Η συνάντηση δεν έλυσε τις διαφορές, αλλά
απέδειξε ότι η αναζήτηση της κοινωνίας δεν είναι ουτοπία.
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΣΙΓΚΑΠΟΥΡΗΣ ΚΑΙ ΝΟΤΙΟΥ ΑΣΙΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Δεκαεπτά αιώνες έχουν περάσει από τότε που
ο Μέγας Κωνσταντίνος κάλεσε τους Επισκόπους της οικουμένης να συγκεντρωθούν στη
Νίκαια της Μικράς Ασίας. Όχι για να τιμήσουν την αυτοκρατορική του
μεγαλοπρέπεια. Αλλά, για να ενισχύσουν την ενότητα της Εκκλησίας που εκείνη την
εποχή κινδύνευε από τις αιρέσεις. Η σύγχυση είχε γίνει η μόνιμη κατοικία των
πιστών. Ήταν η εποχή που η αλήθεια χανόταν πίσω από λόγια «θεολογικά» και
κατασκευασμένες βεβαιότητες. Η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος δεν δημιούργησε μια
ιδεολογία. Κατέγραψε τον τρόπο ύπαρξης της Εκκλησίας. Τα πρώτα επτά άρθρα του
Συμβόλου της Πίστεως. Κατέγραψε το Δόγμα. Την κοινή εμπειρία. Την Μαρτυρία. Τον
ορίζοντα της κοινωνίας του Αληθινού.
Κι όμως, δεκαεπτά αιώνες αργότερα, το θέαμα είναι τραγικά παρόμοιο. Ο χριστιανικός κόσμος διαμελισμένος, γεμάτος παραδόσεις ξέχωρες, δογματικές εκδοχές, εκκλησιαστικά σύνολα που λειτουργούν συχνά σαν ξεχωριστά κράτη. Η αναφορά στον Χριστό έχει θρυμματιστεί σε προσωπικές ερμηνείες, εγωισμούς, εθνικές αφηγήσεις, πνευματικές αυτάρκειες. Ακόμη και μέσα στην Ορθοδοξία, που υποτίθεται φυλάσσει τη συνοδικότητα και την εμπειρία της πρώτης Εκκλησίας, έχει ριζώσει η παθολογία του εθνοφυλετισμού: Εκκλησίες εγκλωβισμένες σε κρατικά συμφέροντα, σε πολιτικές συμπλεύσεις, σε ανταγωνισμούς ταυτότητας.
Η ιστορική συνάντηση στη Νίκαια του Πάπα
Λέοντα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο μοιάζει με μια φευγαλέα ακτίνα
καθαρότητας μέσα σε αυτό το τοπίο. Η από κοινού ανάγνωση του Συμβόλου της Πίστεως,
χωρίς προσθήκες, είναι συμβολισμός σπάνιος, μια αναφορά στην αρχική μαρτυρία
της Εκκλησίας, ένα άγγιγμα στη μνήμη της κοινής μας απαρχής. Είναι μια στιγμή
που θυμίζει τι σημαίνει να ομολογείς πίστη και όχι να υπερασπίζεσαι
θρησκευτικές συνήθειες.
Η πρωτοβουλία του Οικουμενικού Πατριάρχη
Βαρθολομαίου να προσκαλέσει τον Πάπα και να μεταβούν μαζί στη Νίκαια αποτελεί
αναμφίβολα μια
στιγμή με βαρύτητα ιστορική για ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο. Δεν ήταν μια τελετουργική επίσκεψη ούτε
μια ευγενική χειρονομία. Είναι η συμβολική επιστροφή στην απαρχή της ενιαίας
χριστιανικής μαρτυρίας, στον τόπο όπου θεμελιώθηκε η κοινή ομολογία της πίστης.
Σε μια εποχή κατά την οποία οι διαιρέσεις, οι παγιωμένες καχυποψίες και οι
εκκλησιαστικές απομονώσεις μοιάζουν ανυπέρβλητες, η κίνηση του Οικουμενικού
Πατριάρχη λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η μνήμη της πρώτης ενότητας μπορεί ακόμη
να ενεργοποιήσει συνειδήσεις. Η συνάντηση δεν έλυσε τις διαφορές, αλλά απέδειξε
ότι η αναζήτηση της κοινωνίας δεν είναι ουτοπία. Ότι υπάρχουν ακόμη Ποιμένες πρόθυμοι να υπερβούν
το φόβο και να ανοίξουν δρόμο εκεί όπου η ιστορία έχει υψώσει τείχη.
Ας είμαστε ειλικρινείς. Μια κοινή προσευχή δεν θεραπεύει πληγές
αιώνων. Δεν επήλθε
ενότητα επειδή ακούστηκε ένα κείμενο χωρίς αλλοιώσεις και προσθήκες. Ήδη ο
Ρωμαιοκαθολικός ηγέτης έχει επιστρέψει στο σύνηθες λειτουργικό του πλαίσιο,
επαναφέροντας αμέσως τη γνωστή προσθήκη που τόσο κόστισε στη σχέση Ανατολής και
Δύσης. Φυσικά και αυτό δεν μαρτυρεί εκκλησιαστική μεταστροφή εκ μέρους του.
Μαρτυρεί απλά, διπλωματική χειρονομία.
Από την άλλη, ηχηρή ήταν η απουσία κάποιων
εκκλησιαστικών προσώπων που παραδοσιακά διακηρύσσουν ότι φυλάττουν «ανόθευτη
την παράδοση». Αντί να σταθούν μάρτυρες μιας μοναδικής στιγμής – όχι για να
υπογράψουν συμφωνίες, αλλά για να τιμήσουν την κοινή ρίζα – επέλεξαν την αποχή.
Αυτή η στάση μάλλον δείχνει αδυναμία κατανόησης της ιστορίας. Σε δείχνει
κατώτερο των περιστάσεων. Και μπροστά στην ιστορία οφείλεις να στέκεται
αντάξιος.
Το πραγματικό ερώτημα επομένως δεν είναι
αν οι Εκκλησίες μπορούν να ενωθούν ξανά. Αλλά, αν οι άνθρωποι που τις διακονούν
από θέσεις πνευματικής ευθύνης είναι ικανοί να υπερβούν τον εγωκεντρισμό τους. Αν μπορούμε να αφήσουμε πίσω μας τη
λατρεία της δικαιοδοσίας, τις εθνικιστικές εμμονές, τις παραδόσεις που
μετατράπηκαν σε ιδεολογικά οχυρά. Αν μπορούμε να ξαναβρούμε τον τρόπο
συνύπαρξης που κατέγραψε η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος. Να ξαναβρούμε την κοινή
μας Παράδοση αυτοί που οι Πατέρες της Εκκλησίας μας παρέδωσαν με κόπο, προσευχή
και αγώνες.
Η ενότητα δεν υπογράφεται σε συμφωνητικά.
Δεν είναι έργο διπλωματίας. Είναι καρπός σχέσης, τρόπος κοινωνίας, άθλημα
υπέρβασης. Χωρίς
αυτήν την προϋπόθεση, όσα κι αν ειπωθούν, όσες τελετές κι αν οργανωθούν, δεν θα
αλλάξει τίποτε. Θα συνεχίσουμε να μνημονεύουμε την ίδια πίστη και να ζούμε σαν
ξένοι.
Αν σεβόμαστε πραγματικά το παρελθόν, ας πάψουμε να το επικαλούμαστε ως πρόσχημα. Ας το αφήσουμε να μας διδάξει. Να μας θυμίσει ότι η Εκκλησία δεν είναι σύστημα εξουσίας αλλά κοινότητα προσώπων. Μόνον τότε το Σύμβολο της Πίστεως θα γίνει ξανά κοινή ομολογία και όχι παράλληλες αναγνώσεις. Μόνον τότε θα έχει νόημα να μιλάμε για πραγματική σύναξη και όχι για θεαματικές συναντήσεις χωρίς συνέπεια και συνέχεια.
Πηγή: huffingtonpost
2 σχόλια:
Ο Θεός να δώσει να λυθούν οι διαφορές και σύντομα να υπάρξει ενότητα της Εκκλησίας. Ευχή όλων θα ήταν να γίνει η αρχή με τον κοινό εορτασμό του Πάσχα ο Θεός να ευλογήσει οι χριστιανοί να γιορτάσουν μαζί αυτή την μεγάλη εορτή.
Με προσευχή και καλή διάθεση θα μπορούσαν να λυθούν και τα δογματικά ζητήματα τοπία μας διαιρούν ο διάλογος και η επικοινωνία μεταξύ του Πατριάρχου Κώνσταντινουπόλεως και επισκόπου Ρώμης θα πρέπει να συνεχιστούν
Μα για ποιά ενότητα μιλούμε όταν οι Ορθόδοξοι μεταξύ μας, είμαστε στα όρια ενός σχίσματος; Ποιοί συμβολισμοί ειρήνης και υπέρβασης, όταν δεν μπορούμε πια, να καθίσουμε στο ίδιο τραπέζι;
Αναμένουμε την ένωση, μέσα στη διάσχιση.
Πρώτα πρέπει να υπερβούμε τους δικούς μας εγωισμούς και μετά να τείνουμε την χείρα στις άλλες ομολογίες. Και έχουμε και απαιτήσεις…
Εκκλησίες - όμιλοι με σφαίρες επιρροής, κρατικές υπηρεσίες και μουσειακά προνόμια, έχουμε καταντήσει. Από ουσία τίποτα. Ας μην πούμε παραδείγματα, όλοι καταλαβαίνουμε που ανήκει ο καθένας. Σε ποιά κατηγορία.
Ο εσωτερικός διάλογος υπάρχει;
Κρίνουμε την Αντιόχεια και τα Ιεροσόλυμα που δεν προσήλθαν στην Νίκαια - ενώ θα έπρεπε αδιαμφισβήτητα, όμως δεν προσκαλέσαμε τους υπολοίπους, ούτε τους αναμέναμε - όπως θα έπρεπε αδιαμφισβήτητα.
Μη χαλάσει η σούπα. Πιστεύουμε άραγε σε τίποτα;
Αυτό το Σύμβολο της Πίστεως που ακούστηκε από τους συμμετέχοντες στη συμπροσευχή (έστω και αν απαγορεύεται η συμπροσευχή, από τις ίδιες Συνόδους που λέμε οτι εορτάζουμε και τιμούμε) και ας διαβάστηκε στα Αγγλικά (για να κάνουμε υπακοή στη Β’ Βατικάνειο σύνοδο, και να μη δουλευόμαστε για το Φιλιόκβε και τη δήθεν υποχώρηση του Πάπα) - έστω και με αυτά- μας λέει τίποτα; Σημαίνει κάτι για εμάς τους Ορθοδόξους με την ανόθευτη Πίστη;
Και θέλουμε η πανίσχυρη, πάμπλουτη και πολυπληθής Ρωμαιοκαθολική παρέκκλιση, να επιστρέψει στην Ορθοδοξία, εν μετανοία…
Δεν ντρεπόμαστε με το χάλι μας!
Διάλογοι δήθεν… Ποιοί; Και με ποιούς; Έχουν δίκιο οι Άγιοί μας σε όλα!
Αναμενόμενα λοιπόν, είναι όλα όσα, ανόσια, έγιναν στα διαχριστιανικά και διαθρησκειακά συμβούλια, και ο ηθικός ξεπεσμός των γνωστών πλέον «δείπνων» και η αιρετική νότα των περίφημων «κοινών κειμένων».
Αφού υπάρχουν όλα, αλλά λείπει ο Χριστός!
Είναι ημέρες νηστείας, ας δείξουμε έστω μια ροπή στη μετάνοια, στην εξομολόγηση και στην ελεημοσύνη.
Μπορεί να έχουμε τα χάλια μας, αλλά έχουμε τη Θεία Χάρη, το Άγιο Πνεύμα να μας κυβερνά. Την Θεία Λειτουργία και τα Μυστήρια.
Τι να πούν και οι άλλοι που τα στερούνται όλα αυτά στην αίρεσή τους!
Ο Χριστός κυβερνά και Αυτός θα κάνει το κουμάντο. Ας μην απελπιζόμαστε. Η ενότητα θα έλθει εν Χριστώ! Αυτή είναι και η ουσία.
Στις μέρες αυτές τις σκοτεινές, επείγει όσο ποτέ άλλοτε, η σύγκληση μιας Οικουμενικής Συνόδου που θα αντιμετωπίσει όλα αυτά τα μείζονα προβλήματα, θα εδραιώσει την ενότητα μεταξύ μας και τότε μπορεί και να εμπνεύσει στους αιρετικούς τη μετάνοια και την επιστροφή.
Τα άλλα είναι προφάσεις εν αμαρτίες.
Το φώναζε και ο Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, που είχε βαθιά Πίστη και εμπιστοσύνη στο Χριστό!
(Κι ας έπεσαν να τον φάνε, έσωθεν και έξωθεν).
ΟΑΧ
Δημοσίευση σχολίου