Μεγάλη Παρασκευή. - π. Παναγιώτης Ρόδης

Μεγάλη Παρασκευή.

Πρωτοπρεσβύτερος Παναγιώτης Ρόδης

Ανάμεσα στα πολλά που μπορούμε να κάνουμε, αδελφοί μου, ιστάμενοι ενώπιον του Σταυρωμένου Χριστού, είναι να επιχειρήσουμε μια απογραφή των αμαρτημάτων που έκαναν οι άνθρωποι εναντίον του Κυρίου της δόξης, εναντίον του Χριστού.

Ας δούμε, αρχικά, την πιο απλή και πιο μικρή αμαρτία, φαινομενικά:

 Ο Πιλάτος! Ο Πιλάτος, ενώ είχε εξουσία να διαχειρισθή και να λύσει το πρόβλημα. Έπλυνε τα χέρια του και, είπε: «Νίπτω τας χείρας μου. Δεν φταίω εγώ. Ας το βρείτε εσείς ποιος φταίει». Προφανώς τα προβλήματα δεν λύνονται έτσι. Και μάλιστα αυτό της καταδίκης σε θάνατο ή της αθωώσεως ενός υποδίκου.

«Με λίγες πινελιές το Ευαγγέλιο σχεδιάζει την εικόνα ενός παθητικού Πιλάτου, του τρόμου του, της γραφειοκρατικής συνείδησής του, της δειλής άρνησής του να ακολουθήσει την συνείδησή του. Μήπως, όμως, δεν συμβαίνει στη ζωή μας και στη ζωή γύρω μας το ίδιο;

Δεν είναι συνεχώς μέσα μας παρών κάποιος Πιλάτος, που όταν έρθει η στιγμή να πούμε -ο καθένας μας- ένα αποφασιστικό όχι στο ψεύδος, στην αδικία, στο κακό και στο μίσος, ενδίδουμε στον πειρασμό να «νίψουμε τας χείρας μας».

Οι στρατιώτες, πάλι, όταν τους δόθηκε ο Χριστός από τον Πιλάτο, παρ’ ότι δεν είχε κριθεί ακόμα ως ένοχος, του φέρθηκαν σαν να ήταν γαϊδούρι. Δέχθηκε εμπτυσμούς, κολαφισμούς, ραπίσματα και μαστιγώσεις, από χέρια ανθρώπινα ο Βασιλέας και Κύριος της δόξης!

«Και οι στρατιώτες θα μπορούσαν να πουν υπερασπιζόμενοι τον εαυτό τους: εκτελέσαμε απλώς διαταγές, μας είπαν να ξεχωρίσουμε κάποιον ταραχοποιό που προκαλούσε αναστάτωση και αταξία, για ποιο πράγμα μιλάτε, λοιπόν;» .

 Πίσω από τον Πιλάτο τους στρατιώτες, ήταν το πλήθος, εκείνοι που έξι μέρες πριν φώναζαν «Ωσαννά», καθώς υποδέχονταν θριαμβευτικά τον Χριστό κατά την είσοδό Του στα Ιεροσόλυμα, τώρα κραυγάζουν, «Σταύρωσον αυτόν!». Είχαν όμως και αυτοί μια εξήγηση: Δεν είναι οι ηγέτες τους, οι δάσκαλοι τους και οι κυβερνήτες τους, που είχαν κάνει τη φοβερή πράξη, να ’ρθουν σε επικοινωνία και να δωροδοκήσουν άνθρωπο -τον Ιούδα-, για να Τον πουλήσει, να Τον παραδώσει; οι ηγέτες που έλεγαν στο λαό πως ο άνθρωπος αυτός -ο Χριστός- ήταν ένας εγκληματίας που κατέλυσε τους νόμους και τις συνήθειες και γι΄ αυτό βάσει του νόμου -όλα τα ειδεχθή εγκλήματα της εξουσίας γίνονται πάντοτε βάσει του νόμου.

Πρέπει, λοιπόν, Αυτός να πεθάνει;…  Έτσι κάθε συμπαίκτης σ’ αυτό το τρομακτικό γεγονός είχε δίκιο «από την πλευρά του», όλοι δικαιώθηκαν. Όλοι μαζί, ΟΜΩΣ, δολοφόνησαν έναν άνθρωπο στον οποίον «ουδέν ευρέθη αίτιον». 

Όμως, όλοι αυτοί δεν ήξεραν τι έκαναν. Δεν είχαν συνειδητοποιήσει ότι ο Χριστός ήταν ο Κύριος της δόξης. Άρα, πόσο μεγαλύτερη βαρύτητα έχει η δική μας στάση, οι δικές μας αμαρτίες, εδώ και τόσους αιώνες, έχοντας επίγνωση της Αλήθειας του Χριστού.

Όσο το σκεφτόμαστε αυτό, βγαίνει αβίαστα από μέσα μας το ερώτημα: «Θεέ μου, πότε θα πάρεις τη ράβδο Σου, να ’ρθεις να επιβάλλεις την τάξη; Και ενώ εμείς διερωτόμαστε, για αυτό το θέμα μας μιλάει 600 χρόνια πριν τον Χριστό ο Προφήτης Ζαχαρίας. Λέει ο Θεός με το στόμα του προφήτη: «θα ’ρθει η ώρα που θα πάρω την ράβδο μου, την πιο γερή και θα κατεβώ κάτω και θα τα κάνω όλα ίσωμα. Ούτε τη διαθήκη μου θα σεβαστώ, ούτε κανέναν από εκείνους που δεν σεβάστηκαν την Διαθήκη μου. Οι μόνοι άνθρωποι που με αναπαύουν είναι ορισμένοι Χαναναίοι (ειδωλολάτρες την εποχή εκείνη), που ακούσανε το λόγο μου με φόβο. Γιατί αν στραφώ και ιδώ τι έκανε ο λαός μου, θα τους ρωτήσω: Πείτε μου επιτέλους, τι αξίζω για σας; Πέστε μου πόσο με εκτιμάτε; Και ο απάντησή τους θα είναι: ‘Τριάντα  αργύρια’! και θα τα πάρω αυτά τα τριάντα αργύρια και θα ειπώ: βάλτε τα στο χωνευτήρι να τα δούμε είναι αργύριά; Αξίζουν; Τι προσφέρετε; Πως αξίζω; Πόσο με εκτιμάτε; Και όχι σε κάποιο χωνευτήρι που δουλεύει η απατεωνιά, ο συμβιβασμός και η διαπλοκή, που άλλη είναι η αλήθεια και άλλη ξεφουρνίζετε. Βάλτε τα στο χωνευτήρι μέσα στο ναό» με τη συνείδηση ανοιχτή κάτω από τα μάτια του Θεού. (Ζαχ. 11, 10-13)

Αυτά τα, λόγια όφειλαν οι Εβραίοι, να τα γνώριζαν και να τα είχαν προσέξει. Αν είχε συμβεί αυτό δεν θα τον ‘’ρίχνανε’’ τον Ιούδα, όταν παζάρευαν μαζί του. Τον ρίξανε τον άνθρωπο! του δώσανε μια εξευτελιστική αμοιβή: Τριάντα αργύρια!

Την συνέχεια την ξέρουμε:

Όταν ο Ιούδας έμαθε ότι Χριστός καταδικάστηκε σε θάνατο, ελέγχθηκε από τη συνείδησή του. Και γύρισε και τους είπε: «Αμαρτία έκανα. Δεν τα θέλω. Πάρτε τα πίσω». Κι εκείνοι σήκωσαν τους ώμους τους και του είπαν: «Δεν μας παρατάς. Ξεφορτώσου μας. Κάνε καλά με τη συνείδησή σου». Η ανθρώπινη γαϊδουριά στο ζενίθ (=αποκορύφωμα)

Κι ο Ιούδας, απογοητευμένος από την αναισθησία που έδειξαν οι ομοϊδεάτες του, στην αδυναμία του και στη διόρθωση ή μάλλον στο σκυλομετανιωμά του, πήγε και έριξε τα αργύρια μέσα στον ναό.

Κι οι άρχοντες των Εβραίων με αλαζονική υποκρισία είπαν: «Δεν κάνει τώρα να τα βάλουμε στο παγκάρι για την Εκκλησία τέτοια χρήματα». Γι’  αυτό με τα χρήματα αυτά έφτιαξαν νεκροταφείο, για να θαπτουν τους ξένους. Να μην ανακατεύονται με αυτούς τους ίδιους, που ήταν… καθαροί (=δήθεν).

Τι έκανε αυτά τα χρήματα βρώμικα; Τρομάζουμε, αν το αναλογιστούμε. Τι τα έκανε βρώμικα; Η βρώμικη συνείδηση, που οδήγησε στη συναλλαγή και στην εκ των υστέρων αντιμετώπιση. Πόσες βρωμιές! και τι βρωμιές; Πως να εξεταστούν και να ερευνηθούν, αν αυτά τα πράγματα είναι καθαρά;

Όχι μέσα στο ναό, ΑΛΛΑ ούτε σε καταγώγιο του υποκόσμου δεν άντεχαν να ερευνηθούν αν είναι καθαρά. Θα μπορούσαμε να πούμε για αυτά: Η πιο βρώμικη πράξη που μπορεί να υπήρξε στους αιώνες, ήταν αυτή η συναλλαγή.

Αυτά και πολλά άλλα που σχετίζονται με το Πάθος του Χριστού μας καλούν να προβληματιστούμε για το ποια στάση οφείλουμε έναντι του Σταυρού  του Χριστού γκαι να αποφασίσουμε

«Μετά το Σταυρό του Χριστού, αδελφοί μου, ακολουθεί ο δικός μας σταυρός, για τον οποίο είπε ο Χριστός: «οποίος θέλει να με ακολουθεί… να σηκώσει τον σταυρό του κάθε ημέρα και να με ακολουθεί». (Λκ 9,23). Αυτό σημαίνει πως η επιλογή που έχει να κάνει εκείνη τη νύχτα ο καθένας -ο Πιλάτος, οι στρατιώτες, οι αρχηγοί, το πλήθος και καθένας μέσα στο πλήθος- είναι μια επιλογή που τίθεται συνεχώς και σε καθημερινή βάση μπροστά μας. Εξωτερικά, η επιλογή έχει να κάνει με κάτι φαινομενικά ασήμαντο για μας ή δευτερεύον.  Για τη συνείδησή, όμως, τίποτε δεν είναι πρώτο ή δεύτερο, αλλά το κάθε τί μετράται αν είναι αληθινό ή ψεύτικο, καλό ή κακό. Το να σηκώνεις, λοιπόν, το σταυρό σου καθημερινά, δεν είναι απλώς το να αντέχεις τα φορτία και τις μέριμνες της ζωής, αλλά πάνω από όλα το να ζεις αρμονικά με τη συνείδησή σου, το να ζεις μέσα στο φως της κρίσεως, της συνειδήσεως - μιας συνείδησης που καλλιεργείται και διαμορφώνεται κάτω από το Φως του Ευαγγελίου.

Ακόμα και σήμερα, με όλο τον κόσμο να κοιτάζει, ένας άνθρωπος ‘’άνευ αιτίας’’ μπορεί να συλλαμβάνεται, να βασανίζεται, να χτυπιέται, να φυλακίζεται ή να εξορίζεται. Κι όλα αυτά ‘’επί τη βάσει του νόμου’’ στο όνομα της υπακοής, της πειθαρχίας, της τάξεως, για το καλό όλων. Πόσοι Πιλάτοι δε νίπτουν τα χέρια τους, πόσοι στρατιώτες δεν σπεύδουν να εκτελέσουν τις διαταγές της στρατιωτικής ιεραρχίες (Ουκρανία, Παλαιστίνη ή και αλλού), πόσοι άνθρωποι δουλόπρεπα δεν τους χειροκροτούν, ή τουλάχιστον δεν κοιτάζουν σιωπηλά το κακό που θριαμβεύει;

 Ας σκεφθούμε αδελφοί μου, τον Σταυρό ως επιλογή από την οποία κρέμονται τα πάντα στον κόσμο, που χωρίς αυτόν, όλο τον κόσμο γίνονται θρίαμβος του κακού και του σκότους. Ο Χριστός είπε: «εις κρίμα, εγώ εις τον κόσμον τούτον ήλθον - εγώ ήρθα, δια να προκαλέσω κρίση σε τούτον τον κόσμο» (Ιω. 9,39).

Σ΄ αυτή την κρίση, μπροστά στο δικαστήριο της σταυρωμένης αγάπης, της αλήθειας και της καλοσύνης, δικάζεται ο καθένας μας.

Καλή Ανάσταση!

Πρωτοπρεσβύτερος π. Παναγιώτης Ρόδης

Απομαγνητοφωνημένη ομιλία, που εκφωνήθηκε στον Ιερό Αγίου Γεωργίου Λάγγουρα Πατρών, την Μεγάλη Παρασκευή  3-5-2024, κατά την Ακολουθία του Εσπερινού της Αποκαθηλώσεως.