Ο Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος Ο πρώτος που ακολούθησε τον Χριστό - Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Ο Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος 

 Ο πρώτος που ακολούθησε τον Χριστό

(Κυριακή 30 Νοεμβρίου 2025)

Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος

Το Ευαγγέλιο της Κυριακής 30 Νοεμβρίου 2025, ημέρας που η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Αγίου Ανδρέου του Πρωτοκλήτου, μας μεταφέρει στα πρώτα βήματα της δημόσιας δράσης του Κυρίου. Το συγκεκριμένο απόσπασμα από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο (1:35-52) παρουσιάζει τη συγκινητική στιγμή της πρώτης κλήσης των μαθητών. «Ἦν ἀδελφὸς Σίμωνος Πέτρου Ἀνδρέας, εἷς ἐκ τῶν δύο τῶν ἀκουσάντων παρὰ Ἰωάννου καὶ ἀκολουθησάντων αὐτῷ». Ο ευαγγελιστής Ιωάννης μας υπενθυμίζει ότι ο Ανδρέας ήταν ένας από τους δύο μαθητές του Ιωάννη του Προδρόμου που, ακούγοντας τον διδάσκαλό τους να υποδεικνύει τον Ιησού ως τον «Ἀμνὸν τοῦ Θεοῦ», άφησαν τα πάντα και Τον ακολούθησαν.

Η φράση «εὑρίσκει οὗτος πρῶτον τὸν ἀδελφὸν τὸν ἴδιον Σίμωνα» αποκαλύπτει τον ιεραποστολικό ζήλο του Ανδρέα. Ο ενθουσιασμός του από την πρώτη του συνάντηση με τον Χριστό δεν τον αφήνει αδρανή· τρέχει αμέσως να μοιραστεί τη χαρά της ανακάλυψης: «Εὑρήκαμεν τὸν Μεσσίαν». Δεν κρατά για τον εαυτό του τη σωτηρία, αλλά τη μεταδίδει. Ο λόγος και η πράξη του Ανδρέα μας δείχνουν τον πρώτο καρπό της σωτήριας σχέσης με τον Χριστό: τη μαρτυρία. Η συνάντηση με τον Ζώντα Θεό γεννά αυτόματα μέσα στον άνθρωπο την επιθυμία να καλέσει και άλλους στο ίδιο Φως.

Ο Χριστός, βλέποντας τον Ανδρέα φέρνει μαζί του τον αδελφό του Σίμωνα, λέγει: «Σὺ εἶ Σίμων ὁ υἱὸς Ἰωάννου· σὺ κληθήσῃ Κηφᾶς». Το βλέμμα του Ιησού δεν είναι μια απλή ματιά· είναι θεϊκό βλέμμα που διεισδύει στην ύπαρξη και αποκαλύπτει την καρδιά και την διάθεση του ανθρώπου. Όπως ο Σίμων λαμβάνει νέο όνομα και αποστολή, έτσι και ο Ανδρέας κατανοεί ήδη από την πρώτη του στιγμή την κλήση του Θεού στη μαθητεία και τη διακονία. Ο χαρακτηρισμός «Πρωτόκλητος» που καθιερώθηκε γι’ αυτόν στην Εκκλησία, δεν δηλώνει απλώς χρονική προτεραιότητα, αλλά πνευματικό ζήλο· ήταν ο πρώτος που αντέδρασε με άμεση υπακοή στο κάλεσμα του Θεού.

Η θεολογική σημασία της τιμής προς τον Άγιο Ανδρέα είναι πολλαπλή. Κατ’ αρχάς, μας υπενθυμίζει ότι η πίστη δεν αρχίζει με θεωρητικές αναζητήσεις, αλλά με το άκουσμα και την ανταπόκριση στο κάλεσμα του Θεού: «Ἀκολούθει μοι». Ο Ανδρέας ακούει, πιστεύει και ακολουθεί — πράξη που έχει βασική σημασία για την πνευματική ζωή κάθε πιστού. Επίσης, μέσα από τη συνάντησή του με τον αδελφό του Πέτρο, βλέπουμε την αξία της μαρτυρίας μέσα στην οικογένεια· η πίστη μεταδίδεται μέσα από αγαπητικές σχέσεις και προσωπική εμπειρία, όχι μέσα από επιβολή ή ιδεολογία.

Κατά την αγιολογική παράδοση, ο Άγιος Ανδρέας έπειτα από την Πεντηκοστή κήρυξε το Ευαγγέλιο σε πολλές περιοχές: στη Μικρά Ασία, την Καππαδοκία, τον Πόντο, τη Θράκη και τη Σκυθία (περιοχές της σημερινής Ρουμανίας και Ουκρανίας). Στην περιοχή του Βυζαντίου χειροτόνησε τον πρώτο επίσκοπο της πόλεως, τον Στάχυ. Γι’ αυτό και θεωρείται ο ιδρυτής και προστάτης της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως.

Η μαρτυρία του Ανδρέα ολοκληρώνεται στην Πάτρα της Αχαΐας, όπου, σύμφωνα με την παράδοση, μαρτύρησε σταυρωμένος πάνω σε σταυρό σχήματος Χ, που σήμερα ονομάζεται «σταυρός του Αγίου Ανδρέα». Ο σταυρός αυτός συμβολίζει την ταπείνωση του μαθητή και αποστόλου· δεν θεωρεί τον εαυτό του άξιο να σταυρωθεί όπως ο Διδάσκαλος, αλλά ζητά διαφορετικό σταυρό. Το σχήμα του σταυρού επίσης μας θυμίζει τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, δείχνοντας ότι το μήνυμα του Χριστού προορίζεται για όλη την ανθρωπότητα.

Η μνήμη του Πρωτοκλήτου διδάσκει ότι η αληθινή μαθητεία αρχίζει με το άκουσμα και ολοκληρώνεται με την μαρτυρία. Από τον Ανδρέα μαθαίνουμε την ταπεινή τόλμη της πίστης — να αφήνουμε πίσω τον παλαιό εαυτό μας για να γνωρίσουμε τον Θεό· να οδηγούμε τους αδελφούς μας στον Χριστό· να δεχόμαστε ακόμη και τον σταυρό ως έκφραση αγάπης. Στην εποχή μας, όπου τα λόγια περισσεύουν και η εμπειρία της πίστης συχνά απουσιάζει, το παράδειγμα του Πρωτοκλήτου μας δείχνει τον δρόμο: να ακούμε με καρδιά ανοιχτή, να πιστεύουμε με ελευθερία και να μαρτυρούμε με χαρά τη Ζωή που δεν έχει τέλος.

***

Apostle Andrew the First-Called – The First to Follow Christ
(Sunday, November 30, 2025)

The Gospel reading for Sunday, November 30, 2025—when the Church honors the memory of Saint Andrew the First-Called—takes us back to the first steps of the Lord’s public ministry. The passage from the Gospel according to John (1:35–52) presents the moving scene of the first calling of the disciples: “Andrew, the brother of Simon Peter, was one of the two who heard John and followed Him.” The Evangelist John reminds us that Andrew was one of the two disciples of John the Baptist who, upon hearing their teacher point to Jesus as “the Lamb of God,” left everything behind and followed Him.

The phrase, “He first found his own brother Simon,” reveals Andrew’s missionary zeal. The joy from his first encounter with Christ did not allow him to remain inactive; he immediately ran to share the joy of his discovery: “We have found the Messiah.” He does not keep salvation for himself but shares it. Andrew’s words and actions show the first fruit of a living relationship with Christ: witness. Meeting the Living God naturally awakens within a person the desire to invite others into the same Light.

When Christ sees Andrew bringing along his brother Simon, He says, “You are Simon, son of John. You shall be called Cephas.” The Lord’s gaze is not a mere glance; it is a divine look that penetrates the heart and reveals the inner calling of a person. Just as Simon receives a new name and mission, so too does Andrew perceive, from that first moment, God’s invitation to discipleship and service. The title “First-Called,” given to him by the Church, expresses more than chronological priority—it signifies spiritual eagerness. He was the first to respond with immediate obedience to the call of God.

The theological meaning of honoring Saint Andrew is profound. First, his example reminds us that faith does not begin with abstract reasoning but with hearing and responding to the divine call: “Follow Me.” Andrew listens, believes, and follows—an act that defines the essence of every believer’s spiritual journey. Moreover, through his encounter with his brother Peter, we see the sacred value of witness within the family; faith is transmitted most effectively through loving relationships and personal experience, not through force or ideology.

According to hagiographical tradition, after Pentecost, Saint Andrew preached the Gospel in many regions—Asia Minor, Cappadocia, Pontus, Thrace, and Scythia (modern-day Romania and Ukraine). In Byzantium, he ordained Stachys as its first bishop. For this reason, he is regarded as the founder and protector of the Church of Constantinople.

Andrew’s testimony reached its fulfillment in Patras of Achaia, where, according to tradition, he was martyred by crucifixion on a cross shaped like the letter X—the cross now known as “Saint Andrew’s Cross.” This cross symbolizes the Apostle’s humility; he did not consider himself worthy to die on a cross identical to that of his Master, and therefore requested a different one. The form of the cross also recalls the four points of the horizon, signifying that the message of Christ is meant for all humanity.

The commemoration of the First-Called teaches that true discipleship begins with listening and finds its completion in bearing witness. From Andrew we learn the humble boldness of faith—to leave behind the old self in order to know God, to lead our brothers and sisters to Christ, and to accept even the cross as an expression of love. In our own time, when words abound but the experience of faith is often scarce, the example of the First-Called shows us the path: to listen with an open heart, to believe with freedom, and to bear joyful witness to the Life that never ends.