Μνήμη του Αγίου Προφήτου Ιερεμίου (1 Μαΐου)

01 Μαΐου: Μνήμη του Αγίου Προφήτου Ιερεμίου
Η ημέρα έχει ώρας ιδ’ (14), και η νυξ ώρας ι’ (10).

Μην Μάϊος (1) έχων ημέρας λα’ (31)

Ούτος ο θαυμάσιος του Κυρίου Προφήτης ήτον ηγιασμένος εκ κοιλίας μητρός του, ούτω γαρ λέγει περί αυτού ο Θεός: «Προ του με πλάσαι σε εν κοιλία, επίσταμαί σε και προ του σε εξελθείν εκ μήτρας, ηγίακά σε, Προφήτην εις έθνη τέθεικά σε» (Ιερεμ. α’, 5). Εκατάγετο δε από την Αναθώθ, και ήτον προ Χριστού χκ’ [620] έτη. Ούτος λοιπόν αφ’ ου εσκλαβώθη η Ιερουσαλήμ από τον Ναβουχοδονόσορ βασιλέα Βαβυλώνος, εκατέβη εις τας Τάφνας της Αιγύπτου, αίτινες Ελληνιστί ονομάζονται Δάφναις, και εκεί προφητεύων, ελιθοβολήθη από τον λαόν του Ισραήλ, τον καταφυγόντα εις Αίγυπτον, και αποθανών, ενταφιάσθη εις τον τόπον της οικήσεως του βασιλέως Φαραώ. Ότι οι Αιγύπτιοι εδόξασαν αυτόν και ετίμησαν, με το να ευεργετήθησαν από λόγου του. Διότι δια προσευχής του, ενεκρώθησαν αι ασπίδες, αι οποίαι εξωλόθρευον τους Αιγυπτίους. Ομοίως ενεκρώθησαν και τα θηρία, οπού ευρίσκονται εις τα νερά της Αιγύπτου, τα οποία, οι μεν Αιγύπτιοι ονομάζουσιν εφώθ, οι δε Έλληνες, κροκοδείλους.

Όθεν όσοι Χριστιανοί ευρίσκονται έως την σήμερον εις τον τόπον εκείνον, προσευχόμενοι λαμβάνουν χώμα από τον τάφον του Προφήτου, και ιατρεύουσι τα δαγκάματα των ασπίδων. Λέγουσι δε, ότι και ο βασιλεύς Αλέξανδρος επήγεν εις τον τάφον του Ιερεμίου, και μαθών τα περί αυτού, μετέφερε τα λείψανά του από την Αίγυπτον εις την υπ’ αυτού κτισθείσαν πόλιν της Αλεξανδρείας, τα οποία κατέσπειρε τριγύρω, και εις όλα τα μέρη της πόλεως. Όθεν δια τούτων εδίωξεν από εκεί τας ασπίδας, έβαλε δε αντί εκείνων τα οφίδια, οπού ονομάζονται αργαλοί, τα οποία έφερεν από το Άργος, όθεν εκ του Άργους έλαβον και την επωνυμίαν ταύτην. Είπε δε ο Ιερεμίας εις τους ιερείς της Αιγύπτου, ότι έχει να γένη ένα σημείον, ήτοι ότι μέλλουν να σεισθούν τα είδωλα της Αιγύπτου, και να πέσουν κατά γης υπό ενός Σωτήρος παιδίου, το οποίον μέλλει να γεννηθή από Παρθένον μέσα εις φάτνην. Όθεν εκ τούτου οι Αιγύπτιοι θεοποιούσιν έως του νυν Παρθένον λεχώ, και βάλλοντες ένα βρέφος μέσα εις φάτνην, προσκυνούσιν αυτό. Δια τούτο, και όταν ο βασιλεύς Πτολεμαίος ερώτησεν αυτούς, διατί κάμνουσι τούτο, απεκρίθησαν, ότι το μυστήριον αυτό είναι πατροπαράδοτον εις αυτούς, καθότι παρέδωκεν αυτό εις τους πατέρας των ένας Προφήτης όσιος, όθεν, επρόσθεττον, ότι προσμένομεν να λάβη έκβασιν δια των έργων το τοιούτον μυστήριον.

Λέγεται δε δια τον Προφήτην τούτον, ότι προ του να καή ο ναός των Ιεροσολύμων από τον Ναβουζαρδάν, τον αρχιμάγειρον του Ναβουχοδονόσορ, επήρε την Κιβωτόν του νόμου και τα εν τη Κιβωτώ άγια, και έκαμεν αυτά να βαλθούν υπό κάτω εις πέτραν, ότι είπεν εις τους παρεστώτας αυτώ, ο Κύριος απεδήμησεν από του Σινά εις τον Ουρανόν, και πάλιν θέλει έλθη εις το Σινά με δύναμιν, και θέλει γένη εις εσάς, οπού τον παραστέκεσθε, τοιούτον σημείον της παρουσίας του, ήγουν όταν όλα τα έθνη θέλουν προσκυνήσουν ξύλον. Είπε δε και τούτο, ότι την Κιβωτόν ταύτην και τας εν αυτή πλάκας, κανένας δεν θέλει εκβάλει από την γην, πάρεξ μόνος ο Ααρών, ουδέ θέλει ανοίξει αυτήν τινάς, ούτε Ιερεύς, ούτε Προφήτης, πάρεξ ο Μωϋσής ο εκλεκτός του Θεού. Εις δε την κοινήν Ανάστασιν πρώτη θέλει αναστηθή η Κιβωτός, και φανερωθείσα εκ της γης, θέλει βαλθή εις το όρος Σινά, και όλοι οι Άγιοι θέλουν συναχθούν εις αυτήν, όσοι προσμένουσι να έλθη ο Κύριος, και όσοι φεύγουν τον εχθρόν (Διάβολον), όπου επιθυμεί να θανατώση αυτούς. Επάνω δε εις την πέτραν εκείνην, οπού εδέχθη την Κιβωτόν, έγραψεν ο Ιερεμίας με το δάκτυλόν του, το φοβερόν όνομα του Θεού, ήτοι το, Ιεχωβά. Και έγιναν τα γράμματα εκείνα, ωσάν να εγλύφθησαν με σμύλαν και σίδηρον. Και ευθύς νεφέλη φωτεινή επεσκίασε το όνομα εκείνο, και κανένας δεν θέλει νοήσει τον τόπον εκείνον, ουδέ θέλει δυνηθή να διαβάση το του Θεού όνομα έως την ημέραν εκείνην.

Η πέτρα δε αύτη είναι εις την έρημον εκείνην, όπου πρώτον η Κιβωτός έγινεν από τον Βεσελεήλ, αναμεταξύ εις τα δύω βουνά, εις τα οποία ευρίσκονται τα λείψανα του Μωϋσέως, και του Ααρών. Όθεν και την νύκτα φαίνεται εις τον τόπον εκείνον ωσάν μία νεφέλη, κατά τον αρχαίον τύπον, ήγουν καθώς εις τους Ισραηλίτας εφαίνετο νεφέλη την νύκτα, και εφώτιζεν αυτούς. Ήτον δε ο Προφήτης Ιερεμίας γηραλέος κατά τους χρόνους, μικρός κατά το μέγεθος του σώματος, το γένειον είχεν άνω πλατύ, και κάτω στενόν. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον Ναόν του Αγίου Αποστόλου Πέτρου, τον ευρισκόμενον κοντά εις την αγιωτάτην Μεγάλην Εκκλησίαν.

(1) Σημείωσαι, ότι το όνομα Μάϊος είναι λατινικόν ή ιταλικόν, και όχι ελληνικόν, και θέλει να ειπή μέγας, παραγόμενον από του μάγιους λατινικού, ή ιταλικού, ο δηλοί μέγας. Λέγεται δε μέγας ο Μάϊος μήνας, καθότι αι ημέραι του Μαΐου είναι μεγαλίτεραι από τας ημέρας των άλλων μηνών. Ή λέγεται μέγας, δια τας εν τω Μαΐω μηνί ευρισκομένας πολλάς και μεγάλας του έαρος χάριτας. Ή κατ’ άλλους λέγεται μέγας, εκ των προβεβηκότων και μειζόνων. Καθότι εν τω μηνί τούτω, ως άδεται φήμη, οι μεγάλοι άρχοντες εποίουν τους γάμους των.

Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης