ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΣΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ Ε΄ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ
Το πιο σπουδαίο, επάνοδος στο Ευαγγελικό ανάγνωσμα της Ε΄ Κυριακής των Νηστειών με ερμηνευτή-σχολιαστή, οδηγό-χειραγωγό, τον από τους κορυφαίους Πατέρες και Οικουμενικούς Διδασκάλους της Εκκλησίας Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο. Καταθέτοντα λόγο υψηλής ευθύνης και διαχρονικό. α/ Στα της αίτησης-απαίτησης των δυο υιών Ζεβεδαίου, Ιάκωβου και Ιωάννη για την πρωτοκαθεδρία. β/ Στα της αντίδρασης των ακολουθούντων δέκα Μαθητών. Και. γ/ Όλως ιδιαιτέρως στα της απαντήσεως του Κυρίου και στους δυο, και στους Δώδεκα! Και, από κει, πρώτα, κύρια και καίρια σε όσους καλεί και θέτει «εις τύπον και τόπον Του» ο Χριστός, ήτοι σε όσους τιμά με ηγετική-οδηγητική θέση στην Εκκλησία των αιώνων!
****** *** ******
«Ανέβαιναν, λοιπόν, προς
τα Ιεροσόλυμα. Ο Ιησούς προχωρούσε μπροστά από τους μαθητές του, που ήταν
κυριευμένοι από δέος … Πήρε τους Δώδεκα χωριστά και άρχισε να τους λέει τα όσα
ήταν να του συμβούν … Ο Υιός του Ανθρώπου θα παραδοθεί στους αρχιερείς … οι
οποίοι θα τον καταδικάσουν σε θάνατο και θα τον παραδώσουν στους εθνικούς, που
θα τον περιγελάσουν, θα τον μαστιγώσουν, θα τον φτύσουν και θα τον θανατώσουν. Ύστερα από τρεις μέρες όμως Αυτός θα
ναστηθεί»!
Τα άκουσαν κι οι Δώδεκα και,
«άκρα του τάφου σιωπή», που λέει ο ποιητής, τσιμουδιά όλοι, δεν έβγαλε άχνα
κανείς ! Τους ενημερώνει για τα φοβερά που έμελλε να του συμβούν στα Ιεροσόλυμα
όπου ανηφόριζαν, αισθάνεται την ανάγκη
να τα μοιραστεί με τους δικούς του, και κανένας τους δε βρίσκει μια λέξη
συμπάθειας, συμπαράστασης να του πει. Και δεν είναι άσχετο εδώ το γραφόμενο από
τον Ευαγγελιστή Ιωάννη. «Ουδείς εξ
υμών ερωτά με, πού υπάγεις. Αλλ’ ότι ταύτα λελάληκα υμίν, η λύπη πεπλήρωκεν
υμών την καρδίαν». «Κανένας
σας δε με ρωτάει, πού πηγαίνεις; Μόνο που η λύπη έχει γεμίσει την καρδιά σας,
επειδή σας τα είπα αυτά»-16,5-6. Διακριτικό ανθρώπινο το παράπονο «του Υιού
του Ανθρώπου»!
Αλλά και, το απρόσμενο, το
απροσδόκητο, το χειρότερο, οι δυο Ζεβεδαίοι τον τραβούν πιο μπροστά, και του
ζητούν να βάλει καθένα τους στα δεξιά και αντίστοιχα στα αριστερά του, στις δυο
επίλεκτες θέσεις, στη βασιλεία του. Και πιο πίσω οι δέκα βλέπουν. ακούν,
αγανακτούν με την απαίτηση Ιάκωβου και Ιωάννη. Ήτοι, τρία χρόνια κοντά του,
πλάι του, μαζί Του, και τι Αλήθειες δεν άκουσαν ! Και τι θαυμαστά και θαύματα
δεν είδαν με τα μάτια τους! Και όμως για το περί τίνος πρόκειται, ότι
πρόκειται, για κάτι το εντελώς άλλο και εντελώς αλλιώς είδηση δεν είχαν πάρει
κι οι δυο, κι οι δέκα, οι Δώδεκα όλοι του!
Ο Χριστός, βέβαια, καταλαβαίνει,
καταλαβαίνει πολλά, πάρα πολλά! Και είναι κρίσιμη η ώρα, και σπεύδει και λέει
στους δυο πρώτα ορθά κοφτά : «Ουκ οίδατε
τι αιτείσθε»! «Δεν ξέρετε τι ζητάτε»! Πιο πίσω οι δέκα ακούν κι αυτά και τα
ακόλουθα του Χριστού πρώτα στους δυο. «Να
σας ρωτήσω κι εγώ: «Δύνασθε πιείν το
ποτήριον ο εγώ μέλλω πίνειν, ή το βάπτισμα ο εγώ βαπτίζομαι βαπτισθήναι»; «Μπορείτε να πιείτε το ποτήρι του πάθους που
θα πιω εγώ, ή να βαπτιστείτε με το βάπτισμα του μαρτυρίου με το οποίο θα βαπτιστώ
εγώ»; «Ποτήρι εδώ και βάπτισμα -εξηγεί
Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος- ονομάζει το σταυρό και το θάνατό του. Ποτήρι,
επειδή ένιωθε ηδονική ευχαρίστηση, αν μπορεί να χρησιμοποιήσει κανείς αυτή την
έκφραση, που έβλεπε ότι επερχόταν, και βάπτισμα, γιατί με το Σταυρό, θα καθάριζε
τον κόσμο από την αμαρτία! Όχι όμως μόνο
για τούτο, αλλά και γιατί ήταν γι
Αυτόν εύκολη η Ανάσταση! Όπως ένας κολυμβητής που πέφτει στο νερό, βγαίνει
απ’ αυτό με πολλή ευκολία, χωρίς να εμποδίζεται από τη φύση των υδάτων, έτσι
και Αυτός όταν κατέβηκε στο θάνατο, ανέβηκε, αναστήθηκε πολύ εύκολα, γι αυτό το
ονομάζει βάπτισμα.
Με άλλα λόγια-συνεχίζει ο Άγιος- τους
λέει, ότι τώρα είναι η ώρα του πόνου, του κινδύνου, του θανάτου, μπορείτε να
υποστείτε αυτά; «Δυνάμεθα»! «Μπορούμε», απαντούν παρευθύς εκείνοι,
βέβαια, χωρίς να καταλαβαίνουν, τι συνεπάγεται αυτό. Δίνουν αυτή την υπόσχεση,
γιατί ελπίζουν ότι έτσι θα τους ικανοποιήσει το αίτημα. Κι Εκείνος κατανοώντας,
γιατί απαντούν έτσι, τους λέει: «Το μεν
ποτήριόν μου πίεσθε, και το βάπτισμα ο εγώ βαπτίζομαι, βαπτισθήσεσθε». «Το ποτήρι που θα πιω εγώ, θα το πιείτε, και
στο βάπτισμα των παθημάτων μου θα βαπτιστείτε». Με αυτά αναφέρεται στο δικό τους
μαρτυρικό θάνατο, τον οποίο και προαναγγέλλει, αφού ως γνωστόν ο Ιάκωβος αποκεφαλίστηκε,
και ο Ιωάννης έφτασε όχι λίγες φορές στο κατώφλι του θανάτου. Αλλά και
προσθέτει: «Το δε καθίσαι εκ δεξιών μου
και εξ ευωνύμων μου, ουκ έστιν εμόν δούναι, αλλ’ οις ητοίμασται». «Το να καθίσετε όμως στα δεξιά και στα
αριστερά μου δεν μπορώ να σας δώσω εγώ, αλλά θα δοθεί σ’ αυτούς για τους
οποίους έχει ετοιμαστεί».
Δηλαδή, τους προλέγει: Όντως θα
σφαγιαστείτε, θα πεθάνετε, θ’ αξιωθείτε της μαρτυρικής δόξας και τιμής. Την
πρώτη όμως θέση δεν μπορώ εκ προοιμίου να σας την υποσχεθώ, αυτή ανήκει σε
όσους θα αγωνιστούν με περίσσια προθυμία, και με την πιο μεγάλη δύναμη ψυχής». Και
για να το κάνει αυτό πιο ξεκάθαρο τους εξηγεί: «Ας υποθέσουμε ότι η μητέρα δυο
αθλητών πλησιάζει κάποιον αγωνοθέτη, και του ζητάει να τους στέψει νικητές. Τι
νομίζετε, ότι μπορεί να της απαντήσει αυτός; Τι άλλο παρά ότι δε βραβεύει τους
αγωνιζόμενους, ούτε από χάρη, ούτε από αιτήσεις και παρακλήσεις, παρά μόνο από
την επίδοσή τους στον αγώνα». Αυτό είναι το κύριο και χρέος και δικαίωμα κάθε
αγωνοθέτη, να μη βραβεύει κατά βούληση, αλλά μετά από εκτίμηση της αξιοσύνης
του αθλητή στον αγώνα. Αυτό τονίζει εδώ και ο Χριστός. Εξηγεί ότι η βράβευση
δεν είναι μόνο δική του υπόθεση, είναι
και εκείνου που κατεβαίνει στον αγώνα. Αν ήταν υπόθεση μόνο δική του, θα
σωζόταν όλος ο κόσμος, και οι άνθρωποι θα γνώριζαν την Αλήθεια. Εκείνος τους
δημιούργησε, τους αγαπά, και θέλει να σωθούν όλοι!
Στη Βασιλεία των ουρανών διαφοροποιείται
η θέση καθενός. Πρόσεξε -επισημαίνει ο Άγιος- τι λέει εδώ ο Απ. Παύλος. «Άλλη
η δόξα ηλίου, άλλη η δόξα σελήνης και άλλη η δόξα αστέρων. Αστήρ γαρ αστέρος
διαφέρει εν δόξη». «Άλλη η λάμψη του ήλιου, άλλη της σελήνης και άλλη των
άστρων. Αλλά και μεταξύ των άστρων, άλλη η λάμψη του ενός, και άλλη του
άλλου»-1Κο.15,41. Και πάλι. «Ει δε τις επικοδομεί επί τον θεμέλιον τούτον
χρυσόν, άργυρον, λίθους τιμίους, ξύλον, χόρτον, καλάμην, εκάστου το έργον
φανερόν γενήσεται». «Τώρα, αν κάποιοι χτίζουν πάνω στο θεμέλιο αυτό με
χρυσάφι ή ασήμι ή πολύτιμα πετράδια, ή με ξυλεία, χορτάρι ή άχυρο, η δουλειά
του καθενός θα φανεί»-1Κο.3,12. Με αυτά ο Παύλος θέλει να μας δείξει, ότι υπάρχει διαβάθμιση στην αρετή. Ότι, στη Βασιλεία των Ουρανών δεν μπαίνει
κανένας με το ραχάτι ή την υπνηλία, αλλά με αγώνες και θλίψεις. Αυτοί όμως
νόμισαν, πως χάρη στην ιδιαίτερη φιλία και το θάρρος που είχαν με το Χριστό,
μπορούσαν να του ζητήσουν, κι Αυτός να τους βάλει πάνω από τους άλλους. Ο
Κύριος όμως δεν τους αφήνει περιθώρια για τέτοιες υποθέσεις, κοντά στα άλλα,
για να μην παραδοθούν στη ραθυμία. Με το, «δεν μπορώ να σας το δώσω εγώ», τους
λέει καθαρά ότι, αυτό εξαρτάται από σας,
ότι είναι θέμα δικό σας, αν θέλετε να λάβετε αυτό που ζητάτε, τους δείχνει το δρόμο της ελευθερίας και
της ευθύνης. Προκαλεί την απόφαση και προθυμία τους για αγώνες και κόπους. Ξεκαθαρίζει ότι, τα στεφάνια τα παίρνει
κανείς με έργα, τις τιμές με κόπους, τα βραβεία με ιδρώτες. Αυτή είναι η δική
του άριστη αρχή και σύσταση. Το βραβείο
προϋποθέτει αγώνα και έργο!
Βλέπεις- επισημαίνει πάντα ο Άγιος-πως δεν
έλεγα εις μάτην ότι δεν είναι θέμα ούτε Αυτού, ούτε του Πατρός, αλλά αυτών που αγωνίζονται, κοπιάζουν,
ταλαιπωρούνται; … Βλέπεις, δηλαδή,
ότι όποιοι ραθυμούν, και ξαναπέφτουν, και μένουν ανάσκελα, δεν μπορούν ποτέ να
σωθούν … Το να καθίσει στα δεξιά ή στα αριστερά, το λέει, συγκαταβαίνοντας στην
αντίληψή τους … θα δοθεί σ’ αυτούς για τους οποίους έχει ετοιμαστεί».
«Για ποιους όμως έχει ετοιμαστεί; …
Ποιοι είναι αυτοί οι μακάριοι και τρις μακάριοι … και τι αφού θα έχουν κάνει,
θα φανούν περίλαμπροι; Πρόσεξε πρώτα τον Ευαγγελιστή που λέει: «Επειδή άρχισαν
να αγανακτούν οι δέκα» για τους δυο, που αποκόπηκαν από την ομάδα των μαθητών,
και ήθελαν να εξασφαλίσουν την ανώτατη τιμή για τους εαυτούς τους, και δες πώς
διορθώνει το πάθος και εκείνων και αυτών. «Τότε ο Ιησούς τους κάλεσε και
τους είπε. ‘Ξέρετε ότι οι ηγέτες των εθνών ασκούν απόλυτη εξουσία πάνω τους,
και οι άρχοντες τα καταδυναστεύουν. Σ’
εσάς όμως δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό, αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά
σας, πρέπει να γίνει υπηρέτης σας. Και όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος,
πρέπει να γίνει δούλος σας».
Με απλά λόγια
και καθαρά, αν αποβλέπετε στην προεδρία, και την ανώτατη τιμή, να επιδιώκετε το έσχατο βάθος, να είστε οι
ευτελέστεροι από όλους, οι ταπεινότεροι, οι μικρότεροι, να κατατάσσετε τους
εαυτούς σας μετά από όλους τους άλλους. Αυτή η αρετή δίνει εκείνη την τιμή. Και
ιδού. Το παράδειγμα το έχετε μπροστά σας, και σε όλη του την πληρότητα. «Γιατί
ο Υιός του Ανθρώπου, δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει
και να προσφέρει τη ζωή του λύτρο για όλους»-Μτ.20,25-28. Αυτό που μπορεί
να σας κάνει λαμπρούς και διακεκριμένους, είναι το να παραδειγματιστείτε από
την περίπτωσή Μου ! Δείτε Εμένα, που δεν
έχω καμιά ανάγκη από τιμή και δόξα, και προσέξτε ότι κι εγώ ο ίδιος πέτυχα
μύρια αγαθά κατεβαίνοντας σε έσχατο, τι λέω,
αβυσσαλέο βάθος και θυσιαζόμενος για άπαντες»!
****** *** ******
Με άλλα λόγια,
πάντα όμως λιτά, απλά και καθαρά. Στη
δική μου ιστορία, κοινωνία, Εκκλησία! Στην οποία είμαι ζων διαπαντός, και άμεσα
παρών, πρώτος και έσχατος, όλα είναι
εντελώς αλλιώς! Το πρωτείο της ταπείνωσης, αυτό ανοίγει το δρόμο, δρόμο ανήφορο προς το Θαβώρ της αιώνιας
Κοινωνίας της Αγάπης ! Ανήφορο που έχει αγώνα, κόπο, ταλαιπωρία, και,
σκαμπανεβάσματα, πτώσεις, πτώσεις όμως και εγέρσεις. «Βλέπεις- τονίζει ο Άγιος- πως δεν έλεγα εις μάτην, ότι δεν είναι θέμα
ούτε Αυτού, ούτε του Πατρός, αλλά αυτών που αγωνίζονται, κοπιάζουν, ταλαιπωρούνται;
… Βλέπεις ότι όποιοι ραθυμούν, και
ξαναπέφτουν, και μένουν ανάσκελα, δεν μπορούν ποτέ να σωθούν;»
Και επί του προκειμένου. «Πέτρος αρνητής, Παύλος διώκτης, Αυγουστίνος
και ακολασία, Μαρία η Αιγυπτία -Ε΄Κυριακή των Νηστειών- και πορνεία, κι ο
ληστής του πλαϊνού σταυρού φονιάς … Και πάλι και τελικά. «Βλέπεις πως
δεν έλεγα εις μάτην, ότι δεν είναι θέμα ούτε Αυτού, ούτε του Πατρός, αλλά αυτών
που αγωνίζονται, κοπιάζουν, ταλαιπωρούνται; … Βλέπεις ότι όποιοι ραθυμούν, και ξαναπέφτουν, και μένουν ανάσκελα,
δεν μπορούν ποτέ να σωθούν;» -Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Το αυτό και από λόγο αντίθετο, και
προσοχή, προσοχή, όχι λίγη προσοχή : «Υπάρχει και κάτι πολύ χειρότερο από την αμαρτία. Είναι η αλαζονεία της
αρετής» -Ιερός Αυγουστίνος.
Αθανάσιος Κοτταδάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου