ΑΝΑΓΛΥΦΕΣ ΠΡΟΤΟΜΕΣ π. ΕΥΣΕΒΙΟΥ & Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ - ΑΘ. ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

ΑΝΑΓΛΥΦΕΣ  ΠΡΟΤΟΜΕΣ  

π. ΕΥΣΕΒΙΟΥ & Π. Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

ΑΘ. ΚΟΤΤΑΔΑΚΗΣ

Σερφάροντας στο Διαδίκτυο, έπεσα στα αποκαλυπτήρια των ανάγλυφων τιμητικών προτομών π. Ευσεβίου Ματθοπούλου και Καθηγητή Π. Ν. Τρεμπέλα, στη Μελισσόπετρα και Στεμνίτσα αντίστοιχα, γραφικά χωριά της ορεινής Γορτυνίας, τόπους καταγωγής τους-5 & 6/10/14. Όπου, μεγεθύνοντας την εικόνα για να έχω καλύτερη εποπτεία, υποκύπτω στον πειρασμό να καταθέσω τις ακόλουθες εξ αγαθού συνειδότος «εκ βαθέων» επισημάνσεις μου για το αισθητικό αποτέλεσμα, και το περιεχόμενο των συστατικών επιγραφών. Αφού, βέβαια, πρώτα πω, ως οφείλω, ότι πρόκειται για πρωτοβουλία λίαν επαινετή, αλλά και αρκετά καθυστερημένη ! Και, σε ό,τι αφορά στην παρουσία και συνακόλουθη ευλογία του οικείου Μητροπολίτη Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμία, ότι συνιστά εκκλησιαστική παράμετρο με ευανάγνωστο νόημα και νεύμα προς πολλές κατευθύνσεις !

     Αρχίζω, λοιπόν, από την ανάγλυφη προτομή π. Ευσεβίου Ματθοπούλου, στην οποία η απεικόνιση της μορφής του από την ευρύτερα γνωστή μοναδική φωτογραφία του, αισθητικά είναι από δόκιμη μέχρι ιδιαίτερα επιτυχής ! Αντίθετα, η συστατική επιγραφή της: «ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΕΥΣΕΒΙΟΣ ΜΑΤΘΟΠΟΥΛΟΣ-ΜΕΓΑΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ-ΚΑΙ ΑΓΙΟΣ ΕΡΓΑΤΗΣ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΙΚΗΣ ΜΑΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ-ΚΗΡΥΚΑΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΝ-ΙΔΡΥΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΟΣ ΕΚ ΜΕΛΙΣΣΟΠΕΤΡΑΣ ΓΟΡΤΥΝΙΑΣ ΚΑΤΑΓΟΜΕΝΟΣ», είναι, λίαν επιεικώς, ατυχής ! Το επισημαίνει εύστοχα και αποκαλυπτικά η ευθεία ερώτηση του πρώτου σχολιαστή: «Η Αδελφότητα που ίδρυσε ο π. Ευσέβιος είχε όνομα. Ποιος την ξέχασε, ο Μητροπολίτης, ή οι υπεύθυνοι του Σωτήρος;», που-προσθέτω-ως φαίνεται, πρωτοστατούν κατ’ αποκλειστικότητα. Γιατί, ανοίγει δρόμο σε ευδιάκριτα αρνητικές προεκτάσεις ! Απ’ τις οποίες, στο μέτρο που η λιτή, αλλά καίρια κατάθεση του Σεβασμιώτατου: «Πρόκειται για μια αγιασμένη μορφή της Εκκλησίας μας», κυρίως, «αν δεν υπήρχε αυτός ο πατήρ, δε θα ξέραμε, γιατί κάνουμε το σταυρό μας», τον καλύπτει και τον εξαιρεί, γίνεται φανερό ποιους θα στοχεύουν.   

     Όντας από παιδί στον πνευματικό χώρο και αντίστοιχη ατμόσφαιρα του μακαριστού οσίου Γέροντα-κεφαλαίο το πρώτο γράμμα-και έχοντας γράψει βιογραφική δοκιμή του- βιβλίο: «Αυτοί που άνοιξαν το δρόμο», εκδόσεις «Τήνος, 1976-τότε, μάλιστα, που η περιβόητη «στροφή στην Ορθοδοξία», ήγουν, «η απλή απομίμηση των τύπων εκφράσεως του βυζαντινού παρελθόντος»,   του «επιδαψίλευε», αντί ευχαριστίας για το μέγα έργο του, έναν ηχηρότατο πτερνισμό, τολμώ να πω ανοιχτά και απερίφραστα ότι, είναι ένα αφελές χαϊδολόγημα αυτιών κάποιων τάχα μου «αλάθητων» εκφραστών της ορθόδοξης παράδοσης, μια μειονεκτική απολογία, συνάμα και ευθυγράμμιση με όσα αυτοί κυμβαλίζουν, που μειώνει κάθετα την αξία του άνδρα !

    Αντίθετα, μια επιγραφή, ας πούμε, του τύπου: «Μεγαλοσπηλιώτης Ιερομόναχος Ευσέβιος Ματθόπουλος, ιδρυτής της Αδελφότητας Θεολόγων «Ζωή». Εμπνευστής, πρωταγωνιστής και πρωτεργάτης της «Εσωτερικής Ιεραποστολής», ήτοι, της μεγάλης προσπάθειας αφύπνισης και άσκησης των πιστών σε συνειδητή χριστιανική ζωή. Από τούτο, κορυφαία εκκλησιαστική μορφή, που σφράγισε τη ζωή της Εκκλησίας μας με αγία παρουσία και έκτακτα δημιουργική προσφορά στο 1^ο μισό του 20^ου αιώνα». Θα ήταν, ιστορικά άψογη ! Θα ανάδειχνε ξεκάθαρα και τις ρίζες του, και το έργο του ! Θα εξέπεμπε ευθύβολο και θαρρετό σήμα του ποιος όντως υπήρξε ! Θα απέκλειε τις όποιες αρνητικές προεκτάσεις, αλλά και, θα έκανε ευδιάκριτη την πνευματική ανωτερότητα του χώρου, που είχε την πρωτοβουλία της τιμής του ! Ένας Ευσέβιος που βίωνε de facto το δίδυμο, ταπεινό φρόνημα και θυσιαστικό πνεύμα, θεμέλιο συνάμα και κορύφωση της ουσιαστικής χριστιανικής ζωής, δεν περιμένει να λάβει «πτυχίο» ορθοδοξίας, από όσους σήμερα διονυσιάζονται δήθεν ορθόδοξα ! Ούτε από ερευνητές άγευστους της πνευματικής αγωνίας και νήψης του, που φτάνουν να παραγράφουν την όλη αρνητική κατάσταση του εκκλησιαστικού χώρου αρχές του 20^ου αιώνα, ενώ αντιμετωπίζουν τον ίδιο και το έργο του σαν κοινή-ψυχρή-υπόθεση μεταπτυχιακής εργασίας ! Είναι τόσο ορθόδοξος, όσο μακριά από αυτό που είναι όντως ορθόδοξη χριστιανική ζωή βρίσκονται όσοι αυτά τα χρόνια θεωρούν ως τεκμήριο ορθοδοξίας ένα «κομποσκοίνι», κοινό βραχιόλι-μόδα-στο χέρι πολλών, σε κάποιων, μάλιστα, και … μεταξωτό !

     Έρχομαι τώρα στην ανάγλυφη προτομή του Καθηγητή Π. Ν. Τρεμπέλα, και, σπεύδω να πω ανοιχτά και απερίφραστα πάλι, ότι το αισθητικό αποτέλεσμα της ανάγλυφης μορφής του είναι απογοητευτικό ! Ένας λεβεντονιός ως τα γηρατειά του ίσαμε κει πάνω, γλυκανάλατος μικροαστός ! Αυτή η ισοπεδωτική αποκαθήλωση της επιβλητικής, όσο και γοητευτικής μέσα κι έξω μορφής του, δεν αντέχεται ! Δεν ξέρω ποια φωτογραφία δόθηκε στον καλλιτέχνη, πιστεύω όμως ότι, το πάνω μέρος της γνωστής ολόσωμης, με το προφίλ πρόσωπο, και τη μαύρη ρεπούμπλικα ήταν προτιμότερη ! Γιατί θα κρατούσε ατόφια την αετίσια έκφραση του Πανεπιστημιακού Δάσκαλου, που εμείς ζήσαμε !

     Τον οποίο, έφτανε μόνο να αντικρίσεις, για να νιώσεις ότι κομίζει το κάτι άλλο ! Αυτό που λίγο αργότερα απολάμβανες στην αίθουσα διδασκαλίας, από το χειμαρρώδη, συναρπαστικό, γλαφυρό, έκτακτα βιωματικό λόγο των από στήθους-μόνου αυτού-παραδόσεών του ! Κατά προέκταση, από τον αυθορμητισμό, που σε αγκάλιαζε, από την αφελότητα καρδίας νηπίου του Θεού, που μπορούσε να συμβαδίσει μαζί σου, ακουμπώντας με πατρική τρυφερότητα στον ώμο σου ! Ποιος; Αυτός ο θεολογικός κολοσσός ως και μύθος, ο όντως, «θεολογίας το καύχημα, και τρανταχτού χριστιανικού μηνύματος το αγλάϊσμα» ! Πράγματα που μπορούν να βεβαιώσουν, και με το παραπάνω, πλείστοι που σπούδασαν στη Θεολογική της Αθήνας στην «εποχή Τρεμπέλα», όπως θα έλεγε ο Καθηγητής Γ. Γαλίτης. Αυτόν που, ακούγοντας σε μια ημερίδα κάποιους θεολόγους άσχετους με το μήκος κύματος που εξέπεμπε, και την ατμόσφαιρα που δημιουργούσε, να επιχειρούν να τον απομυθοποιήσουν,  ανατρίχιασα !

      Σε ό,τι αφορά στη συστατική επιγραφή, θα συμπλήρωνα άφοβα: «Συνιδρυτής με π. Ευσέβιο Ματθόπουλο της Αδελφότητας Θεολόγων «Ζωή». Και, με άλλους, σε ώρα αμφοτέρωθεν οδυνηρή ως και μαρτυρική-1960-της Αδελφότητας Θεολόγων «ο Σωτήρ» ! Ο πιο ζωηρός, ως και ανυπόταχτος, συνάμα ο πιο ευάγωγος στην ταπείνωση, από τούτο ο πιο αγαπημένος μαθητής του». Γιατί απλούστατα, τα πενήντα τρία χρόνια του στη «Ζωή», δεν παραγράφονται, ούτε διαγράφονται από τα δεκαεφτά στο «Σωτήρα» ! Αφού, κατ’ αυτά πρωτοστάτησε, προφορικά και γραπτά, στο καίριο κατακεραύνωμα του ιστορικού υλισμού και της λεγόμενης «επιστημονικής αθεΐας» ! Ήγουν, κατ’ αυτά αναδείχτηκε και ακούστηκε το όνομα Τρεμπέλας !

********

     Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι, η Αδελφότητα του «Σωτήρα», είναι και γενιά και συνέχεια Ευσεβίου Ματθοπούλου. Και είναι δικαίωμα των μελών της να τη θεωρούν ως την πιο αυθεντική, όχι όμως τη μόνη, ούτε την αποκλειστική ! Είναι δε γνωστό πόσο σέβομαι, τιμώ, και αγαπώ, ιδιαίτερα κάποια επιζώντα μέλη της, που γνώρισα παλιά, και πόσο μου το έχουν ανταποδώσει-φιλοξενία άρθρου μου για τα εβδομήντα χρόνια από την κοίμηση του οσίου άνδρα. Και μεγάλου, για το έργο που τον ευλόγησε ο Θεός να επιτελέσει ! Και που, για την αξία και σημασία του και «οι λίθοι κεκράξονται», όσο κι αν πασχίζουν ως σήμερα κάποιοι μαθητευόμενοι μάγοι της … Ορθοδοξίας να το καταρρακώσουν ! Στους οποίους όμως η συστατική επιγραφή, μ’ εκείνα τα αναδιπλούμενα «ορθοδόξου», μοιάζει να δίνει σχετική αναφορά, αν μη κάτι σαν … προαγωγικές εξετάσεις. Η Ορθοδοξία Ευσεβίου Ματθοπούλου, ήγουν η ουσιαστική χριστιανική ζωή δράση του, έχει κατατεθεί στην ιστορία της Ελλαδικής Εκκλησίας μας στο 1^ο μισό του 20^ου αιώνα «ως επιστολή Χριστού γινωσκομένη και αναγινωσκομένη υπό πάντων» ! Πράγμα το οποίο, βέβαια, αδυνατούν να δεχτούν, όσοι κινούνται από προσωπικά απωθημένα και φορούν … φακούς πνευματικής μυωπίας !

      Ας μη φοβόμαστε την αλήθεια, αυτή, μόνο αυτή, ελευθερώνει, λέει ο Χριστός !