Ἐκτροπή...
Ὑπό Ἀρχιμ. Βασιλείου Μπακογιάννη
Ὁ Μ. Βασίλειος ἦταν Ἀρχιεπίσκοπος, καί μέγας
Θεολόγος. Ἔγραφε μέ
καμάρι, πώς, ὅ,τι ἔμαθε
γιά τήν πίστη, τό ὀφείλει
στή γιαγιά του (Ἐπιστολή
204. P.G. 32:752-753). Καί μεῖς τήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας (σέ πολλά
θέματα), τή μαθαίνουμε ἀπό τίς γιαγιάδες μας·
ἐρευνώντας, δηλαδή, τό
παρελθόν, καί ὄχι τό
παρόν.
Διαβάζοντας κάποια σχόλια ἀπό τό ἄρθρο μας «Ἱστορία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ»
(anastasios, 4.1.2025), καί
κάποια ἄρθρα (στό
διαδίκτυο) μᾶς προβλημάτισαν· εἴδαμε μιά διαστρέβλωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας παραδόσεως στό
θέμα τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ.
Ἀπό τόν Ἕβρο μέχρι τήν Κρήτη, τή Ρόδο, καί τήν Κάρπαθο, ἄν ρωτήσουμε τούς προγενεστέρους μας (ἰδού ἡ Ρόδος, ἰδού καί τό πήδημα...), γιά τό τί ἔκαναν μέ τό Μεγάλο Ἁγιασμό, θά μᾶς εἰποῦν: «τήν παραμονή τῶν Φώτων δέν τρώγαμε οὔτε λάδι, γιά νά πιοῦμε ἀνήμερα Μεγάλο Ἁγιασμό». Ἀπό ποῦ τό ἔμαθαν; Ἀπό τούς προγενεστέρους. Καί οἱ προγενέστεροι; Ἀπό τούς προγενεστέρους κ.ο.κ. Λοιπόν; Σάν τί ἄλλο θέλουμε νά δοῦμε, γιά νά πεισθοῦμε ὅτι αὐτή εἶναι ἡ τάξη τῆς Ἐκκλησίας μας;
Ἦταν μήπως ζημία γιά τούς ὀρθοδόξους χριστιανούς, νά πίνουν τό Μεγάλο Ἁγιασμό μέ νηστεία; Ὑπῆρχε μήπως κίνδυνος νά μολυνθοῦν ἤ νά δηλητηριασθοῦν, ὥστε νά ἀποσυνδεθεῖ (!) ἡ νηστεία ἀπό τό Μεγάλο Ἁγιασμό; Καί ὅμως, ἀπό τή μεταπολίτευση (1974) καί μετά, κάποιοι ἄρχισαν νά τήν ἀποσυνδέουν!
Εἶναι οἱ ἴδιοι πού τήν ἀποσυνδέουν καί ἀπό τή Θ. Κοινωνία.
Γιατί, ἄν δεχθοῦν ὅτι ἡ νηστεία-ξηροφαγία τῆς παραμονῆς τῶν Φώτων εἶναι γιά τό
Μεγάλο Ἁγιασμό, θά πρέπει, πολύ περισσότερο, νά δεχθοῦν καί τή νηστεία-ξηροφαγία πρό τῆς Θ. Κοινωνίας. Ἐφευρίσκουν, λοιπόν, τά γνωστά ἐπιχειρήματα, ὅτι π.χ., ἡ νηστεία τῆς
παραμονῆς εἶναι γιά τή γιορτή, καί «ξεφεύγουν». Ὅμως, ἔτσι ὑποβαθμίζουν (!) τήν
ἀξία τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ! (Περισότερα: Μικρός καί Μεγάλος Ἁγιασμός. Ἔκδοση 4η.
Θαβώρ 2023).
Ἐν κατακλεῖδι· γιά τό ὅτι, ἡ νηστεία παραμονῆς τῶν Φώτων
σχετίζεται μέ τήν μετάληψη τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ, ἔχουμε ντοκουμέντο· τήν
παράδοση· γιά τό ἀντίθετο ὑπάρχουν μόνο προσωπικές, εὔθραστες ἀπόψεις, ἀλλά ὄχι ντοκουμέντα...
11 σχόλια:
π. Βασίλειε, το ότι υπάρχει σύγχυση στο θέμα του Μεγάλου Αγιασμού δεν φταίμε εμείς, αλλά οι Θεολόγοι με αυτά που λένε στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις
Φαίνεται λογική η εξήγηση, ότι η νηστεία της Παραμονής γίνεται για να πιούμε Μεγάλο Αγιασμό ανήμερα των Θεοφανείων.
Ωστόσο γιατί τελείται επίσης Μεγάλος Αγιασμός την Παραμονή, αφού δέν έχουμε νηστέψει την Προ- παραμονή ;
Εάν δέν επιτρέπεται να πιούμε Αγιασμό την Παραμονή, αφού δέν έχουμε νηστέψει, γιατί τελούμε την Ακολουθία του ;
Επίσης, τό παράδειγμα που μάς δίνει η γιαγιά μας καί γενικώς οι προγενέστεροι είναι συνήθως σωστό, αλλά όχι πάντα.
Παραδείγματος χάριν, τον 18ο αιώνα οι άνθρωποι είχαν τη συνήθεια να Κοινωνούν πολύ αραιά, πράγμα που ανάγκασε τον Αγιο Νικόδημο Αγιορείτη να δώσει μάχη καί να γράψει ειδική μελέτη για την συχνή Θεία Κοινωνία, ώστε να τούς πείσει να αλλάξουν νοοτροπία καί να Κοινωνούν συχνότερα.
Αρα λοιπόν, αυτό που έκαναν οι προγενέστεροι είναι συνήθως σωστό, αλλά κάποιες φορές πρέπει να εξετάζεται εις βάθος.
Δε μπορώ να καταλάβω την αδυναμία ορισμένων να δουν το άτοπο της γνώμης πως την παραμονή των φώτων έχουμε αυστηρή νηστεία για να πιουμε τον Μέγα αγιασμό όταν την πρόπαραμονή των φώτων τρώμε κρέας κ την παραμονή των φώτων πίνουμε τον Μέγα Αγιασμό!
. Ή θα μας που ότι ο αγιασμος της παραμονής δεν είναι Μέγας αγιασμός;
Απίστευτες Καταστάσεις!
Γεωργίου Δήμος
Ο αγιασμός μικρός και μεγάλος είναι ίδιος, η ακολουθία αλλάζει.
Σύμφωνα με τον αείμνηστο καθηγητή Ιωαν. Φουντούλη, η νηστεία της παραμονής των Φώτων δεν αφορά τη λήψη του μεγάλου αγιασμού, αλλά την προετοιμασία μας για τη μεγάλη δεσποτική εορτή, όπως ακριβώς γίνεται και την παραμονή των Χριστουγέννων.
Απόδειξη, όπως αναφέρθηκε ήδη, ότι την παραμονή λαμβάνουμε τον ίδιο μεγάλο αγιασμό χωρίς νηστεία.
Η νηστεία της παραμονής ισχύει άλλωστε ακόμη και εάν δεν λάβει κάποιος την ημέρα της εορτής μεγάλο αγιασμό.
Οι διάφορες προσωπικές παραδόσεις ενίοτε είναι ευλαβείς παρεξηγήσεις, εφόσον δεν συμφωνούν με το γενικότερο πνεύμα της εκκλησιαστικής ζωής.
Παρόμοια ευλαβής παρεξήγηση είναι και η αντίληψη ορισμένων -κληρικών και λαϊκών- ότι ο μεγάλος αγιασμός της ημέρας των Θεοφανείων μόνο πίνεται και συνεπώς δεν επιτρέπεται να αγιάσουμε με αυτόν τα σπίτια μας.
Και αυτό κηρύττεται ως παλαιά παράδοση, παρά τη ρητή αναφορά στην σχετική ευχή: "οι μεταλαμβάνοντες έχοιεν αυτόν (και) προς αγιασμόν οίκων".
Ο μικρός Αγιασμός είναι για καθημερινή χρήση,με τον οποίο μπορούμε και ραντίζουμε τους χώρους...
Ο μεγάλος Αγιασμός είναι για έκτακτες περιπτώσεις καί δεν ραντίζουμε παρά μόνο την παραμονή καί ανήμερα των Θεοφανείων οπου αγιαζεται η φύση....τις άλλες μέρες ο Μεγάλος Αγιασμός φυλατετε στο εικονοστάσι καί δεν τον πετάμε κάτω....
Φοβερό το πως χρειάζονται δύο άρθρα για να... ΜΗΝ απαντηθεί η εύλογη απορία πολλών : Αφού, νηστεύουμε τελικά για τον Αγιασμό και όχι για την εορτή και αφού την παραμονή και ανήμερα είναι Μέγας Αγιασμός, γιατί νηστεύουμε μόνον την παραμονή και όχι και την πρό-παραμονή;
Ευχαριστώ, αναμένω.
Την παραμονή των Φώτων τελείται ο Μεγάλος Αγιασμός για τα κτήματα μας και γενικά για την περιουσία μας (όσοι έχομε, γιατί οι παλιοί είχαν) και τον πίνουμε και γι αυτό και δεν νηστεύουμε
Εχει γίνει ολόκληρο θέμα για το αν πρέπει να νηστεύουμε για να πίνουμε το Μεγάλο Αγιασμό, γιατί δεν αγαπάμε τη νηστεία
9 Ιανουαρίου 2025 στις 11:55 π.μ
είσαστε λάθος. Δεν τίθεται θέμα άρνησης νηστείας, αφού ούτως ή αλλέως νηστεύουμε. Τίθεται θέμα του αντικειμένου της.
Απάντηση στον 9 Ιανουαρίου 2025 στις 8:36 π.μ., είχα και εγώ την ίδια απορία ξαναδιαβάζοντας το άρθρο κατάλαβα ότι δεν νηστεύουμε την προπαραμονή γιατί δεν πίνουμε Αγιασμό την παραμονή και την παραμονή γίνεται Αγιασμός όπως λέει ο Τρεμπέλας για να πάρουμε Αγιασμό και να ραντίσουμε τα χωράφια τα σπίτια και οχι για να πιούμε πίνουμε ανήμερα γιατί νηστέψαμε την παραμονή.
Δημοσίευση σχολίου