ΛΕΟΝΤΟΣ 6ΟΥ ΣΟΦΟΥ ΕΩΘΙΝΑ ΔΟΞΑΣΤΙΚΑ - ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

 

ΛΕΟΝΤΟΣ  6^ΟΥ  ΣΟΦΟΥ

ΕΩΘΙΝΑ  ΔΟΞΑΣΤΙΚΑ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

 

       Τι μου κάνατε, Αλεξανδρέα, λίαν αγαπητέ, και της βυζαντινής ψαλμωδίας εραστή θερμέ. Και πώς με ξεσηκώσατε με το ευγενικό σχόλιο στο υπέροχο 5^ο Εωθινό Δοξαστικό Λέοντος 6^ου Σοφού, που παρουσίασα. Νόμισα πως είχα τελείώσει με την ανάρτηση Εγκωμίου του στον εξ ιδίων … «αδελφών» Μάρτυρα Μεγάλο Πατέρα της Εκκλησίας και Οικουμενικό της Διδάσκαλο Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο*. Ανακαλέσατε στο νου μου τον εντελώς άγνωστο στον κόσμο θησαυρό της εκκλησιαστικής υμνογραφίας. Είναι βλέπετε ενταγμένος στον Όρθρο, πρωινή Ακολουθία, και αφήνω κατά μέρος το τι και πως συχνά ψάλλεται !!

     Αυτός, λοιπόν, ο αυτοκράτορας, που απαγόρευσε τον τρίτο γάμο, αλλά ο ίδιος έκανε και το γνωστό τέταρτο και τον επέβαλε ως … νόμιμο, έχει συνθέσει και μελίσει-επενδύσει μουσικά- έντεκα-όσοι στην Ανάσταση οι Μαθητές, μετά το οικτρό τέλος του Ιούδα-θαυμάσια, το ένα καλύτερο από το άλλο, Αναστάσιμα Εωθινά-«Έως», αυγή, χαραυγή-Δοξαστικά.

    Μερικά από τα οποία και αυτά που ακολουθούν στο πρωτότυπο, σε νεοελληνική μεταγραφή, και παραπομπή στην αντίστοιχη Ευαγγελική περικοπή, πηγή έμπνευσης.

******   ***   ******

 Εωθινὸ 2^ο.  «Μετὰ μύρων προσελθούσαις ταῖς περὶ τὴν Μαριὰμ γυναιξὶ--καὶ διαπορουμέναις, πῶς ἔσται αὐταῖς τυχεῖν τοῦ ἐφετοῦ,--ὡράθη ὁ λίθος μετηρμένος καὶ θεῖος νεανίας--καταστέλλων τὸν θόρυβον αὐτῶν τῆς ψυχῆς.--Ηγέρθη, γάρ φησίν, Ἰησοῦς ὁ κύριος--· διὸ κηρύξατε τοῖς κήρυξιν αὐτοῦ μαθηταῖς--εἰς τὴν Γαλιλαίαν δραμεῖν,--καὶ ὄψεσθαι αὐτὸν ἀναστάντα ἐκ νεκρῶν--ὡς ζωοδότην καὶ κύριον».

    «Κι όταν πλησίαζαν με τα μύρα στον Τάφο οι με Μαρία τη Μαγδαληνη γυναίκες, και είχαν αγωνία κι αναρωτιόνταν πώς θα μπορέσουν να εκπληρώσουν αυτό που ποθούσαν πολύ, είδαν σηκωμένο το βράχο που έκλεινε την είσοδο, και θείο νεανία να τους γαληνεύει την αγωνία και ταραχή της ψυχής. «Αναστήθηκε, τις λέει, ο Κύριος Ιησούς ! Και δεν έχετε παρά να πάτε να το κηρύξετε, να το πείτε στους εντολοδόχους κήρυκες μαθητές του. Να τρέξουν γρήγορα στη Γαλιλαία, όπου θα συναντήσουν και θα δουν Αυτόν Αναστημένο από τους νεκρούς, ως Ζωδότη και Κύριο».

    Πηγή εμπνεύσεως Κατά Μάρκον 16,1-8.       

 

Εωθινὸ 3^ο. «Τῆς Μαγδαληνῆς Μαρίας, τὴν τοῦ σωτῆρος εὐαγγελιζομένης--ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν καὶ ἐμφάνειαν, διαπιστοῦντες οἱ μαθηταὶ--ὠνειδίζοντο τὸ τῆς καρδίας σκληρόν. Αλλὰ τοῖς σημείοις καθοπλισθέντες καὶ θαύμασι--πρὸς τὸ κήρυγμα ἀπεστέλλοντο.--Καὶ σὺ μὲν, κύριε, πρὸς τὸν ἀρχίφωτον ἀνελήφθης πατέρα,--οἱ δὲ ἐκήρυττον πανταχοῦ τὸν λόγον  τοῖς θαύμασι πιστούμενοι·--διὸ οἱ φωτισθέντες δι’ αὐτῶν, δοξάζομέν σου τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν,--φιλάνθρωπε κύριε».

    «Μαρία η Μαγδαληνή τους ανάγγελλε χαρμόσυνα, ο Σωτήρας από τους νεκρούς αναστήθηκε, κι εμφανίστηκε και τον είδαν. Αλλά ακρως δύσπιστοι οι μαθητές, πέτρα η καρδιά τους την ονείδιζαν. Με το που εξοπλίστηκαν όμως θαυμαστά σημεία και θαύματα, ανοίχτηκαν στο κήρυγμα. Και Συ βέβαια Κύριε αναλήφτηκες στον Πατέρα, την αρχή, την πηγή του φωτός, αυτοί κήρυτταν σε όλο τον κόσμο την Αλήθεια σου και την επικύρωναν με δικά σου θαύματα. Από τούτο κι εμείς φωτισμένοι από αυτούς, δοξολογούμε την εκ νεκρών σου ανάσταση, Φιλάνθρωπε Κύριε.

     Κατά Μάρκον 16, 9-20.

 

Εωθινὸ 7^ο . «Ἰδοὺ, σκοτία καὶ πρωῒ, καὶ τί πρὸς τὸ μνημεῖον, Μαρία, ἕστηκας--πολὺ σκότος ἔχουσα ταῖς φρεσίν;--Ὑφ’ οὗ ποῦ τέθειται ζητεῖς ὁ Ἰησοῦς·--ἀλλ’ ὅρα τοὺς συντρέχοντας μαθητὰς, πῶς τοῖς ὀθονίοις καὶ τῷ σουδαρίῳ--τὴν ἀνάστασιν ἐτεκμήραντο, καὶ ἀνεμνήσθησαν τῆς περὶ τούτου γραφῆς·-- μεθ’ ὧν καὶ δι’ ὧν καὶ ἡμεῖς πιστεύσαντες--ἀνυμνοῦμέν σε τὸν ζωοδότην Χριστόν».

     «Σκοτάδι ακόμα, αργεί το πρωί, και συ Μαρία ήρθες στον Τάφο του και στάθηκες γατί; Μην τάχα κατέλαβε την καρδιά σου σκότος βαθύ; Κι αυτό σε κάνε,  πού ο Ιησούς θάφτηκε ν’ αναζητείς; Για κοίτα όμως τους δυο που τρέχουν μαζί μαθητές, πώς απ’ τα ΄σαβανα μοναχά και το μαντήλι στο πρόσωπο, την Ανάσταση τεκμηρίωσαν μέσα τους, καθώς ενθυμήθηκαν το αναφερόμενο γι αυτό στη Γραφή. Με αυτούς και από αυτούς έχοντας πιστεψει κι εμείς, Σε ανυμνούμε Εσένα το Χριστό ως τ0ο δωρητη μιας νέας ζωής. 

    Κατὰ Ἰωάννην 20.1-10

Εωθινὸ 10^ο.  «Μετὰ τὴν εἰς ᾅδου κάθοδον, καὶ τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν--ἀθυμοῦντες, ὡς εἰκὸς, ἐπὶ τῷ χωρισμῷ σου, Χριστὲ, οἱ μαθηταὶ-- πρὸς ἐργασίαν ἐτράπησαν·, καὶ πάλιν πλοῖα καὶ δίκτυα, καὶ ἄγρα οὐδαμοῦ·--Αλλὰ σὺ, σῶτερ, ἐμφανισθεὶς, ὡς δεσπότης πάντων, δεξιοῖς τὰ δίκτυα  κελεύεις βαλεῖν·-- καὶ ἦν ὁ λόγος ἔργον εὐθὺς, καὶ πλῆθος τῶν ἰχθύων πολὺ--καὶ δεῖπνον ξένον ἕτοιμον ἐν γῇ·-- οὗ μετασχόντων τότε σου τῶν μαθητῶν--καὶ ἡμᾶς νῦν νοητῶς καταξίωσον ἐντρυφῆσαι, φιλάνθρωπε κύριε».

     «Μετά την κάθοδό σου στον Άδη, και την ανάσταση από τους νεκρούς, που δεν πίστεψαν ατυχώς κι είχαν γι αυτό αθυμία ως ήταν φυσικό οι μαθητές σου Χριστέ για τον κατά ταύτα αποχωρισμό, γύρισαν στα γνωστά τους καθημερινά. Ξανά καϊκια, και δίχτυα, και ψαριά πουθενά. Αλλά με το που εμφανίστηκες Σωτήρα Εσύ ο Κύριος και Δεσπότης του παντός, κι εδωσες εντολή τα δίχτυα δεξια να ριχτούν, κι ακούστηκε κι εκτελέστηκε ο λόγος σου παρευθύς, νάσου η μεγάλη, η ασήκωτη ψαριά. Κι ακολούθησε δείπνο παράξενο, θείο, που μετείχαν όλοι σου οι μαθητές. Σ’ αυτό αξίωσε κι εμάς τώρα να εντρυφύσουμε πνευματικά και απολαύσουμε, Φιλάνθρωπε Κύριε.

       Κατὰ Ἰωάννην 21.1-14

 

Εωθινὸ 11^ο. «Φανερῶν ἑαυτὸν τοῖς μαθηταῖς ὁ σωτὴρ μετὰ τὴν ἀνάστασιν--Σίμωνι δέδωκε τὴν τῶν προβάτων νομὴν,--εἰς ἀγάπης ἀντέκτισιν τὴν τοῦ ποιμαίνειν φροντίδα αἰτῶν·-- διὸ καὶ ἔλεγεν· εἰ φιλεῖς με, Πέτρε, ποίμαινε τὰ ἀρνία μου, ποίμαινε τὰ πρόβατά μου·-- ὁ δὲ εὐθέως ἐνδεικνύμενος τὸ φιλόστοργον περὶ τοῦ ἄλλου μαθητοῦ ἐπυνθάνετο·--ὧν ταῖς πρεσβείαις, Χριστὲ, τὴν ποίμνην σου διαφύλαττε ἐκ λύκων λυμαινομένων αὐτήν».

     «Εμφανιζόμενος στους μαθητές μετά την Ανάσταση ο Σωτήρας, στο Σίμωνα Πέτρο ανέθεσε τη διαποίμανση των προβάτων του, επισφραγίζοντας έτσι με το αίτημα γι αυτή την ποιμαντική φροντίδα, την επανάκτηση της εμπιστοσύνης κι αγάπης του σ’ αυτόν. Για τούτο  και έλεγε. «Αν με αγαπάς Πέτρο, ποίμαινε τ’ αρνάκια μου, ποίμαινε τα πρόβατά μου. Αυτός όμως επικεντρώνοντας αμέσως στην ιδιαίτερη αγάπη του για τον άλλο μαθητή, ζήτησε να μάθει τι είναι να γίνει με τον άλλο μαθητή ! Με τις πρεσβείες αυτών των δυο Χριστέ ο Θεός, προστάτεψε την ποίμνη σου από τους λύκους που την λυμαίνονται».

      Κατὰ Ἰωάννην 21,15-25

 «Χριστός Ανέστη». Η πίστη, η ελπίδα του κόσμου.

      Αθανάσιος Κοτταδάκης

 

ΥΓ. * Αθαβασίου Κοτταδάη. «ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΙΟ ΙΩΑΝΝΗ ΤΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ», Αυτοκρατορικά και άλλα, έκδοση Ι.Μητρόπολη Υδρας, Σπετσών … Υδρα 2007

Και ιδιαίτερα τη διπλωματική Εργασία Ιωάννη Φλάκα, «Αναστάσιμα Εωθινά Δοξαστικά Λέοντος Στ΄του Σοφού.