Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή τοῦ Θωμᾶ

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ

« Εἰρήνη ὑμῖν» (Ἰωάν. κ´ 19)

*******

«Εἰρήνη ὑμῖν»

          Τό βράδυ τῆς Μ.Παρασκευῆς ὅλοι νόμισαν πώς ἡ ὑπόθεση Ἰησοῦς ἀπό τή Ναζαρέτ ἔκλεισε καί μά­λιστα ἄδοξα. Δέν πέρασαν ὅμως τρεῖς ἡμέρες καί ἡ ἀτμόσφαιρα ἄλλαξε ἄρδην. Ἡ πόλη τῶν Ἱεροσο­λύμων ἀναστατώνεται. Οἱ ρωμαῖοι στρατιῶτες πού φρουροῦν τόν τάφο πανικοβλη­μένοι τρέχουν στούς Ἀρχιερεῖς καί τούς  ἀναγγέλ­λουν τήν Ἀνά­σταση τοῦ Ἰησοῦ. Οἱ ἄρχοντες τοῦ Ἰσραήλ ἔντρομοι ψάχνουν τρόπους μέ τούς ὁποίους θά συκοφαντήσουν τό μεγαλύτερο καί παραδοξότερο γεγονός τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας. Οἱ Μυροφόρες φέρνουν μήνυμα  κοσμοχαρμό­συ­νο στούς φοβισμένους Ἀποστόλους. Ἀπορία, κα­τάπληξη, προσβλημα­τισμός, σκεπτικισμός, δια­περνᾶ τίς ψυχές τῶν ἕνδεκα, πού βρίσκονται μέσα στή νύχτα συγκεντρωμένοι στό ὑπερῶο τῆς Ἁγίας Πόλεως.

Ἡ ἔκπληξη καί ὁ φόβος κορυ­φώνονται στή θέα τοῦ Διδασκάλου πού στέκεται μπροστά τους τό ἴδιο γλυκύς ὅπως πρῶτα. Ἡ γνώριμη φωνή Του ἐπαγγέλλεται εἰρήνη στίς ψυχές τους. Ριγοῦν οἱ Μαθητές.  Ὕψιστο τό ἀγα­θό τῆς εἰρήνης. Ἀναγκαῖο φάρμακο στήν περί­σταση. Τί εἶναι ἀλήθεια ἡ εἰρήνη; Τί τήν φυγαδεύει ἀπό τήν ψυχή καί τί τήν ἐν­θρονίζει βασίλισσα στίς καρδιές τῶν ἀν­θρώπων;

*******

«Εἰρήνη ὑμῖν»

          Ἦταν τόσος ὁ φόβος καί ὁ τρόμος πού ἐνέπνεαν στούς Μαθητές τοῦ Ἐσταυρωμένου οἱ σταυρωτές του Ἰουδαῖοι καί Φαρισαῖοι. Ἦταν τόση ἡ θλίψη καί ὁ πόνος τους ἀπό τόν ἄδικο καί σκληρό θάνατο τοῦ Διδασκάλου των, τόση ἡ ἀγωνία, ἡ ταραχή, ὁ ἔλεγχος καί ἡ πικρία ἀπό τήν ἐγκατάλειψη πού τοῦ ἔκαμαν στόν καιρό τοῦ πάθους του, ὥστε μόνο μιά θεία δωρεά καί χάρη, μόνο ἡ θεϊκή εἰρήνη θά μποροῦσε νά διασκεδάσει τούς φόβους καί τίς ἀγωνίες τους, νά κατασιγάσει τίς τύψεις καί νά φέρει γαλήνη στίς ψυχές τους. Αὐτή τήν εἰρήνη λοιπόν τούς χαρίζει τό βράδυ τῆς  «μιᾶς τῶν σαββάτων» ὁ Ἀναστάς Κύριος.

          Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ λοιπόν εἶναι κάτι τό ἐντελῶς ἀντίθετο ἀπό αὐτό πού ἐβίωναν μέχρι τήν ὥρα ἐκείνη οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ. Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ εἶναι ἡ ψυχική ἠρεμία καί ἀνάπαυση, ἡ ζηλευτή γαλήνη τῆς συνειδήσεως τοῦ ἀν­θρώ­που, ἡ ἐσωτερική ἀταραξία καί μακαρι­ότητα πού αἰ­σθάνεται ὁ ἄνθρωπος μέσα του καί τήν χαί­ρεται, τήν ἀπολαμβάνει καί τήν ζεῖ μέ ἀτελείω­τες δοξο­λογίες καί εὐγνώμονες εὐχαριστίες πρός τόν Θεό τῆς εἰρήνης.

          Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ εἶναι κατάσταση ἐσωτε­ρική, μόνιμη, βαθιά καί διαρκής. Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ δέν ἐξαρτᾶται ἀπό ἐξωτερικές συνθῆκες καί περιστάσεις. Αὐτή ἡ δωρεά τοῦ Θεοῦ μπορεῖ σύμφωνα μέ τόν ἀποστολικό λόγο, νά «φρουρή­σει τίς καρδιές καί τή ζωή τῶν πιστῶν» ἀκόμη κι ὅταν βρίσκονται σέ ὠκεανό πόνου καί θλίψεων καί ποικίλων πειρασμῶν. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Προφήτης Ἡσαΐας ἀπευθυνόμενος πρός τόν Ἅγιο Θεό τοῦ λέγει: «Κύριε ὁ Θεός ἡ­μῶν, εἰρήνην δός ἡμῖν, πάντα γάρ ἀπέδωκας ἡ­μῖν» (Ἡσ. κστ´12). Κύριε, ὅλα τά ἀγαθά σου μᾶς τά ἔδωσες πλούσια. Μᾶς λείπει ὅμως τό βασικό καί πολύ ἀπαραίτητο ἀγαθό τῆς εἰρήνης. Αὐτή τήν εἰρήνη, πού πηγάζει ἀπό Ἐσένα τόν «Ἄρχον­τα τῆς εἰρήνης», θέλουμε νά μᾶς χαρίσεις.

          Αὐτά τά λόγια τοῦ Προφήτη ταιριάζουν ἰδιαίτερα σέ μᾶς σήμερα, διότι ἀκριβῶς ἀπεικο­νίζουν τή θλιβερή πραγματικότητα, πού τόσο ἔντονα ζοῦμε. Ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος μέσα στήν καταναλωτική κοινωνία τήν ὁποία δημιούργησε, ἔχει κατακτήσει καί ἀπολαμβάνει ὅλα τά ὑλικά ἀγαθά. Ζεῖ μέ ὅλες τίς εὐκολίες καί τίς ἀνέσεις τῆς ζωῆς. Καί ὅμως ἀντί τῆς εἰρήνης, ζεῖ πληθωρικά τόν ἐκνευρισμό, τήν ψυ­χική κόπωση, τό ἄγχος, τόν φόβο, τήν ἀνασφά­λεια. Καί μαζί μέ αὐτά δοκιμάζει τό κενό, τό ἀνικανοποίητο, τήν πλήξη καί τό αἴσθημα τῆς μοναξιᾶς. Γιατί; Τί φταίει; Τί εἶναι ἐκεῖνο πού κρατᾶ τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ μακριά ἀπό τίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων;

*******

Τήν ἀπάντηση μᾶς τήν δίνει ὁ Ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγοντας ὅτι οἱ Ἄγγελοι καί ὅλες οἱ οὐράνιες δυνάμεις ἐπειδή ἔμειναν ἐκεῖ πού τούς ὅρισε ὁ Θεός, γι᾽ αὐτό καί «εἰρηνεύουσι πρός τόν Θε­όν». Ὅλος ὁ οὐράνιος πνευματικός κόσμος μένει σταθερά προσηλωμένος στήν τήρη­ση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ. Αὐτή ὅμως ἡ σταθερή καί ἀμετακίνητη προσήλωση στήν ἀρετή καί τόν ἁγιασμό, κρατεῖ τόν ἀγγελικό κόσμο σέ κατάσταση ἀδιατάρακτης εἰρήνης καί μέ τόν Δημιουργό. Ἐνῶ ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι πού ὑψώσαμε ἀντιμέτωπες τίς ἐπιθυμίες μας στά ἅγια θελήματα τοῦ Δεσπότη Χριστοῦ, καί πήραμε ἐχθρική στάση ἀπέναντί του, μέ τήν ἀνυπακοή μας στό θεῖο θέλημα φυγαδεύσαμε τήν εἰρήνη ἀπό τήν ψυχή καί τήν ζωή μας. Ἡ ἁμαρτία λοιπόν εἶναι ἐκείνη πού διώχνει ἀπό τήν ψυχή τοῦ ἀνθρώπου τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ. Εἶναι ἀδύνατο, λέγει ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής ἐκεῖνος πού δουλεύει στά πάθη νά γίνει φίλος τοῦ Θεοῦ. Καί κατά συνέπεια δέν μπορεῖ νά ἔχει εἰρήνη οὔτε μέ τόν ἑαυτό του.

Ἕνας ἄλλος ἐχθρός τῆς εἰρήνης εἶναι τό ὅτι ἐπηρεασμένοι ἀπό τό κοσμικό φρόνημα ζητοῦμε τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς μας σέ ἀνθρώπινα πράγμα­τα, σέ ὑλικά ἀγαθά καί ἀπολαύσεις τῆς ζωῆς. Ἔχουμε τήν ἐσφαλμένη ἰδέα ὅτι ὅταν οἱ δουλειές μας πηγαίνουν καλά, ἄν τά παιδιά μας ἐπιτύχουν, σπουδάσουν, ἀποκατασταθοῦν καλά, ἄν ἐξασφα­λίσουμε οἰκονομική εὐρωστία, καλή ὑγεία, τότε θά ἔχουμε καί εἰρήνη. Ὅλα αὐτά ὁπωσδήποτε εἶναι ἀγαθά καί ἐπιδιώξεις τῆς ζωῆς· εἶναι ὅμως ἐντελῶς ἄσχετα μέ τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς. Αὐτά δέν χαρίζουν εἰρήνη στόν ἄνθρωπο. Ἀντίθετα μάλιστα συχνά τήν ἀφαιροῦν, διότι δημιουργοῦν πολλούς περι­σπασμούς καί ἀνησυχίες.

Ἕνας ἀκόμη λόγος πού δέν ἔχουμε ἤ πολύ εὐκολα φυγαδεύουμε τήν εἰρήνη ἀπό τήν ψυχή μας εἶναι τό ὅτι εὔκολα καί ἀβασάνιστα δικαιολο­γοῦμε τόν ἑαυτό μας γιά τήν ἀπουσία της. Λέμε συχνά: «Πῶς θέλεις νά εἶμαι εἰρηνικός, ὅταν ἔχω προβλήματα καί δυσκολίες. Ὅταν οἱ συνθῆκες τοῦ σπιτιοῦ μου, τῆς ἐργασίας καί τῆς συνεργα­σίας μου εἶναι δυσμενεῖς; Πῶς νά εἶμαι εἰρηνικός ὅταν ἡ ὑγεία μου πηγαίνει ἀπό τό κακό στό χειρότερο»;  Ἔτσι ὅμως δέν βοηθοῦμε τόν ἑαυτό μας, ἀκολουθοῦμε μοιρολατρική τακτική καί μένουμε ἰσοβίως ἀνειρήνευτοι. Τί πρέπει νά κάνουμε γιά νά ἀποκτήσουμε τήν εἰρήνη τῆς ψυχῆς;

*****

Ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης μᾶς λέγει ὅτι  «ἡ ἀγάπη εἶναι ἀρχή καί πρόξενος τῆς εἰρή­νης. Χωρίς τήν ἀγάπη εἶναι ἀδύνατο νά ἀποκτή­σει κάποιος εἰρήνη στόν ἑαυτό του. Διότι, λέγει ὁ Ἅγιος, ἡ εἰρήνη εἶναι «ἔρ­γον καί ἀποτέλεσμα τῆς ἀγάπης». Χριστιανός λοιπόν πού ἔχει ἀγάπη στήν καρδιά του, πού σέβεται τό πρόσωπο τοῦ συναν­θρώπου του, τήν ἐλευθερία καί τά δικαιώ­ματά του, αὐτός μόνο μπορεῖ νά βιώσει τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ στή ζωή του.

Κάτι πού μᾶς δυσκολεύει πολύ στό θέμα τῆς ἐσωτερικῆς εἰρήνης εἶναι τό θέλημά μας. Τό «ἴδιον θέλημα», ὅπως λέγεται στήν ἐκκλησια­στική γλώσσα. Αὐτό εἶναι ὁ σκληρός πυρήνας τοῦ ἐγωϊσμοῦ. Ἄν θέλουμε νά ζήσουμε τήν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ στήν ψυχή μας εἶναι ἀνάγκη νά ἀπαρνηθοῦμε αὐτό τό θέλημα καί νά ὑποτα­χθοῦμε στό θέλημα τοῦ Θεοῦ γιά μᾶς, ὅπως μᾶς τό ἐκφράζει ἡ ἀγάπη του διά τῶν πραγμάτων καί τῶν περιστάσεων.

*******

« Εἰρήνη ὑμῖν »

          Ἡ εἰρήνη τοῦ Θεοῦ, ἀδελφοί μου, εἶναι τό ὀξυγόνο τῆς ψυχῆς μας. Χωρίς αὐτήν ἡ ζωή μας γίνεται κόλαση, γίνεται ἕνα συνεχές μαρτύριο. Ὅταν ὅμως εἴμαστε εἰρηνικοί, ὅλα μέσα μας καί γύρω μας ἀλλάζουν. Καί τά πιό τραγικά καί δύσκολα βρίσκουν τή λύση τους. Μέ πόθο ψυχῆς λοιπόν νά λέμε στόν Κύριο καί Θεό μας: «Κύριε ἔχουμε ἀπόλυτη ἀνάγκη ἀπό τήν εὐλογία τῆς εἰρήνης Σου. Τῆς ἰδικῆς σου εἰρήνης πού ἀπέρ­ρευσε ἀπό τόν τόν ζωοποιό σταυρό καί τόν ἀδεινό τάφο σου. Χάριζέ μας τήν εἰρήνη σου «τήν πάντα νοῦν ὑπερέχουσαν (Φιλιπ. δ´7), ὥστε διαπλέοντας τό πέλαγος τῆς παρούσας ζωῆς μέ εἰρήνη, νά ἀξιωθοῦμε καί τῆς οὐράνιας βασι­λείας σου, πού εἶναι βασιλεία δόξας, χαρᾶς καί εἰρήνης αἰώνιας.

Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης