Δεν θέλουμε ζωντανή Εκκλησία!
π. Βασίλειος Θερμός*
Ο π. Θεοδόσιος δεν είναι απλώς
ένας πρωτοπόρος υπέρ της χρήσης της νεοελληνικής γλώσσας στη Λατρεία. Αποτελεί
ουσιαστικά μια φωνή που μάχεται για να
ξαναγίνει η Λατρεία προσευχή. Διότι τώρα δεν είναι και μόνο οι
εθελοτυφλούντες δεν τό βλέπουν.
Ανεξάρτητα από το πόσο
προσεύχεται νοερά και ιδιωτικά ένας πιστός την ώρα της ακολουθίας, η Λατρεία
καθεαυτή έπαψε προ πολλού να εκπληρώνει τις δύο προϋποθέσεις που τήν καθιστούν
αληθινή Λατρεία: την προσευχή και την
κοινότητα. Δεν είναι πρόσφατη αυτή η
συμφορά, δεν ευθύνονται κάποιοι επώνυμοι των τελευταίων δεκαετιών ή αιώνων.
Είναι παλιά, έρχεται από τα μεσοβυζαντινά χρόνια και εδραιώθηκε κατά τα
υστεροβυζαντινά.
Για να μην κουράσω εδώ με περισσότερα, παραπέμπω στο βιβλίο μου ‘Ιερουργείν τον λόγον της αληθείας σου’. Θα ήθελα μόνο να προσθέσω ότι έχουμε υποστή τόσο βαθειά αλλοτρίωση ώστε ακούς κάποιους να ισχυρίζονται πως η Λατρεία μας έχει φτάσει στο ύψιστο σημείο της ποιότητάς της, σε αντίθεση με τους πρώτες αιώνες όπου ήταν ασχημάτιστη και φτωχότερη! Φυσικά έχουν στο νου τους την υμνολογία αλλά τούς διαφεύγει ότι Λατρεία σημαίνει βιωμένη εκκλησιολογία. Έτσι λοιπόν η Λατρεία των πρώτων αιώνων αντανακλούσε την αληθινή εκκλησιολογία, η οποία κατόπιν εξέλιπε και διδάσκεται μόνο στα βιβλία. Δυστυχώς η λειτουργική μας συνείδηση έχει εκπέσει βαρύτατα. Με ανθρώπους τέτοιας νοοτροπίας είναι ανέφικτη οποιαδήποτε συζήτηση…
Βεβαίως υπάρχουν και κάποιοι
ελάχιστοι, κληρικοί και λαϊκοί, οι οποίοι συμμερίζονται την ίδια θλίψη και
διαπνέονται από το ίδιο όραμα. Αλλά οι περισσότεροι δεν γράφουν και δεν εμφανίζονται
στον δημόσιο χώρο, με αποτέλεσμα ο π. Θεοδόσιος να βιώνει μοναχικότητα, τόσο
γνώριμη και σε μένα.
Και αν δεν είναι Λατρεία ό,τι
επιτελούμε με επιτραχήλιο, τότε τι είναι; Τελετουργία.
Η απόσταση Λατρείας και τελετουργίας είναι όσο απέχει η μαγεία από τον
Χριστιανισμό. Όσοι αγνοούν την διαφορά αυτή υπονομεύουν την πίστη τους. Και αν
είναι κληρικοί, κακώς χειροτονήθηκαν!
Αν νομίζετε ότι άρχισα να γίνομαι
σκληρός, ας καθίσετε πιο στέρεα διότι ακόμη δεν είδατε τίποτε. Και σίγουρα δεν
θα έχετε δει τα βίντεο που μού έστειλαν πρόσφατα. Στο ένα γίνεται βάπτιση μέσα
σε πισίνα, σε ένα κοσμικό περιβάλλον όπου ο παπάς μοιάζει με κομπάρσο σε
‘τσίρκο’ ευπόρων. Στο άλλο δύο ιερείς που ηγούνται του ‘χορού του Ησαΐα’ σε
υπαίθριο γάμο μερακλώνονται και αρχίζουν να τόν χορεύουν με αυτοσχέδιο ρυθμό,
υπό τα χάχανα της ομηγύρεως…
Όποιος νομίζει ότι ξεμπερδεύει καταδικάζοντας
αυτές τις ‘ακρότητες’, για να επιστρέψει ήσυχος στη συνηθισμένη του Λατρεία
(συγγνώμη, τελετουργία), αυταπατάται οικτρά. Μια από τις τραγωδίες της
σύγχρονης ελλαδικής Εκκλησίας είναι ο μιθριδατισμός: εξοικειώθηκε τόσο βαθιά από την σταδιακή επί αιώνες έκθεση στο
δηλητήριο της τελετουργίας, ώστε αδυνατεί να διακρίνει πως οι ακρότητες αποτελούν φυσική συνέπειά του. Δεν έχουμε πάρει είδηση
ότι τώρα θερίζουμε ό,τι ανεχθήκαμε. Ο ύπνος (της λατρεύουσας συνείδησης) γεννά
τέρατα!
Δεν φταίει κανείς, λοιπόν, από
τους σύγχρονους γι’ αυτή την άρρωστη κατάσταση. Έχουμε όλοι βαρύτατη ευθύνη,
όμως, διότι δεν τήν αναγνωρίζουμε διότι αρνούμαστε να ασχοληθούμε μαζί της,
διότι καταπίνουμε αμάσητα όσα κληρονομήσαμε. Και ξέρετε γιατί συμβαίνουν αυτά; Διότι προτιμούμε την τελετουργία και δεν
θέλουμε την Λατρεία!
Ναι, μην σάς κάνει εντύπωση. Δεν
θέλουμε ο κόσμος να καταλαβαίνει τα ψαλλόμενα διότι κατόπιν θα αρχίζουν να μάς ρωτάνε γιατί αυτό και
πώς εκείνο και τι θέλει να πει ο ποιητής. Η κατανόηση θα απαιτήσει κατόπιν
εμβάθυνση. Και εμείς δεν θα ξέρουμε να απαντήσουμε, διότι αποτελεί σπανιότατο
είδος να συναντήσεις έναν κληρικό ή έναν ψάλτη ικανών να καταλάβουν το νόημα
των λόγων που είναι υποχρεωμένοι να προφέρουν.
Δεν ενδιαφερόμαστε για την κατανόηση διότι μάς τρομάζει το νόημα, όπως έγραφε και ο
προφητικός Σμέμαν. Και γι’ αυτό δεν θα βρεις κανέναν επίσκοπο να συγκαλεί σε τακτικές
συνάξεις τους ψάλτες του και να τούς διδάσκει τους Αποστόλους τους οποίους
διαβάζουν ή κάποια σημαντικά ιδιόμελα.
Δεν θέλουμε να αλλάξει τίποτε
στον τρόπο με τον οποίο τελείται η Λατρεία μας, κατά τον οποίο η τέχνη επισκιάζει την ουσία.
Επιμελούμαστε τα δίγοργα και τις υφέσεις αλλά αδιαφορούμε για το τι θέλει να μάς
μεταδώσει το τροπάριο. Οι μητροπόλεις συναγωνίζονται να φτιάξουν σχολές
βυζαντινής μουσικής αλλά για να καταλαβαίνουμε τι λέμε και τι ακούμε ούτε φωνή
ούτε ακρόαση! Αυτό αντανακλά την επιλογή μας: τέχνη θέλουμε, κύριοι, όχι
προσευχή, μη μάς σκοτίζετε!
Δεν επιθυμούμε να σπουδάσουμε την
Αγία Γραφή, γι’ αυτό είναι ουσιαστικά ανύπαρκτες οι ομάδες μελέτης σε ενορίες. (Ένας
πρώην Προτεστάντης που επέστρεψε στην Ορθοδοξία μού ζήτησε να συμμετέχει σε
ομάδα Αγίας Γραφής και ντράπηκα αφού δεν ήξερα πού να τόν στείλω). Αλλά και
στις ελάχιστες που υπάρχουν, τι στ’ αλήθεια ακούγεται εκεί; Ποια θεολογία;
ποιες απόψεις; Ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος είχε την αφέλεια να πιστεύει ότι θα
δημιουργούσε πυρήνες μελέτης Αγίας Γραφής με μια εγκύκλιο, κάτι που φυσικά
ξέμεινε στον δρόμο από καύσιμα. Αλλά ποιοι θα προετοιμάσουν τους κατάλληλους
κληρικούς για κάτι τέτοιο αφού οι κληρικοί μας δεν διαβάζουν;
Δεν ενδιαφέρει τους επισκόπους
μας η αθλιότητα του σύγχρονου κηρύγματος.
Δεν έχουν καν αντιληφθή πως η ανεπάρκεια των κηρύκων δεν οφείλεται τόσο στην
δοκησισοφία (ισχύει και αυτό) αλλά κυρίως στην απόστασή τους από τον σύγχρονο άνθρωπο. Δεν έχουν πάρει είδηση πως
η θλίψη και η οργή τις οποίες γεννά το κήρυγμα της εποχής μας συνδέονται
άρρηκτα με την ποιότητα των ιερατικών κλίσεων! Αυτά όλα θα έπρεπε να είναι ακριβώς το αντικείμενο της Αποστολικής
Διακονίας: όπως εργάζεται με συνέπεια στην Κατήχηση όφειλε να φροντίζει τις
ανάγκες των κληρικών γύρω από το κήρυγμα ή να δημιουργήσει με κατάλληλες
εκδόσεις μια ουσιαστική ποιμαντική βιβλιοθήκη. Αλλά δεν αρκεί η κεντρική δράση,
απαιτείται σκληρή δουλειά ανά μητρόπολη.
Ούτε και το πυρηνικό ζήτημα των ιερατικών κλίσεων ενδιαφέρει τους
αρμόδιους, δηλαδή επισκόπους και πνευματικούς. Αν τούς έκαιγε θα έβρισκαν χρόνο
να διαβάσουν σχετικά, να συγκροτήσουν επιτροπές από έμπειρους πνευματικούς και
πιστούς ψυχιάτρους για να ελέγχουν τους υποψηφίους, να εξετάσουν γιατί κάποιοι
κληρικοί φθείρονται ψυχοσωματικά, να νοιαστούν για τους γάμους τους, να
αλληλοενημερώνονται για τους ακατάλληλους υποψηφίους, να μελετήσουν το παρελθόν
των κληρικών που καταλήγουν σε σκάνδαλα ή και στα εκκλησιαστικά δικαστήρια ώστε
να βγάλουν συμπεράσματα για τα λάθη που έγιναν στη διαδρομή. Ήμουν νιός και γέρασα και βλέπω τα κριτήρια χειροτονιών να παραμένουν στον
ίδιο βαθμό επιπόλαια. Σε μια εποχή όπου το παραμικρό φάλτσο τυγχάνει προσοχής
και τα σχετικά βίντεο ανεβαίνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης…
Πρόσφατα έμαθα για την χειροτονία
κάποιου με ψυχιατρικά θέματα τον οποίο έτυχε να γνωρίζω και για τον οποίο
αγωνίστηκα για να μην γίνει κληρικός. Αλλά στην
Ελλάδα όποιος θέλει να γίνει παπάς γίνεται. Και κατόπιν θλιβόμαστε μόνο
όταν ξεσπάσει κοινωνική κατακραυγή, αλλά δεν δίνουμε δεκάρα για όσα θλιβερά εκ
μέρους του διαδραματίζονται εντός των τειχών. Απλώς τού αλλάζουμε ενορία ή
μητρόπολη.
Η λέξη-κλειδί είναι αδιαφορία. Δεν έχουμε καμία δικαιολογία,
δεν ζούμε στο 1960. Πλήρης αναισθησία για την εικόνα που παρουσιάζει η Εκκλησία
στους εκτός, απόλυτη άγνοια για το τι σημαίνει νεωτερικός και μεταμοντέρνος
άνθρωπος τον οποίο συνεχίζουμε να βαφτίζουμε και να νυμφεύουμε και να
κηδεύουμε, τυφλότητα ως προς τις συνέπειες των επιλογών μας σε έμψυχο υλικό,
ανικανότητα να διδαχθούμε από τα λάθη μας. Ε, σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση
ατόμου με αυτά τα χαρακτηριστικά στην ιδιωτική του ζωή, απλώς θα καταλήγαμε στο
συμπέρασμα ή ότι είναι ηλίθιος ή ότι δεν θέλει να βγει από το σύμπαν στο οποίο
μόνος του κλείστηκε.
Όμως η έλλειψη ευφυΐας δεν είναι
το εκκλησιαστικό μας πρόβλημα. Οι περισσότεροι κληρικοί μας έχουν τελειώσει
πανεπιστήμιο, ενώ αρκετοί (μεταξύ αυτών και επίσκοποι) διαθέτουν μεταπτυχιακό ή
διδακτορικό. Αυτό που απουσιάζει είναι η συναισθηματική νοημοσύνη, όχι κατ’
ανάγκην εγγενώς, αλλά μάλλον επίκτητα. Δεν
θέλουμε να καταλάβουμε!
Για να μην υπάρξουν παρανοήσεις,
δεν εννοώ εδώ πως η πλειονότητα των κληρικών μας συνειδητά αντιστέκεται στο
καλό και στην πνευματική πρόοδο των ανθρώπων – αυτό θα ισοδυναμούσε με έργο
αντίχριστου. Αυτό που υπονοώ είναι μια πραγματικότητα που περιγράφεται στην
προς Ρωμαίους 7: 15. Οι άνθρωποι κινούμαστε με αυτοματισμούς, κάνουμε στην
πράξη αυτό που συνειδητά υπό άλλες συνθήκες θα καταδικάζαμε, ‘κατεργαζόμαστε’ (έτσι
τό λέει ο Παύλος!) εκείνο που μάς καταστρέφει.
Η ψυχανάλυση μάς βοήθησε να
εξερευνήσουμε το ασυνείδητο, ή τουλάχιστον να τό υποψιαζόμαστε. Πολλοί κοσμικοί
άνθρωποι είναι πιο έντιμοι αφού αποκτούν επίγνωση με την ενδοσκόπησή τους και
ομολογούν: «Ναι, αν κατά βάθος τό ήθελα θα τό είχα κάνει, άρα μάλλον δεν τό
θέλω αρκετά». Εμείς είμαστε πολύ πίσω σε σύγκριση με τους ‘υιούς του αιώνος
τούτου’.
Αν κάποτε αλλάξει η Εκκλησία μας,
ο ιστορικός και ο ψυχολόγος του μέλλοντος θα έχουν να πουν πολλά γι’ αυτή την
αυτοκαταστροφική πορεία. Βρισκόμαστε σε ενδοψυχικό εμφύλιο πόλεμο, βαδίζουμε
προς την πλήρη απαξίωση με γοργά βήματα και μόνο όταν η πολιτεία μάς ζορίζει
τότε για λίγο ξυπνάμε από τον λήθαργο μόνο για να επικρίνουμε το
αντιεκκλησιαστικό κράτος!
Αυτές τις μέρες, μετά από τους
σχολικούς αγιασμούς, κυκλοφόρησε μια ανάρτηση μαμάς την οποία ρώτησε η μικρή
της κόρη: «Αυτός με το καπέλο ποιος ήταν; Ο μάγος;»…
Την ίδια ώρα που συμβαίνουν αυτά
κάποιοι εμμονικοί αγωνίζονται λυσσαλέα να μην ακουστή κάτι στα νέα ελληνικά εν
ώρα ακολουθίας, οι περισσότεροι ψάλτες κολλούν στο μικρόφωνο με το μακρόσυρτο
‘Άγιος, άγιος…’ για να σκεπάσουν την δεύτερη ευχή της Αναφοράς του Μ.
Βασιλείου, άλλοι ψάχνουν ‘ένα καλό παιδί’ για να γίνει παπάς και ‘μια καλή
κοπέλα’ για να τού προξενέψουν, ενώ όλοι παραδίδουμε νεοφώτιστα βρέφη σε
αναδόχους που μυρίζουν αλκοόλ ή συλλαβίζουν το ‘Πιστεύω’.
Με την τελετουργία είμαστε όλοι διαστροφικά ευχαριστημένοι: δεν χρειάζεται να έλθουμε κατά πρόσωπο με άβολες αλήθειες, ενώ ταυτόχρονα δημιουργούμε και ένα προστατευτικό στρώμα ανάμεσα σε εμάς και στους υπόλοιπους πιστούς. Έτσι δεν χρειάζεται να μπούμε σε σχέση ούτε με τα κείμενα ούτε με τα πρόσωπα. Και υλοποιούμε, φυσικά, το νόημα της μαγείας: αρκεί να γίνουν οι κατάλληλες χειρονομίες και να ειπωθούν τα κατάλληλα λόγια, και τότε η ανώτερη δύναμη είναι υποχρεωμένη να πράξει αυτά που αναμένουμε…
Βαρυσήμαντο το κείμενο του λίαν αγαπητού π. Βασιλείου. Εύχομαι και προσεύχομαι να είναι η αρχή μιας νέας πορείας για την Εκκλησία μας. Χωρίς να θέλω να φανώ απρεπής ή ασεβής προς τον π. Βασιλείο, θα ήθελα να εκφράσω μία διαφωνία. Η διαφωνία μου είναι ότι η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από αυτή που (με σύνεση και πόνο) παρουσιάζει ο π. Βασίλειος. Τι οφείλουμε να πράξουμε; Ο π. Βασίλειος έχει προτείνει ρεαλιστικές πρακτικές για ποιμαντική επανεκκίνηση. Πότε επιτέλους θα αρχίσουμε να τις εφαρμόζουμε;
ΑπάντησηΔιαγραφήΜε πόνο και αγωνία αλλά και με ελπίδα
π. Χριστόφορος Χρόνης
Αφού ο ανάδοχος είναι πλέον στολίδι γιατί δεν τον καταργούμε; Ο π. Θεοδόσιος έχει γράψει,νομίζω στη ΣΥΝΑΞΗ, ότι ο ανάδοχος αφορούσε τους ενήλικες κατηχουμενους ως μάρτυρας ενώπιον του επισκοπου. Η κατήχηση ήταν έργο της Εκκλησίας....
ΑπάντησηΔιαγραφήΒυζαντιος
Σκληρές μεν, αλήθειες δε.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ π. Θεοδόσιος έγραψε, ο π. Βασίλειος συμπαραστάθηκε. Να είναι και οι δυο τους σίγουροι ότι πολλούς από μας μας προβληματίζουν πάντα τα όσα γράφουν. Όσο υπάρχουν αυτοί και πολλοί που δημόσια δεν τολμούν να μιλήσουν… υπάρχει ελπίδα. Την Λατρεία την έκαναν τελετουργία μια μερίδα από δημοσιοσχεσίτες ρηχούς αρχιερείς και κληρικούς. Ας προσέξουν διότι κατηγορούν τους παπικούς ότι έγιναν ένα με την κοσμικότητα χωρίς να βλέπουν ότι σε μας η κοσμικότητα έχει ένα και μοναδικό όνομα δημοσιοσχεσίτες κληρικοί.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα παράπονα στην πολιτεία δεν τα ακούν οι εκάστοτε ένοικοι του Μαξίμου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα παράπονα στην εκκλησία δεν τα ακούν οι εκάστοτε ένοικοι των μητροπολιτικών μεγάρων.
Μια σκέτη απελπισία.
Από το κακό στο χειρότερο.
Σεβαστέ μου π. Βασίλειε,
ΑπάντησηΔιαγραφήΒάζετε τό χέρι σας "ἐπί τόν τύπον τῶν ὕλων" μέ τό ἄρθρο σας αὐτό καί συμφωνῶ μέ τίς παρατηρήσεις σας.
Ἐπιτρέψτε μου, ὅμως, νά διαφωνήσω μέ τόν π. Θεοδόσιο γιά τό θέμα τῆς νεοελληνικῆς ἀπόδοσης (ΟΧΙ μετάφρασης, διότι δέν εἶναι ξένη γλώσσα) τῶν λειτουργικῶν κειμένων.
Σήμερα ἡ γνώση τῆς ἀρχαίας γλώσσας εἶναι σέ ποσοστό θεωρητικά πολύ μεγάλη σέ σχέση μέ τούς τελευταίους αἰῶνες. Γιατί λοιπόν δέν τήν κατανοοῦμε; Ὅταν ἤμουν στό Λύκειο θεολόγος καθηγητής, ἔκανα πείραμα στούς μαθητές μου παρουσιάζοντάς τους διάφορα κείμενα τῆς Λατρείας ἀπό ἁπλά , ὅπως "Σῶσον Κύριε τόν Λαόν σου", "Ἡ Γέννησή σου Χριστέ", "Χριστός Ἀνέστη" "Ἀνοίξω τό στόμα μου", "Ὅτε κατῆλθες πρός τόν θάνατον", "Χριστός γεννᾶται δοξάσατε" κ.ἄ., τά ὁποῖα κατανοοῦσαν, ἀλλά καί πιό δύσκολα ὅπως "Στέργειν μέν ἡμᾶς", "Χαίροις Ἄνασσα Μητροπάρθενο κλέος" στά ὁποῖα δυσκολεύονταν καί δέν κατανοοῦσαν.
Οἱ νέοι Ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας Παΐσιος, Πορφύριος, Νικόλαος Πλανᾶς (πού διάβαζε μέ λάθη), Σάββας, Ἰάκωβος, πού δέν εἶχαν τελειώσει Μέση Ἐκπαίδευση, κατανοοῦσαν ὅμως καί ζοῦσαν τήν Λατρεία καί δέν ἔγραψαν κάτι γιά ἀπόδοση στήν Νεοελληνική.
Κατέληξα λοιπόν ὅτι ΔΕΝ ἦταν τόσο ἡ γνώση τῆς γλώσσας τῶν κειμένων, ὅσο ἡ ἀπόσταση ἀπό τήν Ἐκκλησιαστική ζωή, ἡ ὁποία μᾶς φαίνεται ξένο ροῦχο πάνω μας, ὅταν ἀκοῦμε Ἐκκλησία δυσφοροῦμε καί ὅπως καί σεῖς ἐπισημαίνετε ἔχουμε ἀλλοτροιωθεῖ.
Δυστυχῶς, ἐμεῖς οἱ κληρικοί (ἐπίσκοποι-ἱερεῖς-ψάλτες) φταῖμε, διότι ἔχουμε καταντήσει τήν Λατρεία μας, πού ἐδημιούργησαν οἱ Ἅγιοί μας, σόου, ἐπίδειξη, φολκλόρ κ.ἄ. (βλ. Ἅγιοι Θεόδωροι). Λείπει ἡ Μυσταγωγία, ἡ Κατάνυξη, ἡ Ἀναγωγή στόν Οὐρανό.
Μέ πολλή ἀγάπη Χριστοῦ, εὐλογεῖτε
π. Νικόλαος
Πάντα ἀληθινά, προσεγμένα καὶ φωτεινὰ τὰ γραφτά Σου, ἀγαπητέ μου π. Βαλίειε. Σ'εὐχαριστοῦμε γιὰ τὴ διδαχὴ καὶ συνειδητοποίηση τῶν ὅσων μᾶς δώθηκε ὠς παρακαταθήκη π. κ. ν. καλλιανός
ΑπάντησηΔιαγραφήΒλέπετε; ο π. Νικόλαος δεν πήρε μυρωδιά του προβλήματος. Οχυρώνεται πίσω από προσωπικές απόψεις και βιώματα
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα άρθρο μπορεί να μην το ακούνε οι κουφοί της τελετουργικής αλλά το ακούει ο Λαός του Θεού που συμπορεύεται με τα όσα γράφει ο π. Βασίλειος και ο π. Θεοδόσιος και δεν απελπιζόμαστε. Φτάνουν ένας, δύο, τρεις για να αναπλάσουν (τον δήμο) τον βηματισμό της Εκκλησίας προς την λατρεία ξανά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο μπλοκ Αναστάσιος αφυπνίζει με τέτοια άρθρα και μας διδάσκει.
παπα-Γιώργης
Ὡς ἐκπαιδευτικός, ὰ ἤθελα μόνο νὰ σχολιάσω τὴν ἑξῆς πρόταση τοῦ πατρὸς Νικολάου: «Σήμερα ἡ γνώση τῆς ἀρχαίας γλώσσας εἶναι σέ ποσοστό θεωρητικά πολύ μεγάλη σέ σχέση μέ τούς τελευταίους αἰῶνες. Γιατί λοιπόν δέν τήν κατανοοῦμε;». Ἡ προσωπική μου ἐμπειρία εἶναι ἐντελῶς ἀντίθετη. Σήμερα ἡ γνώση τῆς ἀρχαίας γλώσσας εἶναι σὲ ποσοστὸ οὐσιαστικὸ καὶ πρακτικὸ πολὺ μικρότερη ἀπὸ ὅτι τὶς προηγούμενες δεκαετίες. Ἡ γενιὰ τῶν πατέρων μας ποὺ εἶχε τελειώσει τὸ τότε Γυμνάσιο, ἤξερε πολὺ περισσότερα ἀρχαῖα ἀπὸ ὅτι ξέρουν τὰ σημερινὰ παιδιά. Βάλτε ἕναν ἀπόφοιτο Λυκείου νὰ διαβάσει Βιζυηνό. Δὲν θὰ μπορέσει. Ὅσο δὲ γιὰ τὸ Χριστὸς Ἀνέστη, ποὺ δώσατε ὡς παράδειγμα, ὅταν τὸ διάβασα μειδίασα, γιατὶ κάθε χρόνο ῥωτάω τοὺς μαθητές μου: «Ἄν, ἀντὶ γιὰ Χριστὸς Ἀνέστη, πῶ ὁ Χριστὸς Ἀναστήθηκε, εἶναι τὸ ἴδιο;» Καὶ κανεὶς μὰ κανεὶς τόσα ἔτη δὲν μοῦ ἔχει ἀπαντήσει σωστά.
ΑπάντησηΔιαγραφήΜὲ ἐκτίμηση
Βουτσινᾶς Ἠλίας
Κοινωνιολόγος-Φιλόλογος
αφου ο Αρχιεπισκοπος εκανε κουρα ....και ουσιαστικά επικρότησε το φαινομενο "Λυκαβητός" μη περιμενουμε κατι να αλλαξει. Η πολις εάλω. Και το κακο ειναι οτι δε μιλα κανένας..... Μονο ο αργολίδος ειχε το θαρρος. ΔΕ ΜΙΛΑ ΚΑΝΕΝΑΣ. ΓΙΑΤΙ;;; ου ειναι οι άλλοι;;;;
ΑπάντησηΔιαγραφήΤαράζονται τα ύδατα της θάλασσας επιφανειακά. Όμως το βαθύ εκκλησιαστικό κατακτημένο δεν καταλαβαίνει τίποτα. Σωστά τα όσα διάβασα. Αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις μπορούν να διαβάσουν;;;;;
ΑπάντησηΔιαγραφήΕσείς π. Νικόλαε καταλήξατε σε αυτό το συμπέρασμα. Εγώ από το πέρασμά μου ως μαθητής σε εντελώς αντίθετο. Θα ήθελα να είμαι κάποιος από τους ολιγογράμματους συγχρόνους Αγίους αλλά δεν είμαι. Θα επιθυμούσα να έχω το πτυχίο σας μάλλον σε θεολογία ή φιλολογία αλλά δεν το κατέχω. Οι περισσότεροι των καθηγητών μου θεολόγοι δεν μπορούσαν να μας εξηγήσουν ούτε αυτά που ακούγαμε στον Ακάθιστο ύμνο. Σας παρακαλώ κάντε ένα γκάλοπ στους εκκλησιαζομένους σας ώστε να φανούν τα αποτελέσματα. Θυμάμαι ότι ο Γυμνασιάρχης μας φιλόλογος βάπτισε εκ μέρους του σχολίου ένα παιδί από την βόρειο ήπειρο. Ήταν πεπαιδευμένος με άρθρα σε τοπική εφημερίδα. Όταν διάβασε το πιστεύω τον κλάψανε οι ρέγκες. Έπεσε στην συνείδησή μας από τις λαθάρες που έκανε. Τον βλέπω το κακόμοιρο γερασμένο και θυμάμαι την κασούρα που έπαθε.
ΑπάντησηΔιαγραφή«...Μή περιβαλλέτω μέντοι τις αὐτά τοῖς ἔξωθεν πιθανοῖς ρήμασι, μηδέ πειραζέτω τάς λέξεις μεταποιεῖν ἤ ὅλως ἐναλλάσσειν· ἀλλ’ οὕτως ἀτεχνῶς τά γεγραμμένα λεγέτω καί ψαλλέτω, ὥσπερ εἴρηται, ...» Μέγας Ἀθανάσιος.
ΑπάντησηΔιαγραφήΔιαβάζοντας κανείς τίς ἐπισημάνσεις τοῦ σεβαστοῦ π. Βασιλείου συνάγει τό συμπέρασμα πώς ἔτσι ἔχουν τά πράγματα ὡς πρός τά τεκταινόμενα ἐντός τῆς Ἐκκλησίας.
Ὅμως, ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά σημειώσω πώς δέν εἶναι πρέπον οὔτε συμβάλλει στήν ἐπίλυση αὐτῶν τῶν προβλημάτων τό νά θεωροῦμε ὡς ἔνοχο καί ὑπαίτιο αὐτῆς τῆς καταστάσεως τή λειτουργική γλώσσα τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ἡ λειτουργική μας γλώσσα, ἐνδεδυμένη τήν ἀκριβόλογη, περίτεχνη, περιεκτική καί σαφή ὁρολογία τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς, ἠθελημένη ἐπιλογή τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ὡς τό κατεξοχήν ἰδανικότερο ἐργαλεῖο ἀπόδοσης ὑψηλῶν νοημάτων, εἶναι τραγικό λάθος νά ἐνοχοποιεῖται γιά τά ἑκάστοτε προβλήματα πού ἀντιμετωπίζει ἡ Ἐκκλησία στήν ποιμαντική της καί νά συγχέεται μέ τή γλώσσα τῆς κατήχησης.
Στή Θεία Λατρεία οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, ὅταν συνέγραφαν καί συνέτασσαν τά λειτουργικά κείμενα καί τούς ὕμνους, κανείς δέν μπορεῖ νά ἱσχυριστεῖ πώς δέν τούς ἀπασχολοῦσε ἡ κατανόηση τῶν τελουμένων ἀπό τό λαό.
Παρά ταῦτα ἡ ἐπιθυμία τους νά ἐκφραστοῦν μέ ἱεροπρέπεια (κακά τά ψέματα ἡ καθομιλουμένη δέν συνίσταται πρός τοῦτο) καθώς καί «ἵνα διεγείρῃ τὸν ἀκροατήν, ἐπειδὴ πολλοὺς ἡ εὐκολία εἰς ραθυμίαν ἄγει» (Ἱερός Χρυσόστομος), φερόμενοι ὑπὸ Πνεύματος Ἁγίου ἐπέλεξαν γιά τήν ὥρα τῆς Λατρείας αὐτό τό γλωσσικό τύπο.
Ἀντίθετα, στήν κατήχηση γίνεται χρήση τῆς καθομιλουμένης τῆς κάθε ἐποχῆς καί ἐκεῖ ἔγκειται καί ἡ προσπάθειά μας στό νά διδαχθοῦμε καί νά μυηθοῦμε εἰς τά τῆς Πίστεως, ἕκαστος βεβαίως στό μέτρο τῶν πνευματικῶν δυνατοτήτων πού διαθέτει καί τῆς προαίρεσης πού τόν διακρίνει, γιά τήν πληρέστερη κατανόηση τῶν ὑψηλῶν νοημάτων της.
Αὐτά εἴχα νά καταθέσω «ἐν ἁπλότητι καρδίας» στήν ἀγάπη σας μέ ὄλο μου τό σεβασμό
Καί φυσικά δέν «ἀκουμπῶ» οὔτε σχολιάζω τό κατά πόσο μιά ἀπόδοση στή νεοελληνική θά ἐκφράσει ἐπακριβῶς καί χωρίς τόν κίνδυνο νά ἀλλοιωθοῦν ἤ νά παρερμηνευθοῦν οἱ δογματικές ἀλήθειες πού περικλείονται στά λειτουργικά μας κείμενα καί στούς ὔμνους.
Αὐτό κι ἄν εἶναι πρόβλημα.
Μέ σεβασμό κι ἐκτίμηση
Θεόδωρος Σ.
Δυο σκέψεις μόνο, με αφορμή τις ορθές παρατηρήσεις του π. Βασιλείου:
ΑπάντησηΔιαγραφήΠώς θα αλλάξει η ζωή μας στην Εκκλησία όταν, πλην εξαιρέσεων, κληρικοί και λαϊκοί δεν έχουμε λαχτάρα και έρωτα για την αλήθεια και μας αρκεί η συνήθεια;
Ο Άγιος Πορφύριος έφερνε σαν παράδειγμα την κοπέλα που πήδαγε κρυφά τη νύχτα από το παράθυρο για να συναντήσει τον αγαπημένο της.
Όσοι ζουν έστω και λίγο αυτή την όμορφη τρέλα στην Εκκλησία θα σταματήσουν σε 50 ή 100 δύσκολες λέξεις της λειτουργίας; Αλήθεια το πιστεύουμε αυτό;
Τα λειτουργικά κείμενα έχουν ήδη αποδοθεί στην καθομιλουμένη, έχουν ερμηνευθεί, έχουν αναλυθεί.
Ποιο είναι το πρόβλημα λοιπόν; Ότι δεν διαβάζουμε.
Γιατί δεν έχουμε τη λαχτάρα και τον έρωτα που είχαν πάμπολλοι γνωστοί και άγνωστοι, μορφωμένοι και ολιγογράμματοι, κληρικοί και λαϊκοί Χριστιανοί.
Και στη δημοτική να λειτουργούμε και οι ύμνοι να ψάλλονται μεταφρασμένοι, τίποτα δεν θα αλλάξει, όσο αντί για την αλήθεια προσκυνούμε τη συνήθεια.
Κατά τα λοιπά οι επισημάνσεις του π. Βασιλείου ισχύουν απολύτως.
Δυστυχώς ζούμε με τον φόβο μην αλλάξει τίποτα στην ενορία, στη μητρόπολη, στην Εκκλησία.
Λατρεία μιας ακίνητης, βολικής βέβαια για πολλούς, δήθεν "παράδοσης".
Να μας φωτίσει ο Θεός να καταλάβουμε πώς και πού πορευόμαστε.
Πρέπει τα αναγνώσματα , οι ακολουθίες, κ.λ.π. να γίνονται κατανοητά από το εκκλησίασμα ή όχι;
ΑπάντησηΔιαγραφήΝα μας πουν ποιους και γιατί τους ενοχλεί η μετάφραση των κειμένων
ΑπάντησηΔιαγραφήἈγαπητέ μου Ἀναστάσιε,
ΑπάντησηΔιαγραφήἘπειδή ὑπάρχουν σχόλια πρός ἐμένα θά ἤθελα νά ἀπαντήσω ὡς ἑξῆς:
α) Νομίζω, ὅτι ἡ γλώσσα τῆς Λατρείας μας δέν φταίει σέ τίποτα. Ἐκεῖνο πού φταίει εἶναι ὅτι ΔΕΝ ἔχουμε ἐκκλησιαστική ζωή, ΔΕΝ πηγαίνουμε στήν Λατρεία γιά νά "ἀναπνεύσουμε" ὀξυγόνο, ΔΕΝ αἰσθανόμεθα τήν ἀνάγκη τῆς δοξολογίας τοῦ Θεοῦ, διότι ἔχουμε ἐκκοσμικευμένη ζωή καί ἀντίληψη. Βλέπουμε σήμερα ὅτι στόν Ὄρθρο παρευρίσκονται ἐλάχιστοι (δύο - τρεῖς), δέν ἀκοῦν τά καθίσματα, τά εὐλογητάρια, τούς ἀναβαθμούς, τό ἐωθινό Εὐαγγέλιο, τούς κανόνες, τό συναξάριο, τίς καταβασίες τοὐς αἴνους, τήν δοξολογία. Οἱ περισσότεροι ἔρχονται μετά τό Εὐαγγέλιο τῆς Θ. Λειτουργίας.
Σήμερα ἄν διαβάσει κάποιος ποίηση (Ἑλύτη, Σεφέρη, Ρίτσο, Καβάφη, κ.ἄ.) θά μπορέσει νά τήν καταλάβει, ἄν δέν ἔχει ἐντρυφήσει στό πνεῦμα τοῦ ποιητῆ, παρόλο πού εἶναι γραμμένη στήν νεοελληνική; Τό ἴδιο θά συμβεῖ καί μέ τήν νεοελληνική ἀπόδοση τῶν κειμένων τῆς Λατρείας μας. Αὐτό λοιπόν πού χρειάζεται εἶναι νά ἐκκλησιαστικοποιήσουμε τήν ζωή μας.
β) Σέ αὐτό τό πνεῦμα ἦταν καί τό "πείραμα" πού ἔκανα μέ τούς μαθητές μου.
Νομίζουμε ὅτι ἡ Λατρεία τοῦ Θεοῦ, εἶναι κάτι ξένο γιά μᾶς, εἶναι γιά τούς θρησκόληπτους (= στήν πραγματικότητα ξένους καί γι' αύτούς), γιά τούς καλέγερους καί ὄχι γιά μᾶς τούς ἴδιους ὡς ἀνάγκη, ὡς τροφή, ὡς ὀξυγόνο τῆς ζωῆς μας. Γι' αὐτό καί οἱ νέοι Ἅγιοί μας Παΐσιος, Πορφύριος, Ἰάκωβος, Νικόλαος Πλανᾶς (παρόλο πού ἦταν δέν ἦταν τοῦ Δημοτικοῦ) ΔΕΝ μίλησαν γιά τήν γλώσσα.
γ) Στήν πρώτη παρέμβασή μου σέ παρένθεσή μου ἔγραψα (βλ. Ἅγιοι Θεόδωροι") ἤθελα νά γράψω "Ἅγιοι Ἰσίδωροι Λυκαβητοῦ".
δ) Μέ τόν σεβαστό μου π. Βασίλειο συμφωνῶ. Ἡ ἀντίρρησή μου ἦταν γιά τήν γλώσσα τῆς Λατρείας.
Μέ πολλή ἀγάπη Χριστου καί εὐχές
π. Νικόλαος
Ὅλως τυχαίως, σήμερα ἐκοιμήθη ὁ Γεώργιος Σεφέρης. «Τ' αηδόνια δε σ' αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες.» ἔγραφε, ποὺ τὸ καταλαβαίνει καὶ ὁ τελευταῖος μαθητὴς Δημοτικοῦ. Ὅσο γιὰ τὴν κατανόηση ΔΕΝ χρειάζεται νὰ ξέρει κανεὶς τὴν ἐποχή του, διότι, ὅπως εἶχε πεῖ καὶ ὁ ἴδιος ὁ ποιητὴς ὅταν τὸν εἶχαν ῥωτήσει τί σημαίνει αὐτὸς ὁ στίχος: «Τίποτα, ἁπλῶς μιὰ πραγματικότητα, ὅτι τὰ ἀηδόνια κελαηδοῦν στὶς Πλάτρες». Τὸ τί νιώθει καὶ κατανοεῖ ὁ ἀναγνώστης εἶναι ὑποκειμενικὸ καὶ γιὰ αὐτὸ καὶ τὰ ὡραῖα ποιήματα καὶ πεζὰ εἶναι διαχρονικὰ καὶ πέρα ἀπὸ ἐποχές
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ δικιά μου φωνή είναι ισχνή και δεν διαθέτω τα πτυχία σας ούτε τίποτα από της δημοσιεύσεις σας.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕίμαι νέος κληρικός και σας ευχαριστώ γιατί είσθε η φωνή μας. Κάθε φορά που σας διαβάζω νιώθω παρηγοριά ότι κάτι καλύτερο θα γίνει.
π. Νικήτας Ανδριακόπουλος
Με όλο τον σεβασμό, στ' αλήθεια, το πρόβλημα είναι η γλώσσα; Μπορεί να είναι ΚΑΙ η γλώσσα, αλλά όχι ΜΟΝΟ η γλώσσα ή σε υπερθετικό βαθμό η γλώσσα!
ΑπάντησηΔιαγραφήΔηλαδή πως θα αποδώσουμε, να μην πω θα ψάλλουμε, το "χαίρε νύμφη, ανύμφευτε";
Ή κάποια χωρία από το κατά Ιωάννην, τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου ή της παλαιάς Διαθήκης, από κάποια αναγνώσματα, είναι κατανοητά στην νεοελληνική απόδοσή τους;
Πριν χρόνια, επισκέφθηκε ένα χωριό της επαρχίας του σεβαστός Επίσκοπος και τέλεσε την θεία Λειτουργία σε νεοελληνική απόδοση.
Μαθεύτηκε το γεγονός αυτό και σε όσους δεν εκκλησιάστηκαν και κάποιος εξ αυτών, θέλησε να πειράξει την μητέρα του, ρωτώντας την πως τα πέρασε στην Εκκλησία. Ποια ήταν η απάντηση της αγράμματης, ηλικιωμένης γυναίκας; "Τί να σου πω παιδί μου; Δεν κατάλαβα τίποτε! Σε άλλη γλώσσα μας τα είπε σήμερα ο Δέσποτας..."!
Πόσο δίκιο έχετε π. Βασίλειε!
ΑπάντησηΔιαγραφήΠριν λίγες μέρες τελέστηκε ο Αγιασμός στο Δημοτικό σχολείο της Πάτρας που υπηρετώ!
Τα καημένα τα παιδάκια ακούνε τις ευχές και τα αναγνώσματα σαν το ιερό ΑΜΠΡΑ ΚΑΤΑΜΠΡΑ που πρέπει να τελεστεί για να πάει η χρονιά καλά…
Δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Πριν χρόνια, σε άλλο σχολείο, παρακαλέσαμε τον ιερέα της ενορίας να διαβάσουμε σε ερμηνεία τα δυο αναγνώσματα μετά την δική του ανάγνωση στα αρχαία. Πόσο θα χαίρονταν τα παιδιά να ακούσουν την ιστορία του 12ετούς Χριστού!!! Πόσο θα καταλάβαιναν τα λόγια του Αποστόλου… τις παροτρύνσεις του και τα παιδιά και οι γονείς…
Όμως τρομοκρατημένος ο ιερέας, μας απάντησε ότι δεν μπορούσε με τίποτα να το επιτρέψει!
Θα το μάθαινε ο Επίσκοπος και θα τον επέπληττε!!!
Υ. Γ. Γραφω ανώνυμα για να μην εκθέσω τον ιερέα
Έχω δύο παιδάκια, 8 και 6 ετών, τα οποία πάνε από μικρά στην Εκκλησία. Μόλις έμαθαν στην πρώτη δημοτικού να διαβάζουν τους πήρα 2-3 παιδικές εκδόσεις για τη Θεία Λειτουργία, με το αρχαίο κείμενο, με μετάφραση και με επεξήγηση (εκδόσεις Ποταμίτου, Έαρ και αρκετές ακόμα, δόξα τω Θεώ). Τα παιδιά σε λίγο καιρό έμαθαν όλη την Λειτουργία απ' έξω, κατανοούν τα λόγια της και καταλαβαίνουν όσα βλέπουν να συμβαίνουν στον Ναό του Θεού! Είναι πιο έξυπνα δυο μικρά παιδάκια από όσους γκρινιάζουν για την γλώσσα της Θείας Λειτουργίας; Όποιος θέλει, μπορεί πολύ εύκολα να τη μάθει. Όλα τ' άλλα είναι εκ του Πονηρού.
ΑπάντησηΔιαγραφήΠόσο λυπάμαι!!! ευγενέστατη κ. 9:28
ΑπάντησηΔιαγραφήΠου δεν είμαι ένα νήπιο για να μάθω όλα όσα ως σήμερα δεν έμαθα.
Η μητέρα μου αν και των κύκλων με εκκλησιαστική ζωή δεν μου τα έμαθε αυτά.
Θα της το πω για να πάει να το εξομολογηθεί.
Τι κρίμα που με άφησε στην άγνοια.
Δρ.Π. Γ. Γ. PharmD. Ph.D
Γιατί μονοπωλούν τα σχόλια μόνο για την νεοελληνική απόδοση; Υπάρχουν και άλλα φλέγοντα θέματα που γράφει ο συντάκτης. Όμως για όλους εσάς αυτά κάνουν τζιζ και δεν τολμάτε να κάνετε σχόλιο γιατί θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣτην ενορία μας είχε έλθει ιερέας με ψυχολογικά. Ο δεσπότης τον μετάθεσε σε άλλη ενορία ως επικουρικό εκεί. Όταν έγινε παπάς τα είχε τα προβλήματα. Ο Αρχιμανδρίτης που συμαρτύρησε μας είπε κάπου έπρεπε να βολευτεί το παιδί τότε. Αυτό το παιδί πήρε στον λαιμό του την παπαδιά και τα δύο παιδία του. Γιατί εμείς τον ξεφορτωθήκαμε και τώρα τον ανέχεται άλλος παπάς προϊστάμενος. Και δεν είναι ο μόνος….
Ακριβώς έτσι. Τα δύο μικρά παιδάκια σας είναι η απάντηση! Καθώς κι οι αγράμματες γιαγιες...οι υπόλοιποι υπολείπονται!!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΙφ
Γεια στο στόμα σας
ΔιαγραφήΣτόν γονέα τών 2 μικρών παιδιών καί σέ όποιον εθελοτυφλεί:Σέ λίγο νά τα ανεβάσει καί στο ψαλτήρι αφού έμαθαν όλη τήν Λειτουργία απ' έξω....Εδώ ψάχνουν οι ενορίες για τον ένα ψάλτη,( όχι βέβαια στα πολυπληθή αστικά κέντρα τών 15.000 ενοριτών....!, εκεί θά βρούν ),καί δέν βρίσκουν ! Πού 2ος ;.... Που το ψαλτικό μέλος είναι ΧΟΡΙΚΟ ( χορός Α',χορός Β 'μάς λένε τά Τυπικά καί τά εγκόλπια αναγνώστου..).Καί η αιτία τής έλλειψης ψαλτών,σαφώς και είναι η ΓΛΏΣΣΑ σε ένα μουσικότατο λαό που είναι οι Έλληνες! ( 35 χρόνια ανεβαίνω στό ψαλτήρι,ήμουν σε τριβή με την Ελληνιστική τών Ευαγγελίων από τό Δημοτικό - κάναμε ανάγνωση τη 10ετία τού '60 Ευαγγελικής περικοπής στο σχολείο σαν μάθημα γλώσσσας- καί λάτρης τής αρχαίας μας γλώσσας,καί ακόμα αργόσυρτο παπαδικό μέλος δέν μπορώ να ψάλλω... Που κι ένας απλός λα'ι'κός - φυσικά κι εγώ - τραγουδάμε το οποιοδήποτε αργόσυρτο δημώδες ή σύγχρονο , καλόφωνα ή κακόφωνα,πάντως με τόν ρυθμό του ! ).
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ νεοελληνική και εκφραστικότατη είναι,δύο Νόμπελ έχει ήδη,και δέν την λες μή ιεροπρεπή..Οι άγοι Πορφύριος και Πα'ί'σιος σε τί γλώσσα μάς παρέδωσαν τις διδαχές τους ;
Η εμμονή στό αρχαίο ιδίωμα είναι εκ τού πονηρού ( μέ μικρό Πί..).( Ποιός έχει συμφέρον νά μην προσέχουμε στις ακολουθίες άραγε ; )
ΕΥΓΕ 9:28. Τα είπες όλα σε ένα μικρό σχόλιο.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι διαφωνούντες, βέβαια, με το γνωστό αφ υψηλού υφάκι τους , αντέδρασαν όπως αντέδρασαν.
Είναι γνωστός ο τρόπος με τον οποίο απαξιώνουν τους αντιφρονούντες.
Σημασία έχει ότι τους αποδόμησες το σκεπτικό.
Προς Ιφ: να "χαρώ" το ύφος σου!
ΑπάντησηΔιαγραφή"Ο όχλος, ο μη γινώσκων τον νόμον, ούτοι επικατάρατοι εισιν".
Κόψε λίγο!
«καὶ οἱ πατέρες μὴ παροργίζετε τὰ τέκνα ὑμῶν, ἀλλ᾿ ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ Κυρίου»
ΑπάντησηΔιαγραφή(Ἐφ. στ΄4).
Εὖγε!
Μυριάκις εὗγε!
Μυριάκις εὖγε καί ἀπειράκις θερμά συγχαρητήρια ἀξίζουν στόν Ἀνώνυμο γονέα 21 Σεπτεμβρίου 2022 - 9:28 π.μ. γιά τήν ἀνατροφή καί διαπαιδαγώγηση τῶν παιδιῶν του.
Εὔχομαι ὁλόψυχα ὁ Κύριος νά εὐλογεῖ κάθε του προσπάθεια καί ἡ Παναγία Μητέρα Του νά σκέπει, νά φρουρεῖ καί νά φυλάττει τόν ἴδιο καί τήν οἰκογένειά του.
Εὖγε βεβαίως καί γιά τήν ἀπόφασή του νά γνωστοποιήσει αὐτή τή προσωπική του ἐμπειρία, πού ἀναμφίβολα παραδειγματίζει καί ἔχει τή δυναμική νά λειτουργήσει ὡς ἔναυσμα καί ἀφετηρία γιά πολλούς ἐξ ἡμῶν πρός ἐπίτευξη παρομοίων στόχων, ἐνῶ παράλληλα καταδεικνύει τό ἀστήρικτο καί ἀβάσιμο τῶν ἐπιχειρημάτων ὅσων ἐπικαλοῦνται τήν ἐκλαΐκευση τῆς λειτουργικῆς γλώσσας ἕνεκα δυσκολίας ἐκμάθησης.
Ἀγαπητέ ἐν Χριστῶ ἀδελφέ, δέξου σέ παρακαλῶ γιά ἄλλη μιά φορά τά θερμά μου συγχαρητήρια.
Θερμή ἱκεσία πρός τόν Κύριο νά βρεθοῦν μιμητές σου, ἀναπέμπουμε ἐκ βάθους καρδίας.
Μέ βαθυτάτη ἐκτίμηση.
Θεόδωρος Σ.
Τι να κάνω με τα δικά μου παιδιά 9.29 που αν και σε μεγαλύτερες τάξεις δεν σκαμπάζουνε τίποτα. Εσύ ως σπουδαία και φωτισμένη από τον Θεό μητέρα-παιδαγωγός δίδαξέ με. Είμαι ένα τίποτα, ένα ρετάλι, ένα σκουπίδι μπροστά σε σένα και τα παιδιά μου άχρηστα να μπουν στον παράδεισο. Η κόλαση μας προσμένει. Αξίως!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ ανώνυμος/η σχολιαστής/τρια 21/9-9:28
ΑπάντησηΔιαγραφήεξέφρασε την άποψή του/της.
Κάποιοι όμως διαφωνούντες σχολιαστές αντί να αποδομήσουν με επιχειρήματα την, κατά την κρίση τους, λανθασμένη του άποψη κατέφυγαν στην ειρωνεία.
Και μάλιστα κατά τέτοιο τρόπο διατυπωμένη που δίδεται περί αυτών η εντύπωση ότι μειώνουν την προσωπικότητα του προς αυτούς διαφωνούντος.
Δεν νομίζω ότι τους τιμά κάτι τέτοιο.
Επίσης δεν καταλαβαίνω εν ονόματι ποίας λογικής να παραθέτουν κάποιοι τις συντομογραφίες των επιστημονικών-κοσμικών τους κύκλων.
Πιστεύουν, ότι κατ αυτόν τον τρόπο προσδίδουν κύρος στα υπ αυτών λεχθέντα;
Αδελφέ 11,38 γράφεις για τον 8.28 ότι στα σχόλια «μειώνουν την προσωπικότητα του». Το αντίθετο βλέπω ότι ο 8.28 μειώνει τουλάχιστον εμένα, γιατί διαπιστώνω ως εκπαιδευτικός ότι με κοροϊδεύει. Μπορεί βέβαια να ζει στον κόσμο του οπότε είναι άλλου παπά ευαγγέλιο να τον βοηθήσει.
ΑπάντησηΔιαγραφήΣπύρος Παπάζογλου, δάσκαλος.
Κορωπί
Αυτά τα θέματα έπρεπε να συζητά η Σύνοδος η Διαρκής όπως και η Ιεραρχία και όχι μελιστάλακτα για να περάσει η ώρα και να πάνε στον μεζέ που για αυτούς είναι οι εκλογές των όμοιων τους για να μην χαλάσει η συνταγή.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα ειρωνικά σχόλια δέν είναι σωστά, βέβαια, αλλά μερικές φορές βοηθούν να κατανοήσουμε την συμπεριφορά καί την νοοτροπία των νεωτεριστών, καί το τί θα επακολουθήση άν εφαρμοστούν οι απόψεις τους.
ΑπάντησηΔιαγραφήΕυχαριστώ τον κ.Παπάζογλου που με το ατυχέστατο και λίαν άστοχο σχόλιό του επιβεβαίωσε την ορθότητα του σχολίου μου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ ανώνυμος 11:38.
Φοβάμαι ότι όλη αυτή η πρεμούρα για τη μετάφραση αργά ή γρήγορα θα φέρει κι άλλες καινοτομίες δήθεν για ποιμαντικούς λόγους.. Συντόμευση των ιερών ακολουθιών και απλούστευση του Τυπικού γιατί κουράζονται τα νέα παιδιά με τις μακρές ακολουθίες. Θα αρχίζει και η θεία λειτουργία πιο αργά κατα τις 10:00 γιατί τα παιδια που έχουν ξενυχτησει στο ίντερνετ όλο το βράδυ πως να ξυπνήσουν το πρωί?
ΑπάντησηΔιαγραφήΔηλαδή η Εκκλησία θα προσαρμοστει στο κοσμικό πνευμα για ποιμαντικους λόγους βέβαια... Καθόλου ασκητικη και έστω λίγος κόπος στη ζωή των πιστων... Όλα στο πιάτο. Για την κατανόηση μωρέ.
Δεν χρειάζεται να ξενυχτίσω στο ίντερνετ ώστε να μην πάω στον εκκλησιασμό. Ξενυχτάω σε πολλά άλλα πράγματα αλλά κάθε Σάββατο πρωί είμαι ξύπνιος για να πάω για προπόνηση. Για εμένα αυτό που λες ασκητική δεν μου λέει κάτι. Μου φτάνει να πάω να ανάψω ένα κερί όποτε το επιθυμεί η καρδιά μου και όχι να παρακολουθήσω τις ακολουθίες που δεν μου λένε τίποτα. Για αυτό το τίποτα δεν φταίω εγώ αλλά όλοι αυτοί που ζουν σε μια εκκλησία περασμένων δεκαετιών όταν όλα τρέχουν. Για μένα το τραίνο της εκκλησίας είναι με κάρβουνο προτιμώ τα σύγχρονα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν καταλάβαινα κάτι θα πήγαινα. Η γλώσσα δεν μου μιλάει στην καρδιά μου έτσι γιατί να χάσω χρόνο υποκρινόμενος το καλό παιδί; Για ρίξτε έστω και μια φευγαλέα ματιά στα όσα λέει αυτός ο παπάς εδώ και στις παρατηρήσεις που κάνει. Αυτός πονάει για μας. Εσείς στον χαβά σας τρείς και ο κούκος στον ναό.