ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ,
Από εκείνο τον
Ιούλιο του 1991, που έφυγε από κοντά μας και κυριολεκτικά άφησε ένα μεγάλο κενό
στις ζωές όσων τον γνωρίσαμε, ανθρώπινο το συναίσθημα της απώλειας αν και η
ελπίδα της Ανάστασης ανατροφοδοτεί και επανανοηματοδοτεί την ζωή και την
καθημερινή μας βιωτική και δεν θα έπρεπε να μας κατακλύζουν τέτοια
συναισθήματα, όμως φθαρτοί όντας, περνάμε και από αυτό το στάδιο…Και έτσι ,
όσες φορές και αν προσπάθησα να γράψω… Δεν τα
κατάφρερα. Οι μνήμες νωπές ακόμα και το συναίσθημα πολύ ισχυρό. Ήθελα
αυτά που θα αφηγηθώ να έχουν αποφορτισθεί συναισθηματικά. Να μην υπάρχει, όσον
είναι εφικτό αυτό, τόσο έντονο το στοιχείο της υποκειμενικότητας.
Όπως και να το κάνουμε όταν μιλάς
για τον δικό σου Άνθρωπο, κατά την έννοια του Άνω Θρώσκω… Ειδικά όταν
μιλάς για τον πνευματικό Πατέρα σου, δεν είναι ανθρωπίνως δυνατό να
ξεφύγεις από το συναίσθημα και από όσα η καρδιά και η ψυχή σου προστάζει όταν
οι μνήμες έρχονται μπροστά σου σαν σε βίντεο…
Προσπάθησα πολλές φορές από τότε
όμως όπου έδινα το κείμενο, και ζητούσα αντικειμενική σκληρή ει δυνατόν
κριτική, έτρωγα πόρτα! Έτσι μετά από πολλές προσπάθειες μέχρι και τις αρχές του
2000 που επιχειρούσα να αποτυπώσω στιγμιότυπα από την κοινή ζωή μας στο
Οικοτροφείο και όπου αλλού με έπαιρνε πάντα μαζί του, πάντα έβγαινε έντονο
συναίσθημα. μερικές φορές ήταν σαν να τον ένιωθα τόσο έντονα κοντά
μου…την παρουσία του να μου κάνει σκληρή κριτική, και όποτε περιέγραφα
τόσο δυνατές αληθινές εμπειρίες, που με συγκλόνιζαν, και όσα πολλά
έζησα δίπλα τόσα χρόνια, πολλά και θαυμαστά, μια φωνή μέσα μου, η
βροντερή φωνή του έμοιαζε να μου επαναλαμβάνει πάλι όσα μου έλεγε
για άλλα ζητήματα πνευματικής φύσεως και σαν κάποιο αόρατο λογισμικό να
μου έφερνε στην μνήμη μου λόγια και φράσεις, αποσπάσματα από τις
ατέλειωτες εκείνες ώρες, ως δύναμη αποτροπής να μη γράψω τότε…τόσο
νωρίς. 10 χρόνια μπροστά στην αιωνιότητα τι είναι; και έτσι πάντα το άφηνα…
{…}τα λόγια ήταν τόσο ισχυρά κάθε
φορά, που αργότερα συνδυάζοντας τα με τον ουσιαστικό και πραγματικό του λόγο
αλλά και την ουσιαστική βιωματική ταπεινοφροσύνη του και όσα μας έλεγε στις
ατέλειωτες ευκαιρίες που είχα είτε προσωπικά μαζί του, σε εκείνο το
τεράστιο μπαλκόνι στις Σπέτσες στο αρχοντικό του στην Αγία Μαρίνα, είτε όταν
μας δίδασκε σε κάθε ευκαιρία στην Κατασκήνωση, στην ομάδα, στο φροντιστήριο
ομαδαρχών… είτε πολύ περισσότερο στις κοινές μας συνάξεις στην
Τράπεζα κυρίως την βραδυνή, που έρχονταν και έδεναν με την μορφή και την φωνή που
όλα αυτά τα προηγούμενο χρόνια έρχονταν μέσα και μου έλεγε «…σε παρακαλώ
παιδί μου άστο. Μη γράφεις. Δεν ήρθε η ώρα ακόμα… δεν χρειάζονται όλα αυτά. Η
ζωή μου κοντά σου είναι το δικό σου και δικό μας μυστικό με μάρτυρα τον
Θεό. Δεν χρειάζονται φτιασίδια. Αν ο Θεός θελήσει να οικοδομήσει κάτι μέσα από
τούτον τον ταλαίπωρο και αμαρτωλό άνθρωπο να είσαι σίγουρος θα το κάμει.
Εκείνος ξέρει. Γνωρίζει… μη με πειράζεις το λοιπόν. Άσε με εδώ να στην ηρεμία
μας και έλα να σου διηγηθώ όσα χρειάζεται να ξέρεις… » και
αφημένος στο βλέμμα και τις θύμισες του τον άκουγα… και τον ακούγω πολλές
φορές… Ατέλειωτες είναι οι ώρες που τα λόγια του με σφραγίζουν… Με πικραίνουν…
Με ελέγχει σε κάθε μου πράξη… Με πονάνε. Μα πολλές φορές και βάλσαμο ψυχής που
ανοίγουν τις βρύσες των ματιών και εκείνα τα καυτά δράκρυα, πλένουν την ψυχή…
με μια διαδικασία απλή και καθαρή. Βάλσαμο τα λόγια του. Άλλα
απομνημόνευα και άλλα σημειώνα χρόνια τώρα… από τότε που κατάλαβα τον
εαυτό μου δίπλα του.
Άλλωστε αν αναλογιστώ
όσα πέρασε νεαρός ακόμα αψής και αυθόρμητος καθώς ήταν στα χρόνια που
ξεκίναγε ακόμα ως νεοεισαχθείς στην αδελφότητα της Ζωής και δάσκαλος στην
Αναργύρειο Σχολή των Σπετσών, μπορώ να αντιληφθώ αρκετά πράγματα από όσα
αργότερα συνέβαιναν στην ζωή μας. Και έτσι ίσως από καθαρή ανθρώπινη
«πνευματική άμυνα» με το δικό του τρόπο να με απέτρεπε… Έτσι και έγινε
επί 28 έτη… Σιωπή από μένα που μου είχε δώσει τα πάντα! Την ίδια μου την ζωή
πίσω! Ναι την ίδια μου την ζωή όταν βρέθηκα στα σκαλιά του οικοτροφείου της
οδού Γούναρη 26 στον Περαιά… ας είναι ευλογημένη η ψυχή του. Ίσως μια φορά να
μιλήσω και για τούτη την κακιά μαύρη στιγμή…ίσως και όχι… Έμαθα λοιπόν πολλά
κοντά του. Πάρα πολλά. Η ζωή μου δίπλα του μια διαρκής εκπαίδευση. Παίδευση με
την βαθιά έννοια της διαπαιδαγωγήσεως.
Η ταπεινοφροσύνη για αυτόν δεν
ήταν μια τυπική προτεσταντικού τύπου διαδικασία , αλλά ουσία ζωής. Τον
πλημύριζε ολόκληρο ως ύπαρξη! Τον ολοκλήρωνε! Δεν εννούσε την ζωή του αν
δεν έκαμε τα πάντα στην καθημερινότητα μας. Όλες τις δουλειές! Έπλενε
πιάτα. Σκούπιζε και σφουγγάριζε. Μάζευε τα πεταμένα ρούχα στα δωμάτια μας.
Έστρωνε τραπέζι… Το τραπέζι ήταν μια ιερή διαδικασία. Σκέτο τελετουργικό. Και
μας το εξηγούσε. Πρόσεχε την κάθε λεπτομέρια. Πως και που θα μπει η
χαρτοπετσέτα. Τα μαχαιοπύρουνα. Το πιάτο ο τρόπος που θα τοποθετηθεί. Το
φαγητό. Δεν άφηνε να πετιέται τίποτα. Φρόντιζε για τα πάντα. Ήξερε
ότι το παράδειγμα του γίνοταν οδηγός για κάθε παιδική ψυχή. Φάρος ολοφώτεινος.
Για 10αδες χιλιάδες που πέρασαν από τα χέρια του από την δεκαετία του 1950 εως
την τελευταία του πνοή μας δίδασκε…
Δεν άφηνε τίποτα στην τύχη!
Μετρούσε κάθε λεπτό και αισθάνονταν ότι διαρκώς περνούσε εξετάσεις πρώτα στα
μάτια του Θεού και μετά από το δικό μας ερευνητικό βλέμμα. Παιδιά όντας οι
περισσότεροι. Άλλα μικρά και άλλα φοιτητές που ζουν και τρέφονται από την
αμφισβήτηση.
Αμφισβήτηση που εκείνος με την
ζωή το έργο την δράση και την καθημερινή ιεραποστολή του, μετέτρεπε σε ζωντανή
πίστη! Πεποίθηση! Έτσι μετά από πολλές προσπάθειες την πρώτη 10ετια μετά την
εκδημία του παραιτήθηκα.
Άλλοστε είχε προύπάρξει ένα μικρό
σεμνό και λιτό πόνημα του καθηγητή θεολόγου Αθανάσιου Κοταδάκη που κάλυπτε το
κενό. Σήμερα, λοιπόν, Ιούλιος 2019 με την συμπλήρωση 28 ετών και
ίσως λίγο πιο ώριμος πια με τόσες πολλές εμπειρίες σε Ελλάδα και
Αμερική, και μετά τόση έρευνα είπα να ξανά δοκιμάσω να περιγράψω λίγα μόνο
περιστατικά που μαρτυρούν και επιβεβαιώνουν το μέγεθος του Ανδρός σε όσο
περισσότερες εκφάνσεις του, ως ελάχιστος φόρος τιμής και σεβασμού
στο Άγιο Πρόσωπο του. Άγιο κατά το «άγιοι γίνεσθαι» του Αποστόλου Παύλου.
Μη τρελένεσθε!
Υπήρξε, και όχι μόνον για μένα,
που κατά κάποιο τρόπο μου είχε αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του τα τελευταία
χρόνια από την στιγμή που βρέθηκα θαυματουρικό τω τρόπω(σ.σ. μιαν άλλη φορά
ίσως καταφέρω να το διηγηθώ όπως πρέπει, διότι και στο βιβλίο του κ.
Αθανάσιου Κοταδάκη περιλαμβάνεται εντελώς περιεκτικά γιατί ποτέ δεν έδωσα
λεπτομέριες…)κοντά του, στα τέλη του 1979 αρχές του 1980,
αλλά και για 10αδες παιδιών πνευματικός πατέρας. Παιδιά
αν θέλετε, με «ειδικό καθεστώς» «προνομίων» και εννοώ όσα παιδιά δεν
είχαμε την δυνατότητα να αποπληρώσουμε τα τροφεία μας, κάτι περισσότερο από
ένας καλός δάσκαλος έστω συνειδητοποιημένος.
Ήταν ο πατέρας και
ταυτόχρονα ο διδάσκαλος μας. Ο αυστηρός και με διάκριση παιδαγωγός
μας. Επί πλέον με αυτή την αφήγηση μου που εμπεριέχει και το
δημοσιογραφικό στοιχείο με μαρτυρίες και συνεντεύξεις ανθρώπων που τον έζησαν
και τον βιώσαν ίσως και πολλά χρόνια περισσότερα από εμένα, που νομίζω έτσι, ως
μικρό συμβολικό χρέος έναντι όσων έκαμε για 100αδες παιδιά, εύχομαι και
ελπίζω θα καλυφθεί ένα σημαντικό κενό από το πάνθεον των μεγάλων ανδρών
που σφράγισαν την Ελλάδα μας τον 20 αιώνα.
Προσωπικότητες σαν τον
Αλέξανδρο Βάμβα δεν γεννά εύκολα η πατρίδα πια καθώς από μια μεγάλη Χώρα
και ένα ιστορικό έθνος με ιστορία χιλιάδων ετών, που σφράγισε την πορεία
της ανθρωπότητας, τα τελευταία πενήντα χρόνια προσπαθούν λυσαλαία να μας
μεταβάλλουν σε θολό αγεωγράφητο χώρο! Επιχειρείται συστηματικά ο
εκμαυλισμός του εθνους! Η διαβολή ιερών συμβόλων. Η αποκαθήλωση θεσμών και
αξιών, ιδανικών και αρχών που χαρακτήριζαν τον Έλληνα Ρωμιό Οριόδοξο το Γέννος,
από τα χρόνια που η ΕΛΛΆΣ ήταν τμήμα μόνον μια 1000χρονης αυτοκρατορίας!
Αποκαθηλώνουν και
ξυλώνουν συστηματικά τα πάντα. Γκρεμίζουν θεσμούς όπως η οικογένεια. Η
Εκκλησία. Επειχρούν την απο ελληνοποίηση. Τον αποχριστιανισμό και κυρίως την
από ορθοδοξοποίηση του γέννους μας.
Ετσι, σε μια τέτοια
εποχή που γκρεμίσουν τα πάντα και υψώνουν είδωλα και εικονικές ψηφιακές
virtual καταστασεις επιβάλλεται στο ψέμα να
αντιπαρατεθεί η αλήθεια. Κάθε αλήθεια ιστορική. Κοινωνική. Πολιτική. Στην
ανηθικότητα να αντιτάξουμε το ήθος. Την πνευματική σύνεση.
Στα είδωλα και τα ψεύτικα
χωρίς ήθος αξίες και ιδανικά να αντιπαρατεθούν αληθινοί ηγέτες. Πρόσωπα
που προ ηγείθηκαν της εποχής τους όπως ο Αλέξανδρος Βάμβας. Η
Ελλάδα και η γεωργαφική περιοχή που την έχουν περικλήσει ασφυκτικά, σύντομα θα
κληθεί να περάσει από ισχυρές αιχμηρές συμπληγάδες. Θα δοκιμασθεί η εσωτερική
συνοχή. Οι κλειδωνισμοί του πολιτικού συστήματος που η διαφθορά το βυθίζει στο
τέλμα και την ανυποληψία, θα επιφέρουν και άλλα δεινά πέραν των όσων τεχνηέντως
έχει επιβάλει η οικονομική δυσκαμψία και δυσανεξία της χώρας.
Χρειάζεται λοιπόν
απαιτείται και επιβάλλεται ως απάντηση στο ψέμα και την ύβρη να ανυψωθούν
πραγματικά δεδομένα. Οφείλουμε όσοι έχουμε τέτοια βιωματα να τα
κοινωνήσουμε ώστε να προβληθούν ως πρότυπα ζωής νεότερες μορφές και
απλοί άνθρωποι σαν εμάς, όπως ο Σπετσιώτης Αλέξανδρος
Βάμβας, αν και ένα οφείλει να είναι το μέγα πρότυπο ζωής μας
ο Χριστός και τούτος Εσταυρωμένος αλλά στο τέλος αναστημένος, πρότυπα
όπου θα ανατροφοδοτήσουν και θα επανανοηματοδοτήσουν αξίες και θα
προσδώσουν με το ήθος και την ίδια τους την ζωή, ένα νέο μεγάλο εθνικό όραμα
για μια Ελλάδα ισχυρή! Μια Ελλάδα που δεν θα ανέχεται άλλες εθνικές
ταπεινώσεις όπως συμβαίνει αυτή την περίοδο στην Κύπρο ή σε άλλες περιοχές της
χώρας που επωφθαλμιούν οι γείτονες μας εξ ανατολών και όχι μόνο.
Προσωπικότητες του 20ου
αιώνα όπως ο Αλέξανδρος Βάμβας υπήρξαν πολλές, αλλά και άλλες παλιότερες
ισχυρές προσωπικότητες όπως ο Ιωαννης Καποδίστριας, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο
Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο Χατζηγιάννης Μέξης, η Λασκαρίνα
Μπουμπουλίνα, ο Ρήγας Βελεστινλής, και 100αδες αλλοι ή ο Θεόφιλος Καϊρης και
ο Κονδύλης και πολλοί πολλοί άλλοι που χρειάζεται και απαιτείται να
αναστηλωθούν και να υψωθούν οι προσωπικότητες τους ως αντιστάθμισμα στην
λαίλαπα που μοιάζει σαν φωτιά που στο πέρασμα της εδώ και 45 χρόνια
κατά καίει την σπορά χιλιάδων ετών!
Μια μορφή λοιπόν αντίστασης
πνευματικής είναι η προβολή τέτοιων ισχυρών προσωπικοτήτων που δίδαξαν με το
ήθος την ζωή και τους αγώνες τους ο κάθε ένας στο μετερύζι που το Σχέδιο του
Θεού τον έταξε τι και αν ήταν χρόνια νωρίτερα από εμάς. Με τούτες τις σκέψεις
λοιπόν με φόβο Θεού αλλά και σεβασμό ξεκινώ τούτο το μικρό αφιέρωμα σε ένα
μεγάλο πνευματικό διδάσκαλο του γέννους μας των νεότερων γενναιών.
Έλεγα λοιπόν ότι ενώ προσπαθούσα
σχεδόν για μια 10ετια να αποτυπώσω κάποιες γραμμές ως φόρο τιμής στον Αλέξανδρο
Βαμβα στον οποίο και προσωπικά οφείλω τα πάντα και όσα είμαι, μέχρις εδώ
που έφτασα, τον Ιούλιο λοιπόν του 2001 τα παράτησα. Σταμάτησα να προσπαθώ
να γράψω… άφησα να περάσουν χρόνια και μετά να δω αν θα μπορώ να αφηγηθώ κάποια
έστω ελάχιστα , και αν όχι όλα τουλάχιστον όσα δεν θα «σκανδαλίσουν»
κάποιους που ίσως και να τον φθονούσαν για το έργο και την τεράστια προσφορά
του. Προσφορά με αυτπάρνηση στην κοινωνία. Ποσφορά στην νεολαία.
Αγαπούσε πολύ την νεολαία. Τα παιδιά κάθε ηλικίας. Προσφορά στις
Χριστιανικές φοιτητικές ενώσεις. Με έργο κοινωνικό. Έργο παιδαγωγικό.
Έργο θεολογικό.
Έργο ποιμαντικό και ιεραποστολικό
που αν το μελετήσει ο ιστορικός του μέλλοντος μας θα διαπιστώσει χωρίς δυσκολία
πως πρόκειται για προσφορά εθνικών διαστάσεων! Ένιωθε και το
έβλεπες σε κάθε του πράξη και δράση πως όλα τα παιδιά του κόσμου
ήταν όλα δικά του παιδία! Δεν τα ξεχώριζε.
Δεν τα διαχώριζε παρά το γεγονός
ότι στο οικοτροφείο που διεύθυνε στον Πειραιά έρχονταν παιδιά και γόνοι αστικών
οικογενειών. Ενίοτε και πλουσιόπαιδα. Κακομαθημένα. όμως εκείνος τα έβαζε
όλα ίσα και όμοια ενώπιον του Θεού και τα φρόντισε το ίδιο ισότιμα. Ήμουν
από τα παιδιά που αδυνατούσα να πληρώσω τα τροφεία μου και έτσι εκείνος
οικονομούσε και για να μη ζημιώσει το κοινό ταμείο έβρισκε και τα κάλυπτε. Ούτε
και έμαθα ποτέ ποιοι πλήρωναν για μένα. Σπουδές. Τροφεία. Και τόσα άλλα
έξοδα που έκαμε ο ίδιος… ποτέ δεν μου είπε. Ελάχιστα μόνον ίσα για να μη
αισθάνομαι μειονεκτικά. Τόσα όσα…. Αν και μετά τόσα έτη και έχοντας στα χέρια
μου κάποια από τα προσωπικά του αρχεία, χρόνια μετά έμαθα ότι το μεγαλύτερο
μέρος των τροφείων μου το κάλυπτε ο ίδιος από τα προσωπικά του έσοδα ως
καθηγητής στις διάφορες σχολές που θήτευε.
Θυμάμαι πολλές φορές τους
καυγάδες που γίνοταν για το έλλειμμα στο ταμείο του οικοτροφείου και
υπέθετα ότι αιτία ήμουν εγώ αλλά τελικά μεγαλώνοντας κατάλαβα ότι κάλυπτε
και πολλά έξοδα και άλλων παιδιών που είχαν αδυναμία αποπληρωμής των
τροφείων τους. Μάλιστα κάποτε που είχε γίνει μια κλοπή στο οικοτροφείο
όταν όλοι είχαμε πάει στις Σπέτσες και γυρίσαμε και βρήκαμε σπασμένη την πόρτα
του γραφείου του και άδεια τα ταμεία, και ενώ εγνώριζε ποιος το είχε κάμει,
φρόντισε να καλύψει το άτομο αυτό ώστε να μη έχει πρόβλημα το παιδί τούτο καθώς
ήταν υιός μιας υπαλλήλου που εργάζονταν στο οικοτροφείο… Βρήκε σε χρόνο
d- t σχεδόν όλα όσα έλειπαν, γύρω στις 240.000 δραχμές γιατί
την επομένη έπρεπε να πληρωθούν προμηθευτές και κυρίως το πετρέλαιο…
Εκείνη την Δευτέρα κράτησε
ώρες πολλές στο γραφείο του εκείνη την υπάλληλο και αφού τέλειωσαν εκείνη
βγήκε κλαίγοντας με αναφιλητά και λυγμούς φιλώντας του τα χέρια,
από το γραφείο του, της είπε <να πάει νωρίς αύριο να πιάσει δουλειά. Και όλα
θα φτιάξουν. Μη στεναχωριέσαι. Μ ακούς να έχεις παιδί μου δύναμη! Ο Θεός δεν
αφήνει ποτέ κανέναν αρκεί η μετάνοια να είναι αληθινή! Πήγαινε και αύριο έλα
μεσημέρι…>
Είχα καταλάβει τι είχε συμβεί.
Σκύβει με κοιτά στην τεράστια σκάλα όπως καθόμουν, περιμένοντας τον να
τελειώσει για να χτυπήσω το κουδούνι για το μεσημεριανό, δίπλα στο
ανσασέρ και επειδή προφανώς νόμισε, ότι κρυφάκουγα, μου λέγει « είναι η
θέση σου εδώ; Πήγαινε μέσα στην κουζίνα γρήγορα, ξεκινήστε το σερβίρισμα
και το βράδυ να πλύνεις τα πιάτα!» τον κοίταξα απορημένος γιατί ; τι είχα
κάμει; Και έπρεπε να τιμωρηθώ; Ήρθε το βράδυ..δίπλα μου στην κουζίνα εκεί που
έπλενα τα πιάτα μόνος μου, στίβες πιάτα, 170 και βάλε νοματαίοι, με χαϊδεύει
στο κεφάλι και μου λέει… « θύμωσε το παλικαράκι μου; Έλα να σε βοηθήσω και εγώ…
να τα πλύνουμε μαζί. Μισή ντροπή δική σου και μισή δική μου.» δεν καταλάβαινα.
Μου την είχε δώσει! Η κυρά Ελένη μια κοτσωνάτη Κωνσταντινουπολίτισα που
προσέφερε την ζωή της μέσα στο οικοτροφείο ως οικονόμος και κάτι περισσότερο με
αντάλλαγμα ένα πιάτο φαγητό και ένα κρεβάτι, και δεν ήταν καμιά φτωχειά,
πλούσια ήταν από μεγάλη οικογένεια αστών, αλλά διακονούσε αγόγγιστα,
μόλις τον βλέπει να φορά την ποδιά να πλύνει μαζί μου τα πιάτα έρχεται…
μου κάμει ένα μορφασμό « αμάν με τούτο το παιδί κύριε Βάμβα μου αφήστε με
εμένα! Αμάν μπρε! Αμάν τον έσκασες! Να φύγεις!» γυρίζει την κοιτάει με βλέμμα
βλοσυρό. Πατάει φωνές « τι είναι αυτά που ξεστομίζεις; Που να πάει το
ορφανό του Θεού; Αγαπημένη μου το αδίκησα το παιδί μας! Πήγαινε…άσε μας έχουμε
κουβέντα να πούμε! Πήγαινε και αύριο στις 06 00» συνέχισε να πλένει τα πιάτα
αμίλητος. Δεν τόλμησα να πω κουβέντα. Έτρεμα μη γίνει τίποτα άλλο. Μέχρι
να τελειώσουν τα πιάτα δεν έβγαλα άχνα. Ούτε εκείνος. Μονάχα όταν τελειώσαμε τα
πιάτα σκύβει με φυλάει στο κεφάλι και μου λέγει με σπαστή φωνή και ένα δάκρυ να
μισοκυλάει « αγόρι μου καμιά φορά ο πατέρας μας Θεός και Κύριος μας,
επειδή μας έχει στα αλήθεια κανονικά του παιδιά είτε του αναγνωρίζουμε
είτε όχι, είναι φορές που μας δοκιμάζει… σήμερα δοκίμασε και εσένα και
εμένα. Εσύ έγινες καλύτερος γιατί ενώ σε αδίκησα… δεν μίλησες έκαμες υπακοή
ήρθες και έπλυνες τα πιάτα… αδιαμαρτήρητα. Αλλά να ξέρεις εν άλλοις πταίομαι
και εν άλλοις δοκιμαζόμεθα. Σήμερα λοιπόν έκαμες μια μικρή παιδαγωγική άσκηση
για αυτό που έκαμες στο σχολείο σου και πήγες πάλι αδιάβαστος και όχι
γιατί τιμωρήθηκες επειδή μπορεί να έβαλες αυτί για να ικανοποιήσεις την
περιέργεια σου. Σε αδίκησα όμως μη ξανά πας αδιάβαστος και με πάρει η κυρία Ηλεία
και μου κάνει παράπονα για σένα… και πούσαι, αν, λέω αν,
άκουσες τίποτα εκεί που καθόσουν… αν ..δεν ξέρω αλλά αν… είναι το
καλύτερο να ρωτήσεις και θα σου πω… μα να ξέρεις δεν υπάρχει πράξη ανθρώπινη
που ο Θεός και Πατέρας μας δεν θα την δει και δεν θα μας βοηθήσει. Η κυρά
Σ…σήμερα χρειάστηκε την βοήθεια μας… τι έπρεπε να γίνει;» εγώ τον άκουγα
εμβρόντητος. Δεν είχα καταλάβει ουτε τι έλεγε ούτε τι εννοούσε. Γιατί πολύ απλά
είχε τόση διάκριση και λεπτότητα χειρισμών στις κινήσεις του,
για να μη εκθέσει την ταλαίπωρη μάνα που είχε μπει σε περιπέτειες από
απερισκεψίες του παιδιού της. Χρειάστηκαν χρόνια πολλά μετά για να μου
αποκαλύψει την αλήθεια ένα καλοκαίρι στις Σπέτσες, λέγοντας μου τι είχε συμβεί
ως παράδειγμα για να με διδάξει για άλλο ζήτημα εκείνης της στιγμής στις
Σπέτσες για εντελώς άλλο θέμα. Τι είχε συμβεί λοιπόν; Ο υιός
μιας υπαλλήλου λόγω ένος τεράστιου χρέους το Σαββατοκύριακο που λείπαμε όλοι,
εκείνη είχε κλειδιά γιατί έπρεπε να έχει πρόσβαση στο κτήριο για να κάμει την
δουλειά της, είχε έρθει και με ένα λοστό σπάσανε την πόρτα και το το γραφείο
όπου ήταν τα χρήματα. Τα πήρανε. Τα γεγονότα έτρεξαν τόσο γρήγορα
και εκείνος δεν ξέρω πως αλλά την άλλη ημέρα κιόλας προφανώς από
την ένοχη συμπεριφορά, ήταν πραγματικός ψυχολόγος και ήξερε να βλέπει μέσα σου
σαν σε ακτινογραφία, γιαυτό και επειδή στην αρχή φοβόμουν και στην συνέχεια ο
φόβος έγινε απέραντος σεβασμός, δεν διαννοούμουν να του πω ούτε για το πιο
ασήμαντο ζήτημα μια αναλήθεια. Μια ανακρίβεια. Έτρεμα μη τυχόν το γνωρίζει. Δεν
ξέρω πως λοιπόν είχε καταλάβει τι είχε συμβεί από την επομένη κιόλας. Η
αστυνομία είχε έρθει από εκείνο το βράδυ. Είχε πάρει αποτυπώματα. Είχε κάμει
όσα έπρεπε. Μάλιστα μια σημαντική λεπτομέρεια. Ο κ. Βάμβας ήταν καθηγητής
στις σχολές αστυνομίας και αντιλαμβάνεσθε πόσο γρήγορα και με τι ταχύτητα
έτρεξαν όλα τα διαδικαστικά. Και ενώ από την επομένη εγνώριζε τι είχε συμβεί,
ποιος ήταν ο δράστης και ποιος είχε αυτό που λέμε ηθική συναυτουργία, δηλ
η μητέρα του, εν τούτοις εκάλυψε τα με ένα πραγματικά αριστοτεχνικό
τρόπο… και όχι μόνον προστάτεψε την απερισκεψία του νεαρού αλλά τον έστειλε να
βρει και δουλειά. Πότε έμαθα την αλήθεια και συνέδεσα τα κομμάτια του
πάζλ; Μια πενταετία μετά όταν ένα νεαρό ζευγάρι είχε επισκεφθεί στο άλλο
οικοτροφείο στην Νοταρά 2 στο Δημάδειο και ήρθε και κατέθεσε μια δωρεά ύψους 50
χιλιάδων δραχμών!
στο Μπαλκόνι αυτό με θέα την
Αγία Μαρίνα και το απέραντο γαλάζιο βιώσαμε πολλά και μας είμεναν αναρίθμητες
αναμνήσεις.
Και όταν πήγαμε την καθιερωμένη
επίσκεψη μας στις Σπέτσες με αφορμή άλλο γεγονός, που στο κέντρο του είχε μια
άλλη αδικία, όχι εις βάρος μου αλλά εις βάρος άλλου φοιτητή που τον
κατηγορούσαν αδίκως για πράξη που δεν είχε κάμει. Το βράδυ μετά το δείπνο και
αφού μαζέψαμε μου λέει βαρύς πια γιατί ο καρκίνος είχε κάμει τα πρώτα του
σημάδια εμφανή και σε συνδυασμό με το ζάχαρο τον έλιωνε κυριολεκτικά λίγο
λίγο… Κάθισε στην πολυθρόνα του. Δίπλα του κάθισα. Μου έδωσε το χέρι του
και άρχισε να μου διηγείται, την ιστορία εκείνη με την κλοπή στο
οικοτροφείο, χωρίς ποτέ να εκθέσει λεπτομέριες μιλώντας μου
για τα θαύματα στις ψυχές των ανθρώπων. Μου έδωσε όλα τα κομμάτια του πάζλ…
βάζοντας τελευταίο εκείνο με το ζευγάρι που είχε έρθει και είχε κάμει την δωρεά
των 50.000 δραχμών. Εκείνη η επίσκεψη του ζευγαριού ήταν
η τέταρτη ή πέμπτη κατά σειρά. Τι είχε συμβεί; Ο νεαρός χρόνια μετά
ευγνωμονόντας τον κυρ Αλέκο επέστρεφε σιγά σιγά όλο το ποσό που είχε αφεραιθεί
από το ταμείο εκείνο στο Σαββατοκύρικο μετά από κείνη την καθαρά Δευτέρα που
λείπαμε εμείς…
ακόμα και όταν εκείνο το βράδυ
στις Σπέτσες με αφορμή μιαν άλλη αδικία, όπως αυτή που είχε γίνει σε μένα όταν
νόμιζε πως κρυφάκουγα εκείνη την στιγμή όταν με έπιασε στην σκάλα να περιμένω
να τελειώσουν εκείνος με την υπάλληλο για να χτυπήσω το κουδούνι, ποτέ δεν μου
είπε όλα τα γεγονότα. Ποτέ δεν εξέθεσε κανέναν! Τα τοποθέτησε όλα, εκείνο το
βράδυ με το φεγγάρι να φωτάει, μιλώντας μου, σε μια τέτοια
θέση ισχυροποιώντας την πεποίθηση μου, και τούτο που συχνά πυκνά μας έλεγε «
παιδιά μου μη νομίσετε ποτέ πως κάτι συμβαίνει τυχαία στην ζωή μας. Δεν
κινείται τίποτα καλά μου αγόρια χωρίς την άδεια και το νεύμα του
Θεού. Τίποτα. Μη ξεγελαστείτε! Ο πονηρός, το βδελυρό πλανεμένο
πλάσμα που εγκατέλειψε την αγκαλιά του Πατέρα (σ.σ. εννοούσε τον
πεπτωκότα άγγελο κοινώς τον εωσφόρο τον φέροντα το Φως) θα κάνει τα πάντα
για να σας ξεγελάει! Φανείτε πιο έξυπνοι! Είστε παιδιά μου πιο έξυπνοι από
τούτο το χαμένο πλάσμα του Θεού. Έχασε το δρόμο του…αλλά στο τέλος θα τον βρει.
Έχουμε πόλεμο υιέ μου! Κάθε ημέρα ! κάθε ώρα! Κάθε στιγμή! Κάθε δευτερόλεπτο.
Πόλεμο με το εγώ μας. Πόλεμο με τους πλανεμένους δαίμονες. Πόλεμο με όλους και
με όλα! Ένα συνεχή και διαρκώς αέναο πόλεμο! Ένα πόλεμο από τον οποίο μόνον
έναν τρόπο έχουμε να βγαίνουμε νικητές. Την αλήθεια! Την αγάπη στον Θεό Πατέρα
και δημιουργό μας. Και εκείνο που τυφλώνει με το φως του το σκοτάδι του ψεύδους
και της διαβολής από τον μέγα διαβολέα κάθε αλήθειας(σ.σ και εννοούσε τον
Διάβολο) είναι μόνον η αλήθεια ακόμα και να πρέπει για χάρη της αγάπης και της
συγνώμης, να αργοπορήσει. Αλλά στο τέλος θα ειπωθεί και πρέπει αν έχουμε
αδικήσει να αποκαταστήσουμε την αδικία. κατάλαβες τώρα παιδί μου γιατί
εκείνο το βράδυ έπρεπε όταν κατάλαβα ότι είχα κάμει λάθος να σε αποκαταστήσω
;» τι εννοούσε ; με είχε απαλλάξει από κάθε υπηρεσία για αρκετό καιρό
προκειμένου να μου αποκαταστήσει το συναίσθημα της εμπιστοσύνης.
σε αυτή την τραπεζαρία ποσες
χιλιάδες αναμνήσεις 1000αδων φοιτητών σπουδαστών δεν σμιλεύτηκαν τις 10ετιες
1980 -1990
Όταν πολλά χρόνια αργότερα όντας
στην Αμερική στη Νέα Υόρκη, μελέτησα την θεωρεία της πεταλούδας που τότε ακόμα
δεν είχε διατυπωθεί όταν μας έλεγε «παιδιά μου να ξέρετε και να βάλετε
καλά μέσα στο κεφάλι σας τούτη την αλήθεια τἰποτα δεν γίνεται τυχαία και
πως ακόμα και αν συμβαίνει κάτι σε μιαν άλλη πλευρά του κόσμου συμβαίνει γιατί
ο θεός κάμει το έργο Του και το δικό του θαύμα σε κάποια ταλαίπωρη ψυχή που
δοκιμάστηκε. Μπορεί μια αδικία που σας συμβαίνει κάποια στιγμή στην ζωή
σας για να το επιτρέπει ο Θεός κάποιο λόγο θα έχει.. κάποιο άλλο έργο θα κάμει…
κάποιο τρόπο θα βρει και με την αποκατάσταση της αδικίας που σας έγινε κάποια
στιγμή θα σας αποκαταστήσει αρκεί να έχετε υπομονή και ισχυρή πίστη! εκείνος
που ξέρει τα πάντα μέσα στις καρδιές και ελέγχει τις σκέψεις μας, έχει το δικό
του σχέδιο. Ο Θεός έχει το δικό του προσωπικό σχέδιο για τον κάθε ένα μας! Για
κάθε πλάσμα του. Είτε έλλογο είτε ά-λογο »
εκείνο το βράδυ κάτω από το
φεγγαρόφωτο μου είπε τόσα πολλά για τούτες τις αλήθειες της ζωής χωρίς ποτέ
να εκθέσει πρόσωπα και καταστάσεις…
Μου είχε ζητήσει συγνώμη για την
μικρή αδικία εκείνης της ημέρας που με έβαλε να πλύνω τα πιάτα..με είχε διδάξει
λέγοντας μου πως μπορούμε να συγχωρούμε αποκαλύπτοντας μου για εκείνο το όμορφο
ζευγάρι που είχε έρθει να αποκαταστήσει το λάθος μιας νεανικής εφηβικής
παρόρμησης, μου είχε μάθει τόσα πολλά μέσα από μια ιστορία που παράλληλα είχε
σπάσει σε τόσες άλλες παράλληλες ιστορίες ανθρώπων για ένα ατυχές συμβάν.
Χρόνια πολλά αργότερα μέσα από
πολλά τέτοια παρόμοια γεγονότα είδα τον μεγάλο παιδαγωγό. Τον μύστη στην
αλήθεια και την Αγάπη του Θεού. Τον άνθρωπο που ήξερε να «διαβάζει» τις
σκέψεις μας σαν να «έβλεπε» μια έγχρωμη φωτογραφία όλα όσα συμβαίνουν μέσα
μας. Απαντούσε σε κάθε σκέψη ή τυχόν σκανδαλισμό μου πριν ακόμα τον
εκφράσω.
Μας πήρε ξημέρωμα. Ο ήλιος άρχιζε
να βασιλεύει. Τα χρώματα του, αυτό το φοβερό κόκκινο της φωτιάς, που λαμπυρίζει
όταν ξεπροβάλει μέσα από την θάλασσα, και τρεμοπαίζει με τις ακτίνες του, λες
και παίζει κρυφτό, πότε μπρος και πότε πίσω από την Σπετσοπούλα, που ήταν
ακριβώς απέναντι μας σε εκείνο το τεράστιο μπαλκόνι στις Σπέτσες στους «καλούς
λιμένες» τον έκανε να αναφωνήσει αυτό που πάντα έλεγε « Δόξα Σοι ο Θεός
Πάντων ένεκεν».
Σπέτσες Ανατολή Ηλίου πόσα
όμορφα πρωινά….;
«Πήγαινε παλικάρι μου να στρώσεις για το πρωινό και ετοίμασε το εκκλησάκι μας για την πρωινή προσευχή», ήταν ένα μικρό παρεκκλήσι, οι άγιοι Πάντες. Σε λίγη ώρα χτυπούσε το καμπανάκι ειδοποιώντας για την πρωινή προσευχή τους φιλοξενούμενους μας.
Θα μπορούσα να γραφούν τόμοι από
τα αποφθέγματα και τα κηρύγματα του. Μια άλλη βιωματική θεολογία. Που
συνδύαζε στην πράξη την αγιοπνευματική θεολογία με την ορθοπραξία.
Τι εννοώ ορθοπραξία; Ο Αλέξανδρος
Βάμβας εκτός όλων των άλλων ήταν ένας βαθιά ταπεινός άνθρωπος, παρά το γεγονός
ότι είχε πλήρη αυτογνωσία. Κάθε πρωί τον έβρισκες να σφουγγαρίζει
πριν την προσευχή. Να κάνει όλες τις δουλειές. Μαγείρευε. Έπλενε. Έκανε
κάθε εργασία στο οικοτροφείο αλλά και όταν πηγαίναμε στις Σπέτσες. Μας
δίδασκε διαρκώς με την ίδια ταπεινοφροσύνη που λίγο αργότερα ή λίγο νωρίτερα
είχε σταθεί ενώπιος ενωπίω με ανώτατους αξιωματικούς όταν δίδασκε σε κρατικές
σχολές ή μπροστά σε κρατικούς λειτουργούς.
Δεν δίσταζε να τα βάλει με
οποιονδήποτε κρατικό αξιωματούχο αν επρόκειτο να διεκδικήσει ένα δίκιο όχι για
τον εαυτό του, τα δικά του τα παραμέριζε αλλά γίνονταν φωτιά και λαύρα όταν
διεκδικούσε το δίκιο άλλων και δει αδυνάμων όπως τα παιδιά.
Ένα άλλο περιστατικό
διασταυρωμένο από πολλές και διαφορετικές πηγές. Όταν ήταν καθηγητής στην
Αναργύρειο Κολιγιαλένειο Σχολή των Σπετσών. Είχε συμβεί τούτο το συμβάν. Τα
παιδιά εκεί πλουσίων και πτωχών, αν και κυρίως πλουσίων για μεγάλο διάστημα,
έπαιρναν ένα κολατσιό κατά τις 10 το πρωί. Έδινε μάχες για να είναι
πλούσιο αυτό το κολατσιό. Και όχι μια φετούλα ψιλή ψωμί και λίγο κασεράκι και
αυτό μισή φέτα. Κάποτε λοιπόν αφού είδε και απόειδε όταν αγνοήθηκαν
οι παραινέσεις οι διαμαρτυρίες και τα παράπονα του προς τους υπευθύνους
της σχολής, έκαμε το εξής εκπληκτικό που έφτασε μέχρι το υπουργείο
παιδείας. Και του στοίχησε σε προσωπικό επίπεδο με μια μετάθεση… Στον Πειραιά
όπου έμελλε να στήσει ένα τεράστιο πνευματικό έργο.
Ένα πρωί λοιπόν παίρνει ένα από
τα δείγματα κολατσιού, μισή φέτα ψωμί και λίγο κασέρι, και ξεκινάει τον δρόμο
με το κολατσιό στο χέρι προς την ντάπια. Το κέντρο δηλ των Σπετσών. Φωνάζοντας
δυνατά με την βροντερή φωνή του : «Κοιτάξετε Σπετσιώτες με τι ταϊζουν τα
παιδιά μας η πλουσιότερη πρότυπη σχολή της Ελλάδος, κοιτάτε το κατάντημα μας!
Σπετσιώτες που είστε μωρέ; Βγείτε να τους χειροκροτήσετε!…» και άλλα
τέτοια πολλά, παρόμοια όπως διηγούνται χρόνια αργότερα αυτόπτες
μάρτυρες.
Σπέτσες ο δρόμος από και προς
την Αναργυρειο μπροστά από το Δημαρχείο
Προκλήθηκε τόσος θόρυβος στο νησί που το ίδιο απόγευμα υπήρξε παρέμβαση του Υπουργείου Παιδείας! Ήταν άνθρωπος που δεν δεχόταν το άδικο σε οποιαδήποτε έκφραση και έκφανση του.
Κάθε βράδυ, στο
οικοτροφείο, που ήταν όλη του η ζωή τα παιδιά, σχολίαζε την καθημερινή
κοινωνική και πολιτική ζωή κατά την διάρκεια του δείπνου. Ζητούσε τις γνώμες
όλων μας. Είτε μικροί είτε φτασμένοι φοιτητές. Όταν τις Πέμπτες έπρεπε να
λείψει γιατί είχε τα φοιτητικά φροντιστήρια της ΧΦΕ ή κάποια άλλη υποχρέωση ως
καθηγητής σε κάποια σχολή, φρόντιζε πάντα στην τραπεζαρία να τον
αντικαθιστά μια πνευματική μορφή. Είτε κληρικός είτε άνθρωπος των γραμμάτων
είτε της τέχνης, όπως κάποιες φορές έφερνε τον Σταμάτη Σπανουδάκη ή άλλους να
μας κρατήσουν συντροφιά στο Τραπέζι. Δεν άφηνε λεπτό να πάει χαμένο χωρίς να
μας παρέχει τέτοια και τόση γνώση σε κάθε επίπεδο. Και ποιοι δεν είχαν περάσει
από την τράπεζα μας είτε μεσημέρι είτε στο βραδινό δείπνο! Καλλιεργούσε το
πνεύμα και σμίλευε την ψυχή μας με κάθε μέσο. ΜΕΡΟΣΠΡΩΤΟ
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ…
Ελλάδα, Αθήνα, Ιούλιος 2019
Πηγή: alexstefanopoulos.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου