ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟ ΚΕΝΟ ΠΟΥ ΘΑ ΑΦΗΣΕΙ Η ΗΤΤΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΓΩΙΣΜΟΣ του παπα-Παύλου Καλλίκα

(Προβληματισμοί στο άρθρο του π. Βασιλείου Θερμού «Προσοχή στο κενό μεταξύ ρουτίνας και ιού).

Είναι γνωστό, ότι οι κατά καιρούς αρθρογράφοι, στην προσπάθεια τους να διαφωτίσουν τους αναγνώστες τους, μεταχειρίζονται κάποια «τρικ» και αυτό είναι θεμιτό και αποδεκτό σε ένα ελεύθερο και δημοκρατικό πολίτευμα. Είτε ρίχνουν τον προβολέα ακόμη και στο πιο «ασήμαντο» πλάσμα του πλανήτη για να στηρίξουν τα λεγόμενά τους, είτε, προς τούτο πάλι, βάζουν στο μικροσκόπιο της επιστήμης τους, την κυτταρική δομή και του πιο «ασήμαντου» οργανισμού. Άλλες φορές πάλι, ρίχνουν τον προβολέα και προβάλλουν μία πλευρά του θέματος, και αυτή λάθος φωτισμένη. Για να σας δώσω να καταλάβετε τι εννοώ, και να μπω στο θέμα μου θα ρίξω και εγώ «τον προβολέα μου» στο παράδειγμα που χρησιμοποιεί, ο  εν λόγω καταξιωμένος αρθογράφος, στο άρθρο του.

Μας δίνει, λοιπόν, σε κάποιο σημείο, το παράδειγμα του Μεγάλου Έλληνα Ηγέτη Αλεξάνδρου στην έρημο. Δίψασαν όλοι, λέει, και δεν ήπιε, αφού κανείς δεν είχε την δυνατότητα να πιεί. Δεν θέλησε δηλαδή να βρεθεί σε προνομιακή θέση ως προς τους στρατιώτες του. Άρα…

Πολύ καλό γενικά παράδειγμα αλλά και πολύ ατυχές, κατά την γνώμη μου, επί του προκειμένου. Γιατί; Προφανώς οι στρατιώτες με πολλή προσοχή κάπου  μάζεψαν σταγόνα –σταγόνα το πολύτιμο νεράκι και το πρόσφεραν ευχαριστιακά στον Ηγέτη, που θαύμαζαν. Ακριβώς εδώ, θέλω να καταδείξω ότι αυτό το χρησιμοποιούμενο παράδειγμα στην σημερινή κατάσταση, δείχνει μάλλον έλλειψη νηφάλιας σκέψης. Γιατί;

Διότι εμείς σήμερα έχουμε μια πηγή Ζώντος Ύδατος κατά τα λεγόμενα του Χριστού στην Σαμαρείτιδα, και κατά τα λεγόμενα του ψαλμωδού «Ον τρόπον επιποθεί η έλαφος επί τας πηγάς των υδάτων, ούτως επιποθεί η ψυχή μου προς σε, ο Θεός». (Καθώς το διψασμένο ελάφι λαχταράει και τρέχει στις πηγές των υδάτων, έτσι σε λαχταράει η ψυχή μου, Θεέ μου, και τρέχει προς εσένα) (Ψαλμ. μα΄41:2-3). Έχουμε μια πηγή Ζώντος Ύδατος, κατά τα λεγόμενα μύριων όσων Αγίων έγραψαν θεολογικούς παιάνες για την Κυριακή της Σαμαρείτιδας. Ακόμη, και κατά τα λεγόμενα των Αγίων Αρχιερέων μας από Άμβωνος σε ανάλογες μέρες και γιορτές της Κυριακής αυτής (αλήθεια τι θα πουν φέτος;). Αφήστε στην άκρη, λοιπόν, τα γραφόμενα εμού του ανυπάκουου και αναρχικού ενίοτε και αιρετικού… του «αυτόκλητου ήρωα» και του ανεύθυνου… Σκεφτείτε πραγματικά νηφάλια. Αυτή η πηγή δεν είναι που τρέχει αφθονότατα σήμερα  πάνω στην Άγια Τράπεζα; Αυτό δεν ήταν το κέντρο της ζωής μας; (τουλάχιστον έτσι μας έλεγαν οι από Άμβωνος ιεροκήρυκες). Νηφάλια σκεπτόμενοι αναρωτιόμαστε: -Ήταν άραγε η πηγή αυτή με το Ύδωρ το Ζων, πρίν τον ιό μια εμμονή σε συνήθειες της οποίες (ω, της αγνοίας!) ονομάζαμε « παράδοση; Τι κάναν, λοιπόν, οι ηγέτες μας; Αλλοίμονο! Απαγόρευσαν την προσέλευση «των στρατιωτών» σε αυτήν την πηγή. Μήπως όμως, σκεφτόμενοι νηφάλια, τελικά αντιστρέφεται η δυναμική του ατυχέστατου παραδείγματος. Για να δούμε. Θα ταίριαζε το παράδειγμα «γάντι» αν είχε γραφεί κάπως έτσι η ιστορία: -« Ήλιος τρομερός, ανελέητα έλιωνε κάθε ζωντανό οργανισμό που βρισκόταν κάτω από τις καυτές σαν φλόγα ακτίνες του. Ο μέγας Αλέξανδρος, αυτός ο μεγάλος ηγέτης, οδοιπορούσε με τους στρατιώτες του. Κάποια στιγμή ω του θαύματος! ξεπροβάλει στην στροφή του αμμόλοφου μια γάργαρη πηγή….» Τι θα περιμένατε αγαπητοί αναγνώστες για την συνέχεια; …Και όμως όχι!!! Συνεχίζουμε, ξαναγράφοντας την ιστορία: «Ο μεγάλος αυτός ηγέτης Αλέξανδρος αφού σκέφτηκε λίγο, διέταξε τους υπασπιστές του να σταθούν γύρω από την πηγή. Να απαγορεύσουν δια στρατιωτικού νόμου με κάθε τρόπο την προσέλευση. Χωρίς άλλες κουβέντες. Ο λόγος; Ίσως υπήρχε κάποιος ιός ή κάτι άλλο επικίνδυνο στο νερό. Και ας ήξερε ο ίδιος ο Μ. Αλέξανδρος ότι δεν υπάρχει τέτοια πιθανότητα». Ηττοπάθεια ή εγωισμός; Μήπως προδοσία; Μη γένοιτο.

Για να δούμε όμως, και τι μας άφησε στο σκοτάδι ο προβολέας του αρθρογράφου; Αναρωτιόμαστε: - ο ίδιος πάλι Ηγέτης δεν ήταν αυτός που έσυρε το σπαθί του και έκοψε με μιας τον γόρδιο δεσμό; Σίγουρα δεν έκατσε να βάλει την επιστημοσύνη του ή να αναλύσει με τους συμβούλους του αυτόν τον άλυτο δεσμό. Πόσοι και πόσοι Ηγέτες δεν μπήκαν μπροστάρηδες, σε κάθε αγώνα ανά την Οικουμένη; Πόσοι και πόσοι Ηγέτες, δεν υπάκουσαν στα κελεύσματα των ισχυρών της εποχής τους; Πόσοι και πόσοι Ηγέτες, δεν ακολούθησαν τα κομπλεξικά συμπτώματα υποτέλειας των δειλών συμβούλων τους;

Θα ήμασταν σοβαροί και νηφάλιοι, αν τους χαρακτηρίζαμε «δήθεν αντιστασιακούς»;

Ας περάσουμε σε ένα δεύτερο, από τα πολλά σημεία που μας προβληματίζουν ως προς την ορθότητά τους, στο άρθρο. Ποιο είναι αυτό; Το παράδειγμα του αρθογράφου λίγο παρακάτω, λέει: «…Η παράδοση μας το εμπλουτίζει με το θεολογικό περιεχόμενο της Ενανθρώπησης. Ο Χριστός αποτελεί τον Μέγα Αρχιερέα μας, «πεπειρασμένον κατά πάντα καθ’ ομοιότητα, χωρίς αμαρτίας» (Εβρ,4:15)

Ας δούμε εδώ πασιφανέστατα, αυτό πάλι  που αναφέρει ο αρθρογράφος σε άλλο σημείο, περί προβληματικής ερμηνευτικής των ιερών κειμένων. Για να δούμε. Λέει ο αρθογράφος μας: «Ο Χριστός αποτελεί τον Μέγα Αρχιερέα μας πεπειρασμένον κατά πάντα καθ’ ομοιότητα, χωρίς αμαρτίας» (Εβρ. 4,15)  και αναρωτιέται: «-Πως θα τον εικονίσουμε στο εκκλησιαστικό σώμα αν δεν μετέχουμε και στην  εκούσια ταύτιση του με τις κακουχίες μας;». 

Και ρωτώ απλά και νηφάλια, αυτό ακριβώς με πάρα πολύ πόνο: - «Αρχιερείς και Ιερείς πως θα Τον εικονίσουμε αυτές τις Άγιες μέρες; Μόνον Πεπειρασμένον  (από την τηλεόραση και εξ’ αποστάσεως) ή και Αναστάντα;».

Αν μόνο Πεπειρασμένο, (όπως τον θέλει ο αρθογράφος μας), τότε φοβάμαι ότι αδυνατεί και ο μεγαλύτερος υμνογράφος να αλλάξει (όπως εύκολα κάναμε «πειράζοντας» την ιστορία του Μ. Αλεξάνδρου) όλους τους θεσπέσιους ύμνους και όλα τα «Σήμερον», που ακούγονται μέσα στον Ι. Ναό και δονούν κάθε ψυχή πιστού με αποκορύφωση την Ανάστασή Του, την προσεχή Μεγάλη Εβδομάδα.

Αν μόνο Πεπειρασμένο, τότε θριαμβευτικά θα υπερισχύσει η ηττοπάθεια. Τότε, ρίχνουμε τον προβολέα στον Πεπειρασμένο μόνο Αρχιερέα μας. Και κατ΄αυτόν τον τρόπο μόνο, βολεύει κάποιους να δικαιολογήσουν την ηττοπαθή στάση τους (ή όπως αλλιώς λέγεται στην ψυχολογικά επιστημονική γλώσσα του αρθρογράφου μας). Ας γίνω πιο σαφής.

Ακούμε σήμερα όλοι, λες και δεν το γνωρίζαμε, ότι  είμαστε ανάξιοι και αμαρτωλοί και σε παγκόσμιο μάλιστα επιτίμιο κανονισμένοι. Ακούμε τώρα, το ότι τόσο καιρό αναξίως κοινωνούσαμε. Το ότι, δεν εκτιμούσαμε την παρουσία μας στον Ναό. Το ότι, χωρίς συναίσθηση συμμετείχε όλος ο λαός  ειδικά στις Άγιες Μέρες του Πάσχα (και ας μην ακουγόταν από του Άμβωνος τόσο έντονα και ελεγκτικά). Ας σταθούμε λίγο, στα εντός παρενθέσεως. Αλήθεια, γιατί τόσο καιρό οι πνευματικοί ταγοί μας δεν μας «κακοκάρδιζαν» με ελεγκτικά κηρύγματα αυτές τις Άγιες Μέρες, αφού ήμασταν και είμαστε τόσο αμαρτωλοί και ανάξιοι; Γιατί δεν μας μίλησαν - στον σημερινό βαθμό- για Εξομολόγηση, μετάνοια και σιωπή; Γιατί υπερ-τονιζόταν αυτές τις μέρες το «πάντες τρυφήσατε» και όχι το τωρινό «πάντες  επειδή αμαρτήσατε μη τρυφήσετε»; γιατί υπερ-τονιζόταν «ο μόσχος πολύς», «νηστεύσαντες και μη νηστεύσαντες», ενώ τώρα «ο μόσχος αργότερα και αν» και υποχρεωτικά όλοι «νηστεύοντες»;

Γιατί; Μήπως τότε δεν τα ΄λεγαν, φοβούμενοι μην χαρακτηριστούν αρνητικά; Αφού και τότε οι άνθρωποι οι ίδιοι ήταν. Μήπως πίστευαν τότε στην μακροθυμία Του και την φιλανθρωπία Του και τώρα απογοητεύτηκαν; Τότε, γιατί δεν τα έλεγαν αυτά, αυτές τις μέρες, προς τα ώτα των πιστών που ερχόντουσαν τις «μεγάλες μέρες» να κοινωνήσουν; Εγωισμός ή φιλαρέσκεια; Τώρα; Εγωισμός ή ηττοπάθεια; Τι άλλαξε στην πνευματική κατάσταση του κοσμάκη τόσο απότομα και άρδην και γυρίσαμε τον προβολέα στην σκοτεινή πλευρά του καθενός πιστού, που θέλει να πλησιάσει το Άγιο ποτήριο, ή να μπει στην Εκκλησία;

Τέλος, με όση ειλικρίνεια μας εναπόμεινε, ας προβληματιστούμε διατυπώνοντας κάποια ερωτήματα (μιμούμενοι τον έγκριτο αρθρογράφο μας):

-Μήπως η κυβέρνηση, ως μη όφειλε,  μεταπήδησε στα της Εκκλησίας αυθαιρέτως;

-Μήπως οι Εκκλησιαστικοί, ως μη όφειλαν, συνήνεσαν μετά ηττοπαθείας στον εξορισμό των πιστών από την Εκκλησία; (με το κοσμικό σκεπτικό: μαγαζιά ειδών τροφής, εστιατόρια (delivery), super markets, τράπεζα με ουρές, γιατί ο χώρος της Εκκλησίας να εξαιρείται;) Μήπως δέχονται ότι αποκλειστικά και μόνο ο συγχρωτισμός της Εκκλησίας είναι που κολλάει; Το καθημερινό πάρε-δώσε των πολιτών; Αγορές μέσω courier; Επιχειρήσεις; Δημόσιες υπηρεσίες με απαραίτητο προσωπικό; Όχι;)

-Μήπως πήραν ευθύνη Άλλου (με κεφαλαίο Α) στους ώμους τους; Και αν ναι, γιατί το έκαναν αφού εικονίζουν, όπως πολύ σωστά σημειώνει ο αρθρογράφος μας, τον Μέγα Αρχιερέα;

-Μήπως αυτοαναίρεσαν την εικόνα του μεγάλου Αρχιερέως που εικονίζουν, μεταπλάθοντας την από πηγή του Ζώντος Υδατος σε δυνητική πηγή  Ύδατος Θανάτου;

-Μήπως την εικόνα του Αναστάντος Μεγάλου Αρχιερέως την φιλάνε για τις εύκολες και λιγότερο ομολογιακές εποχές (Μάιο, Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο);

Και διερωτόμαστε, πάλι νηφάλια: Πότε θα δοθεί σε εμάς τους αμαρτωλούς και τρισάθλιους χριστιανούς το Ύδωρ το Ζων; Τότε που θα μας δώσει το πράσινο φώς η Κυβέρνηση θα το ξανακουβεντιάσουμε; Τότε θα μπορούμε πάλι να μεταλαμβάνουμε… αναξίως; …ή αξίως; Πως θα το ορίσουν και σε ποια βάση θα το θέσουν οι Εκκλησιαστικοί μας Άρχοντες;

(εξαιρούνται από το τελευταίο ερώτημα («-Πότε θα δοθεί σε εμάς τους αμαρτωλούς…») οι διάγοντες τον βίο τους τόσο οσιακώς, όσο οσιακώς και ασκητικώς διαπέρασε τον βίο της η Οσία Μαρία η Αιγυπτία, που ρίχνοντας τον προβολέα στο ότι κοινώνησε μια φορά στο τέλος της ζωής της αντλούν «αντράνταχτο» θεολογικό παράδειγμα από την εκκλησιαστική μας παράδοση. Αυτό χωρίς να τους προβληματίζει το οσιακώς(;) του δικού τους βίου αλλά και το ότι δεν γνωρίζουν το ημερολογιακά, δικό τους τέλος).

Εν κατακλείδι:

1. Θα ήταν ωραίο να μείνουν ανοιχτές οι Εκκλησιές.

Θα ήταν ωραίο αυτοί που πιστεύουν στον Χριστό -σε όποιο βαθμό- (δεν διαθέτουμε και δεν θέλουμε μετρητές πίστεως, ούτε μας αφορά) να εισέρχονται ελευθέρως σε αυτές. Για όσο διάστημα θελήσουν. Άντε, και για τα μάτια του κράτους με αποστάσεις και αντισηψίες.

2. Κανείς μα κανείς δεν ενοχλεί ή πιέζει τους κατά φαντασία «Χριστιανούς» ή τους από συνήθεια και παράδοση παιδικών χρόνων «Χριστιανούς» ή τους Αντι-θέους, να προσέλθουν. Αυτοί δεν θα πρέπει να νοιάζονται και να φοβούνται, αφού ούτως ή άλλως έχουν πάρει τα μέτρα τους. Μένουν σπίτι και καλά κάνουν. Τηρούν τα μέτρα του Κράτους στην ζωή τους, και καλά κάνουν. Τα μέτρα του κράτους, πλην τα της Εκκλησίας, τα τηρούμε και εμείς. Μα, όπως είναι ελεύθεροι να έχουν την γνώμη τους, και κανείς δεν τους κρίνει ή κακοκαρδίζει, ας μας αφήσουν και εμάς ελεύθερους να την διατυπώνουμε και ανάλογα να πράττουμε.

3. Επίσης, θα ήταν συνετό κάποιοι που ούτως ή άλλως δεν θα μπορούσαν να έρθουν στην Εκκλησία, να μείνουν σπίτι. Και αυτό επειδή θα είχαν φόβο να κολλήσουν από όλα τα άλλα που λειτουργούν ακόμη, και καλώς λειτουργούν (για την κάλυψη των σωματικών αναγκών) εκεί έξω, και όχι φοβούμενοι, το στοχευμένο και διαφημιζόμενο μονοπλεύρως και ανοήτως, ότι θα κολλήσουν από την Εκκλησία (που θεωρείται απαραίτητη για την κάλυψη των ψυχοσωματικών αναγκών μας).

Η εξάχρονη κόρη μου, που τριγυρνούσε στο παιδικό δωμάτιο που έγραφα αυτές τις αράδες με πόνο, με ρώτησε σε κάποιο διάλλειμα που έκανα:-«Μπαμπά ξέρεις γιατί ο Θεός έστειλε αυτή την δοκιμασία;» και συνέχισε χωρίς να περιμένει απάντηση «για να δει αν είμαστε καλοί». –«Τι εννοείς;», την ρώτησα. -«Να, μου απαντάει, για να δει αν πιστεύουμε σε Αυτόν».

Σκέφτηκα: «ἐκ στόματος νηπίων καὶ θηλαζόντων κατηρτίσω αἶνον ἕνεκα τῶν ἐχθρῶν σου τοῦ καταλῦσαι ἐχθρὸν καὶ ἐκδικητήν.» (Ψαλμ. 8,3)

Καλή Κυριακή των Βαΐων.

Πρώτα ο Θεός.

ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!!!

παπα-Παύλος Καλλίκας

υ.γ. 1. Θα συμφωνήσω με το κενό που αναφέρει στον τίτλο του ο π. Βασίλειος Θερμός. Το κράτος αν τώρα επιστρατεύει όλους τους Γιατρούς, οι οποίοι είναι αξιέπαινοι για το ηρωικό έργο και την προσφορά τους, θα χρειαστεί σε λίγες εβδομάδες να επιστρατεύσει και όλους τους ψυχολόγους. Ας ελπίσουμε σε θαύμα. Ακόμη Αυτός (ο Μέγας Αρχιερέας) δεν έχει μιλήσει.

        2. Αυτό το άρθρο ίσως «πονέσει» κάποιους, και σίγουρα θα στηρίξει άλλους. Τους μεν πρώτους θα παρακαλέσω να στηρίξουν την ελευθερία του λόγου που κερδήθηκε με θυσίες στον τόπο μας. Στους δε δεύτερους, να ικετεύσω για ένα «Κύριε ελέησον τον δούλον Σου παπα-Παύλο». Σ’ αυτούς τους δεύτερους, που είναι πολλοί, είναι και αφιερωμένο το άρθρο αυτό.