«Ο Ιαβέρης και ο Γιάννης Αγιάννης» - π.Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Κυριακή Β' Λουκά

 «Ο Ιαβέρης και ο Γιάννης Αγιάννης»

π.Θεοδόσιος Μαρτζούχος

Μετά απ’ την προηγούμενη Κυριακή, που ο Χριστός μάς ρώτησε τι κάνετε στη ζωή σας, και τι ζυγαριά έχετε για να ζυγιάζετε τα θέματα και τις υποθέσεις της ζωής σας, έρχεται σήμερα το Ευαγγέλιο και συνεχίζει με ένα πιο δύσκολο ερώτημα. Είναι ένα μικρό κομμάτι για ένα πολύ μεγάλο θέμα.

Είναι απ’ το έκτο κεφάλαιο, στίχοι 30 έως 36, του κατά Λουκάν. Είπαμε, θυμάστε, την προηγούμενη Κυριακή ότι θ’ αρχίσουμε κι εμείς στο σπίτι μας να διαβάζουμε το Ευαγγέλιο του Λουκά σιγά-σιγά από τώρα, που άρχισε η ανάγνωσή του στην Λειτουργία, μέχρι τα Χριστούγεννα που θα τελειώσει.

Σ’ αυτές, λοιπόν, τις λίγες γραμμές ο Χριστός μάς ρωτάει: «Ποιον αγαπάς; Αγαπάς και κανέναν άλλον πλην του εαυτού σου; Αγαπάς κάποιον που δεν σε αγαπάει;». Άμα αγαπάς μονάχα αυτόν που σ’ αγαπάει, άμα κάνεις καλό σε κάποιον που σου έκανε καλό, αυτό είναι μία ανταποδοτική λογική ζυγαριάς και δεν υπάρχει καμμία Χάρις σ’ αυτό! Άμα δίνω ένα, σ’ αυτόν που μου ’δωσε ένα, άμα λέω καλημέρα σ’ αυτόν που μου λέει καλημέρα, απλώς ανταποδίδω τα ίσα.

Ο Χριστός λέει: «Η δική μου λογική είναι ουσιαστικότερη: Να αγαπάς αυτόν που δεν σε αγαπάει. Μπορείς; Ή μπορείς ή δεν μπορείς. Πάντως το να αγαπάς, αυτό είναι ποιότητα δική σου, όχι των αλλονών».

Συνήθως γινόμαστε πολύ εύκολα καθρέφτες. Μας βρίζει κάποιος; Τον βρίζουμε. Μας χαμογελάει; Του χαμογελάμε. Μας φτύνει; Τον φτύνουμε. Ό,τι κάνει, κάνουμε. Είμαστε ετεροκαθοριζόμενοι. Ο Χριστός λέει: «Σταμάτα αυτό, το να είσαι ετεροκαθοριζόμενος! Το να σταματήσεις κάτι τέτοιο είναι το αρχικό και η βάση. Ξεπέρνα και το δεύτερο σκαλοπάτι, να είναι η λογική σου συναλλακτική: Δώσ’ μου να σου δώσω. Ένα για ένα. Είναι βέβαια κάτι τέτοιο μία κατάσταση η οποία είναι καλύτερη από το να μη μιλάς και να μην αγαπάς κανέναν, αλλά δεν είναι… επαρκής και καλή. Πάντοτε το καλύτερο είναι ο εχθρός του καλού. Χρειάζεται κανείς πάντοτε στη ζωή του, βλέποντας μπροστά, και πολύ περισσότερο για την Βασιλεία του Θεού, να επιδιώκει το καλύτερο. Κι ακόμα περισσότερο, για την ψυχή του να το επιδιώκει με όση δύναμη έχει».

Συνήθως, τις περισσότερες φορές εμείς μετράμε τις αμαρτίες με την εξωτερική τους εικόνα ή με τη σωματική τους «έκφραση». Δεν είναι όμως οι χειρότερες αμαρτίες αυτές που φαίνονται εξωτερικά ή οι σωματικές. Οι ψυχικές είναι χειρότερες. Οι σωματικές αμαρτίες δημιουργούν εξαρτήσεις που δυσκολεύουν, αλλά οι ψυχικές αμαρτίες, όταν στον άνθρωπο γίνουν τοποθέτηση και άποψη, τότε ο άνθρωπος μέσα του κουβαλάει τη σκέψη του διαβόλου! Όσο κι αν ακούγεται παγωνιά κάτι τέτοιο, αυτό τελικά κουβαλάει!

Αδελφοί μου, ο Χριστός μαθαίνει σ’ εμάς να αγαπάμε. Δεν θέλει να ανάβουμε κεριά και θυμιάματα και να λέμε λίγες προσευχές σ’ Αυτόν! Δεν τις χρειάζεται Αυτός, εμείς τις χρειαζόμαστε τις προσευχές. Και δεν πρέπει να λέμε λίγες, πρέπει να λέμε πολλές, γιατί εμείς θα βγούμε από τον εαυτό μας με την προσευχή και θα μάθουμε να αγαπάμε, πρώτα Αυτόν, και μετά κάθε άνθρωπο. Ο Χριστός θέλει να μας μάθει ακριβώς, το να τεντωθούμε λιγάκι, να πλησιάσουμε κοντά Του, να μάθουμε να αγαπάμε και κάποιον που δεν το αξίζει (αναγνωρισμένα δεν το αξίζει), και κάποιον ο οποίος μας έκανε ζημιά!

Αυτές τις μέρες συνάντησα μια γυναίκα, που ένας πρώτου βαθμού συγγενής της σκότωσε τους γονείς της. Φανταστείτε τώρα ένας συγγενής να σκοτώνει τους γονείς ενός παιδιού δώδεκα χρονών! Το παιδί πήγε υπηρέτρια σε ένα σπίτι και έμεινε αναλφάβητη εξ αιτίας αυτής της τραγικής ορφάνιας! Μεγάλωσε μέσα στον πόνο, την οδύνη, την απόρριψη και το μίσος! Κάποια στιγμή, στη μετά ζωή της, έκατσε και σκέφτηκε: «Μέσα μου κουβαλάω μια κακία και ένα μίσος, βάσιμο μεν, αλλά αυτή η κακία και το μίσος δουλεύει σαν το σκουλήκι στο ξύλο. Και το ξύλο είναι η δική μου καρδιά και το ‘σκουλήκι του μίσους’ είναι μέσα στη δική μου καρδιά. Πρέπει να τα πετάξω από πάνω μου». Και τα πέταξε και ελευθερώθηκε και πήγε και στον συγγενή να του πει ότι τον συγχωρεί και ότι θα πρέπει να γυρέψει και ’κείνος απ’ τον Χριστό συγγνώμη γι’ αυτό που έκανε.

Αδελφοί μου, ο άνθρωπος αρχίζει να μαθαίνει να αγαπάει, να αγαπάει και όταν ο άλλος δεν το αξίζει, μέσα από τις ανθρώπινες σχέσεις της καθημερινής δραστηριότητας, μέσα από τις τριβές στο περιβάλλον της οικογένειας, και κυρίως μέσα από τις σχέσεις ανάμεσα στους συζύγους. Συνήθως εμείς θέλουμε να αγαπάμε κάποιον, ο οποίος είναι κατά τις προδιαγραφές μας, κάνει αυτό που του λέμε, και είμαστε σύμφωνοι με τις ενέργειές του. Τότε τον αγαπάμε! Ο Χριστός όμως μας λέει: Να αγαπάς και κάποιον ο οποίος δεν είναι κατά τις προδιαγραφές σου, δεν κάνει αυτό που του λες και κάνει πράγματα που σ’ εκνευρίζουν!

Φυσικά, για να μπορέσουμε να αγαπάμε πρέπει να έχουμε ήδη εμείς αγάπη μέσα μας. Πρέπει να έχουμε δουλέψει με τον εαυτό μας για να μπορέσουμε να αγαπάμε. Tέτοιες καταστάσεις δεν είναι συνηθισμένες και είναι ομολογουμένως δύσκολες!

Όμως ο Χριστός λέει καταλήγοντας, σ’ αυτό το μικρό κομμάτι: «Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες ώς ό πατήρ ήμῶν οἰκτίρμων ἐστί». Να γίνετε και σεις, λέει, γεμάτοι καλοσύνη όπως είναι ο πατέρας σας γεμάτος καλοσύνη.

Ο Χριστός δηλαδή σήμερα μας λέει ότι είχε δίκιο ο Γιάννης Αγιάννης, όχι ο Ιαβέρης!! Ο Ιαβέρης, θυμάστε στους «Άθλιους» του Βίκτωρος Ουγκώ, ήταν ο αστυνόμος. Ο Γιάννης Αγιάννης είχε παραβεί το νόμο, είχε κλέψει ένα ψωμί για να φάει και αυτό ήταν κλοπή. Τελεία και παύλα. Έπρεπε να πάει φυλακή. Ο Χριστός λέει να είστε με την πλευρά του Γιάννη Αγιάννη, όχι με την πλευρά του Ιαβέρη. Ο απόλυτος νόμος είναι απόλυτη αδικία. Αλλά ανεξάρτητα απ’ αυτό, θα πρέπει ο καθένας μας να δουλέψει μέσ’ στην καρδιά του να μάθει να αγαπάει αυτούς που δεν τον αγαπάνε, χωρίς να μένει στα εξωτερικά και τα τυπικά. Αυτό δεν σημαίνει αδιαφορία για τον νόμο, αλλά σωστή ερμηνεία του νόμου. Νόμος σημαίνει ανταποδοτική ισότητα, και στην πληρέστερη εκδοχή του, προσδιορισμός σωστικών ορίων και διασφάλιση γαλήνης. Αγάπη σημαίνει υπέρβαση του νόμου, όταν αυτός που ισχυρίζεται ότι αγαπά, αναλαμβάνει και την ευθύνη της άλλης πλευράς. Αγάπη σημαίνει θυσία του εαυτού μου χάριν του άλλου. Αγάπη σημαίνει απεραντοσύνη και ευρυχωρία ψυχικής ομορφιάς. Η ομορφιά και το απέραντο της αγάπης, την διασώζουν από το να γίνει… θύμα κακοβουλίας εκ μέρους «πονηρών οφθαλμών…» (Ματθ. 20, 15).

Ευτυχώς που ο Χριστός, ευτυχώς για όλους μας, είναι γεμάτος καλοσύνη. Εμείς, για να πάμε κοντά Του, πρέπει να Του μοιάσουμε. Αλλοιώς δεν θα ’μαστε παιδιά Του, και δεν θα… κατοικήσουμε στο σπίτι Του.

 

Ἀγάπη στούς ἐχθρούς
Ἐκ τοῦ κατά Λουκᾶν
Κεφ. στ’, 31-36

Εἶπε ὁ Κύριος:

   - Αὐτά πού θά θέλατε νά κάνουν σέ σᾶς οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, αὐτά νά κάνετε καί σεῖς γι᾿ αὐτούς.  Γιατί, ἄν ἀγαπᾶτε ἐκείνους πού σᾶς ἀγαποῦν, τότε ποιά ἀμοιβή περιμένετε νά ἔχετε; Καί οἱ ἁμαρτωλοί, ἀγα­ποῦν ἐκείνους πού τούς ἀγαποῦν.

Ἄν κάνετε καλό σ᾿ ἐκείνους πού σᾶς κάνουν καλό, ποιά ἀμοιβή πε­ριμένετε νά ἔχετε; Καί οἱ ἁμαρτωλοί τό ἴδιο κάνουν.

Ἄν δανείζετε ἐκείνους ἀπό τούς ὁποίους περιμένετε ὅτι θά τά πάρετε πίσω, ποιά ἀμοιβή περιμένετε νά ἔχετε; Καί οἱ ἁμαρτωλοί δα-νείζουν τούς ὅμοιούς τους, γιά νά ἔχουν ἀπό αὐτούς τήν ἴδια μετα­χείριση.

Ἐσεῖς ὅμως, ἄνθρωποι μέ πίστη καί μέ ἐλπίδα στόν Θεό, νά ἀγαπᾶ­τε αὐτούς πού σᾶς ἐχθρεύονται· καί νά κάνετε τό καλό καί νά δανείζετε, χωρίς νά περιμένετε νά πάρετε πίσω τίποτε. Καί ὁ Θεός, θά σᾶς ἀνταμείψει μέ τό παραπάνω· θά σᾶς κάνει παιδιά Του, ἀφοῦ ὁ Θεός δείχνει καλωσύνη ἀκό­μη καί σέ ἀνθρώπους ἀχάριστους καί κακόψυχους!

Καί κατέληξε ὁ Χριστός:

- Φροντίζετε λοιπόν, νά εἶστε καί σεῖς γεμᾶτοι καλωσύνη καί συμ­πόνια, ὅπως καί ὁ ἐπουράνιος Πατέρας σας.-