ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΧΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥΕΙΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑΝ ΝΕΑΝ ΜΟΝΗΝ Ἐπί τῇ ἐπισκέψει εἰς τήν Χίον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

 ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΙΣ

ΤΟΥ  ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

ΧΙΟΥ,  ΨΑΡΩΝ  ΚΑΙ  ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ  κ. ΜΑΡΚΟΥ

ΕΙΣ  ΤΗΝ  ΙΕΡΑΝ ΝΕΑΝ  ΜΟΝΗΝ

Ἐπί τῇ ἐπισκέψει εἰς τήν Χίον

τῆς Α. Θ. Π. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου

κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ

Παναγι­ώ­τα­τε,

Ἑορτάζει σήμερον τὸ γεραρόν, ὄλβιον καὶ πολυμαρτυρικὸν τοῦτο ἀκριτικὸν προγεφύρωμα τοῦ Ὀρθοδόξου Ἑλληνισμοῦ, ἑορτὴν ὑπέρλαμπρον, ἐπὶ τῇ παρουσίᾳ Ὑμῶν.

Ἐκλάμπει μεῖζον φῶς ὁ ἐπὶ χίλια σχεδόν ἔτη ἄσβεστος, ἀκροτελεύτειος πνευματικὸς φάρος καὶ ἀήττητος προμαχὼν τῆς πολυπαθοῦς ἡρωϊκῆς Χίου, ἡ Ἱερὰ Πατριαρχική καὶ Σταυροπηγιακή Νέα Μονὴ, ἐπὶ τῇ ἐπισκέψει τῆς Ὑμετέρας Παναγιότητος.

Βαθυτάτη συγκίνησις καὶ ἀγαλλίασις συνέχει ἅπαντα τὸν εὐλογημένον Ὀρθόδοξον λαὸν τῆς μαρτυρικῆς καὶ ἱστορικῆς ταύτης κοιτίδος τοῦ Αἰγαίου Πελάγους διὰ τὸ μέγα γεγονὸς τῆς ἐνταῦθα ἀφίξεως καὶ παρεπιδημήσεως τῆς Ὀρθοδόξου Θείας Κεφαλῆς.

Ἡ παρὰ τὸ Προβάτειον Ὄρος κειμένη Νέα Μονὴ τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας ἔχει πλείστους λόγους νὰ πανηγυρίζει καὶ ἀγαλλιᾷ διὰ τὴν δευτέραν ἐνταῦθα παρουσίαν Ὑμῶν, διότι ἀπετέλει ἀνέκαθεν ἓν ἀναπόσπαστον μέλος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τῆς Βασιλευούσης τῶν πόλεων, ὅπερ συνεπορεύετο εἰς τὴν πολυκύμαντον πορείαν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὑπὸ τὴν σκέπην, προστασίαν καὶ Πατρικὴν αὐτοῦ εὐλογίαν.

Ἀ­πό τά πρῶ­τα ἔ­τη τῆς ἱ­δρύ­σε­ως τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας ἐδημιουργήθη με­τα­ξύ τῶν με­λῶν αὐ­τῆς ἡ τά­σις δι­ά τήν ἐ­πι­δί­ω­ξιν αὐ­στη­ρο­τέ­ρας ἀ­σκή­σε­ως, ἐ­γκρα­τεί­ας καί ἑ­κου­σί­ας πτω­χεί­ας πρός ἐ­πί­τευ­ξιν ὑ­ψη­λο­τέ­ρων ἐ­πι­πέ­δων πνευ­μα­τι­κῆς καί ὁ­λο­κλη­ρω­τι­κῆς ἀ­φι­ε­ρώ­σε­ως εἰς τόν Θε­όν. Οὕ­τως σύν τῷ χρό­νῳ ἀνεπτύχθη ἐν­τός τῶν κόλ­πων τῶν χρι­στι­α­νι­κῶν κοι­νο­τή­των τό ἀ­σκη­τι­κόν καί μο­να­χι­κόν ἰ­δε­ῶ­δες, τό ὁ­ποῖ­ον σα­φῶς ἐ­ρεί­δε­ται ἐπί τῆς Εὐ­αγ­γε­λι­κῆς προ­τρο­πῆς «Εἰ θέ­λεις τέ­λει­ος εἶ­ναι ὕ­πα­γε πώ­λη­σόν σου τὰ ὑ­πάρ­χο­ντα καὶ ἔ­ξεις θη­σαυ­ρὸν ἐν οὐ­ρα­νῷ καί δεῦρο ἀκολούθει μοι» (Ματ­θ. 19, 21).

Σκο­πός τῆς μο­να­χι­κῆς ζω­ῆς εἶ­ναι ἡ ἁ­γι­ό­της. Εἰς τήν ἁ­γι­ό­τη­τα ὅ­μως κα­λοῦ­νται καί ὅ­λα τά μέ­λη τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας. Ὅ­λοι οἱ πι­στοί, μο­να­χοί καί κο­σμι­κοί, κα­λοῦ­νται νά γί­νουν Ἅ­γι­οι, ὅ­πως Ἅ­γι­ος εἶ­ναι καί ὁ Θε­ός καί Πα­τήρ αὐτῶν. Ἐ­νῷ ὅ­μως ὁ κο­σμι­κός ἀρ­κεῖ­ται συ­νή­θως εἰς μί­αν πε­ρι­ο­ρι­σμέ­νην εὐ­σέ­βει­αν, ὁ μο­να­χός ἀ­ντι­με­τω­πί­ζει με­τά σο­βα­ρό­τη­τος τήν κλή­σιν αὐ­τήν πρός τήν ἁ­γι­ό­τη­τα καί προ­σπα­θεῖ νά τήν πρα­γμα­το­ποι­ή­σῃ. Δι­' αὐ­τό ὁ μο­να­χός θε­ω­ρεῖ­ται εἰς τήν ὀρ­θό­δο­ξον πα­ρά­δο­σιν ὡς πρό­τυ­πον ζω­ῆς δι­ά τόν κο­σμι­κόν.

Οἱ κο­ρυ­φαῖ­οι μο­να­χοί τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας χα­ρα­κτη­ρί­ζον­ται καί ὡς "Πα­τέ­ρες πα­γκό­σμι­οι". Ὁ χα­ρα­κτη­ρι­σμός αὐ­τός δέν ὑ­πο­δη­λώ­νει μό­νο τήν ἐμ­βέ­λει­αν τῆς δι­δα­σκα­λί­ας αὐ­τῶν ἀλ­λά καί τήν ἰ­δι­ό­τη­τα τοῦ προ­σώ­που των. Ἀ­κρι­βέ­στε­ρα ὑ­πο­δη­λώ­νει τήν ἰ­δι­ό­τη­τα τοῦ προ­σώ­που των, ἡ ὁ­ποί­α ἐκ­φρά­ζε­ται δι­ά τῆς ἐ­πιρ­ρο­ῆς τῆς δι­δα­σκα­λί­ας καί τοῦ πα­ρα­δεί­γμα­τός των. Ὁ ἀ­λη­θι­νός μο­να­χός εἶ­ναι ἄν­θρω­πος παγ­κό­σμι­ος. Καί ὁ σκο­πός τοῦ μο­να­χι­σμοῦ εἶ­ναι ἡ τε­λεί­ω­ση τοῦ ἀν­θρώ­που, ἡ ὁ­ποί­α συ­μπί­τει με­τά τοῦ ἐ­ξα­γι­α­σμοῦ τοῦ ἰ­δί­ου ἀλ­λά καί ὁ­λο­κλή­ρου τοῦ κό­σμου.

Ἡ ἀ­λή­θει­α αὕ­τη φαί­νε­ται ἴ­σως πα­ρά­δο­ξος ἀλ­λά εἶ­ναι ἡ μυ­στι­κή δύ­να­μις τοῦ μο­να­χι­σμοῦ. Ἐ­νῷ καλ­λι­ερ­γεῖ τήν φυ­γήν ἐκ τοῦ κό­σμου καί τήν ἀ­πο­μό­νω­σιν, ὑ­ψώ­νει τόν μο­να­χόν, ὁ ὁ­ποῖ­ος εἶ­ναι, κα­θώς ὅ­λοι, δη­μι­ούρ­γη­μα "κα­τ' εἰ­κό­να καί κα­θ' ὁ­μοί­ω­σιν" Θε­οῦ εἰς ἕν ἄν­θρω­πον ἀ­δι­ά­σπα­στον εἰς τό βά­θος τῆς καρ­δί­ας τοῦ ὁποίου θάλ­λει ἡ προ­σευ­χή του δι­ά τόν κό­σμον.

Ὁ μο­να­χός καλ­λι­ερ­γεῖ τήν ἐ­σω­τε­ρι­κήν αὐ­τοῦ ἑ­νό­τη­τα ἐ­πα­να­φέ­ρ­ων τόν νοῦν εἰς τήν καρ­δί­αν του· εἰς τήν καρ­δί­αν ὄ­χι μό­νον ὡς σαρ­κι­κόν ἀλ­λά καί ὡς πνευ­μα­τι­κόν κέ­ντρον τῆς ὑ­πάρ­ξε­ώς του. Δι­ά νά ἐ­πι­τύ­χῃ αὐ­τό, χω­ρί­ζε­ται ἐκ τοῦ κό­σμου καί στρέ­φε­ται εἰς τόν ἑ­αυ­τόν του. Ἡ πρᾶ­ξις αὕ­τη φαί­νε­ται ἐ­γω­ι­στι­κή καί δι­α­σπα­στι­κή εἰς σχέ­σιν με­τά τοῦ ἐ­γω­κε­ντρι­κοῦ καί δι­α­σπα­σμέ­νου κό­σμου. Ἡ ἀ­γά­πη τοῦ ἑ­αυ­τοῦ, ἡ "κα­λή φι­λαυ­τί­α", ὑ­πα­γο­ρεύ­ει εἰς τόν μο­να­χόν τήν κί­νη­σιν αὐ­τήν τῆς συ­στο­λῆς καί τοῦ χω­ρι­σμοῦ, προ­κει­μέ­νου νά εὕ­ρῃ τήν ἐ­σω­τε­ρι­κήν του ἑ­νό­τη­τα. Ὅ­ταν ὅ­μως εὕ­ρει τήν ἐ­σω­τε­ρι­κήν του ἑ­νό­τη­τα, δι­α­πι­στώ­νει καί τήν ἑ­νό­τη­τά του με­θ' ὁ­λο­κλή­ρου τῆς ἀν­θρω­πό­τη­τος. Τό­τε ἀ­κο­λου­θεῖ ἡ ἄλ­λη κί­νη­σις· ἡ κί­νη­σις τῆς δι­α­στο­λῆς καί τῆς προσ­λή­ψε­ως ὁ­λο­κλή­ρου τοῦ κό­σμου, ἡ κί­νη­σις δι­ά τήν ἀ­λη­θι­νήν πα­γκο­σμι­ό­τη­τα. Ὁ μο­να­χός χω­ρί­ζε­ται ἐξ ὅ­λων, δι­ά νά ἑ­νω­θῇ με­θ' ὅ­λα, εὑ­ρί­σκε­ται με­θ' ὅ­λων διότι βλέ­πει εἰς τόν κα­θέ­να τόν ἑ­αυ­τόν του. Τε­λι­κός σκο­πός τοῦ μο­να­χοῦ εἶ­ναι ἡ θέ­σις, ὄ­χι ἡ ἄρ­νη­σις, ἡ ἕ­νω­σις, ὄ­χι ὁ χω­ρι­σμός. Δι­ά νά πρα­γμα­το­ποι­η­θῇ ὅ­μως ἡ ἕ­νω­σις με­θ' ὅ­λων, πρέ­πει νά προ­η­γη­θῇ ὁ χω­ρι­σμός ἐξ ὅ­λων. Μό­νον τό­τε ὁ ἄν­θρω­πος ἑ­νώ­νε­ται με­τά τοῦ Θε­οῦ. Ἐ­άν δέν ἀ­φα­νι­σθῇ τό ἀ­το­μο­κε­ντρι­κόν, δέν δύναται νά φα­νε­ρω­θῇ τό πα­γκό­σμι­ον.

Ἡ μο­να­χι­κή ζω­ή εἶ­ναι πο­ρεί­α δι­αρ­κοῦς πνευ­μα­τι­κῆς ἀ­νό­δου καί ἁ­γι­α­σμοῦ. Ἐ­νῷ ὁ κό­σμος προ­χω­ρεῖ εἰς ὁ­ρι­ζό­ντι­αν πο­ρεί­αν καί οἱ πι­στοί δι­ά τῶν δε­σμεύ­σε­ων καί τῶν πε­ρι­σπα­σμῶν τοῦ κό­σμου προ­σπα­θοῦν νά κρα­τη­θοῦν εἰς τά θε­σμι­κά ὅ­ρι­α τῆς ἐκ­κ­λη­σα­στι­κῆς πα­ρα­δό­σε­ως, ὁ μο­να­χι­σμός στρέ­φε­ται εἰς ἄλ­λην κα­τεύ­θυν­σιν, τήν κα­τα­κό­ρυ­φον. Πα­ρα­με­ρί­ζει τήν συμ­βα­τό­τη­τα καί ζη­τεῖ τό ἀ­πό­λυ­τον. Πραγ­μα­το­ποι­εῖ κί­νη­σιν "ἀ­πο­γει­ώ­σε­ως" ἤ ἐ­ξό­δου ἐκ τοῦ κό­σμου μέ ἄ­με­σον σκο­πόν τήν Βα­σι­λεί­αν τοῦ Θε­οῦ ἡ ὁ­ποί­α ἀ­πο­τε­λεῖ τόν σκο­πόν τῆς Ἐκ­κ­λη­σί­ας. Εἰς τάς Ἱ­ε­ράς Μο­νάς ἔ­χο­μεν τήν πλη­ρε­στέ­ραν μορ­φήν τῆς φα­νε­ρώ­σε­ως τῆς Βα­σι­λεί­ας τοῦ Θε­οῦ ἐν τῷ κό­σμῳ. Εἰς αὐ­τάς φα­νε­ροῦ­ται σα­φέ­στε­ρον ἡ Ἐκ­κ­λη­σί­α ὡς κοι­νω­νί­α ἐ­ξό­δου ἤ ὡς ἐ­σχα­το­λο­γι­κή κοι­νω­νί­α, ἡ ὁ­ποί­α κα­τευ­θύ­νε­ται ἐκ τοῦ Εὐ­αγ­γε­λί­ου καί φρο­ντί­ζει δι­ά τήν ἀ­συμ­βί­βα­στον τή­ρη­σιν τῶν ἐ­ντο­λῶν τοῦ Θε­οῦ. Δι­ά τοῦ τρό­που αὐ­τοῦ πα­ρέ­χε­ται εἰς τόν κό­σμον ἡ μαρ­τυ­ρί­α ὅ­τι τό Εὐ­αγ­γέ­λι­ον μπο­ρεῖ νά ἐ­φαρ­μό­ζε­ται ὑ­πό τῶν ἀν­θρώ­πων καί αἱ ἐ­ντο­λαί αὐ­τοῦ νά τη­ροῦ­νται εἰς τήν κα­θη­με­ρι­νήν ζω­ήν.

Τα­χύ­τα­τα ἐ­ξη­πλώ­θη ὁ Μο­να­χι­σμός εἰς ὅ­λα τά μή­κη καί τά πλά­τη τῆς ἀ­νά τήν Οἰ­κου­μέ­νην Ἁ­γί­ας Ἐκ­κ­λη­σί­ας, ἤ­κμα­σε δέ ἰ­δι­αι­τέ­ρως κα­τά τήν πε­ρί­ο­δον τῆς Βυ­ζα­ντι­νῆς Αὐ­το­κρα­το­ρί­ας, μέ κέ­ντρον τά πε­ρί­φη­μα Μο­να­στή­ρι­α τῆς Κων­στα­ντι­νου­πό­λε­ως. Καί κα­τά τήν ζο­φε­ράν ὅ­μως πε­ρί­ο­δον τῆς Τουρ­κο­κρα­τί­ας δέν ἦ­σαν ὀ­λί­γαι αἱ ἱ­δρυ­θεῖ­σαι καί ἀ­κμά­σα­σαι Μο­ναί, αἱ ὁ­ποῖ­αι καί ἀ­πε­τέ­λουν συ­νή­θως τά εὐ­λο­γη­μέ­να κα­τα­φύ­γι­α τῶν Χρι­στι­α­νῶν δι­ά τήν σω­τη­ρί­αν των ἐκ τῶν δυ­να­στευ­ό­ντων τού­τους σκλη­ρῶν κα­τα­κτη­τῶν ἀλ­λά καί δι­ά τήν καλ­λι­έρ­γει­αν τῆς πί­στε­ως καί τῆς ἐ­θνι­κῆς των αὐ­το­συ­νει­δη­σί­ας.

Εἰς τήν χο­ρεί­αν τού­των συ­γκα­τα­λέ­γε­ται καί ἡ παροῦ­σα Ἱ­ε­ρά Νέα Μο­νή, ἥ­τις ἱ­δρύ­θη εἰς τά μέσα τοῦ 11^ου αἰ­ῶ­νος μὲ αὐτοκρατορικήν χορηγίαν καὶ ἐτιμίθη διὰ τῆς Πατριαρχικῆς Σταυροπηγιακῆς αἴγλης.

Τὸ μοναστηριακόν συγκρότημα τῆς Ἱερᾶς Νέας Μονῆς ἀποτελεῖ καὶ μνημεῖον παγκοσμίου πολιτιστικῆς κληρονομιᾶς καὶ προστατεύεται ἀπό τὴν UNESCO, κυρίως λόγῳ τῶν ἀπαραμίλλου ἀξίας βυζαντινῶν ψηφιδωτῶν τὰ ὁποῖα ὑπάρχουν σ’ αὐτήν. Ἀποτελεῖ τὸ σημαντικώτερον βυζαντινόν μνημεῖον τῶν μεσαιωνικῶν χρόνων τῆς νήσου Χίου καὶ ἴσως ὁλοκλήρου τοῦ Αἰγαίου.

Ταπεινῶς σήμερον καλούμεθα, ὅπως συνεχίσωμεν ἐπαξίως τάς Ἱερὰς Παραδόσεις τῶν προαπελθόντων Πατέρων ἡμῶν καὶ διασώσωμεν μίαν ἀνεκτίμητον πολιτισμικὴν κληρονομίαν δέκα καὶ πλέον αἰώνων μοναστικῆς παραδόσεως καὶ βιοτῆς.

Ὑπὸ βαθυτάτης συγκινήσεως δὲ συνεχομένη ἅπασα ἡ Χιακή Ἐκκλησία χαίρει σήμερον ἐκ βάθους ψυχῆς ὅτι ἐν τῷ προσώπῳ Ὑμῶν ἐπευλογηθήσεται ὁ ἱερός καὶ ἱστορικώτατος χῶρος τῆς Νέας Μονῆς, ὁ ὁποῖος μᾶς ἀνάγει εἰς τὴν παρουσίαν ἀφανῶν καὶ ἐπιφανῶν Ἁγίων, ἐν οἷς οἱ κτήτορες Ἅγιοι Ἰωσήφ, Νικήτας καὶ Ἰωάννης, ἀλλὰ καὶ πλείστων Ἀρχιερέων, Ἡγουμένων, κληρικῶν, μοναχῶν.

Μετά σεβασμοῦ καὶ υἱικῆς εὐγνωμοσύνης εὐχόμεθα, ὅπως Κύριος ὁ Θεὸς διατηρῇ Ὑμᾶς ἐν ἀμεταπτώτῳ ὑγιείᾳ μέχρι βαθυτάτου γήρατος ἑδραίως καὶ ἀκλονήτως ἐπὶ τὸν ἁγιώτατον Οἰκουμενικὸν Πατριαρχικὸν Θρόνον, ἵνα ἡμέραν ἐξ ἡμέρας ἐργάζησθε τὸ σωτήριον τῶν ψυχῶν ἡμῶν ἀναβιβαζόμενος ἐπὶ τὰ ὑψηλότερα, πηδαλιουχῆτε δὲ πανσόφως τὸ σκάφος τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ὁδηγῆτε αὐτὸ εἰς τὸν γαληνότατον καὶ εὔδιον λιμένα τῶν αἰωνίων καὶ ἀφθάρτων ἀγαθῶν. Ἀμήν.