Ὁμιλία τῆς Α.
Θ.Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατὰ τὴν Θείαν Λειτουργίαν ἐν
τῷ Ἱερῷ Ναῷ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης
Ναϊσσοῦ ἐπὶ τῇ 1700ῇ Ἐπετείῳ ἀπὸ τῆς Ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων (6 Ὀκτωβρίου 2013)
Εὐχαριστοῦμέν Σοι, Κύριε ὁ Θεὸς τῶν δυνάμεων, τῷ καταξιώσαντι ἡμᾶς παραστῆναι καὶ νῦν τῷ ἁγίῳ Σου Θυσιαστηρίῳ καὶ προσπεσεῖν τοῖς οἰκτιρμοῖς Σου ὑπὲρ τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων καὶ τῶν τοῦ λαοῦ ἀγνοημάτων" (A΄ Εὐχὴ πιστῶν Θείας Λειτουργίας Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου).
Ἀνέκφραστον πνευματικὴν χαρὰν αἰσθανόμεθα σήμερον ἡ ἡμετέρα Μετριότης καὶ πάντες ὑμεῖς, οἱ σεβάσμιοι Προκαθήμενοι καὶ ἐκπρόσωποι τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Πολλὴν συγκίνησιν καὶ βαθυτάτην εὐγνωμοσύνην, διότι ἡ φιλάδελφος πρόσκλησις τῆς Ὑμετέρας σεβασμίας Μακαριότητος, ἀδελφὲ Πατριάρχα τοῦ πολυπαθοῦς καὶ μαρτυρικοῦ γένους τῶν Σέρβων κύριε Εἰρηναῖε, δίδει εἰς πάντας ἡμᾶς τὴν δυνατότητα συμπροσευχῆς καὶ εὐχαριστιακῆς κοινωνίας. Μετέχομεν πάντες, μιᾷ ψυχῇ καὶ καρδίᾳ, εἰς τὴν μυσταγωγίαν τῆς Θείας Λειτουργίας καὶ προσφέροντες τά "Σὰ ἐκ τῶν Σῶν", Σοὶ Κύριε, ἱερουργοῦμεν τὸ μυστήριον τῆς 1700ῆς ἐπετείου ἀπὸ τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων εἰς τὸν μεγαλοπρεπῆ τοῦτον Ναὸν τοῦ Ἁγίου Κωνσταντίνου καὶ τῆς μητρὸς αὐτοῦ, τῆς μακαρίας Ἑλένης, εἰς τὸν γενέθλιον τόπον αὐτοῦ, τὴν ἀρχαίαν Ναϊσσόν, καὶ ἐπαναλαμβάνομεν μετὰ τοῦ ἱεροῦ ὑμνῳδοῦ: "σκιρτήσατε, κροτήσατε, μετ᾿ εὐφροσύνης ᾄσατε. Ὡς θαυμαστὰ Σου καὶ ξένα, Χριστέ, βοῶντες, τὰ ἔργα! Καὶ τίς ἰσχύσει ἐξειπεῖν, Σῶτερ, τὰς δυναστείας Σου, τοῦ τὴν ἡμῶν ὁμόνοιαν καὶ συμφωνίαν εἰς μίαν ἑνώσαντος Ἐκκλησίαν;" (Ἐξαποστειλάριον Κυριακῆς τῆς Ὀρθοδοξίας).
Μὲ τοὺς λόγους τούτους δυνάμεθα νὰ περιγράψωμεν καὶ ἡμεῖς τὰ αἰσθήματα πάντων ἡμῶν, τὰ ὁποῖα μᾶς διακατέχουν κατὰ τὴν ἱερὰν ταύτην στιγμήν.
Ἡ ἑορτὴ αὕτη δὲν εἶναι μόνον ἑορτὴ τῆς Σερβίας. Εἶναι πανήγυρις τῆς Ὀρθοδοξίας τῆς "ἀπὸ περάτων ἕως περάτων τῆς οἰκουμένης", ἡ ὁποία λαμπροφοροῦσα τιμᾷ τὴν φωταυγῆ ταύτην ἡμέραν, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ὁρόσημον εἰς τὴν ἱστορίαν τοῦ Χριστιανισμοῦ, τῆς ἀνθρωπότητος, τῆς ἐλευθερίας, τῆς ζωῆς. Διότι καὶ κυρίως ἡ παροῦσα ἑορτὴ εἶναι συνδεδεμένη μετὰ τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας. Προτρέπεται δὲ τὸ ἱερὸν Σταυρικὸν σημεῖον καὶ χθὲς καὶ σήμερον καὶ αὔριον καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τὸν Μέγαν Κωνσταντῖνον καὶ δι᾿ αὐτοῦ τὴν στρατευομένην ἐν τῷ κόσμῳ Ἁγίαν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν "ἐν τούτῳ (τῷ σημείῳ) νίκα". Διά τοῦ "σημείου", τὸ ὁποῖον ἀναζητεῖ ὁ κόσμος ἀνὰ τοὺς αἰῶνας καὶ διὰ τοῦ ὁποίου "βαφαῖς ἐρυθραῖς αἱματώσας τοὺς δακτύλους αὐτοῦ καὶ φοινίξας τῷ Θεῷ αἵματί Του, ὑπέγραψεν ἡμῖν βασιλικῶς ἐλευθερίαν" (Στιχηρὸν προσόμοιον ἀκολουθίας Ἐξοδιαστικοῦ τῶν Μοναχῶν).
Ὁ πανηγυρικὸς ἑορτασμός αὐτῆς τῆς συγκεκριμένης ἐπετείου τῆς "ὑπογραφῆς βασιλικῶς" τῆς "ἐλευθερίας" τῆς θρησκείας καὶ τῆς συνειδήσεως τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως, συνιστᾷ χρέος διὰ τὴν Ὀρθόδοξον ἡμῶν Ἐκκλησίαν, καὶ μάλιστα ἐπίκαιρον, διὰ νὰ ἐπανεξετάσωμεν ἑαυτούς, τὴν μαρτυρίαν μας, τὸν πόθον μας, τὴν πιστότητά μας εἰς τὴν δύναμιν τοῦ Σταυροῦ, ὥστε νὰ δυνηθῶμεν νὰ ἀναστηθῶμεν προσωπικῶς καὶ νὰ ἀναστήσωμεν τὴν ἐλπίδα τοῦ Ὀρθοδόξου λαοῦ καὶ τοῦ κόσμου, ὅτι ὁ σταυρωθεὶς Χριστός "χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας" (Ἑβρ. ιγ΄, 8-9), ἀναστὰς ἐκ νεκρῶν καὶ σχίσας τὸ χειρόγραφον τῆς καταπιέσεως, τῶν διωγμῶν, τῆς ἀνελευθερίας, τῆς κενότητος καὶ τῆς ματαιοδοξίας διά τῆς Χάριτος τῆς ἀληθείας.
Εἶναι καθῆκον, διότι ἀπολαμβάνομεν καὶ ἡμεῖς τὴν ἔκτοτε ἀπὸ τοῦ τετάρτου αἰῶνος ἀναγνωρισθεῖσαν σχεδὸν παγκοσμίως θρησκευτικὴν ἐλευθερίαν. Διὰ νὰ κατανοήσωμεν τὴν εὐεργεσίαν ἂς ἀναλογισθῶμεν ὅτι πρὸ τοῦ Διατὰγματος τούτου οἱ χριστιανοὶ ἐδιώκοντο ἀδίκως καὶ ἀπηνῶς, διὰ μόνον τὸν λόγον ὅτι ἔφερον τὸ ὄνομα τοῦ Χριστιανοῦ, "per nomen ipsum", ὡς παρετήρει ὀρθῶς ὁ ὑπὲρ αὐτῶν γράψας Τερτυλλιανός. Καὶ μήπως καὶ σήμερον δὲν διωκόμεθα "οἱ ἐπιθυμοῦντες εὐσεβῶς ζῆν"; Δὲν ἐδιώχθημεν μόλις πρὸ εἰκοσιπενταετίας ἐν τῇ εὐλογημένῃ Σερβίᾳ, ἐν Ρωσσίᾳ, ἐν Πολωνίᾳ, ἐν Ρουμανίᾳ, ἐν Βουλγαρίᾳ, ἐν Ἀλβανίᾳ, ἐν Τσεχίᾳ καὶ Σλοβακίᾳ καὶ ἀλλαχοῦ ὑπὸ τοῦ μίσους τῆς ἀθεΐας καὶ τῶν συγχρόνων Διοκλητιανῶν; Δὲν διωκόμεθα καὶ κατὰ τὰς ἐσχάτας ταύτας ἡμέρας οἱ χριστιανοὶ ἐν Μέσῃ Ἀνατολῇ, ἐν Συρίᾳ, ἐν Αἰγύπτῳ, ἐν Ἰράκ, ἐν Νιγηρίᾳ καὶ ἀλλαχοῦ τῆς ὑφηλίου διὰ μόνον τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἰησοῦ (πρβλ. Ἀποκ. Ἰωάν. α΄, 9);
Τὸ Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων ἀποτελεῖ τὴν πηγὴν ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἀπέρρευσε, διεδόθη καὶ ἐπεκράτησεν ἡ σήμερον διακηρυσσομένη ὑπὸ τῶν Διεθνῶν Συμβάσεων ἀρχὴ τοῦ σεβασμοῦ τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας.
Οἱ λόγοι τοῦ ἀνωνύμου συντάκτου τῆς πρὸς Διόγνητον ἐπιστολῆς διὰ τὴν τραγικότητα τῆς θέσεως καὶ τῆς μαρτυρίας τῶν χριστιανῶν πρὸ τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων καὶ ἀνὰ τοὺς αἰῶνας, μέχρι καὶ πρὸ δύο ἀκόμη δεκαετηρίδων, ὡς εἴπομεν, καὶ ἐν τῇ μαρτυρικῇ ταύτῃ Χώρᾳ, εἶναι ἀποκαλυπτικοί, διὰ τοῦτο καὶ τοὺς ἐπαναλαμβάνομεν πρὸς ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους κατὰ τὴν εὔσημον ταύτην στιγμήν: "Χριστιανοὶ γὰρ οὔτε γῇ, οὔτε φωνῇ, οὔτε ἔθεσι διακεκριμένοι τῶν λοιπῶν εἰσιν ἀνθρώπων... Πατρίδας οἰκοῦσιν ἰδίας, ἀλλ᾿ ὡς πάροικοι∙ μετέχουσι πάντων ὡς πολῖται, καὶ πανθ᾿ ὑπομένουσιν ὡς ξένοι∙ πᾶσα ξένη πατρίς ἐστιν αὐτῶν, καὶ πᾶσα πατρὶς ξένη...∙ ἐπὶ γῆς διατρίβουσιν, ἀλλ᾿ ἐν οὐρανοῖς πολιτεύονται. Πείθονται τοῖς ὡρισμένοις νόμοις, καὶ τοῖς ἰδίοις βίοις νικῶσι τοὺς νόμους. Ἀγαπῶσι πάντας καὶ ὑπὸ πάντων διώκονται. Ἀτιμῶνται καὶ ἐν ταῖς ἀτιμίαις δοξάζονται. Βλασφημοῦνται καὶ δικαιοῦνται. Λοιδοροῦνται καὶ εὐλογοῦσιν. Ὑβρίζονται καὶ τιμῶσιν. Ἀγαθοποιοῦντες, ὡς κακοὶ κολάζονται. Κολαζόμενοι χαίρουσιν ὡς ζωοποιούμενοι... Ἁπλῶς δ᾿ εἰπεῖν, ὅπερ ἐστὶν ἐν σώματι ψυχή, τοῦτ᾿ εἰσιν ἐν κόσμῳ χριστιανοί" (Διογν. 5, 6).
Δὲν πρέπει, λοιπόν, οἱ Ὀρθόδοξοι νὰ λησμονῶμεν, ὅτι ὁ πλοῦτος τῆς Ὀρθοδοξίας εἶναι ἡ ἐλευθερία της, ἡ ἐμπειρία τῶν θυσιασθέντων ὑπὲρ τῆς πίστεως καὶ τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας Ἁγίων της, μὲ πρωτομάρτυρα "τὸν σταυρωθέντα ὑπὲρ ἡμῶν ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου καὶ παθόντα καὶ ταφέντα. Καὶ ἀναστάντα τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ κατὰ τὰς Γραφάς" Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, ὡς ἐδογμάτισεν ἡ ὑπὸ τὴν προεδρείαν τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου συνελθοῦσα ἐν Νικαίᾳ τῆς Βιθυνίας Α΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος.
Οἱ Ἅγιοι, οἱ Ὅσιοι, οἱ Δίκαιοι τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπέδειξαν ὅτι αὐτὴ καὶ ὁ λαός της ἐπιβιώνει, διότι γνωρίζει νὰ ἀποθνήσκῃ ὑπὲρ τῆς πίστεώς του, διότι δὲν φοβεῖται τὸν Σταυρὸν τοῦ Χριστοῦ. Μὴ ἀπατώμεθα ὅτι εἶναι δυνατὸν ἡ ὑλικὴ εὐημερία ἢ ἡ φιλία τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς νὰ μᾶς ἐξασφαλίσουν τό "εὖ ζῆν" καὶ "ἐν Χριστῷ ζῆν". Ὅσον παραμένομεν εἰς τὴν Ὀρθόδοξον πίστιν καὶ ζωὴν οὐδένα ἔχομεν νὰ φοβηθῶμεν, διότι δέν "πεποίθαμεν ἐπ᾿ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων, οἷς οὔκ ἐστι σωτηρία" (Ψαλμ. 145, 3), ἀλλ᾿ ἐπὶ τὸν Ἅγιον Θεόν, τὸν ἰσχυρόν, τὸν ἀθάνατον, τὸν μόνον φιλάνθρωπον, τὸν ἐλεοῦντα καὶ σώζοντα ἐν τῇ εὐσπλαγχνίᾳ Αὐτοῦ τὸν ἄνθρωπον.
Σήμερον ἡ ἀνθρωπότης ὑπὲρ πᾶν ἄλλο ἔχει ἀνάγκην τοῦ σωτηρίου καὶ ζωοποιοῦ λόγου τῆς ἀληθείας, τοῦ λόγου τοῦ Σταυροῦ. Εἰδικῶς διὰ τὴν ἤπειρόν μας, τὴν Εὐρώπην, καὶ γενικώτερον διὰ τὰς χώρας τοῦ δυτικοῦ λεγομένου πολιτισμοῦ, αἱ ὁποῖαι ὑπῆρξάν ποτε χριστιανικαὶ καὶ ἤδη πορεύονται πρὸς ταχεῖαν ἐκκοσμίκευσιν καὶ ἀποχριστιάνισιν, εἶναι ἀπαραίτητον νὰ ἐπανεκτεθῇ εἰς αὐτὰς ἡ ἀλήθεια περὶ τοῦ Σταυροῦ, τῆς "δυνάμεως καὶ σοφίας τοῦ Θεοῦ", διότι ἀτυχῶς αἱ περὶ αὐτοῦ ψευδεῖς καὶ ἀντικρουόμεναι διδασκαλίαι, αἱ ὁποῖαι τείνουν νὰ ἐπικρατήσουν, ὁδηγοῦν μακρὰν τῆς χριστιανικῆς πίστεως, ἡ ὁποία διέπεται ἀπὸ πνεῦμα εἰρήνης καὶ καταλλαγῆς, πνεῦμα διακονίας καὶ ὄχι ἐξουσίας καὶ ἐκμεταλλεύσεως.
Ὁ Λόγος τῆς Ὀρθοδοξίας σήμερον, 1700 χρόνια μετὰ τὴν ἔκδοσιν τοῦ Διατάγματος τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὁ ὁποῖος (Λόγος) "σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν" καί "ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ Πατρός" (Ἰωάν. α΄, 14), ἀπευθύνεται πρὸς ὅλους, πρὸς τοὺς ὁμοδόξους καὶ τοὺς ἑτεροδόξους, τοὺς ὁμοθρήσκους καὶ τοὺς ἑτεροθρήσκους καὶ ἀθρήσκους, πρὸς πάντα ἄνθρωπον ἐνδιαφερόμενον νὰ ἀκούσῃ ὅσα ὁ Λόγος ἔχει ἐν ἀληθείᾳ νὰ ἀποκαλύψῃ, ἵνα λαμβάνοντες Αὐτόν "γίνωσι τέκνα Θεοῦ" (πρβλ. Ἰωάν. α΄, 12).
Αὐτὸς ὁ λόγος τῆς ἀληθείας ἔχει τὴν δύναμιν νὰ ἀλλάξῃ μὲ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ τὸν βίον τῶν κοινωνιῶν καὶ νὰ βελτιώσῃ τὴν ζωὴν εἰς τὸν πλανήτην μας. Βεβαίως σκεπτικισταί τινες θὰ ἀντείπουν ὅτι τοῦτο δὲν εἶναι εὐχερές, ἀλλ᾿ ἡ σημερινὴ πραγματικότης τῆς Εὐρώπης καὶ ἐν γένει τοῦ κόσμου παντὸς ἀποδεικνύει ὅτι ὅλα τὰ πολιτιστικὰ καὶ ἰδίως τὰ κοινωνικὰ ἐπιτεύγματα εἶναι ἀπόρροια τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας. Αὐτὴ αὕτη ἡ ἕνωσις τῶν εὐρωπαϊκῶν λαῶν, τὰ ἀνθρώπινα δικαιώματα, ἡ φιλανθρωπία, τὸ κράτος προνοίας, ἡ ἰσότης τῶν ἀνθρώπων, ἡ ἀνεξιθρησκεία, αὐτό τοῦτο τὸ περιεχόμενον τοῦ Διατὰγματος τῶν Μεδιολάνων, ἐμπνέονται ὑπὸ τῶν ἀρχῶν τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου.
Μακαριώτατε Πατριάρχα Σερβίας κύριε Εἰρηναῖε,
Εἰς τὴν ἡμετέραν ἐποχὴν ἀτυχῶς ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς "ξανασταυρώνεται" ὅπως ἡ ἀλήθεια. Τὸ κύριον χαρακτηριστικὸν τῆς κρίσεως, τῶν διωγμῶν, τῆς ἀπληστίας, τῆς διαφθορᾶς εἶναι ὁ ἐξοβελισμὸς τῆς ἀληθείας. Καὶ οἱ λέγοντες τὴν ἀλήθειαν "σταυρώνονται". Ἐντὸς τοῦ κόσμου τούτου, διαπιστοῦμεν τὴν ἀνελευθερίαν. Ἓν σφαιρικὸν βλέμμα εἰς τὰ τοῦ κόσμου ἀποδεικνύει μίαν πραγματικότητα διωγμῶν ἐντὸς τοῦ ὀξυμώρου σχήματος τῆς ἐλευθερίας. Ἡ συνείδησις τῶν ἀνθρώπων βιάζεται καί "βιασταί" ἐκμεταλλεύονται αὐτήν. Ἐπὶ πλέον, ἐν τῷ ἡμετέρῳ Ὀρθοδόξῳ ἐκκλησιαστικῷ στερεώματι σχίσματα, ἀποσκιρτήσεις, αἱρέσεις ἀναφύονται καὶ ἀνδροῦνται, "κλέπται καὶ λησταὶ ἀναβαίνοντες ἀλλαχόθεν δὲν εἰσέρχονται διὰ τῆς θύρας εἰς τὴν αὐλὴν τῶν προβάτων" (πρβλ. Ἰωάν. ι΄, 2-3), Ἱεράρχαι διώκονται, ὡς ἐπὶ παραδείγματι ὁ Ἱερώτατος καὶ ἀγαπητὸς ἀδελφὸς Ἀρχιεπίσκοπος Ἀχρίδος κύριος Ἰωάννης, καὶ ἱερεῖς καὶ μοναχοὶ καὶ λαϊκοὶ διὰ τὸν λόγον ὅτι σεβόμενοι τὴν κανονικὴν τάξιν ἀναγνωρίζουν τὴν πνευματικὴν ὑπαγωγὴν αὐτῶν εἰς τὰς κανονικὰς Ἐκκλησίας καὶ δὲν ἐντάσσονται εἰς ἀντικανονικὰ κρατικοδίαιτα ἐκκλησιαστικὰ μορφώματα καὶ μάλιστα "διὰ τὸ Χριστιανῶν ὄνομα ἔχειν καὶ τοὺς διώκοντας!" (Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Ἐπιστολὴ 139, Ἀλεξανδρεῦσι, P.G. 32, 581C). Πέραν τούτων, ἀπάγονται ἄνευ λόγου, ἢ μᾶλλον διὰ τὸν λόγον τοῦ Χριστοῦ, καὶ πιθανὸν βασανίζονται, Χριστιανοὶ Ἱεράρχαι, ὡς ὁ ἐν Συρίᾳ ἡμέτερος ἀδελφὸς Μητροπολίτης Χαλεπίου Παῦλος καὶ ὁ Συροϊακωβίτης Ἐπίσκοπος Ἰμπραΐμ, τῶν ὁποίων ἀγνοεῖται ἡ τύχη καὶ οἱ ὁποῖοι, ἐὰν ζῶσιν καὶ δὲν ἔχουν θανατωθῆ, ἀπευθύνομεν σύνολος ἡ Ὀρθοδοξία ἔκκλησιν πρὸς τοὺς ἀπαγαγόντας καὶ πρὸς τοὺς ἰσχυροὺς τῆς γῆς ὅπως ἀπελευθερωθοῦν πάραυτα. Ἐπιλήψει ἡμᾶς ὁ χρόνος διηγουμένους τοὺς φόνους, τὰς δολοφονίας, τὰ βασανιστήρια, τὰς ταλαιπωρίας χριστιανῶν ἐν Μέσῃ Ἀνατολῇ, ἐν Πακιστάν, Νιγηρίᾳ καὶ ἀλλαχοῦ τῆς οἰκουμένης, ἀκόμη καὶ εἰς Χώρας, αἱ ὁποῖαι διακηρύσσουν τὴν ἐλευθερίαν τῆς δημοκρατίας. Ἡ συνηγμένη ἐνταῦθα σήμερον Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ «Θύρα», διὰ τῆς ὁποίας «ἐάν τις εἰσέλθῃ, σωθήσεται, καὶ εἰσελεύσεται καὶ ἐξελεύσεται, καὶ νομὴν εὑρήσει» (Ἰωάν. ι΄, 9-10).
Ἐντὸς τῆς ἀπελπισίας τοῦ συγχρόνου κόσμου ὡς ἐκ τῶν ἐπερχομένων λόγῳ τῆς ἀκαταστασίας τῶν καιρῶν καὶ τῆς "πορώσεως" τῆς "εἰκόνος τοῦ Θεοῦ" δεινῶν, ὁ λόγος τῆς Ὀρθοδοξίας, δηλαδὴ ὁ Σταυρὸς καὶ ὁ ἐπ᾿ αὐτοῦ Ἐσταυρωμένος, εἶναι ὁ Φάρος τῆς Ἐλπίδος, "ἐπιστάμενος καὶ θαύματι θαῦμα βεβαιοῖ, τῇ κεκλεισμένῃ εἰσόδῳ τῶν θυρῶν, τὴν ἐκ νεκρῶν ἀνάστασιν" (Βλ. Θ΄ Ἐωθινόν).
Ἀδελφοὶ καὶ Πατέρες καὶ Τέκνα,
Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἡμῶν ἐσαεὶ πορεύεται, βαπτίζουσα τὸν κόσμον εἰς τὸ Ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκουσα τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετείλατο ὁ Κύριος (πρβλ. Ματθ. κη΄, 20). Καὶ πορεύεται ἀπ᾿ ἀρχῆς μέχρι σήμερον καὶ ἄχρι τῶν ἐσχάτων τῇ ἐλευθερίᾳ ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσεν (πρβλ. Γαλ. ε΄, 1). Ἐζωσμένη τὸ λέντιον τῆς διακονίας τῆς ἀγάπης καὶ τῆς κενώσεως πορεύεται πρὸς τὸν ἄνθρωπον διὰ νὰ τὸν συναντήσῃ καὶ νὰ τὸν σώσῃ.
Ἡ Ἁγία Ὀρθοδοξία, "ἔχουσα τὸν θησαυρόν", ἤτοι τὴν ἀήττητον δύναμιν τοῦ Χριστοῦ "ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν", ἐν τῇ ἀνθρωπίνῃ δηλαδὴ ἀδυναμίᾳ, ἵνα ἡ "ὑπερβολὴ τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ Θεοῦ" (πρβλ. Β΄ Κορ. δ΄, 7), συνεχίζει τὴν ἀέναον στρατείαν της ἐν τῷ κόσμῳ "θλιβομένη ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρουμένη, ἀπορουμένη ἀλλ᾿ οὐκ ἐξαπορουμένη, διωκομένη ἀλλ᾿ οὐκ ἐγκαταλειπομένη, καταβαλλομένη ἀλλ᾿ οὐκ ἀπολυμμένη, πάντοτε τὴν νέκρωσιν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι περιφέρουσα" (πρβλ. Β΄ Κορ. δ΄, 8-10). Μὲ τὰ ἐφόδια ἀκριβῶς αὐτὰ καὶ μὲ τὴν ἀταλάντευτον πίστιν ταύτην εἰς τὸν Σωτῆρα Χριστὸν ἡ Ἁγία ἡμῶν Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ὑπὸ τὴν πρωτόβουλον διακονίαν τοῦ ἐν αὐτῇ Πρώτου, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, καὶ μὲ τὸν ἐνεργὸν συντονιστικὸν αὐτοῦ ρόλον, βαδίζει πρὸς τὴν Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδόν της, πρὸς βεβαίωσιν καὶ διακήρυξιν τῆς ἑνότητος αὐτῆς καὶ πρὸς συντονισμὸν αὐτῆς ἐπὶ θεμάτων κοινοῦ ἐνδιαφέροντος, ὡς εἶναι οἱ θεολογικοὶ διάλογοι μετὰ τῶν ἑτεροδόξων καὶ ἄλλα παρεμφερῆ θέματα. Ἀκόμη, πρὸς διαφύλαξιν τῆς γνησίας ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεως τόσον εἰς τὴν λειτουργικὴν ὅσον καὶ εἰς τὴν κανονικὴν ζωὴν τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, καθότι οἱαδήτις μεταβολὴ τῶν ἀπὸ αἰώνων ἰσχυόντων εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπιφέρῃ ἀπροβλέπτους διαταράξεις τῆς εἰρήνης τῶν Ἐκκλησιῶν, ὡς καὶ πρὸς ἀποφυγὴν τῆς ἐκκοσμικεύσεως, διότι ἡ ἐκκοσμίκευσις εἶναι ἡ ἀπολυτοποίησις τῆς ἱστορικῆς πραγματικότητος καὶ ὁ ἐγκλωβισμὸς τοῦ ἀνθρώπου εἰς αὐτὴν χωρὶς ἐλπίδα καὶ ὅραμα ὑπερβάσεως καὶ σωτηρίας. Πρὸς βίωσιν, πρὸς τούτοις, τοῦ Μυστηρίου τοῦ Σταυροῦ, τῆς Ἀναστάσεως καὶ τῆς Σωτηρίας καὶ πρόσκλησιν ὅλων τῶν ἀνθρώπων νὰ γίνουν μέτοχοι τοῦ βιώματος τούτου.
Ἀδελφοὶ καὶ Πατέρες,
"Ἰδοὺ νῦν καιρὸς εὐπρόσδεκτος, ἰδοὺ νῦν ἡμέρα σωτηρίας". Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἐφαρμοσθοῦν ἐν τῇ πράξει αἱ ἀρχαὶ τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων ἐὰν δὲν διαλεχθῶμεν ἐποικοδομητικῶς μὲ τὸν ἄνθρωπον ἐντὸς τοῦ ἀλληλοσυγκρουομένου κόσμου μας, ὁ ὁποῖος παρὰ τὰς συγκρούσεις του, τὰς πολλάκις αἱματηράς, προσπαθεῖ νὰ εὕρῃ διεξόδους εἰρηνικῶν διαλόγων καὶ καταλλαγῆς. Εἰς τὸν στόχον τοῦτον οἱ Ὀρθόδοξοι ὀφείλομεν νὰ προσέλθωμεν μετὰ τοῦ νομικοῦ πρὸς τὸν Κύριον ὄχι διαλεγόμενοι "πειράζοντες Αὐτόν (τὸν Ἰησοῦν) ποία ἐντολὴ μεγάλη ἐν τῷ νόμῳ", ἀλλὰ βιοῦντες ὡς ὁ Καλὸς Ποιμὴν τῆς σημερινῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς τό "ἀγαπήσεις Κύριον τὸν Θεόν σου ἐν ὅλῃ τῇ καρδίᾳ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ ψυχῇ σου καὶ ἐν ὅλῃ τῇ διανοίᾳ σου... καὶ τὸν πλησίον σου ὡς σεαυτόν" (πρβλ. Ματθ. κβ΄, 37 κ. ἑξ.), διὰ νά "εἰσέλθωμεν διὰ τῆς Θύρας" διὰ νὰ μᾶς ἀνοίξῃ "ὁ Θυρωρός" καὶ νὰ πορευθῶμεν ἔμπροσθεν τῶν προβάτων, καὶ νὰ δώσωμεν τὸ παράδειγμα τῆς διαλλακτικότητος, τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς εἰρηνικῆς διαθέσεως κατὰ τὴν μαρτυρίαν τῆς ἀληθείας, τὴν ὁποίαν οἱ ἄλλοι ἀναζητοῦν, ὥστε τὰ πρόβατα νὰ γνωρίσουν τὴν φωνὴν τῆς ὀρθοδόξου ἀληθείας (πρβλ. Ἰωάν. ι΄, 3). Προέχει ἡ εἰρηνικὴ συνύπαρξις τῶν ἀνθρώπων. Δὲν εἶναι ἐπιτρεπτὸν νὰ καλλιεργῆται ὁ θρησκευτικὸς φανατισμός, ὁ ὁποῖος τόσα δεινὰ ἐπεσώρρευσε καὶ παρέχει καὶ σήμερον καθημερινῶς εἰς τὴν ἀνθρωπότητα. Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Προκαθήμενοι καὶ πνευματικοὶ ἡγέται τοῦ λαοῦ νὰ διακηρύξωμεν ἐν τῇ πράξει ὅτι δὲν εἶναι θρησκευτικὸν καθῆκον ἡ πολεμικὴ σύγκρουσις, ἡ ἀδιαφορία διὰ τὴν ἐπερχομένην αἱματοχυσίαν, καθότι ὑπάρχουν εἰρηνικοὶ τρόποι ἐπιλύσεως τῶν διανθρωπίνων διαφορῶν καὶ ὅτι οἱ τὰ ἀντίθετα ὑποστηρίζοντες δὲν ἐκφράζουν τὸ γνήσιον Θέλημα τοῦ Θεοῦ.
Ἀδελφοί,
Ὅσα ἔγραφεν ὁ ἀνώνυμος συντάκτης τῆς πρὸς Διόγνητον Ἐπιστολῆς ἐξακολουθοῦν νὰ ἰσχύουν εἰσέτι εἰς πολλὰς περιοχὰς τῆς γῆς. Εἰς τὴν σήμερον ἀναγνωσθεῖσαν ἀποστολικὴν περικοπὴν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐπικαίρως δηλώνει ὅτι "ζῶμεν διωκόμενοι, ἀλλ᾿ οὐκ ἐγκαταλειπόμενοι" οἱ Ὀρθόδοξοι. Ὀφείλομεν ὅμως νὰ ἐκδιώξωμεν τῆς ἱερᾶς Μάνδρας τῆς Ὀρθοδοξίας τοὺς διασπῶντας τὸν ἄρραφον Χιτῶνα τοῦ Χριστοῦ, τὸ Μυστικὸν Σῶμα Του, τὴν Ἐκκλησίαν, ὡς εἴπομεν καὶ ἀνωτέρω, καὶ νὰ ἀποφεύγωμεν "τοὺς παρεισάκτους ψευδαδέλφους, οἵτινες παρεισέρχονται κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν ἣν ἔχομεν ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, ἵνα ἡμᾶς καταδουλώσωνται∙ οἷς οὐδὲ πρὸς ὥραν εἴξαμεν τῇ ὑποταγῇ, ἵνα ἡ ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου διαμείνῃ πρὸς ἡμᾶς (εἰς τὴν Ὀρθόδοξον κανονικὴν Ἐκκλησίαν). Ἀπὸ δὲ τῶν δοκούντων εἶναί τι, ὁποῖοί ποτε ἦσαν οὐδέν μοι διαφέρει∙ πρόσωπον Θεὸς ἀνθρώπου οὐ λαμβάνει" (Γαλ. β΄ 4-6).
Ἰδού, λοιπόν, "ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός", Πατέρες καὶ ἀδελφοί, καὶ μακαρία ἡ Ὀρθοδοξία ἐὰν τὴν εὕρῃ γρηγοροῦσαν καὶ ἱσταμένην ἐπὶ τῆς Θείας φυλακῆς, ὀρθοτομοῦσαν τὸν λόγον τῆς ἀληθείας, κοσμῶσαν μὲ τὸ ἔλαιον τῆς ἀγρυπνίας τὴν σωτηρίαν τῶν ἐμπεπιστευμένων αὐτῇ ψυχῶν, ὡς αἱ φρόνιμοι παρθένοι τῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς, κρατοῦσαν ἀνημμένην τὴν λαμπάδα∙ καὶ ταῦτα, ἵνα μὴ σβεσθῇ ἡ παρακαταθήκη καὶ μή "κλεισθῶσιν ἔξω τῆς Βασιλείας" οἱ Ὀρθόδοξοι πιστοὶ ἐξ ὑπαιτιότητος ἡμῶν τῶν ποιμένων, περὶ τῶν ὁποίων λόγον ἀποδώσωμεν ἐρχομένου τοῦ Νυμφίου μετὰ δόξης.
"Παρακατατιθέμενοι τὴν ζωὴν ἡμῶν ἅπασαν καὶ τὴν ἐλπίδα" εἰς τὸν Δεσπότην Χριστόν, Αὐτῷ μόνῳ σήμερον "δῶρον πλέκομεν ὕμνον εὐχαριστίας" καὶ λέγομεν καὶ παρακαλοῦμεν ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους: "Στῶμεν, λοιπόν, καλῶς στῶμεν μετὰ φόβου", ἵνα φανερωθῇ ἡ δύναμις τοῦ Θεοῦ ἐν ἡμῖν. Νικᾷ ἡ πίστις ἡμῶν ἡ νικήσασα τὸν κόσμον. Νικᾷ ὁ Χριστός, ὁ Ὁποῖος ἐξῆλθε νικῶν καὶ ἵνα νικήσῃ, καὶ θὰ νικήσῃ. Ἀμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου