Θεμελιώθηκε στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου στην Νέα Υόρκη η νέα εκκλησία του Αγίου Νικολάου

Ολοκληρώθηκε η τελετή Αγιασμού του θεμελίου λίθου του Ιερού Ναού και Εθνικού Προσκυνήματος του Αγίου Νικολάου στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου. Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος με παρόντα όλα τα μέλη της Επαρχιακής Συνόδου της Αρχιεπισκοπής Αμερικής προεξήρχε της τελετής. 

Στην τελετή έδωσαν το παρών μεταξύ άλλων, εκπρόσωποι της πολιτείας και της πόλης της Νέας Υόρκης, οι διπλωματικές αρχές της Ελλάδος με τον γενικό πρόξενο της Ελλάδος στην ΝΥ, Γιώργο Ηλιόπουλο και τον Μόνιμο Αντιπρόσωπο της Ελλάδος στον ΟΗΕ, Μιχάλη Σπινέλλη, οι ελληνοαμερικανοί γερουσιαστές της πολιτείας της Νέας Υόρκης Ντιν Σκέλος και Μιχάλης Γιάνναρης, ο φιλέλληνας γερουσιαστής Charles Schumer, , οι βουλευτίνες της πολιτείας της Νέας Υόρκης Αραβέλλα Σιμωτά και Νικόλ Μαλλιωτάκη, η βουλευτής Carolyn Maloney (μπουμπουλίνα όπως την αποκάλεσε ο Αρχιεπίσκοπος Δημήτριος), ο πρώην ελληνοαμερικανός γερουσιαστής Πωλ Σαρμπάνης, ο πρώην ελληνοαμερικανός κυβερνήτης της Νέας Υόρκης George Pataki, ο Δρ. Αντώνιος Λυμπεράκης, διοικητής του Τάγματος των Αρχόντων του Αγίου Ανδρέα, εκ μέρους του ιδρύματος Σ. Νιάρχος ο πρέσβης κ. Βασίλης Κασκαρέλης (πρώην Πρέσβης της Ελλάδας στην Ουάσινγκτον). 

Σύντομες ομιλίες για την σημασία του έργο έκαναν ο πρώην κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, George Paraki, ο αρχιτέκτονας Καλατράβα, ο οποίος είπε ότι εμπνεύστηκε από την Αγία Σοφία που για τον ίδιο είναι "ο Παρθενώνας της Ορθοδοξίας" ενώ γερουσιαστής Charles Schumer ανέφερε ότι ο ναός ξαναγεννιέται από τις στάχτες του. 

Ο Μητροπολίτης Βοστώνης, Μεθόδιος διάβασε το μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη, κ.κ. Βαρθολομαίου. Τέλος, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Δημήτριος, μεταξύ άλλων ανέφερε ότι ο ναός του Αγίου Νικολάου δεν είναι "μόνο ένα έργο πολιτιστικής και καλλιτεχνικής αρτιότητας, αλλά και ένας τόπος λατρείας. Είναι η νίκη του καλού έναντι του κακού, της αγάπης έναντι του μίσους". Την εκδήλωση παρουσίασε η Ανθούλα Κατσιματίδη, δραστήριο μέλος της ελληνοαμερικανικής κοινότητας, η οποία έχασε τον αδελφό της στο χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου

Νωρίτερα

Στις 12 τοπική ώρα Νέας Υόρκης (Ώρα Ελλάδος 7μ.μ.),πραγματοποιήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής Δημήτριο η τελετή του Αγιασμού του θεμελίου λίθου του Ιερού Ναού και Εθνικού Προσκυνήματος του Αγίου Νικολάου στο Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου (World Trade Center), που καταστράφηκε ολοσχερώς από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001. Στο νότιο Μανχάταν, σε μικρή απόσταση από την τοποθεσία που βρισκόταν ο ναός του Αγ. Νικολάου, στον αριθμό 130 της οδού Liberty θα οικοδομηθεί ο νέος ναός, ακριβώς απέναντι από το μνημείο που δημιουργήθηκε για την 11η Σεπτεμβρίου.

Στην ανακοίνωση που εξέδωσε η Ι. Αρχιεπισκοπή Αμερικής, ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος αναφέρει τα εξής: «Ο ναός του Αγίου Νικολάου, αν και κατεστράφη κατά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, με την πρόνοια και ευλογία του Θεού ανοικοδομείται και πάλι στο νέο πλέον Παγκόσμιο Εμπορικό Κέντρο. Σύντομα θα αναγεννηθεί ως φοίνικας εκ της τέφρας του και θα γίνει Ιερό Εθνικό Προσκύνημα, για όλους τους Ορθοδόξους, για τον Ελληνισμό και προσκύνημα για όλο τον Αμερικανικό λαό. Θα αποτελεί τόπο λατρείας και πίστεως, σημείο σύμβολο ειρήνης, σημείο παρηγορίας και ελπίδος».
Την τελετή παρακολούθησαν από κοντά αξιωματούχοι του Δήμου της Νέας Υόρκης και των Πολιτειών της Νέας Υόρκης και της Νέας Ιερσέης, διπλωματικές αρχές Ελλάδος και Κύπρου, εκπρόσωποι άλλων δογμάτων και θρησκευτικών κοινοτήτων, μέλη των οικογενειών των θυμάτων της 11ης Σεπτεμβρίου, μέλη του Αρχιεπισκοπικού Συμβουλίου και της Εθνικής Φιλόπτωχου Αδελφότητος, εκπρόσωποι των οργανισμών και ιδρυμάτων της Αρχιεπισκοπής, ενώ πλήθος κόσμου θα μπορέσει να την παρακολουθήσει μέσω της διαδικτύου σε ζωντανή σύνδεση με το Σημείο Μηδέν.
Με βυζαντινό "αέρα", ο ναός έχει σχεδιαστεί από τον γνωστό Ισπανό αρχιτέκτονα, Σαντιάγκο Καλατράβα, ο οποίος στις 30 Οκτωβρίου 2013 ανήρτησε 8 εικόνες στην ιστοσελίδα του για το πώς θα μοιάζει ο ναός. Με εκτενές αφιέρωμα, την ίδια μέρα η αμερικανική εφημερίδα New York Times αναφέρει ως "πηγή έμπνευσης τις δύο μεγάλες εκκλησίες της Ανατολής, την Αγιά Σοφιά και την Εκκλησία του Σωτήρος στην Χώρα. Και οι δύο βρίσκονται στην Κωνσταντινούπολη". Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου στην νέα της τοποθεσία, -τρεις φορές πιο μεγάλη από τον αρχικό ναό- αναμένεται να είναι έτοιμη στα τέλη του 2016, ενώ σύμφωνα με απόφαση της γενικής συνέλευσης των μελών του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου του Ground Zero, αποφασίστηκε στις 10 Νοεμβρίου του 2013, να ανακηρυχθεί Εθνικό Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Νικολάου, το οποίο θα αποτελεί ίδρυμα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Το κόστος για την κατασκευή του ναού έχει υπολογιστεί, όσύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην τελευταία κληρικολαϊκή συνέλευση της Ι. Αρχιεπισκοπής Αμερικής που έγινε το καλοκαίρι στο Κονέκτικατ, ότι θα ανέλθει στα 37 εκατομμύρια δολάρια, εκ των οποίων τα 20 εκ. είναι ήδη στο ταμείο.
Χρειάστηκαν να περάσουν πάνω από 10 χρόνια για να επιτευχθεί τελικά η συμφωνία μεταξύ της Ι. Αρχιεπισκοπής Αμερικής και των Λιμενικών Αρχών της Νέας Υόρκης και της Νέας Υερσέης (που είναι υπεύθυνοι για Παγκόσμιο κέντρο Εμπορίου), ύστερα από επίπονες διαπραγματεύσεις.
Τον Αύγουστο του 2010 είχε προκαλέσει σοκ στην ελληνορθόδοξη εκκλησία της Αμερικής, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε τότε αμερικανικό δίκτυo FOX, έχει προκαλέσει η απόφαση εκ μέρους των λιμενικών αρχών της Νέας Υόρκης και της Νέας Υερσέης ότι σταματά κάθε συζήτηση μεταξύ των αμερικανικών αρχών και της Αρχιεπισκοπής Αμερικής για την ανακατασκευή του ναού του Αγ. Νικολάου. Οι συζητήσεις που είχαν ξεκινήσει λίγο μετά την καταστροφή του ναού μεταξύ της αρμόδιας επιτροπής της Αρχιεπισκοπής Αμερικής και των Λιμενικών αρχών της Νέας Υόρκης και Νέας Υερσέης εστίαζαν στην μεταφορά του ναού σε νέα τοποθεσία, πολύ κοντά στο μέρος όπου βρισκόταν καθώς και την οικονομική συνδρομή εκ μέρους των αμερικανικών αρχών για την ανακατασκευή του ναού.
Το 2008 ανακοινώθηκε η συμφωνία μεταξύ των δυο πλευρών για χορήγηση επιπλέον 20 εκατομμύρια δολάρια στα ήδη 40 εκατομμύρια που επρόκειτο να χορηγηθούν από τις αρχές. Σύμφωνα με το εν λόγω ρεπορτάζ του αμερικανικού δικτύου, οι συζητήσεις μεταξύ των λιμενικών αρχών της πολιτείας της Νέας Υόρκης και της Νέας Υερσέης με την Αρχιεπισκοπή Αμερικής έχουν σταματήσει εδώ και ένα χρόνο, με τους εκπροσώπους της Αρχιεπισκοπής να επιδιώκουν την επανέναρξη των συζητήσεων. Μέσα στον Αύγουστο οι λιμενικές αρχές εξέδωσαν την απόφαση ότι σταματά κάθε συζήτηση και ότι η Αρχιεπισκοπή μπορεί να συνεχίσει μόνη της την κατασκευή στο μέρος όπου ήταν ο ναός.
Τότε, ο εκπρόσωπος των λιμενικών αρχών, Stephen Sigmunt, σε γραπτή ανακοίνωση του ανέφερε τα εξής: "ο Αγ. Νικόλαος είχε και εξακολουθεί να έχει το δικαίωμα να ξαναχτιστεί στο μέρος όπου ήταν. Το ζητούμενο ήταν αν το δημόσιο χρήμα θα χρησιμοποιείτο να χτιστεί μια μεγαλύτερη εκκλησία σε άλλη τοποθεσία, με την εξασφάλιση ότι η κατασκευή της δεν θα καθυστερήσει περαιτέρω την κατασκευή του WTC. Υπό αυτό το πρίσμα, συνεχίζει η δήλωση του εκπροσώπου, εργαστήκαμε για πάρα πολλά χρόνια για να φτάσουμε σε συμφωνία και προσφέραμε πάνω από 60 εκατομμύρια δολάρια δημοσίου χρήματος για να φτιαχτεί μια μεγαλύτερη εκκλησία. Αφότου φτάσαμε σε αυτό που θεωρούσαμε συμφωνία το 2008, οι εκπρόσωποι της εκκλησίας ήθελαν ακόμη περισσότερες δημόσιες δεσμεύσεις, όπως απαράδεκτες εγκρίσεις για ένα κέντρο ασφάλειας οχημάτων (γεγονός που θα καθυστερήσει ακόμη περισσότερο την κατασκευή του WTC) ή την προοπτική για την έγκριση ακόμα 20 εκατομμυρίων δημοσίου χρήματος. Η τελευταία προσφορά έγινε πέρυσι και περιελάμβανε 60 εκατομμύρια, με τους εκπροσώπους της αρχιεπισκοπής να απορρίπτουν την προσφορά".
Από την πλευρά της Αρχιεπισκοπής και τον πατέρα Μαρκ Άρεϊ, μέλους της επιτροπής, αναφέρει στο FOX ότι υπάρχει απογοήτευση για την απόφαση, και ότι από το 2008 ανάμεναν την επικοινωνία των αμερικανικών λιμενικών αρχών που ωστόσο δεν έγινε, διατυπώνοντας την άποψη –αντικρούοντας τους ισχυρισμούς των λιμενικών αρχών- ότι το θέμα δεν είναι τα χρήματα, αποδίδοντάς το σε ένα γραφειοκρατικό αδιέξοδο. Θεωρεί επίσης ότι η τοποθεσία όπου πριν ήταν χτισμένος ο Αγ. Νικόλαος δεν είναι καλή και για την νέα τοποθεσία πληρούνται όλες οι προϋποθέσεις. Εξέφρασε δε την ελπίδα ότι το έργο θα μπορέσει να συνεχιστεί, επισημαίνοντας ότι η παρουσία της εκκλησίας είναι συμβολική, όχι μόνο για τους ορθόδοξους ή για τους χριστιανούς, αλλά για όλους τους αμερικανούς.
Λίγους μήνες αργότερα, και ενώ δεν υπήρξε κανένα σημείο που να έθετε τις βάσεις για περαιτέρω διαπραγματεύσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην επίτευξη συμφωνίας, στις 14 Φεβρουαρίου 2011 η Αρχιεπισκοπή Αμερικής καταθέτει μήνυση στο Ομοσπονδιακό Περιφερειακό Δικαστήριο του Μανχάταν κατά της Λιμενικής Αρχής (Port Authority) της Νέας Υόρκης και της Νέας Ιερσέης, και κατά άλλων υπηρεσιών και ατόμων, με σκοπό να καταστεί δυνατή η ανοικοδόμηση στο Ground Zero "του μόνου οίκου λατρείας που καταστράφηκε από την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001", ως ύστατο μέσο για την ανοικοδόμηση του ναού του Αγίου Νικολάου. Με την μήνυση, η Αρχιεπισκοπή ζητούσε την εφαρμογή της αρχικής συμφωνίας για την απόκτηση του οικοπέδου στη διεύθυνση 130 Liberty Street και το ποσό των 20 εκατ. δολαρίων που είχε συμφωνηθεί για την ανταλλαγή του αρχικού οικοπέδου, στη 155 Cedar Street. Επίσης, την έκδοση καταδικαστικών αποφάσεων για "απάτη, διαστρέβλωση των πραγματικών δεδομένων, καθώς και για δυσφημιστικές δηλώσεις εναντίον της εκκλησίας, καταπάτηση ξένης περιουσίας, άδικο πλουτισμό", καθώς και για "διακοπή της συμφωνίας που είχε επιτευχθεί".
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν από την Αρχιεπισκοπή Αμερικής "Η Κοινότητα και η Αρχιεπισκοπή θα προτιμούσαν να ανοικοδομήσουν το ναό χωρίς να καταφύγουν σε δικαστικά μέσα, αλλά αυτό δεν κατέστη δυνατό διότι η Λιμενική Αρχή απαρνήθηκε την από μακρού συμφωνία με την Εκκλησία για την ανοικοδόμηση του ναού στο Ground Zero, κατέλαβε το οικόπεδο της Εκκλησίας, εμπόδισε την πρόσβαση της Εκκλησίας σε αυτό και αρνήθηκε να συζητήσει ή να συναντηθεί με την Εκκλησία ή την Αρχιεπισκοπή. Η παρούσα νομική ενέργεια είναι το ύστατο μέσο όχι μόνο για την ανάκτηση του οικοπέδου και του δικαιώματος ανοικοδομήσεως του ναού του Αγίου Νικολάου, αλλά και για την εκπλήρωση του κοινού οράματος των αστικών και εκκλησιαστικών αρχών, αμέσως μετά την 11η Σεπτεμβρίου, δηλ. της ανοικοδομήσεως του ναού ως χώρου προσευχής και περισυλλογής στο Ground Zero για όλους τους ανθρώπους.
Ενώ η Λιμενική Αρχή ισχυρίζεται δημοσίως ότι επί του παρόντος βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Αρχιεπισκοπή ώστε να καταστεί δυνατή η ανοικοδόμηση, εντούτοις, στην πραγματικότητα τον Μάρτιο του 2009 αρνήθηκε συνολικά την έως τότε συμφωνία της με την Αρχιεπισκοπή για την ανοικοδόμηση του Αγίου Νικολάου στο οικόπεδο της 130 Liberty Street, το οποίο είχε επιλεγεί από τη Λιμενική Αρχή και γειτνιάζει με την αρχική τοποθεσία του ναού.
Έκτοτε, η Λιμενική Αρχή απέκρουσε όλες τις προσπάθειες της Εκκλησίας για συνεργασία σχετικά με την ανοικοδόμηση. Αντίθετα με την προηγούμενη στάση αγαστής συνεργασίας με την Αρχιεπισκοπή και την κοινότητα, στάση η οποία επικράτησε μεταξύ 11ης Σεπτεμβρίου και της απότομης μεταβολής της Λιμενικής Αρχής το Μάρτιο του 2009, η Λιμενική Αρχή χωρίς άδεια, ειδοποίηση ή οιαδήποτε νομική αιτιολόγηση, έστειλε μηχανήματα εκσκαφής τόσο στο αρχικό οικόπεδο της 155 Cedar Street, το οποίο είναι ακόμη ιδιοκτησία της Εκκλησίας, όσο και στο οικόπεδο στην θέση 130 Liberty Street, το οποίο κατά τη συμφωνία με τη Λιμενική Αρχή διατέθηκε στην Εκκλησία.
Η Λιμενική Αρχή έχει προβεί σε εκτεταμένες ανασκαφές και άλλες οικοδομικές εργασίες οι οποίες έχουν αποκλείσει την πρόσβαση της Εκκλησίας στη δική της ιδιοκτησία, και έχουν καταστήσει και τα δύο οικόπεδα μη-οικοδομήσιμα από την Εκκλησία άνευ σημαντικών διορθωτικών εργασιών. Η Κοινότητα και η Αρχιεπισκοπή ευελπιστούν ότι διά της αγωγής που κατετέθη, θα εκδοθούν δίκαιες και σωστές αποφάσεις οι οποίες θα επιτρέψουν την ταχεία ανοικοδόμηση του Αγίου Νικολάου στο Ground Zero, όχι μόνο ως ναού για τους πιστούς της κοινότητος, αλλά και ως ναού με ευρύτερη αποστολή που θα προσφέρει ειρήνη και συμφιλίωση, και θα αποτελεί χώρο ιερό, χώρο περισυλλογής και αναμνήσεως για όλους τους ανθρώπους που θα επισκέπτονται το Ground Zero".
Τελικά, 9 μήνες μετά, στις 14 Οκτωβρίου 2011, στο γραφείο του τότε (και νυν) Κυβερνήτη της Νέας Υόρκης Άντριου Κουόμο, υπεγράφη η συμφωνία μεταξύ της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αμερικής και των Λιμενικών Αρχών για την ανοικοδόμηση του Αγίου Νικολάου. σύμφωνα με την οποία, μεταξύ άλλων, δίνει το πράσινο φως για την την ανοικοδόμηση του Ναού στην ανατολική άκρη της οδού Λίμπερτι στον αριθμό 130. Της συμφωνίας προηγήθηκε ανεξάρτητη τετράμηνη μελέτη ειδημόνων μηχανικών και η εκπόνησή της είχε από κοινού ανατεθεί από τη Λιμενική Αρχή και την Αρχιεπισκοπή Αμερικής.
Η μελέτη αυτή διαπίστωσε ότι η ανοικοδόμηση του Ναού θα μπορεί να πραγματοποιηθεί στον χώρο αυτό με μικρές μόνο προσαρμογές στο αρχικό σχέδιο και χωρίς να επηρεάσει το πρόγραμμα κατασκευής του Διεθνούς Εμπορικού Κέντρου, στο Ground Zero.

Δέσποινα Συριοπούλου 

Πηγή: e-typos.com