Εκκλησία-τι είναι και τι δεν είναι – π. Φιλόθεος Φάρος

1. Εκκλησία είναι η μεγάλη οικογένεια που έχει τον Θεό Πατέρα, που στους κόλπους της οι άνθρωποι ζουν σαν αδελφοί, που όλους τους δέχεται και όλους τους περικλείει, χωρίς να απορρίπτει κανέναν.
Η Εκκλησία δεν είναι θέατρο ιεροτελεστικών παραστάσεων. Οι λειτουργικές της πράξεις δεν είναι αντικειμενικά μέσα αγιασμού, για να θυμηθούμε τον Συμεών Θεσ/κης, αλλά νέοι τρόποι υπάρξεως. Τα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται στη λατρευτική ζωή της Εκκλησίας δεν είναι σαν τα κοστούμια και τα σκηνικά, που χρησιμοποιούνται στο θέατρο, αλλά είναι εργαλεία χρήσιμα και κάποτε απαραίτητα για να μπορέσουμε να βιώσουμε τον εκκλησιαστικό τρόπο υπάρξεως. Σαν παράδειγμα, τα άμφια που φοράμε εμείς οι κληρικοί δεν είναι μέσα που υπάρχουν για να ικανοποιούμε με αυτά τη ματαιοδοξία μας, έτσι ώστε να δαπανούμε τεράστια ποσά για την ιερατική μας γκαρνταρόμπα, που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη επιτακτικών και κρίσιμων αναγκών, ούτε είναι τα άμφια μέσα με τα οποία θα προσφέρουμε στο λαό ένα εντυπωσιακό θέαμα. Είναι επομένως περιττά τα άμφια; Όχι τα άμφια είναι εργαλεία εξαιρετικής σημασίας, που η καθιέρωσή τους είναι καταστάλαγμα ανεκτίμητης εκκλησιαστικής σοφίας. Τα άμφια είναι για να βοηθήσουν εμάς μεν τους κληρικούς να συνειδητοποιήσουμε ότι από μόνοι μας δεν έχουμε να προσφέρουμε τίποτα στο λαό του Θεού και ότι δεν μπορούμε να επιτελέσουμε το ιερατικό μας έργο αν δεν περιβληθούμε την Χάρη του Θεού, τους δε λαϊκούς για να συνειδητοποιήσουν ότι τίποτε απ΄ ό,τι τους δίνουμε δεν είναι δικό μας και να μη στηρίζονται σε μας για την κάλυψη των γνήσιων αναγκών τους, αλλά στον Θεό, που μόνος αυτός έχει ό,τι χρειάζεται ο άνθρωπος.
Το επανωκαλύμαυχο που φοράμε εμείς οι οφφικιούχοι αρχ/τες δεν είναι κάτι με το οποίο μπορούμε να γινόμαστε εντυπωσιακότεροι στις επίσημες τελετές, αλλά είναι οι ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΕΣ ΠΑΡΩΠΙΔΕΣ που φοράει ο ασκητής για να τον βοηθούν να μην αποσπάται η προσοχή του από τα φανταστικά, τα ανυπόστατα και τα απατηλά, έτσι που να κινδυνεύει να γκρεμιστεί στο βάραθρο του θανάτου, όπως γίνεται με το ζευγμένο άλογο, αλλά να εστιάζεται στην εσωτερική προσωπική του αλήθεια, που είναι απαραίτητο να δει για να μπορέσει να δει οποιαδήποτε άλλη αλήθεια.
2. "Κάποτε που ο αββάς Σιλουανός έμενε στο όρος Σινά, επήγε ο μαθητής του Ζαχαρίας σε υπηρεσία και λέγει στο γέροντα: Απόλυσε το νερό και πότισε τον κήπο. Αυτός δε, αφού εξήλθε, εσκέπασε την όψη του με το κουκούλιο και μόνο τα πόδια του έβλεπε. Τον επισκέφθηκε δε αυτή την ώρα ένας αδελφός, που καθώς τον είδε από μακριά παρατήρησε τί έκανε. Αφού δε εισήλθε σ' αυτόν ο αδελφός. είπε: Ειπέ μου, αββά, γιατί εσκέπασες το πρόσωπό σου με το κουκούλιο και έτσι επότιζες τον κήπο;
Του λέγει ο γέρων: Τέκνο, για να μην ιδούν οι οφθαλμοί μου τα δένδρα και απασχοληθή ο νους μου από την εργασία μου σ' αυτά".(Αποφθ.Γερόντων,σελ.692-693,ΕΠΕ).
3.Οι λιτανείες πάλι, δεν είναι ευκαιρίες για πομπώδεις παρελάσεις και επίδειξη, αλλά είναι ο υπαρξιακός τρόπος με τον οποίο η Εκκλησία διαδηλώνει ότι στη ζωή της δεν υπάρχει μια αγεφύρωτη διάκριση ανάμεσα στο ιερό και το βέβηλο. Στο χώρο της ,το ιερό, επαναλαμβάνοντας τη διαδικασία της ενσαρκώσεως, έρχεται διαρκώς στο βέβηλο για να το προσλάβει και να το εξαγιάσει. Με τη λιτανεία διαδηλώνεται και βιώνεται το ότι η ζωή της Εκκλησίας είναι μια διαρκής κίνηση του Θεού προς τον άνθρωπο, μια διαρκής αναζήτηση και συμπερίληψη του ανθρώπου από το Θεό. Με τη λιτανεία έρχεται το ιερό, όπως η εικόνα του αγίου, τα λείψανά του και όλα τα άλλα άγια των αγίων, μέσα στην ανθρώπινη κατάντια, στην κερδοσκοπική διαφθορά της αγοράς και στην εγωκεντρική χρησιμοποίηση του ανθρώπου από τον άνθρωπο, του πορνείου, για να την προσλάβει, να την εξαγιάσει και να την μεταμορφώσει. Να κάνει την ιδιοτέλεια αλτρουισμό, τη λαγνεία αγάπη, την πτώση ανάσταση.
Αυτή είναι η Εκκλησία, που σε κάθε στιγμή της ζωής μας καλούμεθα να επιλέξουμε αντί του κόσμου. Καλούμεθα διαρκώς να επιλέξουμε ανάμεσα στη ζωοδότρα αγαπητική προσφορά προς τον άλλο και την ιδιοτελή χρησιμοποίηση του άλλου. Σε τελική ανάλυση, κάθε στιγμή της ζωής μας καλούμεθα να επιλέξουμε ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, κι αυτή είναι μια ασύγκριτα πιο κρίσιμη επιλογή από την επιλογή ανάμεσα σε διαφορετικούς τρόπους λειτουργίας του πεπτικού μας συστήματος.

Παπά - Φιλόθεος Φάρος

υάκινθος