Περί εγέρσεως, εθνικής και μη - Μαίρη Σιδηρά

Περί εγέρσεως, εθνικής και μη

 Με αφορμή την παράσταση Πατρέων έγερσις του Γιώργου Μαρκάκη

Σίγουρα, ως πρότυπο της βαθειάς, περιπαθούς, νικηφόρου και απόλυτης εγέρσεως αναδεικνύεται κάθε φορά αυτό της Ανοίξεως. Τότε που, μετά από μυστικοπαθές στάδιο υπογείων μυστηρίων, επανέρχεται η πρωτοκαθεδρία της ζωής, εμβολιάζοντάς μας συνήθως με καινούρια αισιοδοξία και με πλήθος σχετικών μεταφορών, αυτών που μεταγγίζουν απευθείας την ανάγκη μας για αίσια έκβαση στα επίπεδα της αντιληπτικότητάς μας. Κι έτσι η έγερσις της Ανοίξεως συνοδεύει και συνηχείται μέσα από την έγερσι του έρωτα -ψυχών και σωμάτων-, την άρση του φρονήματος, τον ξεσηκωμό των «αισθήσεων και των παραισθήσεων», και του Γένους των Ελλήνων. Όλα τα παραπάνω, για μας τουλάχιστον, εκτυλίσσονται κυρίως κατά το διάστημα που θρησκευτικά ορίζεται από τον Ευαγγελισμό έως την Ανάσταση, διάστημα αναστοχασμού, παλλόμενο ανάμεσα στην ανατριχίλα και την ανα-ψυχή, ανάμεσα στο μελαγχολικό πάθος της Μεγάλης Παρασκευής και τον θρίαμβο της Ανάστασης.

          Τη Δευτέρα 28 Μαρτίου, ο Γιώργος Μαρκάκης παρουσίασε στην αίθουσα εκδηλώσεων της Χριστιανικής Εστίας Πατρών, με αφορμή τον εορτασμό της 25^ης Μαρτίου, το έργο του Πατρέων Έγερσις, το οποίο και σκηνοθέτησε. Για την παράσταση, στην οποία έπαιξαν τα παιδιά της Στ΄ τάξης του 19^ου Δημοτικού Σχολείου της πόλης μας, εργάστηκαν ποικιλοτρόπως οι δασκάλες της Στ΄ τάξης κ Σπυριδούλα Τάγκα και Γραικούση Γεωργία.

          Είναι η δεύτερη παράσταση του Γιώργου Μαρκάκη που βλέπω. Ωστόσο, έχω διαβάσει αρκετά κείμενά του, κυρίως ποιήματα αλλά και πεζά. Ας μην ξεμακρύνω εκ νέου, επιχειρώντας να σας μεταδώσω συνολικά το υφολογικό στίγμα και τη θεματική του κλίμακα. Έχοντας όμως διαβάσει και δει τα θεατρικά του έργα  Πατρέων Έγερσις και Ελεύθεροι Πολιορκημένοι μπορώ να μιλήσω για τα ακόλουθα: Ο Μαρκάκης ως δραματουργός μπορεί να θεωρηθεί όψιμο τέκνο του 19^ου αιώνα. Κάτι από την υποβολή της ρομαντικής επενέργειας, την τιθασευμένη και συνάμα ελευθέρια χρήση του παραδοσιακού στίχου (15σύλλαβου), την επιτάφια πεζολογική διάθεση που καθαγιάζει τα πρόσωπα, εξαίροντας την τραγική καταγωγή και τη μοιραία πτώση του είδους μας, την ιστορική ακόμη αφόρμηση από τα ορμητικά νερά της Επανάστασης ενυπάρχει στα έργα του. Αλλά και ο 20ός αιώνας δυναμώνει τις γραμμές του, με την καβαφική αντήχηση και την υπαρξιακή αντιμετώπιση των ανθρωπίνων πράξεων. Τα παραπάνω διόλου δεν οδηγούν σε μουσειακή κατασκευή. Η ποιητικότητα των πεζών μερών και ο αβίαστος ρεαλισμός των διαλογικών, το στοργικό του ενδιαφέρον για τα επιμέρους πάθη των ηρώων του, η σταχυολόγηση της γυναικείας λαλιάς μέσα από τους σχολιαστικούς του «γυναικωνίτες», όλα συμβάλλουν στη σύνθεση έργων με σφραγίδα αληθινού δημιουργού.

          Η παράσταση Πατρέων Έγερσις ανέδειξε το πάθος και την ευαισθησία όλων, μικρών, μεγάλων. Πρώτα απ’ όλα, ο Γιώργος Μαρκάκης έστησε το έργο αξιοποιώντας την αδρή υποβλητική κίνηση, τον αιφνιδιασμό μιας επεξεργασμένης απλότητας, με ευρηματική ποικιλία ωστόσο στις ανελίξεις της. Συνάμα, τα παιδιά, δουλεμένα και από τις δασκάλες της Στ΄ Δημοτικού και από τον ίδιον, εμψύχωσαν το κείμενο, διατηρώντας ένα υψηλό γλωσσικό επίπεδο και φανερώνοντας σχέση αισθηματική με την  ελληνική γλώσσα.

          Μια σπονδή στην Άνοιξη, την πεισματική επανάσταση της οποίας παίρνουν σκυτάλη η Ιστορία μας, η πόλη μας, τα παιδιά της, οι άνθρωποί της.

Μαίρη Σιδηρά