Δεν είναι ‘’παιδαριώδης’’ η ανασκευή των στρεβλώσεων της Δήλωσης του Τορόντο - Του Β. Χαραλάμπους

 Δεν είναι ‘’παιδαριώδης’’ η ανασκευή των στρεβλώσεων της Δήλωσης του Τορόντο

Του   Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Σε κείμενο που δημοσιεύτηκε στη Romfea.gr (6/2/2021), το οποίο τιτλοφορείται «Αβύδου Κύριλλος : ‘’Μερικές παρατηρήσεις στις απόψεις του κ. Ιλαρίωνα’’», παρατίθεται επιστολιμαίο κείμενο του Θεοφιλεστάτου Αβύδου Κυρίλλου (νυν Σεβασμιωτάτου Κρήνης)  προς το Εκκλησιαστικό πρακτορείο ειδήσεων Romfea.gr με τίτλο ‘’Σχολιασμός συνέντευξης του Μητροπολίτου Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίωνα’’, μεταξύ άλλων αναφέρεται και στην θεολογική κριτική των κειμένων της Συνόδου της Κρήτης, την οποία χαρακτηρίζει ‘’παιδαριώδη’’.     

Σε άλλο κείμενο του Θεοφιλεστάτου Αβύδου Κυρίλλου (νυν Σεβασμιωτάτου Κρήνης), που τιτλοφορείται ‘’Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Κρήτης : Νέα Εκκλησιολογία ή Πιστότητα στην Παράδοση;’’ (Romfea.gr, 4/7/2017), ιδιαιτέρως και εκτενώς αναφέρεται στη Σύνοδο της Κρήτης, μιας Συνόδου που καθ’ υπερβολή μπορεί να σεμνύνεται κανείς για τη δημοκρατικότητά της, με τις απαράδεκτες ‘’αντ’ αυτού’’ υπογραφές, οι οποίες αφαιρούσαν ακόμα και το δικαίωμα της άτυπης υπογραφής.  Στο κείμενο αυτό ο νυν Σεβασμιώτατος Κρήνης, αναφέρεται και στις κληθείσες ‘’εκκλησιολογικές προϋποθέσεις’’ της ‘’Δήλωσης του Τορόντο’’, την ανασκευή των οποίων θεωρεί  αποτέλεσμα παρερμηνείας.

Στην προλογική αναφορά της ‘’Δήλωσης του Τορόντο’’, σχετικά με τη συμμετοχή στο Π.Σ.Ε., επισημαίνεται ότι ‘’δεν σχετικοποιεί τις εκκλησιολογικές αντιλήψεις των μελών του’’.  Ενώ στην προλογική αναφορά σημειώνεται ότι το (Π.Σ.Ε.), δεν πρέπει να γίνει ποτέ υπερ-εκκλησία, πιο κάτω σε καλούμενη ‘’εκκλησιολογική προϋπόθεση’’ τονίζεται ότι, «οι εκκλησίες αναγνωρίζουν ότι το να αποτελεί κάποιος  μέλος της εκκλησίας του Χριστού είναι περιεκτικότερο από το να αποτελεί  μέλος της ίδιας του της εκκλησίας»*. 

Κατ’ ουσία η καλούμενη αυτή ‘’εκκλησιολογική προϋπόθεση’’, όχι μόνο σχετικοποιεί την εκκλησιαστική μας αυτοσυνειδησία ως Ορθοδόξων, αλλά και την αναιρεί με ένα περίεργο τρόπο, καθότι  υποδεικνύει καθοδηγητικά με τον τονισμό ‘’περιεκτικότερο’’  (more inclusive), σε ποια Εκκλησία έχει μεγαλύτερη σημασία να αποτελούμε μέλη.  Υπογράφοντας μια τέτοια προϋπόθεση, σαφέστατα παραδεχόμαστε ότι δεν έχει τόση σημασία να ανήκομε στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά είναι περιεκτικότερο να ανήκουμε στην Εκκλησία του Χριστού, λες και η Εκκλησία του Χριστού είναι άλλη από την Ορθόδοξη Εκκλησία. Αναιρεί ή δεν αναιρεί η προϋπόθεση – παραδοχή, την εκκλησιαστική μας αυτοσυνειδησία ως Ορθοδόξων;

Το ότι αυτή η προϋπόθεση έρχεται σε αντίθεση με την προλογική αναφορά είναι ολοφάνερο. Αυτό που επισημαίνεται με το «περιεκτικότερο» (more inclusive), σαφέστατα υποβαθμίζει το γεγονός να ανήκεις στην ίδια σου την εκκλησία.  Μπορούμε με τέτοια καθοδηγητική υπόδειξη να ομιλούμε για ανασκευή που οφείλεται σε παρερμηνεία ή έστω παρεξήγηση; 

Αυτομάτως με την παραδοχή της προϋπόθεσης αυτής ως Ορθόδοξοι παραδεχόμαστε, ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν είναι η Εκκλησία του Χριστού. Η προλογική αναφορά ότι,  η κάθε ‘’εκκλησία – ομολογία’’ μπορεί να έχει τη δική της εκκλησιολογική θεώρηση, δεν αναιρείται ή τουλάχιστον δεν σχετικοποιείται με αυτή την προϋπόθεση;

Στην παράγραφο 5 της ‘’Δήλωσης του Τορόντο’’ σημειώνεται ότι, «οι εκκλησίες-μέλη του Π.Σ.Ε.  αναγνωρίζουν στις άλλες εκκλησίες στοιχεία της αληθούς εκκλησίας*».  Για ποια αναγνώριση στοιχείων αληθούς εκκλησίας μπορούμε να ομιλούμε αναφερόμενοι στις συγκροτημένες αιρετικές κοινότητες  του Π.Σ.Ε.;  Πότε η Εκκλησία ή κάποιος Άγιος της Εκκλησίας μας, αναγνώρισε στοιχεία αληθούς εκκλησίας σε συγκροτημένες αιρετικές κοινότητες που αυτοαποκαλούνται ‘’εκκλησίες’’;

Μπορούμε για παράδειγμα να αναγνωρίσουμε στοιχεία αληθούς εκκλησίας στις συγκροτημένες αιρετικές κοινότητες  του Π.Σ.Ε.,  των Μεννονιτών, των Μεθοδιστών, των Πεντηκοστιανών, των Πρεσβυτεριανών, των ποικίλων αιρετικών κοινοτήτων της Μεταρρύθμισης, των ‘’Βαπτιστών’’ κλπ; 

Μπορούμε επίσης ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί να ισχυριστούμε ότι η Εκκλησία, το Σώμα του Χριστού οικοδομείται από τις ‘’πνευματικές’’ σχέσεις που εισέρχονται οι ‘’εκκλησίες-μέλη’’ του Π.Σ.Ε. και ως εκ τούτου ανακαινίζεται η ζωή των ‘’εκκλησιών-μελών’’ του;  Κι όμως στην παράγραφο 8 της «Δήλωσης του Τορόντο», αναφέρεται σαφέστατα, ότι «οι εκκλησίες-μέλη εισέρχονται σε πνευματικές σχέσεις για να οικοδομηθεί το Σώμα του Χριστού και να ανακαινισθεί η ζωή των εκκλησιών»*.  Πότε στην ιστορία της Εκκλησίας έχει ειπωθεί τέτοιος λόγος;  Θα μπορούσε ποτέ κανείς εκ των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας, να δεχθεί ότι το Σώμα του Χριστού θα οικοδομηθεί από τις πνευματικές σχέσεις με συγκροτημένες αιρετικές κοινότητες; 

Το εκκλησιολογικό άτοπο των εκκλησιολογικών αυτών στρεβλώσεων είναι ολοφάνερο.  Οι λεγόμενες ‘’εκκλησιολογικές προϋποθέσεις’’, αποτελούν το καταστάλαγμα του συγκρητιστικού συνονθυλεύματος του Π.Σ.Ε., και σκοπό είχαν να καταγράψουν προϋποθέσεις που υπηρετούν τη  συγκρητιστική ‘’συνύπαρξη’’ εντός αυτού. Ποια η χρεία συνοδικής κατοχύρωσης τέτοιων προϋποθέσεων, που αναμφίβολα αποτελούν ‘’εκκλησιολογικές στρεβλώσεις’’;

*«Η συμβολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας και θεολογίας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών» (Στυλιανού Χ. Τσομπανίδη)