Εορτασμοί Επετείου 1ης Απρίλιου για την Ένωση της Κύπρου με τη Μητέρα Ελλάδα

Η 1η Απριλίου για τους Έλληνες της Κύπρου αποτελεί μία ιδιαίτερη ημέρα, αφού κατά την ημέρα αυτή κηρύχθηκε η έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της ΕΟΚΑ, 64 χρόνια προηγουμένως, για την απελευθέρωση του νησιού από τους Άγγλους αποικιοκράτες και την ένωσή του με τη Μητέρα Ελλάδα.

Έθος αποτελεί η κατ’ αυτήν την ημέρα προσέλευση αγήματος του στρατού στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και η έπαρση της ελληνικής και κυπριακής σημαίας κατά την 7^η πρωινή ώρα και η υποστολή της το εσπέρας της ιδίας μέρας.

Επίσης, κατ’ αυτήν την ημέρα τελείται επίσημη δοξολογία, η οποία και φέτος εψάλη στον Καθεδρικό Ιερό Ναό Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου στην εντός των τειχών Λευκωσία, με την παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη, χοροστατούντος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Κύπρου κ.κ. Χρυσοστόμου. Παρόντες ήταν επίσης μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου, οι Αρχηγοί ή εκπρόσωποι της Αστυνομίας, Εθνικής Φρουράς και ΕΛ.ΔΥ.Κ., κλήρος καθώς και λοιποί πολιτειακοί παράγοντες.

Τον Πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο Αρχηγός της Αστυνομίας Κύπρου κ. Ζαχαρίας Χρυσοστόμου, ο οποίος ανάμεσα σε άλλα ανέφερε ότι ο απελευθερωτικός μας Αγώνας τού 55-59 πέρασε ήδη στην ιστορία ως η ενδοξότερη περίοδος στην πολυκύμαντο κυπριακή ιστορία. Στον αγώνα εκείνο διέλαμψαν όλες οι Αρετές τού Ελληνισμού, ιδιαίτερα οι αρετές τής αυτοθυσίας και τού ηρωισμού. Την πρώτη θέση στην πορεία εκείνη των αγώνων και των θυσιών κατείχε η νεότητα της πατρίδος μας, η οποία υπήρξε η ασπίδα τού δόρατός μας.   Δυστυχώς τη μυρσίνη και τη δάφνη τού ένδοξου εκείνου αγώνα μας, για τον οποίο έχουμε κάθε δικαίωμα να νιώθουμε υπερήφανοι, αντικατέστησε η προαιώνια κατάρα τής φυλής μας.  Η διχόνοια η δολερή. Και πάλιν πέσαμε στην παγίδα της, έστω και αν γνωρίζαμε από την ιστορία μας τις συνέπειες.

Μετά το πέρας της Δοξολογίας, τελέσθηκε τρισάγιο και έγινε κατάθεση στεφάνων στα Φυλακισμένα Μνήματα, τον τόπο του φρικτού μαρτυρίου των νέων αδελφών μας, οι οποίοι έμειναν ανυποχώρητοι στις προκλήσεις των Βρετανών και ομολόγησαν με παρρησία τα ελληνορθόδοξα ιδανικά των Ελλήνων της Κύπρου. Ελληνικότητα και Ορθοδοξία, ένα άρρηκτο δίδυμο, που διαφυλάττει μέχρι τις μέρες μας τον κυπριακό λαό όρθιο απέναντι στους αλλεπάλληλους κατακτητές της νήσου μας.

Αμέτρητοι οι πεσόντες υπέρ πίστεως και πατρίδος, οι οποίοι κοσμούν το πάνθεον των ηρώων και μέχρι σήμερα αποτελούν πρότυπο θάρρους, ομολογίας και αντίστασης στους ξένους κατακτητές του πολύπαθου νησιού μας. Γρηγόρης Αυξεντίου, Ευαγόρας Παλληκαρίδης, Μάρκος Δράκος, Ιάκωβος Πατάτσος, Στυλιανός Λένας, Μιχαλάκης Καραολής και πλήθος άλλων συναπαρτίζουν την ηρωικώς πεσούσα χορεία των εθνομαρτύρων μας. Άλλοι απαγχονίστηκαν, άλλοι εκτελέστηκαν, άλλοι πυρπολήθηκαν, άλλοι σφαγιάστηκαν, όλοι όμως υπέρ πίστεως και πατρίδος.

Για 77 χρόνια, από το 1878 μέχρι το 1955, οι Κύπριοι διεκδικούσαν με ειρηνικό τρόπο από τους Άγγλους την ελευθερία τους και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, αλλά χωρίς αποτέλεσμα- κάτι που επέφερε, το 1955, την έναρξη ένοπλου αγώνα.

Η περίοδος της Αγγλοκρατίας στην Κύπρο είχε συνολικά διάρκεια 82 ετών (1878 – 1960). «Σ’ όλα αυτά τα χρόνια οι Έλληνες της Κύπρου, που αποτελούσαν το 82% του πληθυσμού, εξέφραζαν συνεχώς τα εθνικά τους αισθήματα και διαδήλωναν τον πόθο τους για ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, γιατί ένιωθαν ότι η Κύπρος αποτελούσε αναπόσπαστο τμήμα της. Τον Οκτώβριο του 1931 τα πράγματα οδήγησαν το λαό σε εθνική εξέγερση εναντίον των Άγγλων, οι οποίοι με την όλη στάση τους απογοήτευαν τον πληθυσμό του νησιού.

Ακολούθησαν συλλήψεις, φυλακίσεις, εκτοπισμοί, απελάσεις και χρηματικά πρόστιμα σε Έλληνες Κυπρίους. Ταυτόχρονα καταργήθηκαν συνταγματικές ελευθερίες του λαού, που κράτησαν εννιά χρόνια (1931 – 1940). Επίσης ασκήθηκαν πιέσεις στην ελληνική παιδεία της Κύπρου.

Στις 15 του Γενάρη του 1950 η Εθναρχούσα Εκκλησία της Κύπρου πραγματοποίησε το Ενωτικό Δημοψήφισμα μέσα σε κλίμα γενικού ενθουσιασμού και ο Ελληνικός Κυπριακός λαός ψήφισε την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα σε ποσοστό 95,7%. Οι Άγγλοι όμως τήρησαν και πάλι αρνητική στάση, γιατί θεωρούσαν πάντα κλειστό το Κυπριακό ζήτημα.

Στην Αθήνα σχηματίστηκε μια δωδεκαμελής Επιτροπή από εξέχοντα πρόσωπα της Κύπρου και της Ελλάδας, η οποία αποφάσισε να διεκδικήσει δυναμικά την αποτίναξη του αγγλικού ζυγού και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πρόεδρος της Επιτροπής αυτής ορίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος ενεργούσε ως πολιτικός αρχηγός του Απελευθερωτικού Αγώνα, τον οποίο και χρηματοδοτούσε. Η Επιτροπή διόρισε ένα από τα μέλη της, το Γεώργιο Γρίβα, στρατιωτικό αρχηγό του Αγώνα, ο οποίος ήταν συνταγματάρχης εν αποστρατεία και διέθετε πλούσια πείρα στρατιωτική, κυρίως σε θέματα τακτικής πολέμου. Στα τέλη Μαρτίου του 1955 η ΕΟΚΑ ήταν έτοιμη. Τη νύχτα της 31ης Μαρτίου προς την 1η Απριλίου, 30 λεπτά μετά τα μεσάνυκτα, οι ομάδες της ΕΟΚΑ έδρασαν με επιτυχία. Εκκωφαντικές εκρήξεις συγκλόνισαν τη Λευκωσία, τη Λάρνακα, τη Λεμεσό και στρατιωτικές επισταθμίες. Η ΕΟΚΑ είχε τότε τον πρώτο της νεκρό. Ήταν ο Μόδεστος Παντελή από το Λιοπέτρι, που πέθανε από ηλεκτροπληξία στην προσπάθεια του ν’ αποκόψει ηλεκτροφόρα σύρματα, για να δράσουν οι ομάδες της ΕΟΚΑ.

Την 1η Απριλίου 1955 κυκλοφόρησε η πρώτη προκήρυξη του Διγενή που άρχιζε με τούτα τα λόγια: «Με την βοήθειαν του Θεού, με πίστιν εις τον τίμιον αγώνα μας, με την συμπαράστασιν ολοκλήρου του Ελληνισμού και με την βοήθειαν των Κυπρίων, αναλαμβάνομεν τον αγώνα διά την αποτίναξιν του αγγλικού ζυγού».

Στην Κύπρο ακολούθησε περίοδος στρατοκρατίας. Οι Άγγλοι επιδίδονταν σε βανδαλισμούς εις βάρος του ελληνικού πληθυσμού. Η ΕΟΚΑ εξαπέλυε παντού σφοδρές επιθέσεις.

Στις 25 Νοεμβρίου 1958 άρχισε η συζήτηση του Κυπριακού στον ΟΗΕ. Τελικά ψηφίστηκε από τη Γενική Συνέλευση στις 5 Δεκεμβρίου το σχέδιο του Μεξικού «περί ειρηνικής, δημοκρατικής και δικαίας λύσεως του Κυπριακού, συμφώνως προς το Χάρτην των Ηνωμένων Έθνών».

Μετά την πιο πάνω απόφαση του ΟΗΕ έγιναν συνομιλίες στο Παρίσι μεταξύ των Υπουργών Εξωτερικών της Ελλάδας και της Τουρκίας Αβέρωφ και Ζορλού. Ακολούθησε συνάντηση των Πρωθυπουργών Καραμανλή και Μεντερές στη Ζυρίχη, όπου μονογραφήθηκαν σχετικά κείμενα. Στις 19 Φεβρουαρίου 1959 έγιναν δεκτές οι Συμφωνίες της Ζυρίχης στο Λονδίνο και υπογράφτηκαν από τους Πρωθυπουργούς και τους Υπουργούς Εξωτερικών της Αγγλίας, της Ελλάδας και της Τουρκίας, καθώς και τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο και τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Φασίλ Κουτσιούκ.

Με την υπογραφή των Συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου έληξε ο Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ και άρχισαν οι προετοιμασίες για τη δημιουργία του νέου κράτους. Στις 16 Αυγούστου 1960 εγκαθιδρύθηκε επίσημα η Κυπριακή Δημοκρατία και άρχιζε μια καινούρια περίοδος στην Ιστορία της Κύπρου.

Αρχιμ. Τριφύλλιος Ονησιφόρου,