ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΕΥΚΡΟΥ ΛΟΪΖΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΩΡΕΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΟΡΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗ

 

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΕΥΚΡΟΥ ΛΟΪΖΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΩΡΕΣ 
ΤΟΥ ΕΥΑΓΟΡΑ ΠΑΛΛΗΚΑΡΙΔΗ

 

Η οπτική μου επαφή περιοριζόταν μόνο στο παράθυρο του δωματίου της αγ­χόνης και καθόλου στο εσωτερικό. Άκουγα όμως τα πάντα καθαρότατα, μιας και απείχε μόνο μερικά μέτρα. Γύρω στις τρεις το απόγευμα της ίδιας ημέρας, ενώ ήμουν κρεμασμένος απ’ τα σίδερα του παραθύρου κατοπτεύο­ντας εναγωνίως, άκουσα ένα δυνατό υπόκωφο γδούπο. Τουκ! Πάγωσα! Σε μερικά λεπτά επαναλήφθηκε ο ίδιος γδούπος άλλες δυο φορές. Τουκ! Τουκ! Ο θόρυβος από την πόρτα της καταπακτής ήταν καθαρός.. Έβαλα μια φωνή:

-«Δοκιμάζουν την αγχόνη».

Ακολούθησαν ψίθυροι κι απόλυτη σιωπή. Αμέσως μετά τον τρίτο γδούπο ακούστηκε απόκοσμη, αγγελική λες, η φωνή του Παλληκαρίδη να ψάλλει: «Τον Νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω ίνα εισέλθω εν αυχώ. Λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, φωτοδότα και σώσον με...». Ακολούθησε το «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια...» Μετά, το «Μαύρ’ ειν’ η νύκτα στα βουνά...»

Τους θρησκευτικούς ύμνους διαδέχονταν πατριωτικά τραγούδια. Δε σταματούσε ούτε στιγμή. Για οχτώ ολό­κληρες ώρες έψελνε και τραγουδούσε. Σταμάτησε γύρω στις έντεκα και μισή το βράδυ. Ακούστηκαν βαριά βήμα­τα, αγγλικές ομιλίες, σύρτες στις πόρτες, ενώ φώτα άνα­βαν κι έσβηναν. Έβαλα ξανά τη φωνή: «Παίρνουν τον στην κρεμμάλα!» Επικράτησε μια απέραντη βουβαμάρα. Άκρα σιωπή στης φυλακής τους τοίχους. Αγγελική ακού­στηκε ξανά η φωνή του να ψάλλει τον εθνικό μας ύμνο. «Σε γνωρίζω από την κόψην του σπαθιού την τρομε­ρήν... και σαν πρώτα αντρειω...» Κόπηκε η λέξη στη μέση από τον ήχο της καταπακτής κι έμεινε να αιωρείται, όπως ακριβώς και το αιωρούμενο σώμα του Ευαγόρα Παλληκαρίδη...

- «Ετέλειωσεν» ακούστηκε η φωνή μου δυνατή όσο ποτές άλλοτε. Δεν ήταν φωνή, ήταν κραυγή, ήταν ουρλια­χτό. Αυτό που ακολούθησε ήταν πράγματι εξέγερση.

Φωνές, σπασίματα, φωτιές, κραυγές. Θέλω να σταμα­τήσω εδώ. Είπα πολύ περισσότερα απ’ όσα σκόπευα να πω. Θεωρώ πως ο εαυτός μου δεν ήταν σε καμιά από τού­τες τις περιπτώσεις πρωταγωνιστής. Ήμουν απλώς πα­ρατηρητής σε γεγονότα που μπορούσαν να συμβούν στον καθένα από μας. Εκείνο τον Αγώνα τον κάναμε όλοι. Με το θάρρος της νιότης, με την πίστη στην Ελλάδα και την αγάπη στον τόπο τούτο ...