Ανέξου την προπέτειά μου, Κύριε.- -Λυπήσου, κι εμένα, το μηδαμινό σαν του αγρού το χορτάρι.- -Από το βάρος της ενοχής μου απάλλαξέ με,- -κάνε να ανασάνω από την απιστία μου,- -και να μπορέσω να πω και να ψάλλω:- -«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

14.  «Μείνε μαζί μας λίγες ημέρες, Κύριε,- -να απολαύσω την παρουσία σου,- -να φωτίσεις κι εμένα το δικό Σου.- -Τους ξένους τους ανέχτηκες,- -ανέξου τώρα και το δικό σου,- -δείξε μου τις πληγές σου,- -ν’ αντλήσω από αυτές ωσάν από πηγές,- -και να πιω της πίστης το νερό.- -Μη, Σωτήρα μου, με κάψεις, Εσύ,- -που στη θεία σου υπόσταση πυρ είσαι,- -μα θέλησες και έγινες και πραγματικός άνθρωπος.- -Κρύψε, όσο γίνεται πιο πολύ- - τη θεία φύση σου, τον ίδιο τον εαυτό σου.- -Και δέξου με, Σωτήρα, ως την αιμορροούσα.- -Την άκρη του ενδύματός σου δε βαστώ,- -Εσένα τον ίδιο μόνο ν’ αγγίζω, να ομολογώ και να κράζω:- -«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

15.  «Άκουσε επί τέλους μια φορά, καλέ μου Μαθητή,- -και γίνε πια πιστός, άπιστος μη μένεις.- -Δε σε καίω, μην το φοβάσαι, τους δικούς μου πολύ αγαπώ.- -Με το καμίνι της Βαβυλώνας αυτό δίδαξα,- -αυτό και τώρα ο Ίδιος διδάσκω και πιο πολύ πράττω.- -Μήπως όμως από την πόρνη πιο αδύνατος στην πίστη είσαι,- -από εκείνη που την κεφαλή μου με μύρο άλειψε,- -και τα άγια πόδια μου με τα μαλλιά της σκούπισε;- -Εμπρός, λοιπόν, εσύ φίλε μου, μην αρωματίσεις Εμένα,- -μα κάνε να ευωδιάσει ο εαυτός σου με πίστη ορθή βοώντας μου:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

16.  «Ασφαλώς, Φιλάνθρωπε, θα σε αρωματίσω κι εγώ,- -μα όχι όπως η πόρνη πρωτύτερα.- -Δεν προσέρχομαι κράζοντας στο μυροποιό:- -‘Δώσε μου το πολύτιμο μύρο’.- -Σου προσκομίζω την πίστη μου- -που είναι ανώτερη από κάθε μύρο,- -χάρη στην πλευρά που κρατώ και απολαμβάνω.- -Δοξάζω Σου, Χριστέ, την άμετρη συγκατάβαση,- -ότι έγινες άνθρωπος, για να σώσεις τον άνθρωπο,- -που έπλασες από τη ματαιότητα των ειδώλων.- -Σωτήρα μου να ραπιστείς καταδέχτηκες,- -και από τα πάθη να ελευθερώσεις εμένα που σου κράζω:- -‘Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας’».

17.  «Άκουσε όμως πολύ προσεκτικά αυτό,- -έγινες άμεσα της Σοφίας του Θεού κοινωνός.- -Η Σοφία του Πατέρα είμαι Εγώ,- -και στους ανθρώπους αποκαλύφτηκα.- -Και είσαι μακάριος που συγκαταλέγεσαι κι εσύ στους πιστούς.- -Όμως μακαρίζω από σένα πιο πολύ,- -όσους πίστεψαν, ακούγοντας για Μένα μοναχά.- -Εσύ ψηλαφώντας με, γνώρισες τη θεία μου δόξα καλά,- -ενώ εκείνοι με προσκυνούν έχοντας μόνο τα λόγια μου ακουστά.- -Γι αυτό είναι αξιέπαινοι όσοι έτσι πιστεύουν σ’ Εμένα.- -Εσύ με θωρείς όπως το Δάσκαλο ο μαθητής,- -εκείνοι ως άγιοι δούλοι μου ταπεινοί με πίστη μου κράζουν:- -«Είσαι  ο Κύριος και ο Θεός μας»

18.  «Ύψιστε Κύριε, στήριξε με την άγια Χάρη σου,- -το σώμα μου και την ψυχή, και σώσε με, και αξίωσέ με,- -να μπορώ στην Πλευρά σου ν’ ακουμπώ,- -και θεία δύναμη να λαβαίνω.- -Με το Σώμα και το Αίμα σου από τις αμαρτίες να λυτρώνομαι,- -την άφεση όλων μου των κριμάτων να βρίσκω.- -Ψηλαφώντας σε ο Θωμάς τη θεία δόξα σου γνώρισε,- -δειλιάζω όμως εγώ, παρότι το θέλημά σου γνωρίζω.- -Γνωρίζω όμως καλά και τα έργα μου- -κι ακούω που η συνείδησή μου με τύπτει.- -Σωτήρα μου Εύσπλαχνε  σπλαχνίσου με- -και κάνε κι εγώ να μπορώ με λόγια και έργα να σου κράζω:- -«Είσαι ο Κύριος και ο Θεός μας».

 

* Από το Βιβλίο, «Στο Χριστό με Ρωμανό το Μελωδό», (η Ζωή του Χριστού από Κοντάκια Ρωμανού του Μελωδού) αποδοσμένα σε Νεοελληνικό λόγο. Προλογίζει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης … κ. Εφραίμ-Έκδοση Ι. Ν. Αγίου Αντωνίου Σπετσών- Σπέτσες 2013.

ΑΓΙΟΥ  ΙΩΑΝΝΗ  ΤΟΥ  ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ

ΟΜΙΛΙΑ   ΣΤΗΝ   ΑΓΙΑ   ΚΑΙ   ΜΕΓΑΛΗ   ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Η  ΣΩΤΗΡΙΑ ΔΥΝΑΜΗ  ΤΗΣ … «ΑΔΥΝΑΜΙΑΣ» ΤΟΥ   ΠΑΣΧΟΝΤΟΣ  ΧΡΙΣΤΟΥ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ  ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

α.    Στην προηγούμενη ανάρτηση-«Η Επιστολή-Παϊσίου-και το περί Ωριγένην συμβάν», Αναστάσιος, 20.3.17-λέγαμε ότι: «Οι Άγιοι είναι αλλιώς» ! Δεν είναι τέκνα Θεού τρομοκράτη, αλλά του Θεού που, «Αγάπη εστί» !

β.   Αυτό προεκτείνει με στην εκτενή επίκαιρη ομιλία «τη Αγία και Μεγάλη Παρασκευή», ο ανυπέρβλητης αφοσίωσης στον «υπήκοον μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού» Υιό του Θεού, και συνακόλουθου εύρους αγάπης, «κλεινός» Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, Μεγάλος Πατέρας και Οικουμενικός Διδάσκαλος της Εκκλησίας ! Διό η ομιλία του, σε σχέση με τρέχοντα σήμερα, είναι εντελώς  αλλιώς ! Βαθυστόχαστη, μελίρρυτη, απλή, κατανοητή, αποκαλυπτική της ουσίας, του πνεύματος, και της σωτήριας προοπτικής που κομίζει στον άνθρωπο, και σ’ αυτόν «στο τελευταίο σκαλί στου κακού τη σκάλα» ,η σταυρική θυσία του Χριστού ! Αν έστω την έσχατη ώρα ανοιχτεί στη μετάνοια !

γ.  Το κείμενο δίδεται σε ρέοντα νεοελληνικό λόγο, ταξινομημένο θεματικά, για καλύτερη κατανόηση. Ως λόγος Μεγάλου Πατέρα προϋποθέτει διάθεση χρόνου, και ανάγνωση σε αργό και στοχαστικό ρυθμό. Αποζημιώνει όμως στο έπακρον !

1.   Η  δόξα  του  Σταυρού  του  Χριστού.

       Γιορτάζουμε σήμερα, αγαπητοί, και πανηγυρίζουμε, παρότι ο Κύριός μας είναι πάνω στο Σταυρό, και τα καρφιά του περονιάζουν αφόρητα το κορμί. Μην παραξενευτείς όμως που ενώ είναι πένθιμη η μέρα, εμείς έχουμε γιορτή, τα πνευματικά είναι αντίθετα από τα ανθρώπινα και εθιμικά. Για να το καταλάβεις αυτό πρόσεξε ότι, ο σταυρός πριν, ήταν όργανο καταδίκης και τιμωρίας, και τώρα έγινε το πιο τίμιο, ιερό, και αγαπητό ! Ήταν πριν λόγος τιμωρίας και ντροπής, και τώρα έγινε όργανο δόξας και τιμής ! Αυτό συνάγεται από το λόγο του Χριστού: «Και νυν δόξασόν με συ, πάτερ, παρά σεαυτώ τη δόξη η είχον προ του τον κόσμον είναι παρά σοι». «Τώρα, λοιπόν, εσύ Πατέρα δόξασέ με κοντά σ΄ εσένα με τη δόξα που είχα κοντά σου προτού να γίνει ο κόσμος»-Ιω.17,5.

      Ο λόγος για τον οποίο αποκαλεί δόξα το Σταυρό είναι, ότι ο Σταυρός αποτελεί την αιτία της σωτηρίας μας, την πηγή μύριων καλών. Χάρη σ’ αυτόν οι πρώην ατιμασμένοι και έκπτωτοι, περάσαμε στην τάξη των υιών του Θεού. Χάρη σ’ Αυτόν γνωρίσαμε την Αλήθεια, και δεν πλανιόμαστε. Χάρη σ’ Αυτόν όσοι πριν προσκυνούσαν ξύλινα ή λίθινα είδωλα, γνώρισαν το Δημιουργό των όλων. Χάρη σ’ Αυτόν οι πρώην δούλοι στην αμαρτία, βγήκαμε στην ελευθερία της αρετής. Χάρη σ’ Αυτόν η γη έγινε ουρανός !

     Αυτός μας ελευθέρωσε από την πλάνη, Αυτός μας χειραγώγησε στην αλήθεια, Αυτός συμφιλίωσε τον άνθρωπο με το Θεό, Αυτός μας απέσπασε από το βυθό της κακίας και μας οδήγησε στις κορυφές της αρετής, Αυτός έσβησε την πλάνη των δαιμόνων, και καθαίρεσε την απάτη τους. Χάρη σ’ Αυτόν δε βγαίνει πια κνίσας καπνός, θυσίες ζώων δε γίνονται, ούτε αίματα χύνονται, παντού λατρεία πνευματική τελείται, ύμνοι και προσευχές στο Θεό αναπέμπονται. Χάρη σ’ Αυτόν δραπετεύουν οι δαίμονες, χάρη σ’ Αυτόν τρέπεται σε φυγή ο διάβολος, χάρη σ’ Αυτόν η ανθρώπινη φύση συναγωνίζεται την αγγελική, χάρη σ’ Αυτόν ασκείται βίος παρθενικός στη γη.

     Από τότε που γεννήθηκε από την Παρθένο, η ανθρώπινη φύση γνώρισε την οδό της αρετής. Αυτός φώτισε εμάς που καθόμασταν στο σκοτάδι, Αυτός μας συμφιλίωσε με το Θεό, Αυτός μας έφερε κοντά του, Αυτός από ξένους μας έκανε δικούς του, από αλλοτριωμένους, μας έκανε πολίτες του ουρανού, Αυτός… έγινε για μας το στήριγμα και η ειρήνη. Χάρη σ’ Αυτόν δε φοβόμαστε τα φλογισμένα βέλη του πονηρού, γιατί βρήκαμε την πηγή της ζωής. Χάρη σ’ Αυτόν δεν είμαστε πνευματικά χήροι, γιατί απολάβαμε το νυμφίο Χριστό, χάρη σ’ Αυτόν δε φοβόμαστε το λύκο, γνωρίσαμε τον Ποιμένα τον Καλό. «Εγώ ειμί ο ποιμήν ο καλός». «Εγώ είμαι ο Ποιμένας ο Καλός»-Ιω.10,11- λέει. Χάρη σ’ Αυτόν δε φρίττουμε μπρος στον τύραννο, γιατί καταφύγαμε στο Βασιλιά. Βλέπεις πόσων καλών αιτία έγινε ο Σταυρός; Έχουμε, λοιπόν, κάθε λόγο να γιορτάζουμε. Από τούτο ο Παύλος μας παραινεί να γιορτάζουμε, «μη εν ζύμη παλαιά, μηδέ εν ζύμη κακίας και πονηρίας, αλλ’ εν αζύμοις ειλικρινείας και αληθείας». «όχι με ψωμί που περιέχει την παλιά ζύμη, τη ζύμη της αμαρτίας και της πονηρίας, αλλά με το άζυμο ψωμί της καθαρότητας  και της  αλήθειας»-1Κο.5.8. Και για ποιο λόγο κελεύεις να γιορτάζουμε, μακάριε Παύλε; Πες την αιτία. «Και γαρ το Πάσχα ημών υπέρ ημών ετύθη Χριστός». «Γιατί η δική μας γιορτή του Πάσχα συνίσταται στο γεγονός ότι θυσιάστηκε για μας ο «Χριστός»-1Κο.5,7. Βλέπεις πώς ο Σταυρός είναι γιορτή; Έμαθες γιατί παραγγέλλει να γιορτάζουμε; «Γιατί για μας θυσιάστηκε ο Χριστός» ! Και, όπου έχουμε θυσία, εκεί έχουμε συγχώρεση αμαρτιών, συμφιλίωση με τον Κύριο, εκεί έχουμε χαρά και γιορτή !   

2.     Το  μέγιστο  θυσιαστήριο.

       «Στο δικό μας Πάσχα θυσιάστηκε για μας ο Χριστός». Και πού θυσιάστηκε; Πες. Σε υψηλό Σταυρό ! Καινούργιο το θυσιαστήριο αυτής της θυσίας, επειδή και η θυσία αυτή είναι καινή και παράδοξη, αφού ο ίδιος ήταν και θύμα, και ιερέας θύτης, θύμα ως άνθρωπος, και ιερέας ως πνεύμα. Ο ίδιος και πρόσφερε, και προσφερόταν ως άνθρωπος. Και άκουσε πώς εξηγεί ο Παύλος και τα δυο: «Κάθε αρχιερέας που προέρχεται από ανθρώπους, εγκαθίσταται να υπηρετεί το Θεό για χάρη τους, και να προσφέρει δώρα και θυσίες για τις αμαρτίες τους. Είναι σε θέση να δείχνει ανοχή σε όσους ζουν στην άγνοια και στην πλάνη, αφού και ο ίδιος έχει ανθρώπινες αδυναμίες. Εξ αιτίας τους είναι υποχρεωμένος να προσφέρει, όπως για το λαό, έτσι και για τον εαυτό του θυσίες για τη συγχώρεση των αμαρτιών»-Εβρ.5,1-4. Αλλά ο Χριστός πρόσφερε ως θυσία τον εαυτό του. Κι αλλού λέει: «Ο Χριστός, αφού θυσιάστηκε μια φορά για να σηκώσει πάνω του τις αμαρτίες όλων μας, θα εμφανιστεί για δεύτερη φορά… για να σώσει αυτούς που τον προσμένουν»-9,28. Να, λοιπόν, και πού προσφέρθηκε, και για ποιο σκοπό πρόσφερε τον εαυτό του. Κατάλαβες, πώς έγινε και θύμα, και ιερέας θύτης, και πώς ο Σταυρός ήταν το θυσιαστήριο;  

    Και για ποιο λόγο η θυσία του δεν προσφέρεται, λέει, στο ναό, αλλά έξω από την πόλη και τα τείχη της; «Για να έχει εφαρμογή η προφητική ρήση ότι, συν-καταριθμήθηκε μεταξύ των άνομων». «Μετά ανόμων ελογίσθη»-Μαρκ.15,28. Και για ποιο λόγο σε υψηλό Σταυρό σφαγιάζεται, και όχι κάτω από στέγαστρο; Για να καθαρίσει την όλη ατμόσφαιρα, γι αυτό στον υψηλό Σταυρό, και όχι κάτω από στέγαστρο, αλλά κάτω από τον ουρανό. Και καθαριζόταν, βέβαια, η ατμόσφαιρα, από τον υψηλό Σταυρό, που πάνω του θυσιαζόταν ως πρόβατο ο Χριστός, καθαριζόταν όμως και η γη από το αίμα της πλευράς του που έσταζε πάνω της. Γι αυτό όχι κάτω από στέγαστρο, γι αυτό όχι στον Ιουδαϊκό ναό, για να μην ιδιοποιηθούν τη θυσία οι Ιουδαίοι, αλλά και για να μη νομίσεις ότι μόνο για εκείνο το έθνος προσφέρεται αυτή. Γι αυτό έξω από την πόλη και τα τείχη, για να μάθεις ότι η θυσία Του έχει χαρακτήρα καθολικό, ότι η προσφορά γίνεται για όλη τη γη, για να μάθεις ότι είναι γενικός, για όλους τους ανθρώπους ο καθαρισμός, όχι μερικός, όπως παλιά ο Ιουδαϊκός.

     Στους Ιουδαίους, βέβαια, παράγγειλε ο Θεός να εξαιρέσουν όλη τη γη, και σε έναν τόπο να προσφέρουν θυσίες και να αναφέρουν προσευχές, γιατί ολόκληρη η γη ήταν ακάθαρτη από τους καπνούς της κνίσας και όλα τα μολύσματα των ειδωλολατρικών θυσιών που προσφέρονταν σ’ αυτήν. Σ’ εμάς όμως, επειδή όταν ήρθε ο Χριστός καθάρισε όλη την οικουμένη, όλη η γη έγινε τόπος προσευχής. Γι αυτό ο Παύλος συμβουλεύει να προσευχόμαστε άφοβα παντού, όταν λέει: «Βούλομαι ουν προσεύχεσθαι τους άνδρας εν παντί τόπω επαίροντας οσίους χείρας χωρίς οργής και διαλογισμού». «Επιθυμώ, λοιπόν, να προσεύχονται οι άνδρες σε κάθε τόπο προσευχής χωρίς οργή και εριστικότητα και να είναι καθαρά τα χέρια που υψώνουν στον ουρανό»-1Τμ.2,8. Είδες πώς καθαρίστηκε η οικουμένη; Σε κάθε τόπο και παντού μπορούμε να προσευχηθούμε υψώνοντας καθαρά χέρια, επειδή αγιάστηκε όλη η γη… Γι αυτό είναι γιορτή ο Σταυρός !

3.     Η  δύναμη  της … «αδυναμίας».

      Θέλεις να μάθεις κι άλλο μέγιστο κατόρθωμά του, κατόρθωμα που ξεπερνάει την ανθρώπινη σκέψη; Τον κατάκλειστο παράδεισο τον άνοιξε σήμερα, αφού σήμερα εισήγαγε σ’ αυτόν το ληστή. Δυο μέγιστα κατορθώματα, και τον παράδεισο άνοιξε και το ληστή εισήγαγε, τον απέδωσε στην αρχαία πατρίδα, τον επανέφερε στην πόλη την πατρική. «Αμήν λέγω σοι, σήμερον μετ’ εμού έση εν τω παραδείσω». «Σε βεβαιώνω πως σήμερα κιόλας θα είσαι μαζί μου στον παράδεισο»-Λκ.23,43 ! Μα τι λες; Σταυρώθηκες, προσηλώθηκες στο Σταυρό με καρφιά, και υπόσχεσαι τον παράδεισο; Και πώς κάνεις τέτοια δωρεά; Ο Παύλος μας λέει: «Και γαρ ει εσταυρώθη εξ ασθενείας». «Γιατί κι αν  σταυρώθηκε σαν αδύναμος άνθρωπος». Άκουσε όμως και τη συνέχεια. «Αλλά ζει εκ δυνάμεως Θεού». «Όμως με τη δύναμη του Θεού είναι ζωντανός»-2.Κο.13,4. Και αλλού πάλι. «Η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται». «Γιατί η δύναμή μου στην αδυναμία ολοκληρώνεται»-2Κο.12,9.

     Με άλλα λόγια είναι σαν να λέει πάνω από το Σταυρό. Υπόσχομαι να μάθεις τη δύναμη που έχω, και από αυτή την ασθενική κατάσταση που βρίσκομαι. Και το υπόσχομαι για να μη στενοχωρηθείς, όταν γυρίσεις και με δεις σ’ αυτή την κατάσταση αδυναμίας πάνω στον ξύλινο σταυρό, αλλά να προσέξεις τη δύναμη που έχει ο Σταυρωμένος, για να είσαι χαρούμενος και ολοκληρωμένος. Γι αυτό ακριβώς κι εκεί, σ’ αυτή την κατάσταση αδυναμίας, σου δείχνει τη θεϊκή του ισχύ. Όχι μόνο όταν ανάστησε νεκρό, όταν πρόσταξε τη θάλασσα, όταν επιτίμησε τους δαίμονες, αλλά και τότε που ήταν σταυρωμένος, καρφωμένος, τον έβριζαν, τον λοιδορούσαν, τον έφτυναν, τον χλεύαζαν, τον διέσυραν όλοι, μπόρεσε να αλλάξει τα δεδομένα, και να ελκυστεί κοντά του ο πονηρός ληστής. Δες επίσης πώς κι από το γύρω του περιβάλλον λάμπει και με το παραπάνω η θεϊκή του δύναμη. Κλόνισε όλη την κτίση, έσκισε τις πέτρες, κι έκανε πιο μαλακή από κερί, την πιο αναίσθητη κι από πέτρα ψυχή του ληστή ! 

      «Σήμερα θα είσαι μαζί μου στον παράδεισο»-Λκ.23,43. Μα τι λες; Τα χερουβίμ με τη φλόγινη ρομφαία τον επιτηρούν, και υπόσχεσαι να περάσεις από κει το ληστή; Ναι ! Γιατί εγώ είμαι ο Κύριος των Χερουβίμ, κι εξουσιάζω τη φλόγα της ρομφαίας και την κόλαση, και το θάνατο και τη ζωή. Γι αυτό λέω, «σήμερα θα είσαι μαζί μου στον παράδεισο». Με το που βλέπουν τον Κύριο οι δυνάμεις εκείνες μένουν έκπληκτες και οπισθοχωρούν. Και παρότι, βέβαια, ποτέ βασιλιάς δε θα ανεχόταν ένα ληστή ή ένα δούλο του πλάι του να καθίσει, και μαζί του να μπει, όταν θα εισερχόταν στην πόλη, ο φιλάνθρωπος το έκανε και αυτό. Αφού, εισερχόμενος στην ιερή πατρίδα, εισάγει μαζί του και το ληστή, χωρίς να ατιμάζει τον παράδεισο, μη γένοιτο, με τα πόδια του ληστή, αλλά τιμώντας τον πιο πολύ. Καθώς είναι τιμή για τον παράδεισο να έχει τέτοιο Κύριο, τόσο δυνατό και φιλάνθρωπο, ώστε και να μπορεί και να κάνει άξιο του παραδείσου της τρυφής ακόμα και ένα ληστή. Άλλωστε όταν καλούσε τους τελώνες και τις πόρνες στη βασιλεία του Θεού, δεν το έκανε καταισχύνοντας τη βασιλεία, αλλά τιμώντας την πάρα πολύ, και δείχνοντας ότι ο Κύριος της βασιλείας των ουρανών είναι τέτοιος, που μπορεί και τελώνες και πόρνες να κάνει δόκιμους και άξιους της εκεί δωρεάς και τιμής. Και όπως τότε θαυμάζουμε ένα γιατρό, όταν δούμε ότι θεράπευσε ανθρώπους με νοσήματα ανίατα, και τους έκανε υγιείς, έτσι θαύμασε, αγαπητέ, και το Χριστό, και μείνε έκπληκτος να θαυμάζεις, που ανθρώπους με ανίατα ψυχικά νοσήματα, μπόρεσε να απαλλάξει από την κακία, και άξιους της βασιλείας του να αναδείξει, αυτούς που σε έσχατη κατάπτωση είχαν φτάσει. 

4.     Η  Μέγιστη  Φιλανθρωπία.

     «Σήμερα θα είσαι μαζί μου στον παράδεισο». Μεγάλη η τιμή, όμως πιο μεγάλη η φιλανθρωπία, και η αγαθότητα του Κυρίου ανείπωτα υπερβολική. Γιατί, βέβαια, είναι πιο υψηλή τιμή η είσοδος στον παράδεισο πλάι και μαζί με τον Κύριο, από όποια άλλη απλή είσοδο στον παράδεισο. Τι όμως έγινε, πες μου; Τι το σπουδαίο έκανε ο ληστής, για να φανεί άξιος αμέσως και κατ’ ευθείαν από το σταυρό στον παράδεισο να μπει; Θέλεις να σου πω και να σου δείξω με συντομία την ευγνωμοσύνη του ληστή; Όταν ο Πέτρος, ο κορυφαίος από τους μαθητές εδώ κάτω στη γη αρνιόταν το Χριστό, τότε ακριβώς εκείνος τον ομολογούσε, όντας πάνω στο σταυρό ! Και αυτό δεν το λέω για να κατηγορήσω τον Πέτρο, μη γένοιτο, αλλά για να δείξω τη μεγαλοψυχία του ληστή, την ανώτερη σκέψη και φιλοσοφία της ζωής του. Εκείνος-Πέτρος- δεν άντεχε την απειλή μιας μικρής κορασιάς, αυτός έβλεπε ένα πλήθος να μαίνεται, να κραυγάζει, και να λοιδορεί το Σταυρωμένο με μύριους τρόπους, και δεν έδωσε σημασία καμιά, ούτε την παραμικρή στον εξευτελισμό του αυτό !  Τα προσπέρασε όλα, με τα μάτια της πίστης του παραμέρισε τις ταπεινώσεις, τους επαίσχυντους εξευτελισμούς, αδιαφόρησε για τα κάτω απ’ τα πόδια του εμπόδια, και μ’ εκείνα τα λιτά λόγια: «Μνήσθητί μου Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου». «Κύριε θυμήσου με όταν έρθεις στη βασιλεία σου»-Λκ.23,42-λόγια που τον ανέδειξαν άξιο να μπει στον παράδεισο, αναγνώρισε και ομολόγησε τον Κύριο των ουρανών !   

      Ας μην τα προσπεράσουμε ασχολίαστα αυτά, μήτε να ντραπούμε να διδαχτούμε από το ληστή, που ο Κύριος δε ντράπηκε να εισαγάγει πρώτο στον παράδεισο ! Μη ντραπούμε να διδαχτούμε από έναν άνθρωπο, που κρίθηκε άξιος να μπει στον παράδεισο, πριν από ολόκληρο το ανθρώπινο γένος. Ας εξετάσουμε ένα-ένα τα λόγια του, για να μάθουμε και από δω τη δύναμη του Σταυρού. Γιατί δεν είπε σ’ αυτόν, όπως στον Πέτρο και τον Ανδρέα: «Δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων». «Ακολουθείστε με, και θα σας κάνω ψαράδες ανθρώπων»-Μτ.4,20. Ούτε είπε σ’ αυτόν, όπως στους δώδεκα μαθητές του: «Καθίσεσθε και υμείς επί δώδεκα θρόνους κρίνοντες τας δώδεκα φυλάς του Ισραήλ». «Θα καθίσετε κι εσείς σε δώδεκα θρόνους για θα κρίνετε τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ»-Μτ.19,28. Και από τη διδαχή του, ούτε λέξη δεν του είπε. Δεν του έδειξε τα θαύματά του, το νεκρό να ανασταίνεται, τους δαίμονες να φυγαδεύονται, την τρικυμία να υποχωρεί στο δικό του πρόσταγμα, ούτε άνοιξε μαζί του για τη βασιλεία του συζήτηση. Από πού έμαθε και ήξερε αυτός το όνομα της βασιλείας του;

       Ας προσέξουμε επίσης πόσο συνετά φέρθηκε ο ληστής. Λοιδορούσε το Χριστό , λέει, ο άλλος ληστής. Γιατί, βέβαια, ήταν και άλλος ληστής σταυρωμένος μαζί του, για να ισχύσει η ρήση του προφήτη: «Και με τους παράνομους συν-καταριθμήθηκε». Γιατί ήθελαν και τη δόξα του να μειώσουν οι αγνώμονες Ιουδαίοι και με όσα έκαναν, να επηρεάσουν από παντού και με κάθε τρόπο τους πάντες εναντίον του. Αλλά παρ’ όλα αυτά, και με όλα αυτά η αλήθεια έλαμπε, και μέσα απ’ αυτά τα εμπόδια γινόταν πιο λαμπρή. «Τον λοιδορούσε, λοιπόν, ο άλλος ληστής», και κάποιος από τους ευαγγελιστές λέει ότι, κι οι δυο λοιδορούσαν τον Ιησού. Και αυτό είναι αλήθεια, πράγμα που αναδείχνει ακόμα πιο πολύ την ευγνωμοσύνη του. Φυσικό ήταν να τον λοιδορήσει στην αρχή, και ξαφνικά να δείξει αυτή την αλλαγή.

     «Εις δε των κρεμασθέντων κακούργων ελοιδόρει αυτόν»-Λκ.23,39. «Ένας από τους κακούργους που ήταν κρεμασμένος στο σταυρό Τον λοιδορούσε», λέει. Είδες διαφορά από ληστή σε ληστή; Κι οι δυο πάνω στο σταυρό, κι οι δυο για την πονηριά τους, και οι δυο για το ληστρικό βίο τους, αλλά όχι κι οι δυο στην ίδια κατάσταση. Ο ένας κληρονομούσε τη βασιλεία, ο άλλος στελνόταν στην κόλαση. Έτσι και χθες, ο μαθητής, και οι μαθητές. Ο ένας ετοίμαζε την προδοσία, οι άλλοι ετοιμάζονταν για διακονία. Εκείνος έλεγε στους Φαρισαίους, «τι θέλετε να μου δώσετε, κι εγώ θα σας τον παραδώσω», αυτοί πλησίαζαν το Χριστό και τον ρωτούσαν: «Πού θέλεις να σου ετοιμάσουμε να φας το Πάσχα»-Μτ.26,17. Έτσι κι εδώ, άλλος ο ένας ληστής και άλλος ο άλλος, ο ένας λοιδορούσε, ο άλλος αποστόμωνε, ο ένας βλασφημούσε, ο άλλος εγκαλούσε ! Και όλα αυτά ενώ τον έβλεπε σταυρωμένο και καταδικασμένο, και άκουγε από κάτω το λαό να τον λοιδορεί, και να κραυγάζει πολλά και διάφορα. Τίποτε όμως από όλα αυτά δεν τον έκανε ν’ αλλάξει πορεία, ούτε τον απομάκρυνε από τη δόξα που του άξιζε !  Και όχι μόνο, αλλά και στον άλλο ληστή επιτίθεται με δριμύτητα και του λέει: «Ουδέ φοβή σοι τον Θεόν». «Εσύ δε φοβάσαι το Θεό;»-Λκ.23,40.

5.       Άξιος  μακαρισμού.

      Είδες τι παρρησία έδειξε ο ληστής; Είδες ότι κι επάνω στο σταυρό δεν ξεχνάει την «τέχνη» του, αλλά την αξιοποιεί, και με την ομολογία του, «ληστεύει» τη βασιλεία ουρανών; «Εσύ δε φοβάσαι το Θεό»; Είδες παρρησία πάνω στο σταυρό, είδες φιλοσοφία ζωής, είδες ευλάβεια; Είδες ότι είχε συνείδηση του εαυτού του, ότι την ώρα που τον περόνιαζαν τα καρφιά, και υπέμενε τους αφόρητους πόνους, έμενε νηφάλιος πνευματικά; Δεν είναι άξιος θαυμασμού για το γενναίο του φρόνημα; Εγώ δεν τον θεωρώ μόνο άξιο θαυμασμού, αλλά και δίκαιου μακαρισμού ! Αφού, και δεν έδινε σημασία στους πόνους του, και έχοντας βάλει στο πλάι τον εαυτό του, φρόντιζε για τον άλλο, προσπαθούσε να τον αρπάξει από την πλάνη, και εκεί, επάνω στο σταυρό να γίνει δάσκαλός του.

    «Εσύ δε φοβάσαι το Θεό»; Με το ερώτημα αυτό είναι σαν να του λέει, μη δίνεις σημασία στο επίγειο δικαστήριο, μη βιάζεσαι να πάρεις απόφαση κρίνοντας από αυτά που βλέπεις και ακούς, μην προσέχεις μόνο όσα γίνονται, υπάρχει και άλλος, αόρατος κριτής, και αδέκαστο δικαστήριο, όπου δε γίνονται λάθη ή παραλογισμοί. Μην προσέχεις, που καταδικάστηκε στη γη, τα πράγματα δεν είναι ίδια στον ουρανό. Σ’ αυτά εδώ τα δικαστήρια συμβαίνει να καταδικάζονται και αθώοι, και να αφήνονται ελεύθεροι ένοχοι, να καταδικάζονται δίκαιοι, και να ξεφεύγουν άδικοι. Άλλοτε θεληματικά, γιατί οι δικαζόμενοι τα περιπλέκουν, άλλοτε αθέλητα, γιατί πολλοί δικαστές είναι διεφθαρμένοι, και, είτε αδιαφορούν για το δίκαιο, είτε πλανώνται, και μάλιστα όχι σπάνια, παρότι γνωρίζουν ποιο είναι το δίκαιο, έχοντας δωροδοκηθεί, προδίδουν την αλήθεια, και καταδικάζουν αθώους. Στο δικαστήριο του ουρανού δε γίνονται τέτοια, ο Θεός είναι δίκαιος κριτής, οι αποφάσεις του λάμπουν σαν το φως, τίποτα δεν μπορεί να μείνει  κρυφό, ούτε μπορεί να αλλάξει τις αποφάσεις.

      Για να μην του αντείπει εκείνος, αφού καταδικάστηκε στο επίγειο δικαστήριο, γιατί τον υπερασπίζεσαι, τον ανεβάζει στο ουράνιο, στο φρικτό βήμα, στο αδέκαστο δικαστήριο, στο δικαστή που δεν παραλογίζεται. Του θυμίζει εκείνο το φοβερό δικαστήριο, «αυτό να κοιτάς», του λέει, και δε θα πάρεις καταδικαστική απόφαση, ούτε θα συμφωνήσεις μ’ αυτούς εδώ κάτω, αλλά θα θαυμάσεις και θ’ αποδεχτείς την ουράνια κρίση. «Δε φοβάσαι εσύ το Θεό»; Είδες πόσο φιλοσοφημένος είναι ο ληστής, πόσο συνετός, πόσο διδακτικός; Γι αυτό πετάει αμέσως από το σταυρό στον ουρανό. Ενεργεί ακολουθώντας κιόλας εντολή αποστολική, δε σκέπτεται μόνο τον εαυτό του, συζητάει, κάνει τα πάντα να απαλλάξει κι εκείνον από την πλάνη, να τον επαναφέρει στην αλήθεια. Γιατί όταν του είπε: «Εσύ δε φοβάσαι το Θεό», πρόσθεσε: «Ότι εν τω αυτώ κρίματι ει»; «Δεν είσαι όπως αυτός καταδικασμένος;»-Λκ.23,440. Πρόσεξε την ολοκληρωμένη εξομολόγηση ! Τι σημαίνει, «εμείς τα ίδια κρίματα έχουμε κάνει»; Είμαστε στην ίδια κόλαση, λέει, γι αυτό και είμαστε στο σταυρό. Ονειδίζοντας εκείνον, απευθύνει, πριν απ’ αυτόν, τις λοιδορίες στον εαυτό του. Και όπως ο βυθισμένος στην αμαρτία που καταδικάζει τον άλλο, καταδικάζει πριν από εκείνον τον εαυτό του, έτσι κι αυτός που είναι σε συμφορά, και ονειδίζει τη συμφορά του άλλου, πριν από εκείνον ονειδίζει τον εαυτό του. 

     «Δεν είσαι όπως αυτός καταδικασμένος;», λέει. Μ’ αυτά είναι σαν να του διαβάζει Αποστολική εντολή, να του λέει λόγια του Ευαγγελίου. «Μην κρίνετε, ίνα μην κριθήτε». «Μην κρίνετε τους συνανθρώπους σας,  για να μη σας κρίνει κι εσάς ο Θεός»-Μτ.7,1. Όμως, λέγοντας «δεν είσαι όπως αυτός καταδικασμένος;», τι υπονοείς ληστή; Μήπως πας να κάνεις κι Εκείνον κοινωνό του τρόπου ζωής σας λέγοντας αόριστα, «δεν είσαι όπως αυτός καταδικασμένο;»; «Όχι», λέει, και σπεύδω να παραθέσω τη διόρθωση. «Και ημείς μεν δικαίως, άξια ων επραξανεν απολαμβάνομεν. Ούτος δε, ουδέν άτοπον έπραξεν». «Εμείς, βέβαια, λέει, δίκαια, γιατί τιμωρούμαστε γι αυτά που πράξαμε. Αυτός όμως δεν έκανε κανένα κακό»-Λκ.23,42. Για να μη νομίσεις ακούγοντας που είπε, «δεν είσαι όπως αυτός καταδικασμένος;», ότι έκανε το Χριστό κοινωνό της αμαρτωλής ζωής τους, συμπλήρωσε και είπε: «Εμείς, βέβαια, λέει, δίκαια, γιατί τιμωρούμαστε γι αυτά που πράξαμε. Αυτός όμως δεν έκανε κανένα κακό». Είδες τέλεια εξομολόγηση πάνω στο σταυρό; Είδες πώς ένιψε και καθάρισε τα αμαρτήματά του με τούτα τα λόγια, είδες πώς επαλήθευσε εκείνο το παράγγελμα του προφήτη; «Ομολόγησε πρώτος εσύ τις αμαρτίες σου, για να συγχωρεθείς»; Κανένας δεν τον ανάγκασε, κανένας δεν τον κατηγόρησε, κανένας δεν του επιτέθηκε. Αυτός μόνος έγινε κατήγορος του εαυτού του, δε χρειάστηκε κανέναν άλλο κατήγορο, έσπευσε και πήρε ο ίδιος τη θέση του κατήγορου, και στηλίτευσε τον εαυτό του λέγοντας. «Εμείς, βέβαια, δίκαια. Γιατί τιμωρούμαστε γι αυτά που κάναμε. Αυτός όμως δεν έκανε κανένα κακό».

        Είδες πόσο προσεκτική ευσέβεια έδειξε ο ληστής; Πρώτα κατηγόρησε τον εαυτό του, τον πόμπεψε για όσα είχε κάνει, και υπερασπίστηκε τον Κύριο λέγοντας στον άλλο: «Εμείς, βέβαια, δίκαια. Γιατί τιμωρούμαστε γι αυτά που κάναμε. Αυτός όμως δεν έκανε κανένα κακό», και μετά πήρε το θάρρος να του απευθύνει την παράκληση: «Μνήσθητί μου με Κύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου». Δεν τόλμησε να πει το, «μνήσθητί μου», πιο μπροστά, το είπε αφού εξομολογήθηκε και καθάρισε τον εαυτό του από το ρύπο των αμαρτιών του, αφού τον  καταδίκασε και τον ξαλάφρωσε, αφού κατηγορώντας τον, απόθεσε τα πολλά του πλημμελήματα. Βλέπεις πόση δύναμη έχει η εξομολόγηση ακόμα κι απάνω στο σταυρό-ήγουν και την έσχατη ώρα;

6.      Η  δύναμη  της  εξομολόγησης.

     Ακούγοντας αυτά, αγαπητέ, μην απελπιστείς για τον εαυτό σου ποτέ, για όσα λάθη κι αν έχεις κάνει. Κατανόησε το ανείπωτο μέγεθος της φιλανθρωπίας του Θεού, και βιάσου να διορθώσεις τα λάθη σου. Γιατί, αν όντας πάνω στο σταυρό αξίωσε το ληστή με τέτοια φιλοτιμία, πολύ περισσότερο θα κρίνει κι εμάς άξιους της φιλανθρωπίας του, αν τα πλημμελήματά μας να εξομολογηθούμε θελήσουμε. Για ν’ απολαύσουμε κι εμείς τη φιλανθρωπία του, ας μη ντρεπόμαστε να εξομολογούμαστε τα αμαρτήματά μας, γιατί είναι μεγάλη η ισχύς και πολλή η δύναμη της εξομολόγησης. Να, αυτός εξομολογήθηκε, και βρήκε ανοιχτό τον παράδεισο, εξομολογήθηκε, αυτός ο βουτηγμένος στη ληστεία, κι έλαβε παρρησία να ζητήσει τη βασιλεία  των ουρανών. Μέχρι εκείνη την ώρα, δε είχε τολμήσει να τη ζητήσει. Πες μου, ληστή, από πού θυμήθηκες τη βασιλεία των ουρανών; Τι σχετικό είδες τώρα, τα καρφιά, το σταυρό, την κατηγορία, τα σκώμματα και τις λοιδορίες; Ναι, λέει, ο Σταυρός αυτός είναι, θαρρώ, το σύμβολο της βασιλείας. Γι αυτό τον αποκαλώ βασιλιά, επειδή τον βλέπω να σταυρώνεται, γνώρισμα του βασιλιά είναι να πεθαίνει για τους υπηκόους του, Αυτός είναι που είπε: «Ο Ποιμένας ο Καλός θυσιάζει τη ζωή του για τα πρόβατα». Και ο καλός βασιλιάς θυσιάζει τη ζωή του για τους υπηκόους του. Επειδή θυσίασε τη ζωή του, γι αυτό τον λέω βασιλιά. «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη βασιλεία σου» !           

7.    Το  αστραποβόλημα  του  Σταυρού.

    Τώρα, θέλεις να μάθεις πώς ο Σταυρός είναι το σύμβολο και της αιώνιας βασιλείας του Χριστού, και πώς είναι ό, τι το πιο πολύτιμο; Δεν άφησε το Σταυρό στη γη, τον απέσπασε και τον ανέβασε μαζί του στον ουρανό. Από πού φαίνεται αυτό; Μαζί του πρόκειται να ’ρθει στη Δευτέρα Παρουσία. Αλλά ας δούμε πώς πρόκειται να συμβεί αυτό; Άκουσε τι λέει ο ίδιος ο Χριστός. «Εάν ουν είπωσιν υμίν, ιδού ώδε ο Χριστός ή ώδε, μη πίστεύστητε … εάν ουν είπωσιν υμίν, ιδού εν τη ερήμω εστί, μη εξέλθητε, ιδού εν τοις ταμείοις, μη πιστεύσητε». «Αν κάποιος σας πει, ‘να, εδώ είναι ο Μεσσίας’, ή ‘να, εκεί είναι, μην τον πιστέψετε… αν σας πουν ‘να τος, εκεί είναι στην έρημο, μην πάτε, κι αν σας πουν, να τος εκεί είναι κρυμμένος, μην τους πιστέψετε»-Μτ.24,23,26. Μιλώντας για τη Δευτέρα Παρουσία, αναφέρεται στους ψευτοχριστούς, τους ψευδοπροφήτες, και τον Αντίχριστο, και ξεκαθαρίζει τα πράγματα για να μην πλανηθείς και καταλήξεις σ’ εκείνον. Κι αυτό, γιατί πριν το Χριστό έρχεται ο Αντίχριστος. Για να μη, ζητώντας τον Ποιμένα, λέει, πέσετε σε λύκο, γι αυτό σας εξηγώ τα γνωρίσματα της παρουσίας του Ποιμένα. Επειδή η πρώτη παρουσία του έγινε αφανώς, μη νομίσετε, λέει, ότι κι η δεύτερη θα είναι τέτοια. Εκείνη, όπως ήταν φυσικό, έγινε αφανώς, γιατί ήρθε να αναζητήσει το χαμένο πρόβατο, αυτή όμως δε θα γίνει έτσι, αλλά πώς; Πες και δίδαξέ μας. «Ώσπερ γαρ η αστραπή εξέρχεται από ανατολών και φαίνεται έως δυσμών, ούτως έσται και η παρουσία του Υιού του ανθρώπου». «Ο Υιός του Ανθρώπου θα έρθει τόσο φανερά, όπως η αστραπή που βγαίνει στην ανατολή, και φαίνεται ως τη δύση»-24,27. Θα φανεί ξαφνικά σε όλους, δε θα χρειαστεί κανείς να ρωτήσει. Γιατί, όπως όταν φανεί η αστραπή, δε χρειάζεται να εξετάσουμε αν άστραψε, έτσι κι όταν γίνει η Δευτέρα Παρουσία Του, δε θα χρειαστεί να εξετάσουμε, αν ήρθε ο Χριστός !

     Αλλά για το ζητούμενο, αν έρθει, δηλαδή, με το Σταυρό, δεν είπαμε τίποτε ακόμα. Άκουσε, λοιπόν, πώς το ξεκαθαρίζει κι αυτό. Τότε, λέει, τουτέστιν, την ώρα που θα έρχομαι, «ο ήλιος σκοτισθήσεται και η σελήνη ου δώσει το φέγγος αυτής, και οι αστέρες πεσούνται από του ουρανού». «Ο ήλιος θα σκοτεινιάσει, και το φεγγάρι θα πάψει πια να φέγγει. Τα άστρα θα πέσουν από τον ουρανό»-24,29. Γιατί τότε θα φανεί ένα υπερβολικά δυνατό, ένα αλλοτινό φως, που θα επισκιάσει κι αυτά τα πιο φωτεινά άστρα. «Τότε φανήσεται το σημείον του Υιού του Ανθρώπου». «Τότε θα εμφανιστεί στον ουρανό το σημάδι-σύμβολο του Υιού του Ανθρώπου»-24,30. Είδες πόσο υπερβολικά δυνατό φως θα έχει το Σύμβολο, πόση ιλαρότητα, πόση γλυκύτητα, και χάρη; Ο ήλιος, λοιπόν, θα σκοτεινιάσει, το φεγγάρι δε θα ’χει φως, τα άστρα θα πέσουν, και θα φαίνεται μόνο Εκείνο, για να μάθεις, ότι είναι από το φεγγάρι πιο φωτεινό, πιο ιλαρό και χαριτωμένο από τον ήλιο. Κι αυτά θα συμβούν, γιατί, όπως όταν εισέρχεται στην πόλη ο βασιλιάς, προπορεύεται η αντίστοιχη φρουρά με τα βασιλικά σύμβολα στους ώμους, και προαναγγέλλει την είσοδό του, έτσι κι όταν θα κατεβαίνει από τον ουρανό ο Κύριος της κτίσης, οι στρατιές των αγγέλων και αρχαγγέλων θα προπορεύονται, θα κρατούν εκείνο το Σύμβολο, και θα προαναγγέλλουν την είσοδο του θείου  Βασιλιά. 

     Τότε, λέει, αναφερόμενος στους αγγέλους, τους αρχαγγέλους, «αόρατες δυνάμεις, οι ουράνιες δυνάμεις, που κρατούν την τάξη του σύμπαντος, θα διασαλευτούν». «Και αι δυνάμεις των ουρανών σαλευθήσονται»--24,29-φόβος και τρόμος και αγωνία θα τις καταλάβει. Για ποιο λόγο, πες μου, εκείνες οι δυνάμεις θα φοβηθούν και θα τρομάξουν; Προφανώς γιατί τότε θα στηθεί το φοβερό το δικαστήριο, και ολόκληρη η οικουμένη, όλοι οι άνθρωποι, θα παραστούν μπρος στο φοβερό βήμα, και θα δώσουν λόγο για τις πράξεις τους. Ναι, αλλά πώς και γιατί θα τρέμουν οι άγγελοι τότε, εκείνες οι ασώματες δυνάμεις, γιατί θα έχουν φοβηθεί, αφού δεν πρόκειται να κριθούν αυτές; Γιατί, όπως όταν ένας δικαστής παίρνει τη θέση του στο υψηλό βήμα, δικάζει και καταδικάζει τους ενόχους, δε φοβούνται μόνο αυτοί, αλλά και τα εντεταλμένα για την τάξη όργανα, και οι άλλοι παριστάμενοι. Παρότι ούτε ένοχοι είναι, ούτε δικάζονται, όμως φοβούνται, φρίττουν μπρος στο δικαστή, έτσι και τότε που θα κρίνεται η ανθρωπότητα, και θα της ζητείται λόγος για τα πλημμελήματα, οι άγγελοι, που για τίποτε η συνείδηση δεν τους ελέγχει, κι οι άλλες αόρατες δυνάμεις θα φοβούνται και θα τρέμουν μπρος στο επιβλητικό του θείου Δικαστή. 

      Αυτό, βέβαια, το καταλάβαμε, αλλά για ποιο λόγο θα έρθει φέροντας το Σταυρό; Μάθε την αιτία και αυτού. Για να τον ιδούν αυτοί που τον σταύρωσαν, να συνειδητοποιήσουν την αγνωμοσύνη τους, και να νιώσουν τύψεις για τη μανία που τους είχε καταλάβει. Κι εσύ να μάθεις ότι, γι αυτό τον φέρει, για ν’ αγγίξει πάλι αυτό που λέει ο ευαγγελιστής: «Τότε θα φανεί το σημείο του Υιού του Ανθρώπου, και θα κλάψουν-«κόψονται»-όλες οι φυλές της γης»-24,30-βλέποντας το Θείο Κατήγορο και Κριτή, και συνειδητοποιώντας το αμάρτημά τους. Κι αν εκπλήττεσαι ακούγοντας ότι θα έρθει φέροντας το Σταυρό, τι θα κάνεις αν σου προσθέσω ότι θα έρθει φέροντας ευδιάκριτα και τα τραύματά του; Από πού φαίνεται, ότι θα έρθει φέροντας και τα τραύματά του; Άκουσε τον προφήτη που λέει: «Όψονται εις ον εξεκέντησαν». «Θα στρέψουν τα μάτια τους σ’ εκείνον που τον κέντησαν με λόγχη»-Ιω..19,37. Και, όπως έκανε με το Θωμά, θέλοντας να διορθώσει την απιστία του μαθητή, του έδειξε τα σημάδια των καρφιών, και τα ίδια τα τραύματα, και είπε: «Φέρε εσύ το δάχτυλό σου εδώ, και δες τα χέρια μου, φέρε και το χέρι σου και βάλ’ το στην πλευρά μου. Μην αμφιβάλλεις και πίστεψε»-Ιω.20,27. Και, όπως «Ψηλαφήσατέ με και ίδετε, ότι πνεύμα σάρκα και οστέα ουκ έχει, καθώς εμέ θεωρείτε έχοντα». «Ψηλαφίστε και δείτε, ένα φάντασμα δεν έχει σάρκα και οστά, όπως βλέπετε εμένα να έχω»-Λκ.24,39-έλεγε στους έκθαμβους συνάμα και δύσπιστους μαθητές για να τους δείξει ότι όντως αναστήθηκε, έτσι και τότε θα φέρει και το Σταυρό και τα τραύματα, για να δείξει ότι αυτός ο ίδιος είναι εκείνος που σταυρώθηκε. Μεγάλο αγαθό αυτό, και σωτήριο, και καθαρό τεκμήριο της φιλανθρωπίας του Θεού   

8.    «Πάτερ  άφες  αυτοίς…»

      Μάλλον όχι μόνο ο Σταυρός, αλλά και τα πάνω από το σταυρό λόγια που είπε ο Χριστός, δείχνουν την ανείπωτη φιλανθρωπία του. Άκουσε αυτά τα λόγια. Την ώρα που ήταν όλοι παρόντες και οι σταυρωτές του έβραζαν από θυμό, λέει: «Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». «Πατέρα συγχώρησέ τους αυτή την αμαρτία, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν»-Λκ.23,34. Είδες τη φιλανθρωπία του Κυρίου, σταυρωνόταν και παρακαλούσε γι αυτούς που τον σταύρωναν ! Κι αυτό μάλιστα, παρότι εκείνοι τον χλεύαζαν και τον διέσυραν λέγοντας: «Ει υιός ει του Θεού, κατάβηθι από του σταυρού». «Αν είσαι ο Υιός του Θεού κατέβα από το σταυρό»-Μτ.27,40. Αλλά γι αυτό ακριβώς δεν κατεβαίνει από το σταυρό, γιατί όντως είναι ο Υιός του Θεού, και ήρθε γι αυτό το σκοπό, να σταυρωθεί για να μας σώσει. «Καταβάτω νυν από του σταυρού ίνα ίδωμεν και πιστεύσωμεν». «Ας κατέβει τώρα, λέει, από το σταυρό, να το δούμε και να πιστέψουμε σ’ αυτόν»-Μρ.15,32. Κοίτα λόγια αναισχυντίας και προφάσεις απιστίας ! Έκανε πιο πολλά από το να κατεβεί απ’ το σταυρό, και δεν πίστεψαν, και τώρα του λένε, «κατέβα από το σταυρό και θα σε πιστέψουμε». Αλλά πολύ πιο μεγάλο του να κατέβει από το σταυρό ήταν, ότι ανάστησε νεκρό κλεισμένο και σφραγισμένο στον τάφο, πολύ ανώτερο ήταν, ότι το νεκρό τέσσερις μέρες Λάζαρο, έβγαλε από τον τάφο τυλιγμένο ακόμα με τα εντάφια σάβανα.

       Είδες τι ανόητα λόγια, είδες υπερβολική μανία ! Αλλά, προσέξτε ιδιαίτερα  παρακαλώ, και δείτε την υπερβάλλουσα φιλανθρωπία του Θεού, και πώς την ίδια την ανοησία τους χρησιμοποίησε ο Χριστός ως βάση για συγχώρεσή τους: «Πατέρα, λέει, συγχώρησέ  τους αυτή την αμαρτία, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν». Δε λέει απλώς και μόνο, ότι είναι ανόητοι, και δεν έχουν συνείδηση του τι κάνουν. Αλλά, την ώρα που εκείνοι έλεγαν: «Αν είσαι Υιός του Θεού, σώσε τον εαυτό τους», Αυτός φρόντιζε πώς να σώσει κι εκείνους που τον ονείδιζαν, τον διακωμωδούσαν, και τον λοιδορούσαν. «Συγχώρησέ τους, λέει, αυτή την αμαρτία, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν» ! Και το ερώτημα είναι, τους συγχώρεσε αυτή την αμαρτία; Τη συγχώρεσε σε όσους θέλησαν να δείξουν μετάνοια. Αν δεν τους την είχε συγχωρήσει, ο Παύλος δε θα γινόταν Απόστολος. Αν δεν τους την είχε συγχωρήσει, δε θα πίστευαν αμέσως τρεις και πέντε χιλιάδες, και μυριάδες Ιουδαίοι αργότερα. Και άκουσε εδώ τι λέει στον Παύλο ο Ιάκωβος στα Ιεροσόλυμα. «Θεωρείς, αδελφέ, πόσαι μυριάδες εισίν των Ιουδαίων των πεπιστευκότων». «Βλέπεις, αδελφέ, πόσες μυριάδες είναι οι Ιουδαίοι υπάρχουν που έγιναν χριστιανοί»-Πρ.21,20;

9.    Άνοιγμα  ελπίδας  για  όσους  συγχωρούν.

      Ας μιμηθούμε κι εμείς τον Κύριο, παρακαλώ, ας προσευχόμαστε για τους εχθρούς μας. Αυτά που παραίνεσα χθες, αυτά παραινώ πάλι και τώρα, γιατί γνωρίζω τη μέγιστη αξία της αρετής να μιμηθείς κι εσύ τον Κύριο, που σταυρωνόταν και παρακαλούσε γι αυτούς που τον σταύρωναν. Και πώς μπορώ, θα πει κάποιος, να μιμηθώ τον Κύριο; Αν θέλεις, μπορείς, αν δεν ήταν δυνατό, δε θα έλεγε: «Μάθετε απ’ εμού ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία». «Διδαχτείτε από το δικό μου παράδειγμα, γιατί είμαι πράος και ταπεινός στην καρδιά»-Μτ.11,29. Αν δεν ήταν δυνατό στον άνθρωπο να τον μιμηθεί, δε θα είχε πει ο Παύλος: «Μιμηταί μου γίγνεσθε, καθώς καγώ Χριστού». «Να γίνετε μιμητές μου, όπως εγώ του Χριστού»-1Κο.11,1. Αλλά και πάλι, αν δε θέλεις να μιμηθείς τον Κύριο, σου προτείνω να μιμηθείς το δούλο του, όπως εσύ, το Στέφανο. Εκείνος μιμήθηκε τον Κύριο, και άνοιξε πρώτος τις πύλες του μαρτυρίου. Όπως ο Κύριος, κρεμασμένος ανάμεσα στους σταυρωτές του, παρακαλούσε να συγχωρεθούν αυτοί, έτσι κι ο δούλος του εκείνος, όντας ανάμεσα σ’ αυτούς που τον λιθοβολούσαν, βαλλόμενος από όλους, και δεχόμενος νιφάδες από λίθους, βάζοντας στο πλάι τις οδύνες που του προκαλούσαν, έλεγε. «Κύριε μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην»-«Κύριε. Μην τους λογαριάσεις αυτή την αμαρτία»-Πρ.7,60.

      Είδες με ποια οικειότητα ομιλεί ο Υιός και λέει: «Πατέρα συγχώρησέ τους αυτή την αμαρτία, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν», και ότι εκείνος ο δούλος του παρακαλεί: «Κύριε μην τους λογαριάσεις αυτή την αμαρτία». Και για να καταλάβεις πόσο ειλικρινά το κάνει, πρόσεξε ότι, δεν παρακάλεσε, ούτε όρθιος, ούτε και απλώς αφοσιωμένος, αλλά γονατιστός, με μεγάλη συμπάθεια και κατάνυξη.

      Θέλεις να σου δείξω και άλλο δούλο του Θεού, που κάνει πολύ ανώτερη προσευχή για τους εχθρούς του; Άκουσε το μακάριο Παύλο, που αφού είπε όσα είχε πάθει, «πέντε φορές μαστιγώθηκα από Ιουδαίους  με τα τριάντα εννιά μαστιγώματα, τρεις φορές με τιμώρησαν με ραβδισμούς, μια φορά με λιθοβόλησαν, τρεις φορές ναυάγησα, ένα μερόνυχτο έμεινα ναυαγός στο πέλαγος»-2Κο.11,24-25-και απαρίθμησε αυτόν τον ορμαθό και τις άλλες επιβουλές, που υπέμενε κάθε μέρα, λέει: «Ηυχόμην γαρ αυτός εγώ ανάθεμα είναι από του Χριστού, υπέρ των αδελφών μου των συγγενών μου κατά σάρκα, οίτινες εισίν Ισραηλίται». «Φτάνω  στο σημείο να εύχομαι να χωριζόμουν εγώ από το Χριστό, αρκεί να πήγαιναν κοντά του οι ομοεθνείς αδερφοί μου. Είναι οι απόγονοι του Ισραήλ»-Ρω.9,3.

     Θέλεις να δεις και άλλους, που έκαναν το ίδιο, όχι από την Καινή, αλλά και από την Παλαιά Διαθήκη; Και εδώ, μάλιστα, είναι αξιοθαύμαστο, ότι τότε δεν είχαν εντολή να αγαπούν και τους εχθρούς, αλλά ίσχυε το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού, και οδόντα αντί οδόντος», δηλαδή, να ανταποδίδουν τα ίσα, κι αυτοί έφτασαν στην αποστολική κορυφή. Άκουσε, λοιπόν, τι λέει ο Μωυσής, που αποδοκιμάστηκε πολλές φορές από τους Ιουδαίους. «Αν είναι να συγχωρήσεις την αμαρτία τους, συγχώρα την, αν όμως όχι, εξάλειψέ με από το βιβλίο που με έχεις γραμμένο»-Εξ.32,32. Βλέπεις ότι καθένας από τους δικαίους βάζει τη σωτηρία των άλλων πάνω από τη δική του; Μα δεν αμάρτησες εσύ, πώς θέλεις να γίνεις κοινωνός της τιμωρίας τους; Δεν θα είμαι, λέει, ευτυχής την ώρα που θα κακοπαθαίνουν οι άλλοι. Μπορούμε να δούμε κι άλλους να κάνουν τέτοια ευχή. Και σκόπιμα παραθέτω πολλά παραδείγματα, για να βοηθηθούμε στη διόρθωση εξορίζοντας από την ψυχή μας αυτό το χαλεπό νόσημα, να καταριόμαστε τους εχθρούς μας.

    Άκουσε, λοιπόν, τι λέει και ο μακάριος Δαυίδ, όταν κάποτε είχε εξοργιστεί ο Θεός και είχε στείλει άγγελο να τιμωρήσει το πλήθος. Βλέποντας τον άγγελο να δείχνει γυμνή τη ρομφαία, έτοιμη να επιφέρει πληγή, λέει. «Εγώ, ο ποιμένας έκανα το κακό, αυτοί, το ποίμνιο, τι έκαναν; Ας κινηθεί το χέρι σου εναντίον μου, κι εναντίον των πατρογονικών μου». Βλέπεις πάλι συγγενή κατορθώματα; Θέλεις να σου δείξω και άλλον να κάνει τούτο; Ο προφήτης Σαμουήλ εξυβρίστηκε από τους Ιουδαίους, εξουθενώθηκε και ατιμάσθηκε τόσο, που ο Θεός θέλησε να τον παραμυθήσει. Πρόσεχε πολύ, παρακαλώ, ότι εδώ ο Θεός του εξηγεί και λέει: «Δεν εξουθένωσαν εσένα, αλλά εμένα». Ε, λοιπόν εκείνος που εξουθενώθηκε, ατιμάστηκε, καταφρονήθηκε, και υβρίστηκε άκουγε τι λέει: «Εγώ μη γένοιτο να αμαρτήσω στον Κύριο, παραλείποντας να προσεύχομαι για σας»-1Βα.12,23. Θεώρησε ότι είναι αμαρτία να μην προσευχηθεί για τους εχθρούς του. Μη γένοιτο, λέει, να κάνω την αμαρτία να μην προσευχηθώ για σας.

     Είδες πόση επιμέλεια έδειξε καθένας από τους δικαίους για την εφαρμογή αυτής της αρετής, μιμούμενος τον Κύριο; Ας συγκεντρώσουμε, λοιπόν, όσα ήδη είπαμε. Ο Κύριος λέει. «Πατέρα συγχώρα τους αυτή την αμαρτία, γιατί δεν ξέρουν τι κάνουν». Ο Στέφανος είπε: «Κύριε μην τους λογαριάσεις αυτή την αμαρτία». Ο Παύλος λέει: «Φτάνω να εύχομαι να χωριζόμουν εγώ από το Χριστό, αρκεί να πήγαιναν κοντά του οι ομοεθνείς αδερφοί μου. Είναι οι απόγονοι του Ισραήλ.»-Ρω.9,3. Όμοια και ο Μωυσής: «Αν είναι να τους συγχωρήσεις την αμαρτία, συγχώρεσέ την, αλλιώς σβήσε κι εμένα από το βιβλίο που με έχεις γραμμένο». Ο Δαυίδ λέει. «Τιμώρησε εμένα και τα πατρογονικά μου». Ο Σαμουήλ επίσης. «Εγώ μη γένοιτο να κάνω την αμαρτία, να παραλείψω να προσεύχομαι για σας». Ποιας συγγνώμης θα τύχουμε εμείς, όταν Καινή Διαθήκη και Παλαιά, μας ωθούν στην προσευχή για τους εχθρούς, αν δε καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να το κατορθώσουμε;

     Παρακαλώ, λοιπόν, να μη ραθυμούμε. Γιατί όσο πιο πολλά τα παραδείγματα, τόσο πιο μεγάλη θα είναι η τιμωρία, αν δεν τα μιμηθούμε. Καθώς, είναι πολύ ανώτερο να προσεύχεται κανείς για τους εχθρούς, παρά για τους φίλους. Δε μας ωφελεί τόσο το να προσευχόμαστε για τους φίλους,  όσο για τους εχθρούς. Και άκουσε το Χριστό που λέει: «Εάν γαρ αγαπήσητε τους αγαπώντας υμάς, τίνα μισθόν έχετε; Ουχί και οι τελώναι το αυτό ποιούσι»; «Γιατί αν αγαπάτε μόνον όσους σας αγαπούν, ποια αμοιβή περιμένετε από το Θεό; Το ίδιο δεν κάνουν κι οι τελώνες;»-Μτ.5,46.Όταν, λοιπόν, προσευχηθούμε για τους φίλους, δε θα γίνουμε καλύτεροι από τους τελώνες, όταν όμως αγαπήσουμε τους εχθρούς και προσευχηθούμε γι αυτούς, γινόμαστε όμοιοι με το Θεό, όσο είναι δυνατό στον άνθρωπο. «Έτσι θα γίνετε παιδιά του ουράνιου πατέρα σας, γιατί αυτός ανατέλλει τον ήλιο του για κακούς και καλούς, και στέλνει τη βροχή του σε δίκαιους και άδικους»-Μτ.5,45. Όταν λοιπόν και από τον Κύριο και από τους δούλους του έχουμε παραδείγματα, ας δείξουμε ζήλο να φτάσουμε σ’ αυτή την αρετή, για να αξιωθούμε να κερδίσουμε τη βασιλεία των ουρανών, και να μετάσχουμε σ’ αυτή τη φρικτή τράπεζα με περισσότερη παρρησία, αφού καθαρίσουμε τη συνείδησή μας. Και, να απολαύσουμε και τα αγαθά που μας υποσχέθηκε, με τη χάρη και τη φιλανθρωπία του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στον οποίο  με τον Πατέρα, και το άγιο Πνεύμα, ανήκει η δόξα, η δύναμη και η τιμή, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν.

                                                     

«Καλό Πάσχα. πέρασμα έστω ένα βήμα ψηλότερα»

Με «την αγάπην την πρώτην ην ουκ αφήκα»

Αθανάσιος Κοτταδάκης