«Πάντων μεῖζον καλλώπισμα ψυχῆς ἡ εὐσέβεια» - π. Γρηγόριος Μουσουρούλης

Κυριακή Ι´Λουκᾶ

(Λουκ. ιγ´10-17)

Λόγος εἰς τό Εὐαγγέλιον

«Πάντων μεῖζον καλλώπισμα ψυχῆς ἡ εὐσέβεια»

«Ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, 

καί μή τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Σαββάτου» 

(Λουκ. ιγ´ 14)

          Σάββατο! Ἡμέρα λατρείας τοῦ Θεοῦ καί κά­θε εὐσεβής Ἰουδαῖος καταφεύγει στή συναγω­γή, γιά νά προσευχηθεῖ καί νά παρακολουθήσει τήν ἀνάγνωση τοῦ Νόμου. Τό συγκεκριμένο Σάββατο εἶναι παρών καί ὁ Κύριος. Ἀνάμεσα στό πλῆθος καί μιά βασανισμένη ψυχή. Ἡ συγκύπτουσα, πού διέθετε εὐσέβεια πραγματική. Αὐτή ἡ εὐλάβεια πού τήν διέκρινε ἔκαμε τόν καρδιογνώστη Κύριο νά τήν ἀπαλλάξει ἀπό τήν ἀσθένειά της. Ἡ θερα­πεία της ἀντί νά εὐχαριστήσει τόν Ἀρχισυνάγωγο, τόν ἔκαμε νά ἀγανακτήσει, γιατί, τάχα μέ τό θαῦ­μα Του, ὁ Κύριος καταργοῦσε τήν ἀργία τοῦ  Σαββάτου. Γι᾽ αὐτό εἶπε στούς πιστούς τά λόγια μέ τά ὁποῖα ἀρχίσαμε. Λόγια πού ἀποκαλύπτουν μιά ψυχή μέ ψεύτικη πνευματικότητα. Ἡ συγκύ­πτουσα ἦταν ἀληθινά εὐσεβής. Ὁ Ἀρχισυνάγωγος εὐεσεβοφανής. Αὐτή τήν εὐσεβοφάνειά του τήν ξεσκέπα­σεν ὁ Κύριος λέγοντας του: «Ἄν ἐσεῖς φροντίζετε τά ζῶα σας καί τό Σάββατο τά παίρνε­τε γιά νά τά ποτίσετε χωρίς νά ἐλέγχεσθε γιά κα­τάργηση τοῦ νόμου, γιατί ὁ Θεός νά μή βοηθή­σει τό πλάσμαΤου αὐτό;»

Ἡ ψυχική κατάσταση τῶν δύο προσώπων τοῦ σημερινοῦ εὐαγγελικοῦ ἀναγνώσματος μᾶς δίνει τήν ἀφορμή νά ἐμβαθύνουμε στό θέμα τῆς εὐσε­βείας. Νά δοῦμε τί εἶναι ἡ χριστιανική εὐσέ­βεια, ποιό εἶναι τό περιεχόμενό της καί γε­νικώτε­ρα ἡ προσφορά της στόν πιστό πού τήν διαθέτει.

*****

«Ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καί μή τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Σαββάτου»

          Εὐσεβής ἡ συγκύπτουσα, εὐσεβοφανής ὁ Ἀρχισυνάγωγος. Τί σημαίνει ὅμως εὐσέβεια καί ποιός εἶναι ὁ ἀληθινά εὐσεβής; Εὐσέβεια θά μᾶς πεῖ ὁ ἱερός Χρυσόστομος εἶναι «πίστις καθαρά καί βίος ὀρθός». Ἡ εὐσέβεια εἶναι ὁ βαθύς σεβασμός τόν ὁποῖο χρωστᾶμε στόν μόνο ἅγιο καί ἀληθινό Θεό. Εἶναι ἡ ὁλόψυχη ἀποδοχή ὅσων μᾶς ἐφανέ­ρωσε διά τῶν προφητῶν καί ἰδιαιτέρως διά τοῦ μονογενοῦς Υἱοῦ Του καί τῶν ἁγίων Ἀποστόλων  τοῦ Υἱοῦ Του. Εὐσέβεια εἶναι ἡ ὑποταγή μέ ἀπό­λυτη ἐμπιστοσύνη καί ἡ ἀκριβής συμμόρ­φωση πρός τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ πού μᾶς δόθηκαν  μέ σκοπό νά ὁδηγηθοῦμε στό «καθ’ὁμοίωσιν», ἐπι­τύχουμε τή «θέωση», νά ὁμοιάσουμε πρός τόν Θεόν. Ὅταν κανείς ἐμβαθύνει στό νόημα τῆς λέξεως «εὐσέβεια», ὅταν κατανοήσει, ὅσο εἶναι δυνατόν, ποιός εἶναι ὁ τρόπος ζωῆς, πού ἐνομο­θέτησεν ὁ Παντοκράτωρ Κύριος, ὁ Εὐλογη­τός Τριαδικός Θεός, κυριεύεται ἀπό ἴλιγγο. Διότι τό νά ζεῖ κανείς μέ εὐσέβεια, νά εἶναι εὐσεβής, σημαίνει νά εἶναι ἅγιος, νά εἶναι γνήσιο παιδί τοῦ Θεοῦ, ἀδελφός ἀληθινός τοῦ Χριστοῦ, κάτι περισσότερο ἀπό ἀδελφός, νά εἶναι μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἄλλος Χριστός. Ἡ εὐ­σέβεια εἶναι ἀπόκτηση δικαιωμάτων ἐπί τῆς βασι­λείας τοῦ Θεοῦ. Μέ τήν «εὐσέβεια» γίνεται ὁ ἄν­θρωπος κληρονόμος Θεοῦ καί συγκληρονόμος Χριστοῦ, γίνεται ἄλλος κατά χάριν Θεός.

          Εὐσέβεια λοιπόν εἶναι ἡ βαθιά καί γνήσια θρησκευτικότητα. Ἡ ἐξωτερίκευση ὅλων τῶν ἅγι­ων συναισθημάτων τῆς ψυχῆς. Εἶναι ἡ εὐλάβεια στήν πιό λαμπρή της μορφή. Ἡ πίστη στήν πιό τέλεια ἔκφρασή της. Εἶναι τό θρησκευτικό βίωμα πού κινητοποιεῖ ὅλες τίς δυνάμεις τῆς ψυχῆς. Εἶναι ἡ ἀληθινή μίμηση τοῦ Χριστοῦ.

          Ὁ εὐσεβής ἄνθρωπος εἶναι ὁ τέλειος ἐκπρό­σωπος τῆς χριστιανικῆς πίστης. Εἶναι ὁ ἥρωας πού ξέρει νά ἀντιστέκεται στή δύναμη τοῦ κακοῦ. «Ἡ θεοσέβειά ἐστι σοφία, τό δέ ἀπέχεσθαι ἀπό κακῶν ἐστιν ἐπιστήμη» λέγει ὁ δίκαος Ἰώβ (κη΄­28). Τό νά σέβεσαι, νά φοβεῖσαι καί νά λα­τρεύεις τόν Θεόν εἶναι σοφία, τό νά ἀπέχεις δέ ἀπό τά κακά εἶναι κατά Θεόν ἐπιστήμη καί σύνεση. Ἡ πραγματική σοφία, λοιπόν, κατά τόν πολύαθλο Ἰώβ, εἶναι ὁ σεβασμός τοῦ Θεοῦ, ἡ δέ ἐπιστήμη τό νά ἀπέχει κανείς ἀπό τίς κακές πράξεις. Ὁ δέ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος διδάσκει πώς ἡ εὐ­σέβεια εἶναι τό «πάντων μεῖζον καλλώπισμα τῆς ψυχῆς». Εἶναι τό μεγαλύτερο, τό καλύτερο ἀπό τά στολίδια τῆς ψυχῆς.

          Γιατί; Διότι πρῶτον δωρίζει στόν κάτοχό της τήν χαρά, τήν ὁποία ποθεῖ μέ ὅλη της τή δύ­ναμη ἡ ἀνθρώπινη ψυχή. Ἀληθινή χαρά δοκι­μά­ζουν μόνο ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι εἶναι εὐσεβεῖς, δίκαιοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. Σ’αὐτούς λέγει ὁ Σοφός Σολο­μών ὁ Θεός «ἔδωκε σοφίαν καί γνῶσιν καί εὐ­φροσύνην» (Ἐκκλ. β΄26). Στούς θεοσεβεῖς ἀν­θρώπους ὁ Θεός, ἔδωκε σοφία καί γνώση καί χα­ρά. Ἔχουν διαρκῆ χαρά καί χορταίνουν ἀπό τόν καρπό αὐτό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀφοῦ ἀγωνίζονται νά εἶναι ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ, νά ἔχουν ἤρεμη συνείδηση, ἀπηλλαγμένη ἀπό τύψεις καί ἐνοχές. Ἀντίθετα οἱ ἀσεβεῖς, οἱ πονη­ροί, οἱ ἄνθρωποι πού ζοῦν μακριά ἀπό τόν Θεόν, πού θέλουν καί παραμένουν ἀμετανόητοι εἶναι δυστυχεῖς. «Οὐ ἔστι χαίρειν τοῖς ἀσεβέσιν» (Ἡσ. μή 22). Δέν εἶναι δυνατό νά ἔχουν χαρά πραγμα­τική οἱ ἄνθρωποι τῆς ἀσεβείας.

          Μεγάλη δωρεά τοῦ Θεοῦ πρός τούς εὐσε­βεῖς εἶναι τό ὅτι τούς χαρίζει χαρούμενη καρδιά. Καί γίνεται ἡ εὐσέβειά τους πηγή μεγάλου πλου­τισμοῦ ὅταν συνοδεύεται ἀπό τήν αὐτάρκεια, δη­λαδή τήν ὀλιγάρκεια, καί ὄχι τήν αἰσχροκερδή πλεονεξία. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος τονίζει αὐτή τήν ἀλήθεια λέγοντας ὅτι «ἔστι πορισμός μέγας ἡ εὐ­σέβεια μετά αὐταρκείας» (Α΄Τιμ. στ΄6). Εἶναι μεγάλο κέρδος ὄχι μόνο διότι τούς εὐσεβεῖς τούς κάμνει εὐτυχεῖς μέ τά ὀλίγα, τά ὁποῖα ἔχουν, ἀλλά καί διότι ἀπολαμβάνουν τά ἀγαθά τοῦ Θεοῦ ὡς δῶρα ἰδικά Του. Οἱ πραγματικοί εὐσεβεῖς εἶναι στή ζωή τους ὀλιγαρκεῖς. Αὐτοί εἶναι καί οἱ πρα­γματικοί πλούσιοι, ἀφοῦ ἡ ὀλιγάρκειά τους γίνεται τό μεγαλύτερο κέρδος. Καί τοῦτο διότι ἀναπαύονται σέ ὅσα τούς δίνει ὁ Θεός. Καί ἔτσι εἶναι ἐλεύθεροι ἀπό ἀγωνιώδεις φροντίδες οἱ ὁ­ποῖες δημητηριάζουν τό σῶμα καί τήν ψυχή. Εἶ­ναι ἀσυγκρίτως εὐτυχέστεροι ἀπό αὐτούς, πού ἔχουν πολλά καί ἐπιθυμοῦν πάντοτε τά περισσό­τερα καί πού δέν χορταίνουν ποτέ ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά, ὅσα καί ἄν ἀποκτήσουν. Οἱ εὐσεβεῖς ἄν­θρωποι ἱκανοποιημένοι δοξάζουν τόν θεόν σέ ὁποιαδήποτε οἰκονομική κατάσταση καί ἄν εὑρεθοῦν.

          Ἡ ἀληθινή εὐσέβεια ἐμπνέει θάρρος στίς ἀντιξοότητες τῆς καθημερινῆς ζωῆς, ἀνακουφίζει στά βάσανα, παρηγορεῖ καί ἐνισχύει στίς θλίψεις, χαρίζει τήν αἰσιοδοξία γιά τό μέλλον. Ἔτσι οἱ εὐσεβεῖς δέν ἀπελπίζονται μπροστά στά λυπηρά γεγονότα, δέν ταράσσονται. Ἑπικαλοῦνται τόν Θεό γιά νά τούς ἀπαλύνει τόν πόνο, νά ἐπου­λώσει τά ψυχικά τους τραύματα, νά κάμει εὔκολη τήν κοπιαστική πορεία τους πάνω στή γῆ καί νά ἐλαφρύνει τό βαρύ φορτίο τῶν μεγάλων θλίψε­ων. Ἐμπιστεύονται τά πάντα στόν Θεόν καί εἰρη­νεύουν.

Ἡ εὐσέβεια ὑποδεικνύει στούς χριστιανούς τό δρόμο πρός τήν μακαριότητα τοῦ οὐρανοῦ καί τούς ὁδηγεῖ τέλος ἀπό τή γῆ, τήν κοιλάδα τοῦ κλαυθμῶνος, στήν ἐπουράνια βασιλεία τοῦ Θεοῦ. Κοντά στόν Θεό, τούς ἀγγέλους, τούς ἁγίους καί τούς μάρτυρες, ὅπου θά ἀπολαμβάνουν ἀσυγκρί­τως μεγαλύτερες δωρεές.

Ὅσοι λοιπόν θέλουμε νά εἴμαστε πραγμα­τι­κά εὐσεβεῖς ὀφείλουμε νά ἀσκοῦμε διαρκῶς τούς ἑαυτούς μας στήν εὐσέβεια. Αὐτή εἶναι ἡ παραγ­γελία τοῦ Παναγίου Πνεύματος. «Γύμναζε σεαυ­τόν πρός εὐσέβειαν» (Α΄Τιμ. δ΄7). Ἀπαιτεῖται συνεχής καί ἀκατάπαυστη ἄσκηση γιά νά μπορέ­σει ὁ ἄνθρωπος νά ὁδηγηθεῖ στήν ἀπόκτηση τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν, πού εἶναι καρπός τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ ἀγώνας τοῦ χριστιανοῦ δέν γνω­ρί­ζει διακοπές. Χαλάρωση τῆς προσπάθειας καί τῆς ἐπαγρύπνησης τοῦ πιστοῦ δέν μπορεῖ νά μένει χωρίς συνέπειες. Δέν φθάνει νά μισοῦμε τό κακό. Πρέπει νά προσκολλώμαστε στό ἀγαθό.

Ἡ εὐσέβεια ἀπαιτεῖ ἀπό ἐμᾶς θυσίες. Ὁ Κύ­ριός μας μᾶς τό εἶπε μέ σαφήνεια. «Ἀπό δέ τῶν ἡμερῶν Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, μᾶς εἶπεν, ἕως ἄρτι ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν βιάζεται καί βιασταί ἁρπάζουσιν αὐτήν» (Ματθ. ια΄12).Τώρα στήν ἐποχή τῆς Καινῆς Διαθήκης εἶναι δυαντό νά κερ­δίσει κανείς τή βασιλεία τῶν οὐρανῶν. Τήν κερδί­ζει ὅταν ἀσκεῖ βία. Διότι ὅσοι χρησιμοποιοῦν σπουδή καί βία πάνω στόν ἑαυτό τους, τήν ἁρπά­ζουν τή Βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί δέν τήν ἀφήνουν νά φύγει ἀπό τά χέρια τους.

*****

«Ἐν ταύταις οὖν ἐρχόμενοι θεραπεύεσθε, καί μή τῇ ἡμέρᾳ τοῦ Σαββάτου»

          Ἀδελφοί μου, ὁ Ἅγιος Θεός ζητεῖ ἀπό ἐμᾶς νά μιμηθοῦμε τό παράδειγμα τῆς συγκύπτουσας γυναίκας, ζητεῖ νά γίνουμε ἀληθινά εὐσεβεῖς. Μή ξεγελοῦμε τόν ἑαυτό μας, ἡ εὐσε­βοφάνεια κρατεῖ τίς πόρτες τοῦ Παραδείσου κλει­στές. Τίς πόρτες τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ τίς ἀνοί­γει διάπλατα ἡ ἀληθινή εὐσέβεια. Ἡ βαθιά πίστη καί ἡ ὁλοκλη­ρωτική ἀφοσίωση στόν Θεό καί τό θέλημά Του. Γιά νά τήν ἀποκτήσουμε πρέπει νά ἀσκούμεθα συνεχῶς σ’αὐτήν. Τότε θά γευθοῦμε καί τούς γλυκεῖς καρπούς της.

Ἀρχιμανδρίτης Γρηγόριος Μουσουρούλης

 Ἐκφωνήθηκε στόν Ἱερό Καθεδρικό  Ἁγίου Ἰωάννου Ἀρχιεπισκοπῆς Λευκωσίας, Κυριακή 10.12.2017