Κυριακη ΙΕ΄Λουκά (του Ζακχαίου)-21-1-2018 - π. Παναγιώτης Ρόδης

Κυριακη ΙΕ΄Λουκά
(του Ζακχαίου)

Α. Βρισκόμαστε σήμερα, με το Ευαγγέλιο που ακούσαμε στο κατώφλι μιας νέας περιόδου στο εκκλησιαστικό έτος, στην περίοδο του Τριωδίου και της Μεγ. Σαρακοστής. Το Τριώδιο είναι μια πορεία πνευματική που μας  προετοιμάζει και μας καλεί σε μια συνάντηση. Στη συνάντηση με τον Αναστημένο Χριστό και μέσω του Χριστού με κάθε άνθρωπο και με όλο τον κόσμο. Ο Ζακχαίος είναι ένα πρόσωπο-πρότυπο, που με την αλλαγή της ζωής του συνάντησε τον Χριστό και ανακαινίσθηκε. Μέσα από την ευαγγελική διήγηση αποκομίζουμε τρία διδάγματα: το πρώτο αφορά στη μετάνοια, το δεύτερο στην ταπείνωση και το τρίτο στην κοινότητα της Εκκλησίας.

 Β. Ο Ζακχαίος ήταν αρχιτελώνης. Πρόσωπο μισητό στο λαό για τις βαριές αδικίες και τον υπερβολικό πλούτο που είχε συγκεντρώσει, εκμεταλλευόμενος τους αδύναμους ανθρώπους. Όμως αυτός ο άνθρωπος ζητούσε να δει τον Χριστό. Στο βάθος της καρδιάς του ένιωθε ίσως το μεγάλο κενό, την ακόρεστη δίψα του ανθρώπου για τον ζωντανό Θεό.

Εκείνη τη δίψα  που κανένας πλούτος, καμμία δόξα, καμία δύναμη αυτού του κόσμου δεν μπορεί να εξαφανίσει. Προφανώς είχε ακούσει για τον Χριστό και λαχτάρησε να τον συναντήσει, να τον γνωρίσει προσωπικά. Όμως! όπως έκρινε, οι συνθήκες δεν το επέτρεπαν. Άλλοι άνθρωποι ψηλότεροι από αυτόν τον εμπόδιζαν, γιατί ήταν κοντός στο ανάστημα, και το πλήθος εμπόδιζε. Και για να υπερνικήσει το μειονέκτημά του και να ξεπεράσει το εμπόδιο του ύψους, ανέβηκε σ΄ ένα δέντρο.

 Η νοοτροπία αυτού του αξιοσέβαστου και ευϋπόληπτου πολίτη μέσα στη ρωμαϊκή  κοινωνία και σε εκείνη την πόλη συνοψιζόταν στη φράση: " τι θα ειπεί ο κόσμος". Όμως η ισχυρή του επιθυμία να γνωρίσει τον Χριστό παραμέρισε αυτή την αντίληψη, παρέβλεψε το γεγονός ότι θα γινόταν γελοίος, και έτρεξε να ανέβει σε ένα δέντρο. Σίγουρα πολλοί από το πλήθος θα γέλασαν και θα τον κορόϊδεψαν. Αλλά η δύναμη της επιθυμίας για τον Χριστό τον έκανε να λησμονήσει τη γνώμη των άλλων. (Αλήθεια, πόσο βαραίνει πάνω μας η γνώμη των άλλων και ο κίνδυνος της γελοιοποίησης, ώστε να μας εμποδίζουν να πάμε μπροστά, να ακολουθήσουμε τον Χριστό;). Ο Ζακχαίος για λίγο, με αυτό που έπραξε, έγινε ανεξάρτητος από την κρίση των άλλων. Αυτή τη στιγμή έγινε "ο εαυτός του". Έγινε ο Ζακχαίος Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ, όχι ο Ζακχαίος ο τελώνης ή ο πλούσιος ή ο διακεκριμένος πολίτης.

 Γ. Το αποτέλεσμα ήταν όχι μόνο να αντικρίσει τον Χριστό, αλλά να τον δει ο Χριστός. Ο Χριστός δεν τον επαίνεσε αμέσως για τον ζήλο του, αλλά του ζήτησε να κατέβει κάτω, να πατήσει στο έδαφος αν ήθελε να τον συναντήσει. Έλα εδώ που είμαι εγώ, στο έδαφος, του λέει.

 Το εμπόδιο για τον Ζακχαίο δεν ήταν ούτε το ύψος του ούτε ο όχλος, αλλά ο παλαιός του εαυτός. Αυτόν έπρεπε να ξεπεράσει. Προκειμένου να αντικρίσει τον Χριστό έπρεπε να συντρίψει τον κρυμμένο του εγωϊσμό, την ψεύτικη αυτάρκεια που δημιουργεί ο πλούτος και η προσκόλλησή του σε αυτήν, τα συμπλέγματά του. Τον παλιάνθρωπο που έκρυβε μέσα του έπρεπε να εγκαταλείψει και όχι τον κόσμο και τον λαό μέσα στον οποίο ζούσε. Και η πορεία έδειξε ότι ο Ζακχαίος ήταν έτοιμος να τα ξεπεράσει όλα αυτά.

 Τα ίδια προβλήματα με τον Ζακχαίο τα έχουμε και εμείς. Και εμείς "σκαρφαλώνουμε" σε κάποια δέντρα, δήθεν για να δούμε τον Χριστό, επειδή τάχα μας εμποδίζουν οι άλλοι. Λέμε ενδόμυχα: "αν ήμουν αλλιώτικος, αν είχα άλλη κοινωνική -επαγγελματική- οικονομική κατάσταση, αν είχα γεννηθεί σε άλλες συνθήκες, σε άλλη εποχή....τότε θα μπορούσα να Τον δώ (τον Χριστό).

  Όμως ο Χριστός λέει στον καθένα μας: "΄Ελα εκεί που βρίσκομαι εγώ. Διώξε μακρυά αυτούς τους λογισμούς. Εγώ έχω έρθει για σένα στο δικό σου τόπο. Λαχταρώ να σε συναντήσω εκεί που ζεις- στο σπίτι σου, στη δουλειά σου, στην ανάπαυσή σου, στο κρεβάτι του πόνου, στο κελλί της φυλακής, στην εξορία, σε χώρα μακρινή....- όπου ζεις, όχι κάπου αλλού. Επιθυμώ να σε γνωρίσω όπως είσαι και να με γνωρίσεις όπως είμαι. Δηλαδή ο Χριστός μας ζητάει να είμαστε αληθινοί με τον εαυτό μας, προκειμένου να τον γνωρίσουμε. Και μόνο η αλήθεια για τον εαυτό μας, τον παλαιό εαυτό μας, οδηγεί στην ταπείνωση και μας ανυψώνει στο κατώφλι της μετάνοιας.

 Δ. Όμως μετάνοια σημαίνει μεταστροφή, αλλαγή. Ο Ζακχαίος μόνο όταν κατέβηκε από το δέντρο και αντίκρισε τον Ιησού πρόσωπο προς πρόσωπο και τον φιλοξένησε στο σπίτι του, μόνον τότε, και ίσως για πρώτη φορά, συνειδητοποίησε ότι όσα έλεγαν οι άλλοι για εκείνον ήταν αλήθεια: ήταν πράγματι αμαρτωλός απέναντι στο Θεό. Και όταν αυτό το αποδέχθηκε μέσα του, του δόθηκε η χάρη της μετάνοιας. Και τότε γύρισε την πλάτη του σε εκείνες τις πρακτικές που τον έκαναν πλούσιο και τον οδήγησαν στην κορυφή της επαγγελματικής του καταξίωσης. Και υποσχέθηκε στον εαυτό του να αλλάξει συμπεριφορά. "Την μισή μου περιουσία, Κύριε" λέει στον Χριστό" την δίνω στους φτωχούς, κι αν με δόλιο τρόπο πήρα από κάποιον κάτι, θα του το ανταποδώσω τέσσερις φορές περισσότερο". Αυτή η αλλαγή σημαίνει ότι ο Ζακχαίος συμφιλιώνεται για πάντα με τον εαυτό του. Απελευθερώνεται από τις κακίες του και τις ενοχές  του, από την ανασφάλεια και τις αγωνίες του, από τα συναισθήματα μειονεξίας και από τις καχυποψίες που απειλούν όσους διψάνε για δύναμη, για πλούτο, για εξουσία. Γίνεται ένας ελεύθερος άνθρωπος και συνάμα διάκονος του Θεού και των ανθρώπων. Ανοίγει το σπίτι του στο Χριστό και τους μαθητές του, αυτός που πριν δεν ένιωθε τον πόνο και την ανάγκη κανενός.

 Ε. Και σ΄ αυτήν τη φάση ο Χριστός του λέει (σε κείνον και σε μας): " Σήμερα επισκέφθηκε το σπίτι αυτό η σωτηρία". Η έλευση της σωτηρίας φέρει το σημάδι της μεταλλαγής, της μετάνοιας, της μεταστροφής από κάθε τι παλιό και νεκρό προς ό,το καινούργιο, προς ό,τι υπόσχεται ζωή. Ο Χριστός λέει: ¨Σήμερα επισκέφθηκε αυτό το σπίτι η σωτηρία-ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΑΥΤΟ". Η μετάνοια κάποιου από μας, η μεταστροφή του, η αλλαγή του προς το καλύτερο δεν αφορά μόνο τον ίδιο -δεν είμαστε χριστιανοί- μονάδες. Οι άνθρωποι που μας τριγυρίζουν, η οικογένειά μας, η ίδια η κοινότητα της Εκκλησίας εγγίζουν, πλησιάζουν στη σωτηρία του Θεού με τη δική μας μετάνοια. Δεν ζούμε μόνοι μας, απομονωμένοι, ό,τι συμβαίνει μέσα μας επηρεάζει τις ζωές όλων.

 ΣΤ. Το σπίτι (ο οίκος) του πλούσιου και μετανοημένου αρχιτελώνη, του Ζακχαίου, που άνοιξε για να δεχθεί τον Χριστό, δεν περιορίζεται πλέον στους φίλους και τους οικείους. Χωράει και τους ξένους, που γίνονται οικείοι: τους φτωχούς και τους αδικημένους, όσους εμείς αδικήσαμε και λυπήσαμε, όσους μας ελύπησαν ή μας αδίκησαν, χωράει όλο τον κόσμο. Ο οίκος που άνοιξε με τη μετάνοιά του στον Χριστό, είναι ανοικτός και για τον αδελφό, γίνεται μια μικρή (εν σμικρώ) Εκκλησία. Έτσι όπως η Εκκλησία αποκαλύπτεται ως η αληθινή μας οικία, το σπίτι που μας χωράει ολους και μας σώζει. Επειδή, λοιπόν, ο Ζακχαίος άνοιξε την καρδιά του στον Χριστό και το σπίτι του σε όλους, ευλογήθηκε. Το ίδιο και η οικογένειά του, η οποία, παρά τα σφάλματα του αρχηγού της σώθηκε και δικαιώθηκε. Η οικογένεια του Ζακχαίου επανεντάχθηκε στην ευρύτερη οικογένεια του Θεού. Εκεί που δεν γίνονται διακρίσεις σε ξένους και δικούς μας, σε μεγάλους ή μικρούς, σε πλούσιους ή φτωχούς, σε δίκαιους ή αμαρτωλούς. Επανήλθε εκεί όπου όλοι έχουμε το ίδιο και απαράλλαχτο βάρος ενώπιον του Θεού. Εκεί όπου ο ένας κατέχει -για τον άλλον- βάρος τετραπλό.

 Κι αυτή είναι η μεγάλη πρόκληση, αν θέλουμε να είμαστε χριστιανοί-μέλη της Εκκλησίας: να μοιραζόμαστε ό,τι έχουμε και ό,τι είμαστε, όπως έκανε ο Χριστός. Τα αγαθά της βασιλείας Του. Εκείνα τα αγαθά που μακάρι πάντοτε να γευόμαστε, με την ίδια χαρά, με την ίδια αποφασιστικότητα και ευγνωμοσύνη που έδειξε ο  Ζακχαίος. Να τα γευόμαστε και να τα μοιραζόμαστε. Αυτή είναι η οδός της ζωής, της χαράς και της αιωνιότητας. Αμήν.

  π. Παναγιώτης Ρόδης