Ομιλία Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου κατά την συλλειτουργία μετά του Πατριάρχου Βουλγαρίας Νεοφύτου

Ο Μ Ι Λ Ι Α

ΤΗΣ Α.Θ.ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ

ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

κ. κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ

ΜΕΤΑ ΤΟΥ ΜΑΚ. ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ

 κ. κ. Ν Ε Ο Φ Υ Τ Ο Υ

ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΙΚΗΝ ΑΥΤΟΥ ΕΠΙΣΚΕΨΙΝ

ΕΙΣ ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ

(Π. Πατριαρχικός Ναός, 22 Σεπτεμβρίου 2013)

          Μακαριώτατε Μητροπολῖτα Σόφιας καί Πατριάρχα πάσης Βουλγαρίας, ἐν Χριστῷ τῷ Θεῷ περιπόθητε ἀδελφέ καί συλλειτουργέ τῆς ἡμετέρας Μετριότητος κύριε Νεόφυτε, ὡς εὖ παρέστητε μετά τῶν ἐκλεκτῶν Συνιεραποδήμων Σας εἰς τάς αὐλάς τῆς Μητρός Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τήν Πατριαρχικήν περιβεβλημένος διπλοΐδα καί τήν διακονικήν ἀξίαν ἔχων τοῦ Προκαθημένου τῆς ἀδελφῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Βουλγαρίας.

          Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,

          Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,

          Ἐντιμότατοι κύριοι Γενικοί Πρόξενοι τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Βουλγαρίας,

          Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

          Ὅσον ἠλγήσαμεν ἐπί τῇ εἰς Κύριον ἐκδημίᾳ τοῦ πολιοῦ καί γεραροῦ προκατόχου Ὑμῶν ἀειμνήστου Πατριάρχου κυροῦ Μαξίμου, τοῦ πολλά προσενεγκόντος εἰς καιρούς δυσχερεῖς τῇ Ἐκκλησίᾳ καί τῷ λαῷ καί τῷ ἔθνει τῆς Βουλγαρίας,  τοσοῦτον ἐχάρημεν ἐνωτισθέντες τό ἄγγελμα τῆς ἐπαξίας ἐκλογῆς τῆς Ὑμετέρας θεοφιλοῦς Μακαριότητος, οὐχί ἀγνώστου τῇ ἡμετέρᾳ Μετριότητι ἀπό πολλῶν ἐτῶν ὡς Μητροπολίτου Ροῦσε, εἰς τόν Πατριαρχικόν θῶκον τῆς πεφιλημένης θυγατρός καί νῦν ἀδελφῆς τετιμημένης Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Βουλγαρίας.

           Καί τοῦτο, διότι εἰς τό ἕν μυστικόν Σῶμα τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀνήκοντες, ὀφείλομεν, κατά τήν Παύλειον προτροπήν, "χαίρειν μετά χαιρόντων καί κλαίειν μετά κλαιόντων" (Ρωμ. ιβ΄, 15-16), συμμεριζόμενοι καί προσωπικῶς καί ὡς Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον τήν ἑρμηνείαν τήν ὁποίαν δίδει εἰς τήν ἀποστολικήν ρῆσιν ταύτην ὁ κλεΐσας αὐτό ὅσον ὀλίγιστοι πιστός ἐν μαρτυρίᾳ καί διδαχῇ καί ζῶντι παραδείγματι Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: "Οὐ τοίνυν μικρόν τό κατόρθωμα, τοῦ ἀδελφοῦ χαίροντος χαίρειν, ἀλλά καί θατέρου μεῖζον˙ τάχα δέ οὐ τό κλαίειν μόνον μετά κλαιόντων, ἀλλά καί τοῦ παραστῆναι ἐν κινδύνοις μεῖζον. Πολλοί γοῦν κινδυνεύουσι μέν συνεκινδύνευσαν, εὐδοκιμούντων δέ ἐδήχθησαν˙ τοιαύτη ἡ τῆς βασκανίας τυραννίς. Καίτοι τό μέν πόνων ἐστί καί ἱδρώτων, τοῦτο δέ προαιρέσεως καί γνώμης μόνον˙ ἀλλ᾿ ὅμως τό χαλεπώτερον ὑπομείναντες πολλοί, τό εὐκολώτερον τούτου οὐκ ἤνυσαν, ἀλλά τήκονται καί ἀπόλλυνται, ὅταν ἑτέρους εὐδοκιμοῦντας ἴδωσιν, ὅταν Ἐκκλησίαν ὠφελουμένην ὁλόκληρον, ἤ λόγῳ ἤ καί ἑτέρῳ τινί τρόπῳ, οὗ τό χεῖρον γένοιτ᾿ ἄν;" (Ἑρμηνεία τῆς πρός Ρωμαίους Ἐπιστολῆς, P.G. 60, 447-448).

          Ἀμφότεραι αἱ Ἐκκλησίαι ἡμῶν, ἡ Μήτηρ τῆς Κωνσταντινου-πόλεως καί ἡ Θυγάτηρ τῆς Βουλγαρίας, Μακαριώτατε ἀδελφέ, κοινόν ἔχουσαι τόν Κύριον καί κοινήν τήν Ὀρθόδοξον πίστιν, διά τῶν αἰώνων παράλληλον ἔσχον καί τήν ἐν κόσμῳ ἱστορικήν πορείαν, εἰ καί αὕτη ἀρχῆθεν, ἐνεργείαις τοῦ ἀρχεκάκου ἐχθροῦ, πολυτρόπως καί ποικιλο-τρόπως ἐδοκιμάσθη, καί ἐνίοτε ὑπερέβη καί τά ὅρια, ἅ οἱ Πατέρες ἡμῶν ἔθεντο, ὑπαιτιότητι μέντοι γε ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν καί ταπεινῶν σκοπιμοτήτων. Ὅμως ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, Ὅστις "ἐξῆλθε νικῶν καί ἵνα νικήσῃ" (Ἀποκ. Ἰωάν. ς΄, 2) πάντα ὑπερενίκησε καί σήμερον, ἰδού!, ὅτι ἐν πᾶσι κατά Θεόν ὁμονοοῦντες "τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης" ἔχομεν τήν μεγίστην χαράν νά ὑποδεχώμεθα τήν Ὑμετέραν διά πολλῶν χαρισμάτων περικεκοσμημένην Μακαριότητα ὡς ἄγγελον Κυρίου εἰς τήν ἕδραν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τήν πνευματικήν γεννήτρι-αν, τροφόν καί κιβωτόν καί τῆς καθ᾿ Ὑμᾶς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Βουλγαρίας.

          Εἶναι ἀληθές, Μακαριώτατε, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Βουλγαρίας τυγχάνει ἡ ἠγαπημένη θυγάτηρ τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀποστολικοῦ καί Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, ἐγκεντρισθεῖσα εἰς τήν καλλιέλαιον τοῦ Χριστοῦ κατά τούς χρόνους τῆς βασιλείας τῶν μακαρί-ων βασιλέων Μιχαήλ Γ΄ καί Βόριδος Μιχαήλ, μεγάλαις φροντίσι καί μερίμναις καί ἱεραποστολικῇ ἁγιοπατερικῇ δραστηριότητι τῶν Ἁγίων Πατριαρχῶν Φωτίου καί Ἰγνατίου, περί τῶν ὁποίων ἡ ἀψευδής ἱστορία καί οἱ Ἅγιοι Κύριλλος καί Μεθόδιος "ἐν καρδίαις" κατέγραψαν. Εἶναι δέ γνωστά εἰς ὅλους τά γεγονότα, τά ὁποῖα ἐπηκολούθησαν τόν ἐκχριστιανισμόν καί τήν βάπτισιν τῶν Ὑμετέρων προγόνων καί ἡ ἐπισυμβᾶσα δυσάρεστος ἐμπλοκή τῆς Ἐκκλησίας Ρώμης, ἀναμιχθείσης, ὡς μή ὤφελε, καί ἀπαιτησάσης παραλόγως τήν οἱονεί κηδεμονίαν τῶν νεοφωτίστων Ὀρθοδόξων Βουλγάρων χριστιανῶν.

          Ἦτο ἡ ἐποχή τῶν μεγάλων ζυμώσεων, σχηματισμῶν, λάμψεων καί ἐξορμήσεων. Τόν ἔνατον καί δέκατον αἰῶνας εἰς τόν χῶρον τῆς Μητρός Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῆς Ἐκκλησίας τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας, ἱερουργεῖται ἐπί μακρόν τό μυστήριον τῆς δι᾿ ἱεραποστο-λῆς σωτηρίας, μορφοποιεῖται ἡ πνευματική προσωπικότης τῆς Ἀνατολῆς, τῆς καθ᾿ ἡμᾶς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καί συνειδητοποιεῖται ἡ μεγάλη ἀποστολή της πρός τούς ἄλλους, τούς ἐγγύς καί τούς μακράν.

          Ἐνδεικτικῶς ἀναφέρομεν ὅτι κατά τήν περίοδον τῶν μεγάλων  Ἡσυχαστῶν Πατριαρχῶν τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ἰδιαιτέρως ἐνισχύθη ὁ μεταξύ τῶν δύο Ἐκκλησιῶν ἡμῶν πνευματικός σύνδεσμος διά τῆς ἀδελφικῆς σχέσεως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Καλλίστου μετά τῆς ἐξεχούσης πνευματικῆς μορφῆς τῆς Ὑμετέρας Ἐκκλησίας, τοῦ Ὁσίου Θεοδοσίου Τυρνόβου, ἀμφοτέρων ὑποταγέντων εἰς τόν μέγαν Πατέρα τοῦ Ἡσυχασμοῦ Ὅσιον Γρηγόριον τόν Σιναΐτην. Ὡσαύτως, ὁ προκάτοχος τῆς Ὑμετέρας Μακαριότητος Πατριάρχης Τυρνόβου Ἅγιος Εὐθύμιος συνέβαλεν ἀποφασιστικῶς εἰς τήν  πνευματικήν ἑνότητα μεταξύ τῆς Ἐκκλησίας Βουλγαρίας καί τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, συνοδεύσας τόν πνευματικόν αὐτοῦ πατέρα Ὅσιον Θεοδόσιον εἰς τήν Πόλιν, ἔνθα, καθώς καί ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἄθω, ἐνεβάθυνεν οὗτος εἰς τήν ἐκκλησιαστικήν, λειτουργικήν, γραμματεια-κήν καί ἡσυχαστικήν παράδοσιν αὐτῆς, ἐν συνεχείᾳ δέ ἐστήριξε τόν πιστόν Ὀρθόδοξον Βουλγαρικόν Λαόν κατά τήν ἔναρξιν τῆς μακρᾶς καί δυσχειμέρου περιόδου τῆς δουλείας, ἀναδειχθείς εἰς ἑκούσιον μάρτυν. Ἡ μαρτυρία καί τό φωτεινόν παράδειγμα τῶν δύο τούτων Πατριαρχῶν δέον νά ἐμπνέῃ καί σήμερον ἡμᾶς ὡς πρόσωπα καί ὡς Ἐκκλησίας διά νά ἀγωνιζώμεθα τόν "καλόν ἀγῶνα" ὑπέρ τῆς ἑνότητος τῶν δύο ἡμῶν Ἐκκλησιῶν, ὡς ἄλλωστε ἔπραξε καί ὁ μακαριστός Πατριάρχης Μάξιμος, καλλιεργήσας ἀγαστάς καί ἁρμονικάς σχέσεις μετά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καί τιμήσας αὐτόν ὡς πρέπει Μητρί.  Τοιουτοτρόπως μόνον θά ἐκπληρώσωμεν τήν ἥν ἐνεπιστεύθη ἑκατέρῳ ἐξ ἡμῶν ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ "παρακαταθήκην" τῶν Ἐκκλησιῶν καί τῶν λαῶν ἡμῶν, περί τῆς ὁποίας λόγον ἀποδώσωμεν ἐν ἡμέρᾳ κρίσεως.

          Βεβαίως ὁμολογητέον ὅτι ἐκράτησε παρ᾿ ἡμῖν ἔν τισι περιστάσε-σιν, οὐχί πάντοτε καί ἀπολύτως, ἡ γνωστή ἱστορική τῆς ἐποχῆς Φωτίου τοῦ Μεγάλου ἀρχή, ὅτι "τοῖς πολιτικοῖς τά ἐκκλησιαστικά εἴωθεν συμμεταβάλλεσθαι". Ὅταν ὅμως ἡ πολιτική μέ τάς ἐπιγείους ἀνθρωπί-νους προοπτικάς καί βλέψεις, ἐπιμένῃ νά ὑποτάσσῃ τό θεανθρώπινον σχῆμα καί νά κατευθύνῃ ὡς δοκεῖ ἑκάστοτε αὐτῇ ὡς "δούλην" τήν θείαν ἔχουσαν τήν ἀρχήν καί τήν ὑπόστασιν Ἐκκλησίαν, τότε ἡ ἐκτροπή αὕτη συνιστᾷ καρκίνωμα εἰς τήν εἰρηνικήν ἐκπλήρωσιν τοῦ ἔργου της. Τοιουτοτρόπως, ἡ Ἐκκλησία, οὐχί σπανίως, ἀντιμετωπίζεται ἐκ μέρους τῶν πολιτικῶν ἀρχόντων ὡς θεραπαινίς καί ἐγκλωβίζεται ἀνελευθέρως εἰς τάς ὑστεροβούλους αὐτῶν προοπτικάς καί διαθέσεις.

          Ὅμως, τοῦ πράγματος καί γεγονότος ἐκείνου ἔχομεν ἀμφότεραι αἱ Ἐκκλησίαι πικροτάτην ἱστορικήν πεῖραν μέχρι καί τῆς σήμερον. Ἀλλ᾿ ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ἐπιμένομεν, στοιχοῦντες τῇ πανορθοδόξῳ ἱεροσυνο-δικῇ καταδίκῃ παντός εἴδους ἐθνοφυλετισμοῦ, τονίζοντες διαρκῶς καί ἐν πάσῃ εὐκαιρίᾳ, ὅτι ὡς τέκνα τῆς κολυμβήθρας τῆς Ἐκκλησίας ἀποτελοῦμεν τό Γένος τῶν Χριστιανῶν, ἐν κόσμῳ πολιτευόμενοι καί τά οὐράνια ἐπιποθοῦντες, μόνον καταστατικόν χάρτην τῆς ἐκκλησιαστι-κῆς πορείας ἔχοντες τό Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἅπαξ παραδοθεῖσαν διά τοῦ Κυρίου, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Ἁγίων Πατέρων Ὀρθόδοξον πίστιν καί τῷ τιμίῳ Αἵματι καί Σώματι τοῦ δι᾿ ἡμᾶς Σταυρωθέντος Σωτῆρος τρεφόμενοι καί αὐξανόμενοι.

          Οὐδαμῶς, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἔχουσα ὡς πρότυπον καί ἐλπίδα καί στήριγμα καί πυξίδα τήν τοῦ "Θεοῦ Σοφίαν, εἰρήνην καί δύναμιν" ἀνέχεται διανοεῖσθαι ἤ σκέπτεσθαι, πολύ περισσότερον ποιεῖν τι μή συντελοῦν εἰς τήν ἑνότητα καί εἰρήνην πρωτίστως μέν καί κατά χρέος τῆς Μιᾶς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἐν συνεχείᾳ δέ καί κατ᾿ ἐπέκτασιν τοῦ Χριστιανισμοῦ καί τοῦ κόσμου παντός, ἐπιδιώκοντες ὡς Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον τήν ἐκπλήρωσιν τοῦ θείου θελήματος, πέραν πασῶν τῶν ἀτομικῶν, ἐθνικῶν ἤ ἄλλων σκοπιμοτήτων. Τοιουτοτρόπως ἐργαζόμενοι, προσδοκῶμεν "καινούς οὐρανούς καί καινήν γῆν" καί προσευχόμεθα μετά τοῦ Ψαλμῳδοῦ "ὁ Θεός οἰκτειρήσαι ἡμᾶς καί εὐλογήσαι ἡμᾶς, ἐπιφάναι τό πρόσωπον αὐτοῦ ἐφ᾿ ἡμᾶς " (Ψαλμ. ξς΄, 2).

Μακαριώτατε,

         

Οἱ πατέρες καί ἀσκηταί τῆς ἐρήμου γράφουν εἰς τό Γεροντικόν: "Εἶδες τόν ἀδελφόν σου, εἶδες Κύριον τόν Θεόν σου". Καί ἐάν ἡ ἀλήθεια αὕτη ἰσχύῃ διά πάντα ἄνθρωπον, ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, πολύ περισσότερον ἰσχύει δι᾿ ἀδελφόν ἀγαπητόν καί συλλειτουργόν τίμιον, ὡς ἡ Ὑμετέρα θεονούστατος Μακαριότης.

          Οἱ καιροί τούς ὁποίους διερχόμεθα χαρακτηρίζονται ὡς ἐσχατολο-γικοί. Ἀλλά καί πότε ἔπαυσεν ἡ Ἐκκλησία νά διακρίνῃ καί ἐξετάζῃ τά γεγονότα ὑπό τό πρῖσμα τῆς Ἐσχατολογίας; Πάντοτε ὁ ἀρχαῖος πειραστής θά προβάλῃ καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν δυστυχῶς τόν πειρασμόν τοῦ ἐν τῇ ἐρήμῳ ἐπί τεσσαρακονθήμερον ἀπομονωθέντος ἐν νηστείᾳ καί ἀγρυπνίᾳ "υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου", τοῦ Κυρίου: τόν πειρασμόν τῆς φιλαρχίας καί τῆς φιλαυτίας.

          Ἡμεῖς ὅμως ἔχοντες ὡς αἰώνια ὑποδείγματα τό "νέφος" τῶν μαρτύρων καί Ἁγίων, ὁσίων καί δικαίων, ὀφείλομεν νά κατευθύνωμεν τόν λαόν τοῦ Θεοῦ, τούς πιστούς ἡμῶν, εἰς τήν περιφρόνησιν τῶν δαιμονικῶν πειρασμῶν, μή παραδιδόντες αὐτούς ἡμεῖς αὐτοί διά τῆς ἀνοχῆς καί τοῦ παραδείγματος ἡμῶν ἐνίοτε, εἰς "ἀδόκιμον νοῦν", εἰς "πάθη ἀτιμίας" (Ρωμ. α΄, 28 καί 26), ἀλλά  ὑποδεικνύοντες εἰς αὐτούς τό μοναδικόν πρότυπον, τόν Κύριον, "συμμαρτυρούσης αὐτῶν τῆς συνειδήσεως καί μεταξύ ἀλλήλων τῶν λογισμῶν κατηγορούντων ἤ καί ἀπολογουμένων, ἐν ἡμέρᾳ ὅτε κρινεῖ ὁ Θεός τά κρυπτά τῶν ἀνθρώπων" (Ρωμ. β΄, 15-16). Ἰδού τό χρέος καί ἡ εὐθύνη ἡμῶν τῶν ποιμένων, καί μάλιστα τῶν προεστώτων τῶν Ἐκκλησιῶν.

Ἐκφράζοντες καί πάλιν τήν εἰλικρινῆ χαράν ἡμῶν διά τήν ἐν ταῖς αὐλαῖς ταύταις παρουσίαν τῆς Ὑμετέρας θεοτιμήτου Μακαριότητος, ἀλλά καί διά τήν εὐοίωνον προοπτικήν τῆς ἐν τῷ μέλλοντι πορείας τῆς πολλά τά δυσάρεστα ὑποστάσης κατά καιρούς καί ἐν τοῖς ἐσχάτοις τούτοις χρόνοις Ἁγιωτάτης Ὀρθοδόξου κατά Βουλγαρίαν Ἐκκλησίας, καί τῆς συμπορείας αὐτῆς μετά τοῦ Ἱεροῦ τούτου Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν πᾶσι τοῖς μείζοσι ζητήμασι, τά ὁποῖα ἀπασχολοῦν τόν σύγχρονον κόσμον καί τόν ταλαίπωρον ἄνθρωπον, ὡς καί ἐν τῇ τελικῇ προετοιμασίᾳ καί συγκλήσει τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου ἡμῶν Ἐκκλησίας, ἡνωμένοι δέ πάντοτε ἐν τῇ κοινῇ πατροπαραδότῳ πίστει, εὐχόμεθα ἵνα, ταῖς πρεσβείαις τῆς Κυρίας Θεοτόκου, τοῦ Ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, τῆς Ἁγίας Κυριακῆς καί τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τῆς Ρίλας, ἀξιωθῶμεν νά καταστῶμεν μέτοχοι τῆς ἀφθάρτου Βασιλείας, ἀπολαμβάνοντες τήν ἀδιάλειπτον χαράν τῆς θέας τοῦ ἀπροσίτου φωτός τοῦ Προσώπου τοῦ Κυρίου ἐν τῷ ποθητῷ Παραδείσῳ.

Μακαριώτατε,

Ἀκούομεν σήμερον τόν ἱερομάρτυρα Ἐπίσκοπον Σινώπης Φωκᾶν νά μᾶς καλῇ νά ἀναλάβωμεν τόν "θυρεόν τῆς πίστεως", ἐπ᾿ ὤμων "τό ὅπλον τοῦ Σταυροῦ", καί νά πορευθῶμεν "ἀκλινῶς τήν ὁδόν τῆς σωτηρίας"˙ ἀδιαχώριστοι καί ἡνωμέναι ἐν Κυρίῳ αἱ Ὀρθόδοξοι Ἐκκλησίαι πρός ἑαυτάς καί ἀλλήλας καί πρός τό κέντρον αὐτῶν, τό ἐν αὐταῖς πρῶτον τῇ ἀγάπῃ καί τῇ διακονίᾳ Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον∙ ἡνωμέναι καί ἐν συμπορείᾳ μέχρι τερμάτων αἰῶνος αἱ δύο ἡμῶν Ἐκκλησίαι Κωνσταντινουπόλεως καί Βουλγαρίας. Εἷς εἶναι ὁ Μάρτυς καί μία ἡ Μαρτυρία. Καί ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος μαρτυρεῖ ἐν μαρτυρίῳ καί ἐκεῖνος ὅστις μαρτυρεῖ ἐν μαρτυρίᾳ. Ἄς ἀκούσωμεν καί τόν μάρτυρα καί τήν μαρτυρίαν, ὅτι "ρύσεται ἐκ κακῶν ψυχήν μάρτυς πιστός" (Παροιμ. ιδ΄, 25).

Καλῶς ἤλθετε, Μακαριώτατε καί περιπόθητε ἀδελφέ, εἰς τάς αὐλάς ταύτας τοῦ μαρτυρίου καί τῆς μαρτυρίας, εἰς τάς αὐλάς τῆς Μητρός Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας. Δέξασθε τήν διαβεβαίωσιν ἡμῶν ὅτι ἀείποτε θά ἔχητε ἡμᾶς, ὡς ἄχρι τοῦδε, φιλαδέλφως προθύμους συγκηρυναίους καί θερμούς συνευχέτας εἰς τήν ἐπιτέλεσιν τῶν ἅς ἀνέθετο Ὑμῖν ὁ Μέγας Ἀρχιερεύς ὑψηλῶν Πατριαρχικῶν εὐθυνῶν.

Δόξα τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, τῷ λαλήσαντι διά τῶν προφητῶν, καί ἐπί τῇ συναντήσει ἡμῶν ταύτῃ, Ἀδελφέ, πολυφίλητε καί περισπούδαστε.

Ὁ Χριστός ἐν τῷ μέσῳ ἡμῶν ἦν, ἔστι καί ἔσται! Ἀμήν.