ΕΘΝΙΣΜΟΣ-ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ - π. Βασ. Θερμός

 ...Αυτό που φαίνεται να έχουμε λησμονήσει και που μας θυμίζει το φρόνημα της αρχαίας Εκκλησίας είναι ότι " από θεολογική άποψη, όχι μόνο οι έννοιες του εθνισμού ή του εθνικισμού, αλλά και αυτές ακόμη οι έννοιες του έθνους ή της εθνότητας μαρτυρούν καταστάσεις του εκπεσμένου ανθρώπου. Ούτε η προπτωτική ούτε η εσχατολογική κατάσταση του ανθρώπου συνδέονται με παρόμοιες διακρίσεις. Ο Θεός προνοεί την διάκριση των εθνών για να περιορίσει την κακία των ανθρώπων, όχι για να αυξήσει την αρετή τους... Το έργο της Εκκλησίας, που συνίσταται στην προπαρασκευή της εσχατολογικής κοινωνίας μέσα στην ιστορία, είναι η ενοποίηση όλων των λαών με την υπέρβαση των διακρίσεων αυτών... Άλλωστε η βάση όλων αυτών των διακρίσεων βρίσκεται στο ανθρώπινο πρόσωπο, που με το αίσθημα της ταυτότητας και αυτοσυντηρήσεώς του θέλει διαρκώς να στηρίζεται σε εσωστρεφείς συνδυασμούς... Όσο ο άνθρωπος προσεγγίζει τον Χριστό, κενώνοντας τον εαυτό του, ευρύνεται σε παγκόσμιο άνθρωπο...

Οι εθνικές, όπως και οι λοιπές διακρίσεις, που συνοδεύουν τους ανθρώπους στην κατάσταση της πτώσεως, υπερβαίνονται και εξαφανίζονται όταν οι άνθρωποι προσεγγίζουν και ζούν την οντολογική τους ενότητα εν Χριστώ' όταν μετέχουν στην καινή κτίση". ( Γ. Μαντζαρίδης).

   Αγαπούμε το έθνος μας ως δερμάτινο χιτώνα μας. Εκείνο που αναζητούμε είναι μία ισορροπία της εθνικής και κοινωνικής ταυτότητας, με τέτοιο τρόπο ώστε την πρωτοκαθεδρία να έχει η εκκλησιαστική ταυτότητα. Ζητούμε ο σημερινός Χριστιανός να καθορίζεται πρώτα από το εκκλησιαστικό είναι του και κατόπιν από το εθνικό. Ζητούμε να πάψει η συμβολική διαιώνιση της εθναρχίας από την Εκκλησία. Ζητούμε ν' αρχίσει από μόνη της να εξετάζει τον ρόλο της στην πολιπολιτισμική κοινωνία του 21ου αι. και να μη συλλαμβάνεται στην ντροπιαστική θέση να της τον υπενθυμίζουν άλλοι. Κανείς δεν θα διαμαρτυρηθεί μετά από εκατό χρόνια επειδή η Ελλαδική Εκκλησία δεν διατήρησε επαρκώς τα δημοτικά τραγούδια και όργανα' θα την κατηγορήσει με δριμύτητα, όμως, αν δεν έχει διαμορφώσει ζωντανές ευχαριστιακές κοινότητες και αν δεν δίδαξε τα μέλη της ν΄αγαπούν και να συνεργάζονται εξ ίσου με όλες τις φυλές της γης.(1)

 Η Εκκλησία μας με ειλικρινή έγνοια διαδραματίζει ρόλο στο σημερινό γίγνεσθαι για χατήρι των παιδιών της. Αν συνεχίσει να το κάνει με όρους έθνους, το πρώτο θα της το πιστώσει ο μελλοντικός ιστορικός, αλλά το δεύτερο θα της το χρεώσει ο μελλοντικός θεολόγος.

 (1.) "Η Εκκλησία έχει πνευματικό έργον και δεν είναι ταγμένη να σώσει φυλές,γλώσσες και έθνη, αλλά να σώσει τους ανθρώπους  ανεξάρτητα από τη φυλή, το φύλο, τη γλώσσα και το έθνος... Ακόμη, η πολυπολιτισμικότητα μας οδηγεί στο σεβασμό των άλλων και στην αναζήτηση τρόπων συνεργασίας πέρα από τις μονοσήμαντες αντιλήψεις περί "φωτισμού των άλλων", που χρησιμοποιούνται για εσωτερική κατανάλωση". (Ιω. Πέτρου).

Εννοείται ότι δεν χρειάζεται να σταματήσει η φιλοξενία των παραδοσιακών δραστηριοτήτων από την Εκκλησία προκειμένου να επιτευχθούν τα παραπάνω.

 (π. Βασίλειος Θερμός περ. Σύναξη, τχ. 79)

  Βυζάντιος